Á að draga ungmennin „Lúlla/Lúllu lúser“ sem fremja afbrot fyrir sér dómstól? Davíð Bergmann skrifar 28. apríl 2023 07:31 Til að fylgja eftir greininni sem ég skrifaði „Lögreglunemar með Lúlla/Lúllu lúser í tilsjón“ langar mig að koma inn á þegar ungmenni er dæmd fyrir dómstólum landsins og hvað við eigum að hafa í huga þegar þau eru dæmd að mínu mati. Ég hef verið skrifa um forvarnir eins og hópastarf; þá eru málin ekki komin á það alvarlegt stig að dómstólar landsins séu farnir að hafa afskipti af þessum krökkum. En er hægt að koma með nýja nálgun þegar það er verið að dæma ungmenni, þá meina ég á aldrinum 15-25 ára? Ungmenni í hópastarfi kynnast störfum slökkviliðs.Aðsend Já, ég er þeirra skoðunar. Ég er ekki talsmaður harðari refsinga eða að fara að beita sektagreiðslum, nei alls ekki. Ég er hins vegar talsmaður þess að fræða og dæma til meðferðar og það þarf ekkert endilega að vera innan veggja fangelsa eða stofnana. Af hverju? Jú, vegna þess það að herða á refsingum skilar engu að mínu mati og rannsóknir hafa sýnt fram á það ítrekað. Ef til þess kemur að það þurfi að dæma til fangelsis á það að vera til að betrumbæta einstaklingana en ekki eingöngu refsa. Þá verður líka að vera þannig þjónusta til staðar innan veggja fangelsanna. Ég sé ótal sóknarfæri í því og við þurfum ekkert að finna upp hjólið í þeim efnum. Af hverju? Jú, vegna þess að það þarf engum lögum að breyta því þetta rúmast allt innan 57. greinar hegningarlaga. Það sem þarf að gera er að fullnýta 57. greinina og skapa hefð fyrir því að dæma ungt fólk til ábyrgðar og gefa þeim tækifæri til að bæta fyrir misgjörðir sínar með markvissum hætti. Ég er sannfærður að með því að fara í þessa nálgun muni það spara ríkissjóði milljarða til lengri tíma litið, bjarga mannslífum og skila nýtum þjóðfélagsþegnum út í samfélagið. Í 57. greininni segir eftirfarandi: Að aðili sæti á skilorðstímanum umsjón einstakra manna, félags eða stofnunar. Aðili skal jafnan sæta slíkri umsjón, ef honum eru sett skilyrði samkvæmt 2.– 5. tölul. hér á eftir. Að aðili hlíti fyrirmælum umsjónarmanns um dvalarstaði, menntun, vinnu, umgengni við aðra menn og notkun tómstunda. Að aðili neyti ekki á skilorðstímanum áfengis né deyfilyfja. Að aðili gangist undir dvöl á hæli tiltekinn tíma, ef nauðsyn þykir til bera, allt að 18 mánuðum, ef venja þarf hann af notkun áfengis eða deyfilyfja, en ella allt að einu ári. Að aðili gangist undir að þola takmarkanir á umráðum yfir tekjum sínum eða öðru er fjárhag hans varðar. Að aðili greiði eftir getu fébætur fyrir tjón, sem hann hefur valdið með broti sínu. Þarna liggja sóknarfærin segi ég fullum fetum. Eftir að hafa kynnt mér málin líst mér best á hvernig Bretarnir gera þetta. Við getum verið með vísi að því eins og þeir gera og ég er hrifnastur af dómstólnum „youth offending team“; YOT. Til að setja þig kæri lesandi inn í hvernig hann virkar langar mig að koma með lítið sýnishorn. Lítil sönn dæmisaga drengs sem var dæmdur innan „youth offending teams“. Drengur var staðinn að því að kveikja í gámi fyrir utan skólabyggingu. Það hlaust töluvert tjón af því; kalla þurfti út slökkvilið og einn varð fyrir reykeitrun. Fjallað um tryggingamál og veltibíll prófaður.Aðsend Hvernig hljómaði svo dómur yfir viðkomandi? Jú, hann þurfti að skila af sér ákveðni vinnu í klukkutímum talið með húsverði skólans. Hann þurfti að sækja sér fræðslu um brunavarnir hjá slökkviliði og almenna fræðslu um skaðsemi elds og hitta lækna og fórnarlambið sem fékk reykeitrunina og standa skil gagnvart honum. Hann varð að fara í ákveðinn fjölda viðtala hjá sálfræðingi og að lokum þurfti hann að skila af sér ritgerð til dómsins þar sem hann þurfti að gera grein fyrir sinni iðrun, sem hann gerði í samvinnu með foreldrum sínum og hans tilsjónarmanni sem honum var skipaður af dómstólnum YOT. Hins vegar, ef drengurinn uppfyllti ekki skilyrði dómsins, tók við hárkollu-dómari í skikkju og það var dæmt með harðari viðurlögum, jafnvel með fangelsisvist að hætti fullorðinna einstaklinga. Ef drengurinn uppfyllti öll skilyrði var málið úr sögunni og var sett í tættara með viðhöfn og mun aldrei trufla hans tilveru meira á hans líftíma og er hvergi til í kerfinu meir. Þannig að hann gæti haft sömu tækifæri og aðrir í framtíðinni. Þetta er vel hægt að gera hér á landi og sóknarfærin eru óteljandi eins og nýta það að dæma til fræðslu eins og hópstarfið gekk út á hjá mér og þá meina ég vettvangsfræðslu þar sem þeir/þær þurfa að uppfylla ákveðin verkefni og fá skilning hvað afbrot eru í raun og veru. Hérna er það bara hugmyndaflugið sem ræður för og ekkert annað og það er hægt að útfæra þetta á marga vegu. Við verðum að byrja á því að skapa hefð fyrir að setja ábyrgðina á rétta staði og hún er hjá einstaklingum fyrst og fremst sem brýtur af sér og það gerum við með því að fræða hann, ekki bara refsa honum/henni. Höfundur er starfsmaður Fjölsmiðjunnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fíkn Börn og uppeldi Lögreglumál Davíð Bergmann Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir Skoðun Þegar ég heyri nafnið Katrín Jakobsdóttir Hans Alexander Margrétarson Hansen Skoðun Nú vandast valið Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun Hvaða eiginleika þarf forseti að hafa? Hildur Eir Bolladóttir Skoðun Halldór 18.05.2024 Halldór Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Halla Hrund eða Katrín? Reynir Böðvarsson Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson Skoðun Er klassískt frjálslyndi orðið að jaðarskoðun? Kári Allansson Skoðun Góð gildi og staðfesta Höllu Hrundar Margrét Reynisdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir skrifar Skoðun Hvaða eiginleika þarf forseti að hafa? Hildur Eir Bolladóttir skrifar Skoðun Þegar ég heyri nafnið Katrín Jakobsdóttir Hans Alexander Margrétarson Hansen skrifar Skoðun Í framhaldi af viðtali við Helgu Þórisdóttur Kári Stefánsson skrifar Skoðun Góð gildi og staðfesta Höllu Hrundar Margrét Reynisdóttir skrifar Skoðun Halla Hrund eða Katrín? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Til áréttingar Kári Stefánsson skrifar Skoðun Kynhluthlaust mál, máltilfinning og forsetaframboð Höskuldur Þráinsson skrifar Skoðun Er klassískt frjálslyndi orðið að jaðarskoðun? Kári Allansson skrifar Skoðun Forseti Íslands veifaði mér Fjóla Einarsdóttir skrifar Skoðun Ákall til framtíðar: Nám í félagsráðgjöf! Steinunn Bergmann skrifar Skoðun Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir skrifar Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir skrifar Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson skrifar Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Kosningum frestað Ása Berglind Hjálmarsdóttir,Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mesti stjórnmálamaðurinn? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir skrifar Skoðun Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson skrifar Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Sjá meira
Til að fylgja eftir greininni sem ég skrifaði „Lögreglunemar með Lúlla/Lúllu lúser í tilsjón“ langar mig að koma inn á þegar ungmenni er dæmd fyrir dómstólum landsins og hvað við eigum að hafa í huga þegar þau eru dæmd að mínu mati. Ég hef verið skrifa um forvarnir eins og hópastarf; þá eru málin ekki komin á það alvarlegt stig að dómstólar landsins séu farnir að hafa afskipti af þessum krökkum. En er hægt að koma með nýja nálgun þegar það er verið að dæma ungmenni, þá meina ég á aldrinum 15-25 ára? Ungmenni í hópastarfi kynnast störfum slökkviliðs.Aðsend Já, ég er þeirra skoðunar. Ég er ekki talsmaður harðari refsinga eða að fara að beita sektagreiðslum, nei alls ekki. Ég er hins vegar talsmaður þess að fræða og dæma til meðferðar og það þarf ekkert endilega að vera innan veggja fangelsa eða stofnana. Af hverju? Jú, vegna þess það að herða á refsingum skilar engu að mínu mati og rannsóknir hafa sýnt fram á það ítrekað. Ef til þess kemur að það þurfi að dæma til fangelsis á það að vera til að betrumbæta einstaklingana en ekki eingöngu refsa. Þá verður líka að vera þannig þjónusta til staðar innan veggja fangelsanna. Ég sé ótal sóknarfæri í því og við þurfum ekkert að finna upp hjólið í þeim efnum. Af hverju? Jú, vegna þess að það þarf engum lögum að breyta því þetta rúmast allt innan 57. greinar hegningarlaga. Það sem þarf að gera er að fullnýta 57. greinina og skapa hefð fyrir því að dæma ungt fólk til ábyrgðar og gefa þeim tækifæri til að bæta fyrir misgjörðir sínar með markvissum hætti. Ég er sannfærður að með því að fara í þessa nálgun muni það spara ríkissjóði milljarða til lengri tíma litið, bjarga mannslífum og skila nýtum þjóðfélagsþegnum út í samfélagið. Í 57. greininni segir eftirfarandi: Að aðili sæti á skilorðstímanum umsjón einstakra manna, félags eða stofnunar. Aðili skal jafnan sæta slíkri umsjón, ef honum eru sett skilyrði samkvæmt 2.– 5. tölul. hér á eftir. Að aðili hlíti fyrirmælum umsjónarmanns um dvalarstaði, menntun, vinnu, umgengni við aðra menn og notkun tómstunda. Að aðili neyti ekki á skilorðstímanum áfengis né deyfilyfja. Að aðili gangist undir dvöl á hæli tiltekinn tíma, ef nauðsyn þykir til bera, allt að 18 mánuðum, ef venja þarf hann af notkun áfengis eða deyfilyfja, en ella allt að einu ári. Að aðili gangist undir að þola takmarkanir á umráðum yfir tekjum sínum eða öðru er fjárhag hans varðar. Að aðili greiði eftir getu fébætur fyrir tjón, sem hann hefur valdið með broti sínu. Þarna liggja sóknarfærin segi ég fullum fetum. Eftir að hafa kynnt mér málin líst mér best á hvernig Bretarnir gera þetta. Við getum verið með vísi að því eins og þeir gera og ég er hrifnastur af dómstólnum „youth offending team“; YOT. Til að setja þig kæri lesandi inn í hvernig hann virkar langar mig að koma með lítið sýnishorn. Lítil sönn dæmisaga drengs sem var dæmdur innan „youth offending teams“. Drengur var staðinn að því að kveikja í gámi fyrir utan skólabyggingu. Það hlaust töluvert tjón af því; kalla þurfti út slökkvilið og einn varð fyrir reykeitrun. Fjallað um tryggingamál og veltibíll prófaður.Aðsend Hvernig hljómaði svo dómur yfir viðkomandi? Jú, hann þurfti að skila af sér ákveðni vinnu í klukkutímum talið með húsverði skólans. Hann þurfti að sækja sér fræðslu um brunavarnir hjá slökkviliði og almenna fræðslu um skaðsemi elds og hitta lækna og fórnarlambið sem fékk reykeitrunina og standa skil gagnvart honum. Hann varð að fara í ákveðinn fjölda viðtala hjá sálfræðingi og að lokum þurfti hann að skila af sér ritgerð til dómsins þar sem hann þurfti að gera grein fyrir sinni iðrun, sem hann gerði í samvinnu með foreldrum sínum og hans tilsjónarmanni sem honum var skipaður af dómstólnum YOT. Hins vegar, ef drengurinn uppfyllti ekki skilyrði dómsins, tók við hárkollu-dómari í skikkju og það var dæmt með harðari viðurlögum, jafnvel með fangelsisvist að hætti fullorðinna einstaklinga. Ef drengurinn uppfyllti öll skilyrði var málið úr sögunni og var sett í tættara með viðhöfn og mun aldrei trufla hans tilveru meira á hans líftíma og er hvergi til í kerfinu meir. Þannig að hann gæti haft sömu tækifæri og aðrir í framtíðinni. Þetta er vel hægt að gera hér á landi og sóknarfærin eru óteljandi eins og nýta það að dæma til fræðslu eins og hópstarfið gekk út á hjá mér og þá meina ég vettvangsfræðslu þar sem þeir/þær þurfa að uppfylla ákveðin verkefni og fá skilning hvað afbrot eru í raun og veru. Hérna er það bara hugmyndaflugið sem ræður för og ekkert annað og það er hægt að útfæra þetta á marga vegu. Við verðum að byrja á því að skapa hefð fyrir að setja ábyrgðina á rétta staði og hún er hjá einstaklingum fyrst og fremst sem brýtur af sér og það gerum við með því að fræða hann, ekki bara refsa honum/henni. Höfundur er starfsmaður Fjölsmiðjunnar.
Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir Skoðun
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir skrifar
Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar
Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir Skoðun
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun