Er ekki kominn tími á Afreksíþróttamiðstöð Íslands? Kjartan Ásmundsson skrifar 17. ágúst 2021 13:31 Nú er frábærum Ólympíuleikum nýlokið þar sem Japanir þreyttu algjört kraftaverk í framkvæmd íþróttaviðburðar. Allt í beinni útsendingu úr Efstaleitinu þar sem viðmælendur í sjónvarpssal skiptust einnig á skoðunum um sjálfa leikana og eins var afreksíþróttaumhverfið hér á landi tekið fyrir. Ljóst er að árangur Íslands á Ólympíuleikunum í Japan hefur ekki haldist í réttu hlutfalli við ríkisframlagið til málaflokksins sem hefur margfaldast á liðnum árum. Einir leikar segja okkur þó litla sögu en mögulega eru þó einhver teikn á lofti um endurskoðun á stöðu afreksíþrótta. Í ljósi umræðunnar í sjónvarpssal langar mig til að benda sérstaklega á svokallaða afreksíþróttamiðstöð sem er að mínu mati grunnforsenda þess að ná þeim árangri sem stefnt er að. Allt frá árinu 2007 hefur m.a. ÍBR hvatt til þess að stofnuð verði slík miðstöð í anda þess sem við þekkjum t.d. í Danmörku og Noregi. Á þingi ÍSÍ fyrir 10 árum, 2011 og reyndar einnig 2013, var samþykkt að setja málið á dagskrá. Vinnuhópur var stofnaður, en starfsfólk ÍBR og ÍSÍ fékk það hlutverk að leiða vinnuna. Það samstarf gekk í alla staði mjög vel. Í byrjun var ákveðið að meginhlutverk slíkrar miðstöðvar, svona fyrst um sinn, yrði bæði að mæla afkastagetu besta íþróttafólksins okkar og að lágmarka íþróttatengd heilsufarsvandamál (þó með áherslu á að klára fyrst fyrri þáttinn). Sérsamböndin lögðu ríka áherslu á þætti eins og betra aðgengi að sérfræðingum, og sérstaklega læknum svo og almennt meiri fagþekkingu gagnvart afreksstarfi. Hannað var forrit (app) sem hélt utan um upplýsingarnar fyrir sérhvern notanda og hann einn gæti svo komið þeim upplýsingum á framfæri til þjálfara og annarra. Ekki var ákveðið á þessum tíma að ganga eins langt eins og til dæmis Danir með „Team Denmark”. Þar er búið að stofna nokkurs konar samfélag afreksfólksins, bæði yngri og efnilegri og svo einnig þeirra allra bestu. Þar tengir íþróttafólkið sig við þá ímynd sem „Team Denmark” stendur fyrir, almenningur og stuðningsaðilar flykkja sér á bak við þá hugmyndafræði. Reynsla Dana er sú að fyrirtækjamarkaðurinn hefur stutt dyggilega við verkefnið enda tengja allir Danir við TEAM DENMARK, eins og menn skynja vel nú þegar verið er að uppskera ríkulega á Ólympíuleikunum í Tokyo. Afreksíþróttamiðstöð Íslands var hugsuð sem miðlægt apparat þar sem teknar væru saman á einn stað allar mælingar og úrvinnsla í helstu þáttum íþróttalegrar afkastagetu en ekki síður að besta íþróttafólkið fái úrlausn sinna mála, bæði sálrænna og líkamlegra. Á sínum tíma komu að undirbúningi helstu sjúkraþjálfarar, sálfræðingar og næringafræðingar landsins auk lækna. Meðal annarra voru í teyminu tveir endurhæfingalæknar, en annar þeirra hefurlanga reynslu frá Noregi þar sem að hann hefur unnið að samskonar málum með „Olympiatoppen”. Þá voru reiðubúnir til verka og aðstoðar Íslendingar sem vinna erlendis að málum afreksíþróttafólks. En af þessu varð ekki. Í lok árs 2015 tók ÍSÍ við boltanum sem hefur rúllað honum að margra mati heldur rólega eða allavega hefur ekki farið mjög hátt hvað nákvæmlega er að gerast í sambandi við langþráða miðstöð afreksíþrótta. Undirbúningi fyrir Ólympíuleikana í Tokyo lauk þannig aðaðeins einn Íslendingar vann sér rétt til að taka þátt í leikunum, en aðrir þátttakendur voru þar boðsgestir. Líkur eru á að þessi litla þátttaka okkar eigi eftir að minnka enn frekar áður en hún eykst á ný, ef ekkert er að gert. Því er mikilvægt að íþróttasamfélagið taki á öllu sínu til að stórefla stuðning við íslenskt afreksíþróttafólk strax á þessu ári með það aðmarkmiði að bæta umtalsvert stöðu Íslands fyrir Ólympíuleikana í París. Það er fyllsta ástæða til að lýsa yfir áhyggjum vegna þróunar afreksíþrótta síðustu árin. Sérstök afreksíþróttamiðstöð í anda þess sem gert hefur verið í Noregi og Danmörku er leið sem hefur sannað sig, en tekur tíma á þróa. Vissulega eru til fleiri en ein leið að markmiðinu, en þó er mikilvægast að mynda breiða samstöðu um málið. Með afreksíþróttamiðstöð næst ákveðin skýr miðstýring, sem leggur ábyrgðina á árangri í minna mæli á herðar aðila eins og sérsambanda og eða íþróttafélaga um leið og verkefnið er sett í eins konar brennidepil án daglegra afskipta yfirstjórnar íþróttamála. Er ekki kominn tíminn á að láta verkin tala? Ég vil sjá aðgerðir svo það náist loksins að styðja og styrkja afreksíþróttafólkið okkar eins og það á skilið. Höfundur er markaðs,- og þróunarstjóri ÍBR. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólympíuleikar 2020 í Tókýó ÍSÍ Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Þegar ég heyri nafnið Katrín Jakobsdóttir Hans Alexander Margrétarson Hansen Skoðun Halldór 18.05.2024 Halldór Hvaða eiginleika þarf forseti að hafa? Hildur Eir Bolladóttir Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Halla Hrund eða Katrín? Reynir Böðvarsson Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson Skoðun Góð gildi og staðfesta Höllu Hrundar Margrét Reynisdóttir Skoðun Kynhluthlaust mál, máltilfinning og forsetaframboð Höskuldur Þráinsson Skoðun Í framhaldi af viðtali við Helgu Þórisdóttur Kári Stefánsson Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson Skoðun Skoðun Skoðun Hvaða eiginleika þarf forseti að hafa? Hildur Eir Bolladóttir skrifar Skoðun Þegar ég heyri nafnið Katrín Jakobsdóttir Hans Alexander Margrétarson Hansen skrifar Skoðun Í framhaldi af viðtali við Helgu Þórisdóttur Kári Stefánsson skrifar Skoðun Góð gildi og staðfesta Höllu Hrundar Margrét Reynisdóttir skrifar Skoðun Halla Hrund eða Katrín? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Til áréttingar Kári Stefánsson skrifar Skoðun Kynhluthlaust mál, máltilfinning og forsetaframboð Höskuldur Þráinsson skrifar Skoðun Er klassískt frjálslyndi orðið að jaðarskoðun? Kári Allansson skrifar Skoðun Forseti Íslands veifaði mér Fjóla Einarsdóttir skrifar Skoðun Ákall til framtíðar: Nám í félagsráðgjöf! Steinunn Bergmann skrifar Skoðun Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir skrifar Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir skrifar Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson skrifar Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Kosningum frestað Ása Berglind Hjálmarsdóttir,Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mesti stjórnmálamaðurinn? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir skrifar Skoðun Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson skrifar Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Sjá meira
Nú er frábærum Ólympíuleikum nýlokið þar sem Japanir þreyttu algjört kraftaverk í framkvæmd íþróttaviðburðar. Allt í beinni útsendingu úr Efstaleitinu þar sem viðmælendur í sjónvarpssal skiptust einnig á skoðunum um sjálfa leikana og eins var afreksíþróttaumhverfið hér á landi tekið fyrir. Ljóst er að árangur Íslands á Ólympíuleikunum í Japan hefur ekki haldist í réttu hlutfalli við ríkisframlagið til málaflokksins sem hefur margfaldast á liðnum árum. Einir leikar segja okkur þó litla sögu en mögulega eru þó einhver teikn á lofti um endurskoðun á stöðu afreksíþrótta. Í ljósi umræðunnar í sjónvarpssal langar mig til að benda sérstaklega á svokallaða afreksíþróttamiðstöð sem er að mínu mati grunnforsenda þess að ná þeim árangri sem stefnt er að. Allt frá árinu 2007 hefur m.a. ÍBR hvatt til þess að stofnuð verði slík miðstöð í anda þess sem við þekkjum t.d. í Danmörku og Noregi. Á þingi ÍSÍ fyrir 10 árum, 2011 og reyndar einnig 2013, var samþykkt að setja málið á dagskrá. Vinnuhópur var stofnaður, en starfsfólk ÍBR og ÍSÍ fékk það hlutverk að leiða vinnuna. Það samstarf gekk í alla staði mjög vel. Í byrjun var ákveðið að meginhlutverk slíkrar miðstöðvar, svona fyrst um sinn, yrði bæði að mæla afkastagetu besta íþróttafólksins okkar og að lágmarka íþróttatengd heilsufarsvandamál (þó með áherslu á að klára fyrst fyrri þáttinn). Sérsamböndin lögðu ríka áherslu á þætti eins og betra aðgengi að sérfræðingum, og sérstaklega læknum svo og almennt meiri fagþekkingu gagnvart afreksstarfi. Hannað var forrit (app) sem hélt utan um upplýsingarnar fyrir sérhvern notanda og hann einn gæti svo komið þeim upplýsingum á framfæri til þjálfara og annarra. Ekki var ákveðið á þessum tíma að ganga eins langt eins og til dæmis Danir með „Team Denmark”. Þar er búið að stofna nokkurs konar samfélag afreksfólksins, bæði yngri og efnilegri og svo einnig þeirra allra bestu. Þar tengir íþróttafólkið sig við þá ímynd sem „Team Denmark” stendur fyrir, almenningur og stuðningsaðilar flykkja sér á bak við þá hugmyndafræði. Reynsla Dana er sú að fyrirtækjamarkaðurinn hefur stutt dyggilega við verkefnið enda tengja allir Danir við TEAM DENMARK, eins og menn skynja vel nú þegar verið er að uppskera ríkulega á Ólympíuleikunum í Tokyo. Afreksíþróttamiðstöð Íslands var hugsuð sem miðlægt apparat þar sem teknar væru saman á einn stað allar mælingar og úrvinnsla í helstu þáttum íþróttalegrar afkastagetu en ekki síður að besta íþróttafólkið fái úrlausn sinna mála, bæði sálrænna og líkamlegra. Á sínum tíma komu að undirbúningi helstu sjúkraþjálfarar, sálfræðingar og næringafræðingar landsins auk lækna. Meðal annarra voru í teyminu tveir endurhæfingalæknar, en annar þeirra hefurlanga reynslu frá Noregi þar sem að hann hefur unnið að samskonar málum með „Olympiatoppen”. Þá voru reiðubúnir til verka og aðstoðar Íslendingar sem vinna erlendis að málum afreksíþróttafólks. En af þessu varð ekki. Í lok árs 2015 tók ÍSÍ við boltanum sem hefur rúllað honum að margra mati heldur rólega eða allavega hefur ekki farið mjög hátt hvað nákvæmlega er að gerast í sambandi við langþráða miðstöð afreksíþrótta. Undirbúningi fyrir Ólympíuleikana í Tokyo lauk þannig aðaðeins einn Íslendingar vann sér rétt til að taka þátt í leikunum, en aðrir þátttakendur voru þar boðsgestir. Líkur eru á að þessi litla þátttaka okkar eigi eftir að minnka enn frekar áður en hún eykst á ný, ef ekkert er að gert. Því er mikilvægt að íþróttasamfélagið taki á öllu sínu til að stórefla stuðning við íslenskt afreksíþróttafólk strax á þessu ári með það aðmarkmiði að bæta umtalsvert stöðu Íslands fyrir Ólympíuleikana í París. Það er fyllsta ástæða til að lýsa yfir áhyggjum vegna þróunar afreksíþrótta síðustu árin. Sérstök afreksíþróttamiðstöð í anda þess sem gert hefur verið í Noregi og Danmörku er leið sem hefur sannað sig, en tekur tíma á þróa. Vissulega eru til fleiri en ein leið að markmiðinu, en þó er mikilvægast að mynda breiða samstöðu um málið. Með afreksíþróttamiðstöð næst ákveðin skýr miðstýring, sem leggur ábyrgðina á árangri í minna mæli á herðar aðila eins og sérsambanda og eða íþróttafélaga um leið og verkefnið er sett í eins konar brennidepil án daglegra afskipta yfirstjórnar íþróttamála. Er ekki kominn tíminn á að láta verkin tala? Ég vil sjá aðgerðir svo það náist loksins að styðja og styrkja afreksíþróttafólkið okkar eins og það á skilið. Höfundur er markaðs,- og þróunarstjóri ÍBR.
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar
Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun