Viðskipti innlent

Telja „ís­lensku plast­syndina“ lík­lega sænska að mestu leyti

Tryggvi Páll Tryggvason skrifar
Mynd tekin í ferð sendinefndarinnar.
Mynd tekin í ferð sendinefndarinnar. Úrvinnslusjóður

Það er mat íslenskrar sendinefndar, sem tók út mikið magn plastúrgangs sem fannst í vöruskemmu í Svíþjóð, að það sé líklega að stærstum hluta ættað þaðan, en ekki frá Íslandi.

Það vakti töluverða athygli í desember á síðasta ári þegar Stundin birti myndir og myndbönd af íslensku plasti sem finna mátti í vöruhúsi í bænum Påryd í Suður-Svíþjóð. Í frétt Stundarinnar kom fram að áætla væri að minnst 1.500 tonn af íslensku plasti væru í húsinu. Á myndunum mátti sjá þekkt íslensk vörumerki á plastúrgangi. „Íslenska plastsyndin fundin í Svíþjóð“ var yfirskrift umfjöllunar Stundarinnar.

Sænska endurvinnslufyrirtækið Swerec. sem íslenskir aðilar skiptu við, hafði sent plastið í bæinn á sínum tíma til nýstofnaðs fyrirtækis, Webbo Sverige AS. Það fyrirtæki skildi plastið eftir í vöruhúsinu.

Fóru í vettvangsferð til Svíþjóðar

Í tilkynningu frá Úrvinnslusjóði, sem ber ábyrgð á því að íslenskt plast sé endurunnið, sem send var á fjölmiðla af almannatengslafyrirtækinu KOM í dag, kemur fram að íslensk sendinefnd skipuð fulltrúa sjóðsins og fulltrúum Terra og Íslenska gámafélagsins, hafi haldið til Svíþjóðar í janúar til að taka út umrætt vöruhús og skoða aðstæður.

Tilgangur ferðarinnar var fyrst og fremst sá að skoða og meta magn flokkaðs úrgangs frá Íslandi á staðnum, en einnig og ekki síður sá að ræða við samstarfsaðila til að tryggja eins vel og kostur er að allur plastúrgangur sem sendur er utan frá Íslandi fari ávallt og án óeðlilegra tafa í það ferli sem samið er um hverju sinni, hvort sem er brennslu til orkunýtingar eða annara ásættanlegra nota, eins og egir í tilkynningunni.

Telja útilokað að áætla með nákvæmni hversu mikið af plastinu sé Íslands en áætla að nokkrir tugir tonna komi frá Íslandi

Meðfylgjandi tilkynningunni fylgir greinargerð sendinefndarinnar frá vettvangsskoðuninni þar sem meðal annars er reynt að leggja mat á hversu mikið íslenskt plast leynist í vöruhúsinu.

Þar kemur fram að áætlað sé að um 2.300 til 2.500 tonn af plasti séu eftir innanhús. Er tekið fram að íslenskt plast sé í „miklum minnihluta þess plasts sem er að finna á svæðinu“. Einstaka plastumbúð merkt íslenskum aðilum sjáist á stangli í böggum inni í skemmunni.

„Útilokað er hins vegar að áætla með einhverri nákvæmni hve mikið er þarna af íslensku plast en Ijóst að það er aðeins mjög lítill hluti af því sem þarna er,“ segir í greinargerðinni.

Myndband sem Stundin birti í desember og var tekið í og við vöruhúsið í Svíþjóð.

Þrátt fyrir að tekið sé fram að útilokað sé að áætla með nákvæmni hversu mikið af plastinu sé frá Íslandi er engu að síður reynt að skjóta á magnið í greinargerðinni. Þar er tekið fram að 51 þúsund tonn af plasti hafi verið meðhöndlað af Swerec fá árinu 2016. 1.500 tonn af því hafi komið frá Íslandi, eða um 3 prósent af heildarmagninu. 2.700 tonn af plasti sé á svæðinu í Påryd og um helmingur þess sé frá Swerec. Því áætlar sendinefndin að 1,5 prósent af því plasti sem sé í Påryd sé frá Íslandi.

„Ef við gæfum okkur að það væri svipað hlutfall af íslensku plasti og öðru sem Swerec tók við á árinu 2016 sem lentu í geymslunni í Påryd þá má ætla að um 45 tonn af plastúrganginum frá íslandi hefði lent þarna. Það gæti alveg verið raunin þar sem að sendinefndin sá ekki mikið plast í skemmunum sem rekja má til íslands, þó um það verði að sjálfsögðu ekkert fullyrt,“ segir í greinargerðinni.

Mynd tekin úr vöruhúsinu í ferð sendinefndarinnar.Úrvinnslusjóður

Plastið á ábyrgð sænska fyrirtækisins og úrlausnarefni sveitarfélagsins

Í tilkynningu Úrvinnslusjóðs segir einnig að það sé mat fulltrúa sænska sveitarfélagsins Kalmar að plastúrgangurinn á svæðinu sé á ábyrgð Webbo Sverige AB og að það væri hlutverk sveitarfélagsins að leysa úr þeim vanda sem úrgangurinn hafi í för með sér. Það sé mat starfsmanna sveitarfélagsins að hvorki Terra né Íslenska gámafélagið hafi gert neitt rangt, eins og það er orðað í tilkynningunni.

„Þar sem Webbo Sverige KB er þó enn skráð fyrirtæki og lögmætur eigandi plastsins í Påryd telur sveitarfélagið sér ófært að ráðstafa plastinu án þess að skapa sér skaðabótaskyldu gagnvart eiganda þess. Fulltrúar sveitarfélagsins gera sér hins vegar fyllilega ljóst að það sé hlutverk þess, en ekki annarra, að leysa þetta vandamál og engin áhöld eru um að íslenskir aðilar fylgdu öllum reglum við innflutning plastúrgangsins til Svíþjóðar á sínum tíma,“ segir í tilkynningunni.

Tengd skjöl


Tengdar fréttir

Segir afsögn ótengda umdeildri starfsemi Úrvinnslusjóðs

Fráfarandi stjórnarformaður Úrvinnslusjóðs segir afsögn sína ekki tengjast starfsemi sjóðsins. Ríkisendurskoðun vinnur nú að skýrslu um úttekt sína á starfseminni en sjóðurinn hefur sætt gagnrýni fyrir að ofmeta stórlega hversu hátt hlutfalls íslensks plasts er endurunnið.

Verst væri ef fólk missti trúna á endur­vinnslu

Gríðarlegt magn plasts frá Íslandi hefur legið óhreyft í vöruhúsi í Svíþjóð undanfarin fimm ár. Umhverfisráðherra segir mikilvægt að bregðast við en áhugamaður um endurvinnslu óttast áhrifin sem málið gæti haft á viðhorf fólks. 

Munu krefjast þess að plastið fari í réttan farveg

Úrvinnslusjóður mun fara fram á það við sænska fyrirtækið Swerec að íslenskt plast sem Stundin greinir frá að hafi legið óhreyft undanfarin ár í vöruskemmu verði sett í réttan farveg. 






Fleiri fréttir

Sjá meira


×