Mannslíf í húfi Arna Ýrr Sigurðardóttir skrifar 13. nóvember 2018 08:55 Ég hef verið hugsi undanfarið yfir umræðunni um fóstureyðingar í tengslum við frumvarp Svandísar Svavarsdóttur heilbrigðisráðherra sem gerir þungunarrof/fóstureyðingar frjálsar til loka 22. viku meðgöngu. Nokkrar manneskjur hafa stigið fram og mælt bæði með og móti þessari breytingu. Mér finnst allar þessar manneskjur hafa nokkuð til síns máls, en mér finnst ýmislegt vanta í þessa umræðu. Rökin með þessari breytingu á lögum um fóstureyðingar eru þau að sjálfsákvörðunarréttur kvenna verður virtur enn meir en nú er, og svigrúm kvenna til fóstureyðinga í ítrustu aðstæðum er aukið, þannig að ef frumvarpið yrði að lögum mætti skv. því binda endi á líf fósturs í móðurkviði (því þungunarrof snýst einmitt um það, gleymum því ekki) fram yfir miðja meðgöngu, án allra skilyrða. Sigurlaug Benediktsdóttir, fæðinga- og kvensjúkdómalæknir, skrifaði ágætan pistil í Fréttablaðið þann 2. nóvember um málið, þar sem hún notaði þrjú dæmi úr sínu starfi sem rök fyrir því að þetta úrræði þyrfti að vera til staðar. Á móti hafa komið fram rök sem benda á að á sama tíma og við erum að leggja allt í sölurnar til að bjarga lífi fyrirbura, erum við að leyfa eyðingu fóstra sem eru á svipuðu reki. Þetta kom m.a. fram í grein Ebbu Margrétar Magnúsdóttur, fæðinga- og kvensjúkdómalæknis í Fréttablaðinu þann 7. okt. sl. Þar að auki eru stór siðferðileg álitamál sem lúta að réttindum þeirra fóstra sem greinast með fötlun, og þeim skilaboðum sem við sendum fötluðu fólki í samfélaginu, m.a. í gegnum heilbrigðiskerfið, sem jafnvel þrýstir á fólk að láta eyða fóstrum sem líkur eru á að séu með fötlun. Ég hef sjálf farið í fóstureyðingu, og ég þekki margar konur sem hafa tekið þessa erfiðu ákvörðun einhvern tíma á lífsleiðinni. Þessi ákvörðun er aldrei auðveld, og verður á endanum alltaf ákvörðun konunnar sem tekur hana. Þá ákvörðun eigum við að virða, og styðja hana á allan hátt. En ég set stór spurningarmerki við þær áherslur samfélagsins sem birtast í frumvarpi heilbrigðisráðherra, að fóstureyðingar séu heppileg og sjálfsögð lausn á allt að fjórðungi ótímabærra og óæskilegra þungana á Íslandi. Það hlýtur að vera hægt að setja lög sem gera ráð fyrir þessum örfáu undantekningartilfellum sem Sigurbjörg segir frá í sinni ágætu grein, án þess að gefa ungu fólki þau skilaboð að óvarið og óábyrgt kynlíf sé ekkert mál, því það sé svo lítið mál að fara í fóstureyðingu. Það á ekki að vera lítið mál að fara í fóstureyðingu, og þess vegna set ég líka spurningarmerki við notkun veigrunarorðsins þungunarrof, sem fjarlægir konuna frá þeirri gríðarlegu ábyrgð sem hún stendur frammi fyrir þegar hún ákveður að eyða lífi. Hvers vegna í ósköpunum eru getnaðarvarnir ekki ókeypis á Íslandi? Hvers vegna í ósköpunum er ekki aukin kynfræðsla í skólunum, þar sem er lögð áhersla á ábyrgt kynlíf? Og þar á ég að sjálfsögðu við ábyrgð beggja kynja, því að þarna er mjög mikilvægt að kenna drengjunum okkar ábyrga kynhegðun. Erum við Íslendingar virkilega stolt af því að á Íslandi eru flestar fóstureyðingar á Norðurlöndunum? Og mest tíðni kynsjúkdóma? Fóstureyðingalög eru lög sem ná yfir allan málaflokkinn, sem er auðvitað mjög víðtækur. En það hlýtur að vera hægt að gera ráð fyrir þessum fáu undantekningartilfellum án þess að taka í burtu þá umgjörð sem nú er, sem hefur þó veitt konum ákveðinn ramma og utanumhald á erfiðum stundum lífsins. Ég tala út frá eigin reynslu þegar ég segi að ég þurfti verulega á því að halda að hafa aðgang að fagmanneskju sem hjálpaði mér í minni sálarglímu þegar ég stóð frammi fyrir erfiðri ákvörðun. Ég sé fyrir mér að ef þessi lög verða samþykkt, verði um leið lögð niður sú þjónusta sem hefur staðið konum til boða, m.a. lækna og sálfræðinga, og þar með sparaður heilmikill peningur. Hvernig væri að við spöruðum samfélaginu frekar pening með því að vinna að því að koma í veg fyrir ótímabærar þunganir? Þetta bendir t.d. Helga Sól Ólafsdóttir, félagsráðgjafi á Landspítalanum á í viðtali á mbl.is 4. apríl 2017. Og konur sem eru í sem mestri neyð, eins og t.d. tilfellin sem Sigurbjörg lýsir í pistli sínum, þær þurfa svo sannarlega á bæði læknisfræðilegum og félagslegum stuðningi að halda í sínum aðstæðum. Lögin eiga að sjálfsögðu að gera ráð fyrir því. Ég styð eindregið ákvörðunarrétt hverrar konu yfir sínum líkama. En um leið og fóstureyðing er alfarið ákvörðun hverrar konu, þurfum við sem samfélag að tala um það hvaða áherslur við viljum leggja þegar kemur að viðkvæmum málum sem varða mannslíf, því það eru jú mannslíf í húfi.Höfundur er prestur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Halldór 27.04.2024 Halldór Listir og velferð Kristín Valsdóttir Skoðun Satt og logið Bryndís Schram Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon Skoðun Hvað varð um samveruna? Hildur Gunnarsdóttir Skoðun Takk fyrir vettlingana! Hópur foreldra leikskólabarna í Reykjavík Skoðun Er fyrirmyndarríkið Ísland í ruslflokki í sorpmálum? Sigurður Páll Jónsson Skoðun Er forsetaframbjóðendum umhugað um dýravernd? Árni Stefán Árnason Skoðun Svik við þjóðina Alfreð Sturla Böðvarsson Skoðun Ótímabundin leyfi, ótímabundið náttúruníð Elvar Örn Friðriksson Skoðun Skoðun Skoðun Í átt að velsæld á nokkrum mínútum Olga Björt Þórðardóttir skrifar Skoðun Er fyrirmyndarríkið Ísland í ruslflokki í sorpmálum? Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Takk fyrir vettlingana! Hópur foreldra leikskólabarna í Reykjavík skrifar Skoðun Hvað varð um samveruna? Hildur Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Listir og velferð Kristín Valsdóttir skrifar Skoðun Er forsetaframbjóðendum umhugað um dýravernd? Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Þegar þú vilt miklu meira bákn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Að hafa áhrif á nærumhverfi sitt Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Framtíð innri markaðarins Gunnar Bragi Sveinsson skrifar Skoðun Satt og logið Bryndís Schram skrifar Skoðun Alþjóðlegi leiðsöguhundadagurinn Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Framsókn leggst ekki í duftið Guðmundur Birkir Þorkelsson skrifar Skoðun Að dreyma um alheim góðvildar Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Að bjarga sex lífum á mínútu í hálfa öld Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Þegar þú ert báknið Gabríel Ingimarsson skrifar Skoðun Svik við þjóðina Alfreð Sturla Böðvarsson skrifar Skoðun Innivist er mikilvægasti þátturinn við hönnun íbúða! Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Brautryðjandinn Baldur Þóra Björk Smith skrifar Skoðun Katrín og Gunnar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ótímabundin leyfi, ótímabundið náttúruníð Elvar Örn Friðriksson skrifar Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Er stóraukin lýðræðisþátttaka ekki verðlaunaefni? Einar Freyr Elínarson skrifar Skoðun Árangur gegn verðbólgu Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar Skoðun Hvar er híbýlaauður? Anna María Bogadóttir skrifar Skoðun Áhugaverðir tímar kalla á áhugaverðan forseta Cody Alexander Skahan skrifar Skoðun Biskup í tengslum Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar Skoðun Dýravelferðarmartröð af áður óþekktri stærð Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Sjá meira
Ég hef verið hugsi undanfarið yfir umræðunni um fóstureyðingar í tengslum við frumvarp Svandísar Svavarsdóttur heilbrigðisráðherra sem gerir þungunarrof/fóstureyðingar frjálsar til loka 22. viku meðgöngu. Nokkrar manneskjur hafa stigið fram og mælt bæði með og móti þessari breytingu. Mér finnst allar þessar manneskjur hafa nokkuð til síns máls, en mér finnst ýmislegt vanta í þessa umræðu. Rökin með þessari breytingu á lögum um fóstureyðingar eru þau að sjálfsákvörðunarréttur kvenna verður virtur enn meir en nú er, og svigrúm kvenna til fóstureyðinga í ítrustu aðstæðum er aukið, þannig að ef frumvarpið yrði að lögum mætti skv. því binda endi á líf fósturs í móðurkviði (því þungunarrof snýst einmitt um það, gleymum því ekki) fram yfir miðja meðgöngu, án allra skilyrða. Sigurlaug Benediktsdóttir, fæðinga- og kvensjúkdómalæknir, skrifaði ágætan pistil í Fréttablaðið þann 2. nóvember um málið, þar sem hún notaði þrjú dæmi úr sínu starfi sem rök fyrir því að þetta úrræði þyrfti að vera til staðar. Á móti hafa komið fram rök sem benda á að á sama tíma og við erum að leggja allt í sölurnar til að bjarga lífi fyrirbura, erum við að leyfa eyðingu fóstra sem eru á svipuðu reki. Þetta kom m.a. fram í grein Ebbu Margrétar Magnúsdóttur, fæðinga- og kvensjúkdómalæknis í Fréttablaðinu þann 7. okt. sl. Þar að auki eru stór siðferðileg álitamál sem lúta að réttindum þeirra fóstra sem greinast með fötlun, og þeim skilaboðum sem við sendum fötluðu fólki í samfélaginu, m.a. í gegnum heilbrigðiskerfið, sem jafnvel þrýstir á fólk að láta eyða fóstrum sem líkur eru á að séu með fötlun. Ég hef sjálf farið í fóstureyðingu, og ég þekki margar konur sem hafa tekið þessa erfiðu ákvörðun einhvern tíma á lífsleiðinni. Þessi ákvörðun er aldrei auðveld, og verður á endanum alltaf ákvörðun konunnar sem tekur hana. Þá ákvörðun eigum við að virða, og styðja hana á allan hátt. En ég set stór spurningarmerki við þær áherslur samfélagsins sem birtast í frumvarpi heilbrigðisráðherra, að fóstureyðingar séu heppileg og sjálfsögð lausn á allt að fjórðungi ótímabærra og óæskilegra þungana á Íslandi. Það hlýtur að vera hægt að setja lög sem gera ráð fyrir þessum örfáu undantekningartilfellum sem Sigurbjörg segir frá í sinni ágætu grein, án þess að gefa ungu fólki þau skilaboð að óvarið og óábyrgt kynlíf sé ekkert mál, því það sé svo lítið mál að fara í fóstureyðingu. Það á ekki að vera lítið mál að fara í fóstureyðingu, og þess vegna set ég líka spurningarmerki við notkun veigrunarorðsins þungunarrof, sem fjarlægir konuna frá þeirri gríðarlegu ábyrgð sem hún stendur frammi fyrir þegar hún ákveður að eyða lífi. Hvers vegna í ósköpunum eru getnaðarvarnir ekki ókeypis á Íslandi? Hvers vegna í ósköpunum er ekki aukin kynfræðsla í skólunum, þar sem er lögð áhersla á ábyrgt kynlíf? Og þar á ég að sjálfsögðu við ábyrgð beggja kynja, því að þarna er mjög mikilvægt að kenna drengjunum okkar ábyrga kynhegðun. Erum við Íslendingar virkilega stolt af því að á Íslandi eru flestar fóstureyðingar á Norðurlöndunum? Og mest tíðni kynsjúkdóma? Fóstureyðingalög eru lög sem ná yfir allan málaflokkinn, sem er auðvitað mjög víðtækur. En það hlýtur að vera hægt að gera ráð fyrir þessum fáu undantekningartilfellum án þess að taka í burtu þá umgjörð sem nú er, sem hefur þó veitt konum ákveðinn ramma og utanumhald á erfiðum stundum lífsins. Ég tala út frá eigin reynslu þegar ég segi að ég þurfti verulega á því að halda að hafa aðgang að fagmanneskju sem hjálpaði mér í minni sálarglímu þegar ég stóð frammi fyrir erfiðri ákvörðun. Ég sé fyrir mér að ef þessi lög verða samþykkt, verði um leið lögð niður sú þjónusta sem hefur staðið konum til boða, m.a. lækna og sálfræðinga, og þar með sparaður heilmikill peningur. Hvernig væri að við spöruðum samfélaginu frekar pening með því að vinna að því að koma í veg fyrir ótímabærar þunganir? Þetta bendir t.d. Helga Sól Ólafsdóttir, félagsráðgjafi á Landspítalanum á í viðtali á mbl.is 4. apríl 2017. Og konur sem eru í sem mestri neyð, eins og t.d. tilfellin sem Sigurbjörg lýsir í pistli sínum, þær þurfa svo sannarlega á bæði læknisfræðilegum og félagslegum stuðningi að halda í sínum aðstæðum. Lögin eiga að sjálfsögðu að gera ráð fyrir því. Ég styð eindregið ákvörðunarrétt hverrar konu yfir sínum líkama. En um leið og fóstureyðing er alfarið ákvörðun hverrar konu, þurfum við sem samfélag að tala um það hvaða áherslur við viljum leggja þegar kemur að viðkvæmum málum sem varða mannslíf, því það eru jú mannslíf í húfi.Höfundur er prestur.
Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar
Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar
Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar