Bíður eftir útsölum til að kaupa gleraugu á dætur sínar Hólmfríður Gísladóttir skrifar 12. desember 2020 09:03 Ása segist ekki skilja hvers vegna ríkið greiðir heyrnartæki að fullu en ekki gleraugu. Bæði séu nauðsynleg barninu til að geta tekið þátt í daglegu lífi og dafnað. „Dætur mínar geta ekki verið án gleraugna, þær verða að vera með þau til að geta lifað eðlilegu lífi.“ Þetta segir Ása Ingiþórsdóttir sem berst nú fyrir því að gleraugu barna verði að fullu niðurgreidd af ríkinu. Hún segir grófa mismunun felast í því að heyrnartæki barna séu niðurgreidd en gleraugu ekki. „Sjón eldri dóttur minnar, sem er fædd 2005, byrjaði að versna í 1. bekk og fyrstu tvö árin þurfti hún að fá ný gler tvisvar á ári. Kostnaðurinn var gríðarlegur. Fyrst þurfti ég að kaupa umgjörðina og svo ný gler og það þurfti að sérpanta þau og pressa,“ segir Ása. Dóttir hennar eldri þarf enn ný gler a.m.k. einu sinni á ári en sjón yngri dótturinnar virðist breytast hægar. Gleraugnakaup eru gríðarlega stór kostnaðarliður fyrir fjölskylduna, þar sem báðir foreldrarnir nota einnig gleraugu. Greiðir 40-60 þúsund krónur fyrir glerin Kostnaður við glerin getur hlaupið á 40-60 þúsund krónum og Ása segist jafnan haga málum þannig að þau séu keypt á haustin, þegar hún getur fengið þau á útsölu. Hún segir afar óréttlátt að gert sé upp á milli barna eftir því hvort þau glíma við sjónskerðingu eða heyrnaskerðingu og telur öll börn eiga rétt á nauðsynlegum hjálpartækjum, óháð efnahag foreldra. „Heyrnartæki barna eru greidd að fullu úr ríkissjóði en sjóngleraugu ekki. Þetta nær engri átt og skýtur skökku við.“ Hún segir bera á því að foreldrar sjái sér ekki annað fært en að versla gleraugu á netinu þar sem það er ódýrara en því fylgi áhætta þar sem í mörgum tilvikum þurfi að gera nákvæmar mælingar til að gleraugun gagnist barninu. Ása Ingiþórsdóttir á tvær dætur sem báðar nota gleraugu og önnur hefur stundum þurft að fá ný gler oftar en einu sinni á ári. „Þetta á ekki að vera svona“ „Þetta er ekki val, þetta er nauðsyn,“ segir Ása og bendir á að barn þurfi gleraugu til að geta tekið þátt í daglegu lífi og sinnt námi og tómstundum. Síðastnefnda er reyndar kapítuli útaf fyrir sig, þar sem sum börn þurfa sérstök gleraugu til að geta stundað íþróttir, t.d. sund. Það er viðbótarkostnaður og þá er ekki hægt að gera ráð fyrir öðru en að gleraugu geti orðið fyrir hnjaski þegar þau sitja á litlum og fjörugum nefjum. Sum stéttarfélög taka þátt í gleraugnakostnaði en eðli málsins samkvæmt þurfa foreldrarnir að vera á vinnumarkaði til að eiga þann rétt. „Það eru náttúrulega ekkert allir sem hafa efni á þessu,“ segir Ása um hin tíðu gleraugnakaup. „Þetta á ekki að vera svona. Og af hverju er þessi munur á milli sjónskertra og heyrnaskertra barna?“ Greiðsluþátttakan endurspeglar engan veginn kostnað Um þetta og fleira er rætt í lokuðum hóp á Facebook þar sem foreldrar „gleraugnabarna“ deila upplýsingum og reynslu. Þar hefur myndast umræða um kostnaðarþáttinn og á dögunum tók Ása sig til og sendi erindi á Silju Dögg Gunnarsdóttur, þingmann Framsóknarflokksins, sem nú hefur lagt fram þingsályktunartillögu um samræmingu þeirra regla sem gilda um niðurgreiðslu eða greiðsluþátttöku ríkisins vegna kaupa á gleraugum og heyrnartækjum fyrir börn. Í greinargerð með tillögunni kemur fram það sem Ása og fleiri hafa upplifað; greiðsluþátttakan í gleraugnakaupunum er í engum takti við raunverulegan kostnað. „Öll börn fram að 18 ára aldri eiga rétt á gleraugnaendurgreiðslum. Börn þriggja ára og yngri eiga rétt á endurgreiðslum tvisvar á ári, börn 4–8 ára eiga rétt á endurgreiðslum árlega og börn 9–17 ára eiga rétt á endurgreiðslum annað hvert ár. Upphæð endurgreiðslu miðast við styrk glerja og er frá 3.500 kr. á gler til 7.500 kr. á gler. Ef um er að ræða sterk sjónskekkjugler er viðbótargreiðsla eftir styrkleika frá 500 kr. til 1.500 kr. á gler,“ segir í greinargerðinni. Var til skoðunar í barnamálaráðuneytinu í fyrra Ofangreindar upphæðir hafa staðið óbreyttar í a.m.k. 15 ár en Ásmundur Einar Daðason, félags- og barnamálaráðherra, sagði í samtali í fyrra að málið væri til skoðunar í ráðuneytinu. „Ég held að ástæða sé til að að flýta þeirri vinnu eins og kostur er. Ég mun beita mér fyrir því á næstu vikum og mánuðum að það verði gert og að við leitum leiða til að koma betur til móts við þau börn sem þarna um ræðir,“ sagði hann. Heilbrigðismál Félagsmál Börn og uppeldi Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Meinleysisgrey sem séu lífríkinu afar mikilvæg Innlent Fico ekki talinn í lífshættu Erlent Sjö smáskjálftar við Sýlingarfell og Veðurstofan fylgist vel með Innlent Um 800 börn bíða eftir leikskólaplássi í Reykjavík Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent „Heill vinnustaður er dreginn sundur og saman í háði“ Innlent „Þetta reddast“ voru fyrstu orðin sem hann lærði Innlent Hundrað milljarða fjárfesting í uppnámi Innlent Segir seinlæti First Water stórfurðulegt Innlent Beðnir um að senda börnin sín með net vegna flugnafaraldurs Innlent Fleiri fréttir Um 800 börn bíða eftir leikskólaplássi í Reykjavík Meinleysisgrey sem séu lífríkinu afar mikilvæg Sjö smáskjálftar við Sýlingarfell og Veðurstofan fylgist vel með „Þetta reddast“ voru fyrstu orðin sem hann lærði Lögreglan þurfi nauðsynlega auknar rannsóknarheimildir Mikill meirihluti hlynntur dánaraðstoð Fátt ef nokkuð stöðvar eldislaxinn Segir seinlæti First Water stórfurðulegt Hæstiréttur segir tíma í flugvél vera vinnutíma Vill ræða brottvísun til Nígeríu í nefnd: „Skelfileg ásýnd á þessu máli“ Gjörbreytt bílpróf en segja hvergi slegið af kröfum Fagna framfaraskrefi ráðherra en vilja afnema tilvísanakerfið Þórdís í sendinefnd til Georgíu vegna umdeildra laga Maðurinn fannst heill á húfi Hundaskítur fyrir utan kosningamiðstöð Baldurs vekur spurningar Skilur uppnám skólasamfélagsins í Laugardal en horfa þurfi á staðreyndir Bréf Eggerts kom flatt upp á bæjarstjórnarmenn Flugvél Icelandair þurfti að snúa við Píratar hafa áhyggjur af skorti á eftirliti með lögreglu Úr 256 pakkningum á mánuði upp í sex þúsund Útlendingalög, tilvísanir og skólabygging í Laugardal Fólk setji símana á akstursstillingu til að koma í veg fyrir slys Hundrað milljarða fjárfesting í uppnámi Beðnir um að senda börnin sín með net vegna flugnafaraldurs „Nú verður þú bara að spyrja Bjarna“ Halla þótti standa sig best Ísland hástökkvari á Regnbogakortinu Stefni í endurtekningu á síðasta vori Nýir fatasöfnunargámar á leið til landsins Forsetaframbjóðendur mæta í kappræður á Stöð 2 og Vísi Sjá meira
„Sjón eldri dóttur minnar, sem er fædd 2005, byrjaði að versna í 1. bekk og fyrstu tvö árin þurfti hún að fá ný gler tvisvar á ári. Kostnaðurinn var gríðarlegur. Fyrst þurfti ég að kaupa umgjörðina og svo ný gler og það þurfti að sérpanta þau og pressa,“ segir Ása. Dóttir hennar eldri þarf enn ný gler a.m.k. einu sinni á ári en sjón yngri dótturinnar virðist breytast hægar. Gleraugnakaup eru gríðarlega stór kostnaðarliður fyrir fjölskylduna, þar sem báðir foreldrarnir nota einnig gleraugu. Greiðir 40-60 þúsund krónur fyrir glerin Kostnaður við glerin getur hlaupið á 40-60 þúsund krónum og Ása segist jafnan haga málum þannig að þau séu keypt á haustin, þegar hún getur fengið þau á útsölu. Hún segir afar óréttlátt að gert sé upp á milli barna eftir því hvort þau glíma við sjónskerðingu eða heyrnaskerðingu og telur öll börn eiga rétt á nauðsynlegum hjálpartækjum, óháð efnahag foreldra. „Heyrnartæki barna eru greidd að fullu úr ríkissjóði en sjóngleraugu ekki. Þetta nær engri átt og skýtur skökku við.“ Hún segir bera á því að foreldrar sjái sér ekki annað fært en að versla gleraugu á netinu þar sem það er ódýrara en því fylgi áhætta þar sem í mörgum tilvikum þurfi að gera nákvæmar mælingar til að gleraugun gagnist barninu. Ása Ingiþórsdóttir á tvær dætur sem báðar nota gleraugu og önnur hefur stundum þurft að fá ný gler oftar en einu sinni á ári. „Þetta á ekki að vera svona“ „Þetta er ekki val, þetta er nauðsyn,“ segir Ása og bendir á að barn þurfi gleraugu til að geta tekið þátt í daglegu lífi og sinnt námi og tómstundum. Síðastnefnda er reyndar kapítuli útaf fyrir sig, þar sem sum börn þurfa sérstök gleraugu til að geta stundað íþróttir, t.d. sund. Það er viðbótarkostnaður og þá er ekki hægt að gera ráð fyrir öðru en að gleraugu geti orðið fyrir hnjaski þegar þau sitja á litlum og fjörugum nefjum. Sum stéttarfélög taka þátt í gleraugnakostnaði en eðli málsins samkvæmt þurfa foreldrarnir að vera á vinnumarkaði til að eiga þann rétt. „Það eru náttúrulega ekkert allir sem hafa efni á þessu,“ segir Ása um hin tíðu gleraugnakaup. „Þetta á ekki að vera svona. Og af hverju er þessi munur á milli sjónskertra og heyrnaskertra barna?“ Greiðsluþátttakan endurspeglar engan veginn kostnað Um þetta og fleira er rætt í lokuðum hóp á Facebook þar sem foreldrar „gleraugnabarna“ deila upplýsingum og reynslu. Þar hefur myndast umræða um kostnaðarþáttinn og á dögunum tók Ása sig til og sendi erindi á Silju Dögg Gunnarsdóttur, þingmann Framsóknarflokksins, sem nú hefur lagt fram þingsályktunartillögu um samræmingu þeirra regla sem gilda um niðurgreiðslu eða greiðsluþátttöku ríkisins vegna kaupa á gleraugum og heyrnartækjum fyrir börn. Í greinargerð með tillögunni kemur fram það sem Ása og fleiri hafa upplifað; greiðsluþátttakan í gleraugnakaupunum er í engum takti við raunverulegan kostnað. „Öll börn fram að 18 ára aldri eiga rétt á gleraugnaendurgreiðslum. Börn þriggja ára og yngri eiga rétt á endurgreiðslum tvisvar á ári, börn 4–8 ára eiga rétt á endurgreiðslum árlega og börn 9–17 ára eiga rétt á endurgreiðslum annað hvert ár. Upphæð endurgreiðslu miðast við styrk glerja og er frá 3.500 kr. á gler til 7.500 kr. á gler. Ef um er að ræða sterk sjónskekkjugler er viðbótargreiðsla eftir styrkleika frá 500 kr. til 1.500 kr. á gler,“ segir í greinargerðinni. Var til skoðunar í barnamálaráðuneytinu í fyrra Ofangreindar upphæðir hafa staðið óbreyttar í a.m.k. 15 ár en Ásmundur Einar Daðason, félags- og barnamálaráðherra, sagði í samtali í fyrra að málið væri til skoðunar í ráðuneytinu. „Ég held að ástæða sé til að að flýta þeirri vinnu eins og kostur er. Ég mun beita mér fyrir því á næstu vikum og mánuðum að það verði gert og að við leitum leiða til að koma betur til móts við þau börn sem þarna um ræðir,“ sagði hann.
Heilbrigðismál Félagsmál Börn og uppeldi Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Meinleysisgrey sem séu lífríkinu afar mikilvæg Innlent Fico ekki talinn í lífshættu Erlent Sjö smáskjálftar við Sýlingarfell og Veðurstofan fylgist vel með Innlent Um 800 börn bíða eftir leikskólaplássi í Reykjavík Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent „Heill vinnustaður er dreginn sundur og saman í háði“ Innlent „Þetta reddast“ voru fyrstu orðin sem hann lærði Innlent Hundrað milljarða fjárfesting í uppnámi Innlent Segir seinlæti First Water stórfurðulegt Innlent Beðnir um að senda börnin sín með net vegna flugnafaraldurs Innlent Fleiri fréttir Um 800 börn bíða eftir leikskólaplássi í Reykjavík Meinleysisgrey sem séu lífríkinu afar mikilvæg Sjö smáskjálftar við Sýlingarfell og Veðurstofan fylgist vel með „Þetta reddast“ voru fyrstu orðin sem hann lærði Lögreglan þurfi nauðsynlega auknar rannsóknarheimildir Mikill meirihluti hlynntur dánaraðstoð Fátt ef nokkuð stöðvar eldislaxinn Segir seinlæti First Water stórfurðulegt Hæstiréttur segir tíma í flugvél vera vinnutíma Vill ræða brottvísun til Nígeríu í nefnd: „Skelfileg ásýnd á þessu máli“ Gjörbreytt bílpróf en segja hvergi slegið af kröfum Fagna framfaraskrefi ráðherra en vilja afnema tilvísanakerfið Þórdís í sendinefnd til Georgíu vegna umdeildra laga Maðurinn fannst heill á húfi Hundaskítur fyrir utan kosningamiðstöð Baldurs vekur spurningar Skilur uppnám skólasamfélagsins í Laugardal en horfa þurfi á staðreyndir Bréf Eggerts kom flatt upp á bæjarstjórnarmenn Flugvél Icelandair þurfti að snúa við Píratar hafa áhyggjur af skorti á eftirliti með lögreglu Úr 256 pakkningum á mánuði upp í sex þúsund Útlendingalög, tilvísanir og skólabygging í Laugardal Fólk setji símana á akstursstillingu til að koma í veg fyrir slys Hundrað milljarða fjárfesting í uppnámi Beðnir um að senda börnin sín með net vegna flugnafaraldurs „Nú verður þú bara að spyrja Bjarna“ Halla þótti standa sig best Ísland hástökkvari á Regnbogakortinu Stefni í endurtekningu á síðasta vori Nýir fatasöfnunargámar á leið til landsins Forsetaframbjóðendur mæta í kappræður á Stöð 2 og Vísi Sjá meira