Langtímalausnir í stað plástra Haukur Marteinsson, Viðar Hákonarson og Ari Heiðmann Jósavinsson skrifa 14. desember 2023 08:01 Þann 5. desember síðastliðinn skilaði hópur ráðuneytisstjóra tillögum sínum að aðgerðum til stuðnings þeim bændum sem eiga í fjárhagserfiðleikum vegna núverandi efnahagsástands. Um er að ræða viðbótarstuðning til bænda upp á 1,6 milljarð króna. Í meðförum fjárlaganefndar er búið að hækka þessa upphæð um 500 milljónir. Á sama tíma og undirritaðir þakka fyrir þá viðurkenningu á ástandinu sem stjórnvöld hafa veitt matvælaframleiðendum með þessu framlagi, verður að segja nokkur orð um það. Þetta er í þriðja sinn á tveimur árumsem stjórnvöld bregðast við rekstrarvanda bænda með sérstöku framlagi úr ríkissjóði. Samt endum við alltaf aftur að ári liðnu á sama stað og ívið verri en árin áður. Bændur sækja tekjur í síauknum mæli utan bús, sem þýðir einfaldlega að bændur vinna í síauknum mæli tvær eða fleiri vinnur til að halda heimili og hafa efni á að framleiða matvæli fyrir þjóðina. Enn eina ferðina er fjallað um hve þörfin er mikil á heildarendurskoðun á stuðningskerfi landbúnaðarins án þess að neinn þori að nefna róttækar aðgerðir. Vissulega koma fram góðar leiðir til hagræðinga á borð við kyngreiningu sæðis í nautgriparækt, önnur lánakjör og úrræði til landbúnaðar ofl sem eru góðar og gildar en aldrei aðgerðirnar sem bændur sjálfir og Bændasamtök Íslands hafa hrópað á að geti gjörbylt stöðunni til framtíðar og gert landbúnaðinn að rekstrarhæfum iðnaði í stað bótaþega ríkisins. Leyfa undirritaðir að minna hér á þau þrjú atriði sem við teljum geta skilað mestu og hefur margoft verið bent á en ráðherrar og stjórnmálamenn ekki gefið mikinn gaum þrátt fyrir stórar yfirlýsingar í fjölmiðlum og útgefnum stefnum. 1. Tollvernd. Þegar tollvernd er rædd fer umræðan oft út í það hvað matarkarfan er dýr á Íslandi og aukin tollvernd myndi hafa í för með sér stórhækkað matvælaverð. Slíkt er augljóslega þvaður og erhlutfall heildarútgjalda íslenskra heimila sem fer í matarinnkaup mjög svipað og í nágrannalöndum okkar, nánar tiltekið erum við á milli Belgíu og Svíþjóðar með 12,9%. Forsendur tollasamnings Íslands við ESB frá 2015 eru löngu brostnar, nægir þar að nefna útgöngu Bretlands úr ESB sem var stærsti kaupandi íslenskra búfjárafurða innan ESB. Í samningnum voru tollar felldir niður eða lækkaðir á óunnum landbúnaðarvörum eins og frönskum kartöflum og útiræktuðu grænmeti, og hvar stöndum við nú svo þessi tvö dæmi séu tekin? Ekki fást lengur íslenskar franskar kartöflur á markaði og innlendir framleiðendur útiræktaðs grænmetiskomu ekki framleiðslu sinni út á markað í sumar og hætta. Við lögðum niður framleiðslu og störf hér á Íslandi og fluttum störfin til ESB. Gerir fólk sér almennt grein fyrir því að hlutdeild innlends nautakjöts á íslenskum markaði í dag hefur dregist saman úr um 80% í um 50% á tveimur árum? Við skorum á stjórnvöld að taka tollamálin til endurskoðunar. Hægt er að ráðast í endurskoðun tollasamningsins í heild sinni en einnig er hægt að fara hófsamari leiðir sem þó skila miklu. Þar má nefna hækkun allra magntolla sem ekki er búið að semja um tolllækkun á við ESB, á unnin matvæli líka. Kafla 2-24 í tollskránni eins og þeir leggja sig, að 3. kafla um sjávarafurðir undanskildum. Slíkt hefur verið gert áður með osta svo dæmi sé tekið. Að sjálfsögðu þarf að taka samtalið við ESB um hvað þarf að gefa á móti en er þá hægt að semja um ýmislegt eins og framlög í uppbyggingarsjóði svo dæmi sé tekið. Eru stjórnvöld nú þegar í viðræðum við ESB um viðskipti með sjávarafurðir og þar eru einmitt slík mótframlög til umræðu. 2. Heimild fyrir sameiningu kjötafurðastöðva. Um tíma var það afskaplega vinsælt hjá mörgum að hrópa hvað milliliðirnir í landbúnaði væru að taka mikið til sín og það þyrfti aldeilis að taka á þeim. Þarf þó ekki að fletta lengi í gegnum ársreikninga kjötafurðastöðva til að átta sig á gríðarlega erfiðu rekstrarumhverfi þeirra. Staðreyndin er sú að íslensk kjötframleiðsla hefur verið stunduð viðmun strangari skilyrði en gengur og gerist í nágrannalöndum okkar. Nú liggur fyrir frumvarp til laga sem gagnast bændum og sláturhúsum þeirra skammt, og í raun ekki neitt, en með vilja og skynsemi að vopni er hægt að gera það að frumvarpi sem virkilega hefur tilætluð áhrif. Þ.e.a.s. að kjötafurðastöðvar á landinu fái sambærilega undanþágu frá ákvæðum samkeppnislaga og mjólkuriðnaðurinn í 71. grein búvörulaga. Er ljóst að slík breyting á búvörulögum myndi fela í sér hagræðingu í kjötframleiðslu á Íslandi upp á að lágmarki1,5 milljarð á ársgrundvelli og hækka verð til framleiðenda og lækka verð til neytenda í sömu andránni. Það er óverjandi að ríkisstjórn Íslands viti af þessu óhagræði í matvælaframleiðslunni og grípi ekki til aðgerða sem kostar ríkissjóð ekki eina krónu. Búum við dags daglega við lifandi dæmi þess hve góð áhrif þessi undanþága hefur á neytendur og framleiðendur í formi Mjólkursamsölunnar sem býður upp áheimsklassa úrval mjólkurvara á samkeppnishæfu verði til neytenda. 3. Rafmagn til garðyrkjubænda Í grænmetisræktinni er einnig hægt að uppfylla stór loforð stjórnvalda með því að grípa til einfaldra aðgerða. Tvennt hafa garðyrkjubændur ítrekað bent á að þurfi að laga og kostar ríkissjóð klink í samanburði við hagræðinguna og eflingu greinarinnar sem lagfæring þeirra hefði í för með sér. Fyrst má nefna að leiðrétta það óréttlæti sem greinin býr við með tvískiptri gjaldskrá Rarik. Rarik er með einokunarstöðu á stórum hluta landsbyggðarinnar og er til að nefna garðyrkjustöð öðru megin lækjarins, sem skilgreinist í dreifbýli (íbúar undir 200) að borga 33% hærra verð fyrir dreifingu raforku til sín en garðyrkjustöðin sem stendur hinumegin lækjarins og stendur í þéttbýli (íbúar yfir 200). Þetta er óháð því hvaðan rafmagnið kemur en sveitarfélögin á landsbyggðinni standa fyrir langstærstum hluta orkuframleiðslu landsins á meðan þessi mismunun í gjaldskránni gerir það að verkum að rafmagnið er dýrast þar. Þetta er óréttlátt, hefur neikvæð áhrif á framleiðslu grænmetis og ávaxta á Íslandi, veikir samkeppnishæfni sveitarfélaga og hefur hamlandi áhrif á atvinnuuppbyggingu á landsbyggðinni. Þá er gjaldið að öllu leyti óháð stærð notanda en í ófáum tilvikum eru garðyrkjustöðvar í dreifbýli stærri notendur en nálægir þéttbýliskjarnar en greiða samt mun hærra verð fyrir rafmagnið. Hér vantar einfalda, gegnsæja og réttláta gjaldskrá sem tæki mið af stærð og notkun garðyrkjustöðva. Í hinu atriðinu má nefna niðurgreiðsluhlutfall ríkisins á raforku til garðyrkjubænda en ríkið niðurgreiðir flutningskostnað raforku um allt að 95%. En, þar sem um ákveðinn pott er að ræða getur það hlutfall sem bændur ná rokkað umtalsvert milli ára sem gerir reksturinn ófyrirsjáanlegan og ósamkeppnishæfari við innflutning. Aðalmálið hér er ekki að það vanti pening, heldur vissu og fyrirsjáanleika. Í stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar segir: “Aukinni framleiðslu á grænmeti verður náð með föstu niðurgreiðsluhlutfalli á raforku til ylræktar…”. Við þetta hefur enn ekki verið staðið. Ef ríkisstjórnin myndi festa niðurgreiðsluhlutfallið í 95% þá myndi það líklega þýða viðbótarframlag uppá einungis um 20-25 m.kr. á þessu ári. Hér er því ekki um mikla viðbótarpeninga að ræða en fast niðurgreiðsluhlutfall myndi hins vegar veita mönnum mun meira öryggi til að byggja áætlanir sínar á sem og stuðla að vexti greinarinnar frekar en að letja til aukningar eins og kerfið er í raun í dag, þ.e. lægri upphæð á hverja framleidda einingu ef framleiðslumagnið eykst. Niðurlag Undirritaðir vilja árétta að framleiðsluvilji bænda er mikill en traustið til ráðamanna er að veikjast vegna fyrri starfa og áhugaleysis þeirra. Áhugaleysið og óvissan um framtíðina valda því að bændur halda frekar aftur af sér við framkvæmdir við að bæta sína vinnuaðstöðu. Fjáraukar ríkisins til matvælaframleiðslu landsins er að sjálfsögðu af hinu góða, en það verður að fara vel með peningana og má spyrja sig í fullri alvöru hvort besta leiðin sé nánast árlegar neyðaraðgerðir þar sem peningum er deilt út af mismiklu handahófi. Í staðinn bendum við á þessar leiðir, vel ígrundaðar og rökstuddar leiðir, sem kosta skattgreiðendur lítinn eða engan pening þegar upp er staðið því þessar aðgerðir fela í sér að styðja við innlenda atvinnustarfsemi, í landi með eitt hæsta verðlag í heimi, sem kemur til með að lækka vöruverð til neytenda og byggja undir samkeppnishæfni íslenskrar matvælaframleiðslu og fæðuöryggi til langs tíma. Höfundar eru allir stjórnarmenn í Búnaðarsambandi Suður-Þingeyinga. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Landbúnaður Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Misskiljum ekki neitt Jón Helgi Björnsson Skoðun Mýtur um veitt og sleppt á laxi Karl Lúðvíksson Skoðun Ráðherra Kári Stefánsson Skoðun Uppalendur bera mikla ábyrgð Fastir pennar Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hafa íslensk fjarskiptafélög málað sig út í horn? Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Á Ísland framtíð í NATO? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason skrifar Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir skrifar Skoðun Katrínu á Bessastaði Brynja Þorbjörnsdóttir skrifar Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar Skoðun Er ungum mönnum sama um sjófólk? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Þörfin fyrir heimilislækna Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Um lýðræði — Þrjár spurningar til forsetaframbjóðenda Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir yrði góður forseti Rannveig Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn má ekki fara á taugum Gísli Jökull Gíslason skrifar Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Sjá meira
Þann 5. desember síðastliðinn skilaði hópur ráðuneytisstjóra tillögum sínum að aðgerðum til stuðnings þeim bændum sem eiga í fjárhagserfiðleikum vegna núverandi efnahagsástands. Um er að ræða viðbótarstuðning til bænda upp á 1,6 milljarð króna. Í meðförum fjárlaganefndar er búið að hækka þessa upphæð um 500 milljónir. Á sama tíma og undirritaðir þakka fyrir þá viðurkenningu á ástandinu sem stjórnvöld hafa veitt matvælaframleiðendum með þessu framlagi, verður að segja nokkur orð um það. Þetta er í þriðja sinn á tveimur árumsem stjórnvöld bregðast við rekstrarvanda bænda með sérstöku framlagi úr ríkissjóði. Samt endum við alltaf aftur að ári liðnu á sama stað og ívið verri en árin áður. Bændur sækja tekjur í síauknum mæli utan bús, sem þýðir einfaldlega að bændur vinna í síauknum mæli tvær eða fleiri vinnur til að halda heimili og hafa efni á að framleiða matvæli fyrir þjóðina. Enn eina ferðina er fjallað um hve þörfin er mikil á heildarendurskoðun á stuðningskerfi landbúnaðarins án þess að neinn þori að nefna róttækar aðgerðir. Vissulega koma fram góðar leiðir til hagræðinga á borð við kyngreiningu sæðis í nautgriparækt, önnur lánakjör og úrræði til landbúnaðar ofl sem eru góðar og gildar en aldrei aðgerðirnar sem bændur sjálfir og Bændasamtök Íslands hafa hrópað á að geti gjörbylt stöðunni til framtíðar og gert landbúnaðinn að rekstrarhæfum iðnaði í stað bótaþega ríkisins. Leyfa undirritaðir að minna hér á þau þrjú atriði sem við teljum geta skilað mestu og hefur margoft verið bent á en ráðherrar og stjórnmálamenn ekki gefið mikinn gaum þrátt fyrir stórar yfirlýsingar í fjölmiðlum og útgefnum stefnum. 1. Tollvernd. Þegar tollvernd er rædd fer umræðan oft út í það hvað matarkarfan er dýr á Íslandi og aukin tollvernd myndi hafa í för með sér stórhækkað matvælaverð. Slíkt er augljóslega þvaður og erhlutfall heildarútgjalda íslenskra heimila sem fer í matarinnkaup mjög svipað og í nágrannalöndum okkar, nánar tiltekið erum við á milli Belgíu og Svíþjóðar með 12,9%. Forsendur tollasamnings Íslands við ESB frá 2015 eru löngu brostnar, nægir þar að nefna útgöngu Bretlands úr ESB sem var stærsti kaupandi íslenskra búfjárafurða innan ESB. Í samningnum voru tollar felldir niður eða lækkaðir á óunnum landbúnaðarvörum eins og frönskum kartöflum og útiræktuðu grænmeti, og hvar stöndum við nú svo þessi tvö dæmi séu tekin? Ekki fást lengur íslenskar franskar kartöflur á markaði og innlendir framleiðendur útiræktaðs grænmetiskomu ekki framleiðslu sinni út á markað í sumar og hætta. Við lögðum niður framleiðslu og störf hér á Íslandi og fluttum störfin til ESB. Gerir fólk sér almennt grein fyrir því að hlutdeild innlends nautakjöts á íslenskum markaði í dag hefur dregist saman úr um 80% í um 50% á tveimur árum? Við skorum á stjórnvöld að taka tollamálin til endurskoðunar. Hægt er að ráðast í endurskoðun tollasamningsins í heild sinni en einnig er hægt að fara hófsamari leiðir sem þó skila miklu. Þar má nefna hækkun allra magntolla sem ekki er búið að semja um tolllækkun á við ESB, á unnin matvæli líka. Kafla 2-24 í tollskránni eins og þeir leggja sig, að 3. kafla um sjávarafurðir undanskildum. Slíkt hefur verið gert áður með osta svo dæmi sé tekið. Að sjálfsögðu þarf að taka samtalið við ESB um hvað þarf að gefa á móti en er þá hægt að semja um ýmislegt eins og framlög í uppbyggingarsjóði svo dæmi sé tekið. Eru stjórnvöld nú þegar í viðræðum við ESB um viðskipti með sjávarafurðir og þar eru einmitt slík mótframlög til umræðu. 2. Heimild fyrir sameiningu kjötafurðastöðva. Um tíma var það afskaplega vinsælt hjá mörgum að hrópa hvað milliliðirnir í landbúnaði væru að taka mikið til sín og það þyrfti aldeilis að taka á þeim. Þarf þó ekki að fletta lengi í gegnum ársreikninga kjötafurðastöðva til að átta sig á gríðarlega erfiðu rekstrarumhverfi þeirra. Staðreyndin er sú að íslensk kjötframleiðsla hefur verið stunduð viðmun strangari skilyrði en gengur og gerist í nágrannalöndum okkar. Nú liggur fyrir frumvarp til laga sem gagnast bændum og sláturhúsum þeirra skammt, og í raun ekki neitt, en með vilja og skynsemi að vopni er hægt að gera það að frumvarpi sem virkilega hefur tilætluð áhrif. Þ.e.a.s. að kjötafurðastöðvar á landinu fái sambærilega undanþágu frá ákvæðum samkeppnislaga og mjólkuriðnaðurinn í 71. grein búvörulaga. Er ljóst að slík breyting á búvörulögum myndi fela í sér hagræðingu í kjötframleiðslu á Íslandi upp á að lágmarki1,5 milljarð á ársgrundvelli og hækka verð til framleiðenda og lækka verð til neytenda í sömu andránni. Það er óverjandi að ríkisstjórn Íslands viti af þessu óhagræði í matvælaframleiðslunni og grípi ekki til aðgerða sem kostar ríkissjóð ekki eina krónu. Búum við dags daglega við lifandi dæmi þess hve góð áhrif þessi undanþága hefur á neytendur og framleiðendur í formi Mjólkursamsölunnar sem býður upp áheimsklassa úrval mjólkurvara á samkeppnishæfu verði til neytenda. 3. Rafmagn til garðyrkjubænda Í grænmetisræktinni er einnig hægt að uppfylla stór loforð stjórnvalda með því að grípa til einfaldra aðgerða. Tvennt hafa garðyrkjubændur ítrekað bent á að þurfi að laga og kostar ríkissjóð klink í samanburði við hagræðinguna og eflingu greinarinnar sem lagfæring þeirra hefði í för með sér. Fyrst má nefna að leiðrétta það óréttlæti sem greinin býr við með tvískiptri gjaldskrá Rarik. Rarik er með einokunarstöðu á stórum hluta landsbyggðarinnar og er til að nefna garðyrkjustöð öðru megin lækjarins, sem skilgreinist í dreifbýli (íbúar undir 200) að borga 33% hærra verð fyrir dreifingu raforku til sín en garðyrkjustöðin sem stendur hinumegin lækjarins og stendur í þéttbýli (íbúar yfir 200). Þetta er óháð því hvaðan rafmagnið kemur en sveitarfélögin á landsbyggðinni standa fyrir langstærstum hluta orkuframleiðslu landsins á meðan þessi mismunun í gjaldskránni gerir það að verkum að rafmagnið er dýrast þar. Þetta er óréttlátt, hefur neikvæð áhrif á framleiðslu grænmetis og ávaxta á Íslandi, veikir samkeppnishæfni sveitarfélaga og hefur hamlandi áhrif á atvinnuuppbyggingu á landsbyggðinni. Þá er gjaldið að öllu leyti óháð stærð notanda en í ófáum tilvikum eru garðyrkjustöðvar í dreifbýli stærri notendur en nálægir þéttbýliskjarnar en greiða samt mun hærra verð fyrir rafmagnið. Hér vantar einfalda, gegnsæja og réttláta gjaldskrá sem tæki mið af stærð og notkun garðyrkjustöðva. Í hinu atriðinu má nefna niðurgreiðsluhlutfall ríkisins á raforku til garðyrkjubænda en ríkið niðurgreiðir flutningskostnað raforku um allt að 95%. En, þar sem um ákveðinn pott er að ræða getur það hlutfall sem bændur ná rokkað umtalsvert milli ára sem gerir reksturinn ófyrirsjáanlegan og ósamkeppnishæfari við innflutning. Aðalmálið hér er ekki að það vanti pening, heldur vissu og fyrirsjáanleika. Í stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar segir: “Aukinni framleiðslu á grænmeti verður náð með föstu niðurgreiðsluhlutfalli á raforku til ylræktar…”. Við þetta hefur enn ekki verið staðið. Ef ríkisstjórnin myndi festa niðurgreiðsluhlutfallið í 95% þá myndi það líklega þýða viðbótarframlag uppá einungis um 20-25 m.kr. á þessu ári. Hér er því ekki um mikla viðbótarpeninga að ræða en fast niðurgreiðsluhlutfall myndi hins vegar veita mönnum mun meira öryggi til að byggja áætlanir sínar á sem og stuðla að vexti greinarinnar frekar en að letja til aukningar eins og kerfið er í raun í dag, þ.e. lægri upphæð á hverja framleidda einingu ef framleiðslumagnið eykst. Niðurlag Undirritaðir vilja árétta að framleiðsluvilji bænda er mikill en traustið til ráðamanna er að veikjast vegna fyrri starfa og áhugaleysis þeirra. Áhugaleysið og óvissan um framtíðina valda því að bændur halda frekar aftur af sér við framkvæmdir við að bæta sína vinnuaðstöðu. Fjáraukar ríkisins til matvælaframleiðslu landsins er að sjálfsögðu af hinu góða, en það verður að fara vel með peningana og má spyrja sig í fullri alvöru hvort besta leiðin sé nánast árlegar neyðaraðgerðir þar sem peningum er deilt út af mismiklu handahófi. Í staðinn bendum við á þessar leiðir, vel ígrundaðar og rökstuddar leiðir, sem kosta skattgreiðendur lítinn eða engan pening þegar upp er staðið því þessar aðgerðir fela í sér að styðja við innlenda atvinnustarfsemi, í landi með eitt hæsta verðlag í heimi, sem kemur til með að lækka vöruverð til neytenda og byggja undir samkeppnishæfni íslenskrar matvælaframleiðslu og fæðuöryggi til langs tíma. Höfundar eru allir stjórnarmenn í Búnaðarsambandi Suður-Þingeyinga.
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar
Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar