Við ætlum að halda áfram Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar 4. september 2020 12:00 Þegar við verðum fyrir áfalli getur vonin um betri tíma haft mikið um það að segja hver krafturinn til að takast á við áfallið verður. Í því samhengi fundust mér lágstemmd skilaboð Gylfa Zoega í Silfrinu síðasta vetur svo sterk. Gylfi sagði þar: „Þegar þessi pest er gengin yfir, þá höldum við bara áfram.“ Einföld setning sem viðurkennir að við erum að glíma við bráðsmitandi veiru en minnir líka á að hún vandinn verður ekki eilífur eða óyfirstíganlegur. Og eftir það ætlum við að halda áfram. Í orðunum felst viðurkenning á stöðunni. Afleiðingar veirunnar bíta ákveðnar atvinnugreinar fast en önnur svið lítið, hún bitnar á því fólki sem missir vinnuna og önnur afleiðing er samfélagsleg. Veiran hefur áhrif á heilbrigði, efnahag og líðan þjóðar. Og þetta eru þau verkefni sem stjórnvöld og samfélagið allt stendur frammi fyrir. Fólk sem upplifir áföll stendur auðvitað ekki sjálfkrafa sterkara á eftir. Samfélög sem ganga í gegnum áföll og hremmingar standa ekki heldur alltaf sterkari á eftir, öðru nær. En það á við um samfélög eins og fólk að þau sem eiga góðan stuðning og leggja í vinnu við að byggja upp verða reynslunni ríkari, öðlast stundum aðra sýn og standa í einhverjum tilvikum sterkari á eftir. Við höfum sem þjóð upplifað snjóflóð, eldgos og efnahagshrun og aðrar hremmingar. Við höfum líka upplifað samstöðu en við þekkjum líka útbreidda reiði í samfélaginu í kjölfar efnahagslegs áfalls. Og við eigum öll reynslu af persónulegum áföllum, en atvinnumissir er meðal þeirra sem reynast fólki þung. Margir finna fyrir óvissu og kvíða um það sem fram undan er. Fyrstu viðbrögð okkar sem þjóðar við veirunni einkenndust af fallegri samstöðu og þakklæti. Það reyndist ríkisstjórninni meira að segja gerlegt að þiggja framlag einkafyrirtækis, með samstarfi við Íslenska erfðagreiningu í greiningum á smitum. (Kannski að það verði ein afleiðing þessa ástands að stjórnvöld hætti að senda fólk til útlanda að sækja sér lækningar sem læknar hér heima geta sinnt?) Reynsla af áföllum kennir okkur að fyrst kemur oft fram einhver kraftur þegar erfitt verkefni blasir við. Það er hins vegar ekki gefið að krafturinn endist eða að samfélagið standi sterkara á eftir. Og samstaðan er að minnka. Þar ber ríkisstjórnin mikla ábyrgð. Stjórnin hefur verið óskýr í svörum og stundum ósamstiga um aðgerðir. Hún opnaði landið í sumar án þess að greiningar virtust liggja fyrir um áhrifin og það sama gerðist aftur þegar hún lokaði landinu. Þess vegna hafa myndast andstæðar fylkingar í landinu, þegar sameiginlegur óvinur er hin bráðsmitandi veira. Auðvitað er staðan sú að enginn kostur er auðveldur, en þá skiptir hins vegar öllu að stjórnvöld séu skýr um aðgerðir og ástæður að baki. Ný fjármálastefna ríkisstjórnarinnar er ekki skýr um planið. Ef ríkisstjórnin er að veðja á að áfallið sé tímabundið eins og fjármálaráðherra segir, hvers vegna þá að draga aðgerðir á langinn? Hvers vegna ekki að bregðast hratt við? Skrefin eru enn of lítil og taktur stjórnarinnar er of hægur. Allt sem er hvetjandi fyrir störf er af hinu góða. Það er ekki bara það mannlega í stöðunni heldur ábyrgt efnahagslega. Núna á að auðvelda fólki að skapa sér tækifæri og tekjur, lækka álögur á vinnuveitendur og skapa fyrirtækjum hvata til að ráða fólk. Ábyrg efnahagsstjórn þegar tímabundið ástand gengur yfir er að hafa kjarkinn til að standa með fólki og fyrirtækjum. Leiðarljós Viðreisnar um okkar tillögur er að fólk og fyrirtæki sem hefur væntingar um tímabundna kreppu fái verkfærin til að standa af sér áfallið. Við viljum að ríkisstjórnin geri meira og hraðar en hún hefur boðað. Það mun verða okkur öllum til góðs. Þegar afleiðingar og erfiðleikar þessa ástands eru að veruleika þá reynir nefnilega fyrst á samstöðuna. Áhersla var í fyrstu eðlilega fyrst og fremst á heilbrigðisþáttinn og nú stöndum við frammi fyrir alvarlegri efnahagskrísu, með því að verja fólk frá atvinnuleysi og verja fyrirtæki og þau svið sem verða fyrir höggi í kjölfarið. Þá þarf að muna að horfa til líðan þjóðarinnar, skynja hana og skilja. Það verður til lengri tíma ekki síður mælistika á árangurinn, hvort tókst að tala til þjóðarinnar með þeim hætti að við höldum áfram að ganga sem einn maður. Með það markmið að leiðarljósi að við ætlum að halda áfram. Höfundur er þingmaður Viðreisnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Þú getur leyft þér það Rannveig Borg Skoðun Katrín eða Halla Hrund? Reynir Böðvarsson Skoðun Útrýming mannsins á RÚV Vala Hafstað Skoðun Með réttlætið að leiðarljósi Bergdís Sigurðardóttir Skoðun Sterk, rökföst og réttsýn rödd Jakob S. Jónsson, Skoðun Þarf að rífa eina niður til að hífa mig upp? Þórunn Rakel Gylfadóttir Skoðun Látum frambjóðendur njóta sannmælis Vésteinn Ólason Skoðun Fylgishrun Höllu Hrundar staðfest Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Helga Þórisdóttir - Minn forseti Valdimar Óskarsson Skoðun Almannahagsmunir, fúsk eða spilling? Brynjar Níelsson Skoðun Skoðun Skoðun Með réttlætið að leiðarljósi Bergdís Sigurðardóttir skrifar Skoðun Katrín eða Halla Hrund? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Sterk, rökföst og réttsýn rödd skrifar Skoðun Helga Þórisdóttir - Minn forseti Valdimar Óskarsson skrifar Skoðun Styðjum Katrínu Jakobsdóttur Gerður Ólafsdóttir skrifar Skoðun Hvaðan kemur þessi ótti við tilfinningar? Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Lyf og dáleiðsla Hannes Björnsson skrifar Skoðun Hvað þarf til að forseti beiti málskotsrétti? Salvör Nordal skrifar Skoðun Kosningar nálgast Halldóra Æsa Aradóttir skrifar Skoðun Auðlindirnar okkar Hólmfríður Sigþórsdóttir,Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Almannahagsmunir, fúsk eða spilling? Brynjar Níelsson skrifar Skoðun Fagleg uppbygging myndlistar í forgrunni Tinna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Breytum reiði í gleði Natan Kolbeinsson skrifar Skoðun Látum frambjóðendur njóta sannmælis Vésteinn Ólason skrifar Skoðun Blóðugt upp fyrir axlir Arnar Eggert Thoroddsen skrifar Skoðun Greind eða dómgreindarskortur Birna Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Stafrænt samstarf sveitarfélaga þarf aukið vægi Sigurjón Ólafsson skrifar Skoðun Fyrir ykkur, Blessing, Mary og Esther Guðrún Árnadóttir,Þorgerður Jörundsdóttir skrifar Skoðun Þarf að rífa eina niður til að hífa mig upp? Þórunn Rakel Gylfadóttir skrifar Skoðun Hver á að setja málið á dagskrá? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Góður málsvari íslenskrar menningar Kristín Huld Sigurðardóttir skrifar Skoðun Er hægt að fá bólusetningu gegn "Besserwisserum"? Eygló Halldórsdóttir skrifar Skoðun Söfn í þágu fræðslu og rannsókna Sigurjón Baldur Hafsteinsson skrifar Skoðun Um dánaraðstoð Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Meðmælabréf með forsetaefni Anna Hildur Hildibrandsdóttir skrifar Skoðun Sameiningartákn? Vilborg Ása Guðjónsdóttir skrifar Skoðun „Hlutdrægni” Ríkisútvarpsins og „hnignun” íslenskunnar Magnús Lyngdal Magnússon skrifar Skoðun Fylgishrun Höllu Hrundar staðfest Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hún Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Sósíalismi sem trúarbrögð Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar Sjá meira
Þegar við verðum fyrir áfalli getur vonin um betri tíma haft mikið um það að segja hver krafturinn til að takast á við áfallið verður. Í því samhengi fundust mér lágstemmd skilaboð Gylfa Zoega í Silfrinu síðasta vetur svo sterk. Gylfi sagði þar: „Þegar þessi pest er gengin yfir, þá höldum við bara áfram.“ Einföld setning sem viðurkennir að við erum að glíma við bráðsmitandi veiru en minnir líka á að hún vandinn verður ekki eilífur eða óyfirstíganlegur. Og eftir það ætlum við að halda áfram. Í orðunum felst viðurkenning á stöðunni. Afleiðingar veirunnar bíta ákveðnar atvinnugreinar fast en önnur svið lítið, hún bitnar á því fólki sem missir vinnuna og önnur afleiðing er samfélagsleg. Veiran hefur áhrif á heilbrigði, efnahag og líðan þjóðar. Og þetta eru þau verkefni sem stjórnvöld og samfélagið allt stendur frammi fyrir. Fólk sem upplifir áföll stendur auðvitað ekki sjálfkrafa sterkara á eftir. Samfélög sem ganga í gegnum áföll og hremmingar standa ekki heldur alltaf sterkari á eftir, öðru nær. En það á við um samfélög eins og fólk að þau sem eiga góðan stuðning og leggja í vinnu við að byggja upp verða reynslunni ríkari, öðlast stundum aðra sýn og standa í einhverjum tilvikum sterkari á eftir. Við höfum sem þjóð upplifað snjóflóð, eldgos og efnahagshrun og aðrar hremmingar. Við höfum líka upplifað samstöðu en við þekkjum líka útbreidda reiði í samfélaginu í kjölfar efnahagslegs áfalls. Og við eigum öll reynslu af persónulegum áföllum, en atvinnumissir er meðal þeirra sem reynast fólki þung. Margir finna fyrir óvissu og kvíða um það sem fram undan er. Fyrstu viðbrögð okkar sem þjóðar við veirunni einkenndust af fallegri samstöðu og þakklæti. Það reyndist ríkisstjórninni meira að segja gerlegt að þiggja framlag einkafyrirtækis, með samstarfi við Íslenska erfðagreiningu í greiningum á smitum. (Kannski að það verði ein afleiðing þessa ástands að stjórnvöld hætti að senda fólk til útlanda að sækja sér lækningar sem læknar hér heima geta sinnt?) Reynsla af áföllum kennir okkur að fyrst kemur oft fram einhver kraftur þegar erfitt verkefni blasir við. Það er hins vegar ekki gefið að krafturinn endist eða að samfélagið standi sterkara á eftir. Og samstaðan er að minnka. Þar ber ríkisstjórnin mikla ábyrgð. Stjórnin hefur verið óskýr í svörum og stundum ósamstiga um aðgerðir. Hún opnaði landið í sumar án þess að greiningar virtust liggja fyrir um áhrifin og það sama gerðist aftur þegar hún lokaði landinu. Þess vegna hafa myndast andstæðar fylkingar í landinu, þegar sameiginlegur óvinur er hin bráðsmitandi veira. Auðvitað er staðan sú að enginn kostur er auðveldur, en þá skiptir hins vegar öllu að stjórnvöld séu skýr um aðgerðir og ástæður að baki. Ný fjármálastefna ríkisstjórnarinnar er ekki skýr um planið. Ef ríkisstjórnin er að veðja á að áfallið sé tímabundið eins og fjármálaráðherra segir, hvers vegna þá að draga aðgerðir á langinn? Hvers vegna ekki að bregðast hratt við? Skrefin eru enn of lítil og taktur stjórnarinnar er of hægur. Allt sem er hvetjandi fyrir störf er af hinu góða. Það er ekki bara það mannlega í stöðunni heldur ábyrgt efnahagslega. Núna á að auðvelda fólki að skapa sér tækifæri og tekjur, lækka álögur á vinnuveitendur og skapa fyrirtækjum hvata til að ráða fólk. Ábyrg efnahagsstjórn þegar tímabundið ástand gengur yfir er að hafa kjarkinn til að standa með fólki og fyrirtækjum. Leiðarljós Viðreisnar um okkar tillögur er að fólk og fyrirtæki sem hefur væntingar um tímabundna kreppu fái verkfærin til að standa af sér áfallið. Við viljum að ríkisstjórnin geri meira og hraðar en hún hefur boðað. Það mun verða okkur öllum til góðs. Þegar afleiðingar og erfiðleikar þessa ástands eru að veruleika þá reynir nefnilega fyrst á samstöðuna. Áhersla var í fyrstu eðlilega fyrst og fremst á heilbrigðisþáttinn og nú stöndum við frammi fyrir alvarlegri efnahagskrísu, með því að verja fólk frá atvinnuleysi og verja fyrirtæki og þau svið sem verða fyrir höggi í kjölfarið. Þá þarf að muna að horfa til líðan þjóðarinnar, skynja hana og skilja. Það verður til lengri tíma ekki síður mælistika á árangurinn, hvort tókst að tala til þjóðarinnar með þeim hætti að við höldum áfram að ganga sem einn maður. Með það markmið að leiðarljósi að við ætlum að halda áfram. Höfundur er þingmaður Viðreisnar.
Skoðun Um dánaraðstoð Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar