Konur eru konum bestar Bára Jóhannesdóttir Guðrúnardóttir og Svala Hjörleifsdóttir skrifar 17. maí 2018 09:46 Sænskur stjórnmálamaður sagði einhvern tímann á fundi að jafnrétti í Svíþjóð væri ekki stjórnmálafólki að þakka. Konurnar sem hefðu staðið saman og krafist jafnréttis ættu allan heiður af því skuldlaust. Það er hárrétt. Samtakamáttur kvenna er eitt sterkasta einkenni íslenskrar kvennabaráttu. Konur hafa staðið saman sem systur, frænkur, mæðgur og vinkonur. Konur hafa myndað formleg og óformleg bandalög og samtök um lengri og skemmri tíma sem hafa skilað mörgum af mikilvægustu umbótum sögunnar.Góðgerðar- og líknarfélög kvennaGóðgerðarfélög kvenna hafa lagt grunn að góðu samfélagi. Barnaspítali Hringsins varð til fyrir tilstuðlan kvenna sem söfnuðu sleitulaust fyrir nýjum barnaspítala í rúma tvo áratugi. Hvítabandsspítali var rekinn í sjálfboðaliðavinnu og fyrir söfnunarfé kvenna, Thorvaldsenfélagið átti sinn þátt í uppbyggingu barnaheimila, Mæðrastyrksnefnd sinnir grunnþörfum fátæks fólks, Styrktarfélagið Líf hefur safnað fé fyrir kvennadeild Landspítalans og Sontahreyfingin og Sóroptimistar hafa lagt fram myndarlegar upphæðir til grasrótarsamtaka kvenna gegnum tíðina. Konur hafa þannig stoppað í göt karllægs kerfis með margvíslegum aðgerðum og lagt grunn að þjónustu sem telst sjálfsögð í dag.Hagsmunasamtök kvennaTil að fóta sig í karllægum geirum samfélagsins hafa konur reitt sig hver á aðra með formlegum og óformlegum leiðum. Sérstök kvennasamtök innan fagfélaga og stjórnmálaflokka hafa verið stofnuð þar sem konur styðja hver aðra, miðla af reynslu sinni og vinna saman að því að auka hag kvenna með því að breyta leikreglum, hefðum og venjum. Hér má til dæmis nefna Félag kvenna í atvinnurekstri, Félag kvenna í lögmennsku, Félag kvenna í tónlist (KÍTÓN), Samtök kvenna í kvikmyndum og sjónvarpi (WIFT), Samtök kvenna af erlendum uppruna og fleiri og fleiri. Öll þessi samtök hafa haft umtalsverð áhrif á stöðu kvenna í samfélaginu.Pólítísk grasrótarsamtökTil viðbótar við góðgerðarfélögin hafa pólítísk grasrótarsamtök sprottið upp um afmörkuð málefni sem stjórnmálin hafa ekki tekið á með tilhlýðilegum hætti. Nærtækustu dæmin um þetta eru Samtök um kvennaathvarf og Stígamót sem hafa starfað frá því á 9. áratug síðustu aldar. Þessi samtök veita ekki aðeins nauðsynlega þjónustu, heldur opnuðu þau augu almennings fyrir tilvist kynbundins og kynferðislegs ofbeldis á sínum tíma og hafa veitt stjórnvöldum mikilvægt aðhald og hvatningu allt frá stofnun. Almenn femínísk grasrótarsamtök hafa einnig haft gríðarleg áhrif á samfélagið. Kvenréttindafélag Íslands hefur í heila öld barist fyrir réttindum kvenna í víðu samhengi, Rauðsokkahreyfingin tryggði konum m.a. sjálfsákvörðunarrétt yfir eigin líkama og Femínistafélag Íslands var leiðandi afl gegn staðalmyndum og klámvæðingu langt frameftir þessari öld.KvennaframboðinKvennahreyfingin er þriðja kvennaframboð Íslandssögunnar. Kvennaframboðið í Reykjavík 1915 markaði upphaf að formlegri stjórnmálaþátttöku kvenna, í fyrstu kosningunum sem konur höfðu kosningarétt og kjörgengi. Næsta Kvennaframboð bauð fram í Reykjavík árið 1982, en fram að því höfðu aðeins örfáar konur verið kjörnir fulltrúar almennings. Í þingkosningunum 1983 fjölgaði konum úr 5% í 15% með tilkomu Kvennalistans. Kvennaframboð hafa ekki aðeins aukið hlutfall kvenna meðal kjörinna fulltrúa, heldur hafa þau breytt áherslum stjórnmálanna. Leikskólarnir eins og við þekkjum þá í dag eru gott dæmi um það. Kvennahreyfingin byggir á arfleifð þessara framboða, þó aðstæður séu breyttar í dag. Megináhersla þessa nýja framboðs er á öryggi kvenna og jaðarsettra hópa.Femínísk kvennasamstaðaKyn skiptir máli og femínísmi skiptir máli. Réttar konur á réttum stað geta lyft Grettistaki. Bann við kaupum á vændi varð að veruleika vegna þrautsegju Kolbrúnar Halldórsdóttur sem fékk með sér konur úr öllum flokkum sem lögðu málið fyrir aftur og aftur og aftur þar til það loksins náðist í gegn. Eina mansalsmálið sem farið hefur fyrir dóm var rannsakað og unnið undir stjórn kvenna. Bjarkarhlíð varð til vegna náins samstarfs kvenna úr ólíkum áttum: Sóleyjar Tómasdóttur, þáverandi forseta borgarstjórnar, Heiðu Bjargar Hilmisdóttur, formanns ofbeldisvarnarnefndar, Eyglóar Harðardóttur þáverandi félagsmálaráðherra og Sigríðar Bjarkar Guðjónsdóttur lögreglustjóra sem allar voru í stöðu til að taka ákvarðanir og breyta. Það er í þessum anda sem Kvennahreyfingin hyggst vinna. Kvennahreyfingin samanstendur af breiðum hópi kvenna sem er þakklátur fyrir þrotlausa vinnu kvenna í gegnum tíðina og vill leggja sitt af mörkum til að halda vegferðinni áfram. Kvennahreyfingin vill taka höndum saman með konum alls staðar að og styðja við femínískan málstað hvar og hvenær sem er þar til raunverulegu jafnrétti hefur verið náð.Höfundar eru í framboði fyrir Kvennahreyfinguna Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Misskiljum ekki neitt Jón Helgi Björnsson Skoðun Mýtur um veitt og sleppt á laxi Karl Lúðvíksson Skoðun Ráðherra Kári Stefánsson Skoðun Uppalendur bera mikla ábyrgð Fastir pennar Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hafa íslensk fjarskiptafélög málað sig út í horn? Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Á Ísland framtíð í NATO? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason skrifar Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir skrifar Skoðun Katrínu á Bessastaði Brynja Þorbjörnsdóttir skrifar Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar Skoðun Er ungum mönnum sama um sjófólk? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Þörfin fyrir heimilislækna Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Um lýðræði — Þrjár spurningar til forsetaframbjóðenda Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir yrði góður forseti Rannveig Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn má ekki fara á taugum Gísli Jökull Gíslason skrifar Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Sjá meira
Sænskur stjórnmálamaður sagði einhvern tímann á fundi að jafnrétti í Svíþjóð væri ekki stjórnmálafólki að þakka. Konurnar sem hefðu staðið saman og krafist jafnréttis ættu allan heiður af því skuldlaust. Það er hárrétt. Samtakamáttur kvenna er eitt sterkasta einkenni íslenskrar kvennabaráttu. Konur hafa staðið saman sem systur, frænkur, mæðgur og vinkonur. Konur hafa myndað formleg og óformleg bandalög og samtök um lengri og skemmri tíma sem hafa skilað mörgum af mikilvægustu umbótum sögunnar.Góðgerðar- og líknarfélög kvennaGóðgerðarfélög kvenna hafa lagt grunn að góðu samfélagi. Barnaspítali Hringsins varð til fyrir tilstuðlan kvenna sem söfnuðu sleitulaust fyrir nýjum barnaspítala í rúma tvo áratugi. Hvítabandsspítali var rekinn í sjálfboðaliðavinnu og fyrir söfnunarfé kvenna, Thorvaldsenfélagið átti sinn þátt í uppbyggingu barnaheimila, Mæðrastyrksnefnd sinnir grunnþörfum fátæks fólks, Styrktarfélagið Líf hefur safnað fé fyrir kvennadeild Landspítalans og Sontahreyfingin og Sóroptimistar hafa lagt fram myndarlegar upphæðir til grasrótarsamtaka kvenna gegnum tíðina. Konur hafa þannig stoppað í göt karllægs kerfis með margvíslegum aðgerðum og lagt grunn að þjónustu sem telst sjálfsögð í dag.Hagsmunasamtök kvennaTil að fóta sig í karllægum geirum samfélagsins hafa konur reitt sig hver á aðra með formlegum og óformlegum leiðum. Sérstök kvennasamtök innan fagfélaga og stjórnmálaflokka hafa verið stofnuð þar sem konur styðja hver aðra, miðla af reynslu sinni og vinna saman að því að auka hag kvenna með því að breyta leikreglum, hefðum og venjum. Hér má til dæmis nefna Félag kvenna í atvinnurekstri, Félag kvenna í lögmennsku, Félag kvenna í tónlist (KÍTÓN), Samtök kvenna í kvikmyndum og sjónvarpi (WIFT), Samtök kvenna af erlendum uppruna og fleiri og fleiri. Öll þessi samtök hafa haft umtalsverð áhrif á stöðu kvenna í samfélaginu.Pólítísk grasrótarsamtökTil viðbótar við góðgerðarfélögin hafa pólítísk grasrótarsamtök sprottið upp um afmörkuð málefni sem stjórnmálin hafa ekki tekið á með tilhlýðilegum hætti. Nærtækustu dæmin um þetta eru Samtök um kvennaathvarf og Stígamót sem hafa starfað frá því á 9. áratug síðustu aldar. Þessi samtök veita ekki aðeins nauðsynlega þjónustu, heldur opnuðu þau augu almennings fyrir tilvist kynbundins og kynferðislegs ofbeldis á sínum tíma og hafa veitt stjórnvöldum mikilvægt aðhald og hvatningu allt frá stofnun. Almenn femínísk grasrótarsamtök hafa einnig haft gríðarleg áhrif á samfélagið. Kvenréttindafélag Íslands hefur í heila öld barist fyrir réttindum kvenna í víðu samhengi, Rauðsokkahreyfingin tryggði konum m.a. sjálfsákvörðunarrétt yfir eigin líkama og Femínistafélag Íslands var leiðandi afl gegn staðalmyndum og klámvæðingu langt frameftir þessari öld.KvennaframboðinKvennahreyfingin er þriðja kvennaframboð Íslandssögunnar. Kvennaframboðið í Reykjavík 1915 markaði upphaf að formlegri stjórnmálaþátttöku kvenna, í fyrstu kosningunum sem konur höfðu kosningarétt og kjörgengi. Næsta Kvennaframboð bauð fram í Reykjavík árið 1982, en fram að því höfðu aðeins örfáar konur verið kjörnir fulltrúar almennings. Í þingkosningunum 1983 fjölgaði konum úr 5% í 15% með tilkomu Kvennalistans. Kvennaframboð hafa ekki aðeins aukið hlutfall kvenna meðal kjörinna fulltrúa, heldur hafa þau breytt áherslum stjórnmálanna. Leikskólarnir eins og við þekkjum þá í dag eru gott dæmi um það. Kvennahreyfingin byggir á arfleifð þessara framboða, þó aðstæður séu breyttar í dag. Megináhersla þessa nýja framboðs er á öryggi kvenna og jaðarsettra hópa.Femínísk kvennasamstaðaKyn skiptir máli og femínísmi skiptir máli. Réttar konur á réttum stað geta lyft Grettistaki. Bann við kaupum á vændi varð að veruleika vegna þrautsegju Kolbrúnar Halldórsdóttur sem fékk með sér konur úr öllum flokkum sem lögðu málið fyrir aftur og aftur og aftur þar til það loksins náðist í gegn. Eina mansalsmálið sem farið hefur fyrir dóm var rannsakað og unnið undir stjórn kvenna. Bjarkarhlíð varð til vegna náins samstarfs kvenna úr ólíkum áttum: Sóleyjar Tómasdóttur, þáverandi forseta borgarstjórnar, Heiðu Bjargar Hilmisdóttur, formanns ofbeldisvarnarnefndar, Eyglóar Harðardóttur þáverandi félagsmálaráðherra og Sigríðar Bjarkar Guðjónsdóttur lögreglustjóra sem allar voru í stöðu til að taka ákvarðanir og breyta. Það er í þessum anda sem Kvennahreyfingin hyggst vinna. Kvennahreyfingin samanstendur af breiðum hópi kvenna sem er þakklátur fyrir þrotlausa vinnu kvenna í gegnum tíðina og vill leggja sitt af mörkum til að halda vegferðinni áfram. Kvennahreyfingin vill taka höndum saman með konum alls staðar að og styðja við femínískan málstað hvar og hvenær sem er þar til raunverulegu jafnrétti hefur verið náð.Höfundar eru í framboði fyrir Kvennahreyfinguna
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar
Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar