1.mars – Afmæli bjórsins og gæludýr í Strætó Guðmundur Heiðar Helgason skrifar 1. mars 2018 10:30 Árið 2015 flutti undirritaður til Englands ásamt kærustu sinni til þess að stunda nám. Í kringum stúdentagarðana okkar var hverfispöbb sem við kunnum vel við og fórum reglulega á. Fyrsta kvöldið á pöbbinum þá rákum við Íslendingarnir upp stór augu þegar við sáum tvo hunda ganga inn á staðinn ásamt eigendum sínum. Eigendurnir pöntuðu sér kaldan bjór og fengu sér sæti með hundana við hliðina á sér og enginn gerði athugasemd við það. „Hver í ósköpunum tekur hund með sér á bar?“ hugsaði ég. Hundar ættu að vera geymdir heima hjá sér eða í mesta lagi bundnir við staur fyrir utan pöbbinn! Ég lærði fljótlega að Englendingar voru mikil hundaþjóð. Í hvert skipti sem við fórum í göngu um hverfið eða nutum góða veðursins í almenningsgörðunum þá virtust hundar vera sýnilegir alls staðar. Viðvera hundanna á pöbbinum eða á kaffihúsum vandist hins vegar fljótt og maður hætti hreinlega að taka eftir þeim. Enginn var bitinn, það voru engin læti í dýrunum og enginn virtist kvarta yfir slæmu ofnæmi.Gæludýr í almenningssamgöngum? Í ljósi þess hve Englendingar eru hrifnir af hundum þá mætti búast við því að breskar almenningssamgöngur væru stútfullar af dýrum – raunin er hins vegar önnur. Undirritaður tók lest eða strætó í flest skipti sem ferðast var á milli staða. Yfir þetta ár sem ég bjó í Lundúnum þá varð ég þrisvar sinnum var við hund um borð í almenningsvögnum. Eitt skipti í strætisvagni og tvö skipti um borð í lest. Svipaða sögu er einnig að finna hjá öðrum þjóðum. Samkvæmt finnskri rannsókn sem framkvæmd var árið 2000 kom fram að af þeim 687,000 manns sem notuðu almenningssamgöngur í Helsinki daglega, þá voru einungis 0,13% farþega með gæludýr. Líkleg skýring á þessum litla fjölda er sú að stór hluti íbúa nota almenningssamgöngur til og frá vinnu eða skóla og dýrin eru skilin eftir heima. Töluvert líklegra er því að rekast á hund inn á pöbb heldur en í strætisvagni.Hvað með ofnæmi? Í umræðunni um gæludýr í Strætó hefur mikið borið á ótta við ofnæmi að völdum hunda eða katta. Farþegar með slæmt ofnæmi eru eðlilega smeykir fyrir því að deila vagninum með gæludýrum, en mun hættan á ofnæmisviðbrögðum aukast mikið þegar gæludýr verða leyfð í Strætó? Í fyrrnefndri finnskri rannsókn voru tekin sýni úr sætum lesta og strætisvagna í Helsinki og styrkur ofnæmisvaka mældur. Niðurstöður rannsóknarinnar sýndu að hunda og katta ofnæmisvakar voru til staðar í lestum og strætisvögnum í Helsinki. Styrkur þeirra var hins vegar flokkaður sem lár- eða meðalhár og myndi aðeins kalla fram ofnæmiseinkenni hjá næmum einstaklingum. Styrkur ofnæmisvaka mældist líka minni þegar vagnar voru þrifnir í samanburði við þá vagna sem voru óþrifnir. Rannsakendur bentu einnig á að í ljósi þess hve fá dýr voru um borð í vögnunum í Helsinki og að stór hluti ofnæmisvaka kæmi úr fatnaði gæludýraeigenda, þá myndi bann við gæludýrum aðeins minnka styrk ofnæmisvaka lítillega. Umsögn frá Embætti Landlæknis er á svipuðum nótum: „..þau faglegu rök sem mæla á móti flutningi dýra í almenningssamgöngutækjum sé hætta á ofnæmisviðbrögðum meðal farþega, hræðsla einstaklinga við dýr og svo líkur á biti frá dýrum. Á hinn bóginn séu líkur á ofnæmisviðbrögðum einnig töluverðar af völdum eigenda dýra við samgang við viðkvæma einstaklinga þó dýrin séu ekki til staðar.“ Hvernig mun þetta ganga upp á Íslandi? Flestir farþegar sem nota Strætó til og frá vinnu munu ekki verða varir við dýr um borð þar sem þau verða bönnuð í Strætó á háannatímum. Tilraunaverkefni Strætó fylgir einnig fleiri strangar kröfur sem Umhverfis- og auðlindaráðuneytið setur. Dýr skulu einungis vera í aftari hluta vagnanna. Gæludýr skulu vera í töskum eða lokuðum búrum sem tryggja að dýr geti ekki sloppið út. Búr eiga að vera vel skorðuð og geymd í kjöltu ábyrgðaraðila eða á gólfi við fætur hans. Heimilt verður að ferðast með hund í hálsól eða beisli og stuttum taumi sem er og þeir mega ekki vera í útdraganlegum taumi. Vagnarnir skulu einnig vera þrifnir á hverju kvöldi. „Íslendingar kunna ekkert að ala upp dýr“. „Er þetta brýnasta málið í samgöngum?“ „Hvað með þá sem eru með ofnæmi?“ Þetta eru setningar sem hafa hljómað reglulega þegar rætt er um gæludýr í strætisvögnum. Þrátt fyrir að afnám bjórbannsins og gæludýr í almenningssamgöngum séu ótengd mál, með 29 ár sín á milli, þá má greina sambærilega orðræðu og tortryggni sem gjarnan fylgir breytingum og nýjungum. Við höfum nú þegar leyft gæludýr á veitingastöðum og kaffihúsum og að minni bestu vitund hefur það gengið áfallalaust fyrir sig. Allar líkur eru á að strætóferðir með gæludýrum muni einnig ganga áfallalaust fyrir sig og miðað við reynslu annarra þjóða þá ættu dýr að vera sjaldséðir ferðafélagar í Strætó. Þrátt fyrir tortryggni og hræðslu við lögleiðingu bjórsins á sínum tíma, þá hefur bjórmenningin á Íslandi hefur þróast ótrúlega yfir síðastliðin 29 ár. Mun breytingin 1.mars árið 2018 verða upphafið að breyttri gæludýramenningu? Tíminn mun leiða það í ljós. Gleðilegan bjór- og gæludýradag.Höfundur er upplýsingafulltrúi Strætó. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Halldór 15.06.2024 Halldór Að fórna hamingju fyrir verslunarfrelsi Gunnar Hersveinn Skoðun Birgir Þórarinsson er enn að Hjálmtýr Heiðdal Skoðun Atvinnulífið og fíkniefnasalan Ólafur Kjartansson Skoðun Þegar kvíðinn tekur völdin Sóley Dröfn Davíðsdóttir Skoðun Drasl Hafþór Reynisson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Er þensla vegna íbúðauppbyggingar? Jónas Atli Gunnarsson Skoðun Viðurkennum þjóðarmorð á Armenum Eiríkur Rögnvaldsson Skoðun Skömm stjórnvalda - íslensk börn með erlendan bakgrunn Birna Gunnlaugsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Vetur að vori - stuðningur eftir óveður Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skömm stjórnvalda - íslensk börn með erlendan bakgrunn Birna Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Að fórna hamingju fyrir verslunarfrelsi Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Er þensla vegna íbúðauppbyggingar? Jónas Atli Gunnarsson skrifar Skoðun Birgir Þórarinsson er enn að Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Viðurkennum þjóðarmorð á Armenum Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Þegar kvíðinn tekur völdin Sóley Dröfn Davíðsdóttir skrifar Skoðun Atvinnulífið og fíkniefnasalan Ólafur Kjartansson skrifar Skoðun Drasl Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Er lýðræðinu viðbjargandi? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Forsetapróf Auður Guðna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Aukin sala áfengis ógnar grundvallarmarkmiðum lýðheilsu Aðalsteinn Gunnarsson skrifar Skoðun Svik VG í jafnréttismálum Jana Salóme Ingibjargar Jósepsdóttir skrifar Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar Skoðun Ingólfur krítar liðugt Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Fáu spáð en vel fylgst með Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Armæða um íslenska tungu Hermann Stefánsson skrifar Skoðun Það eru lög í landinu Líneik Anna Sævarsdóttir skrifar Skoðun Svar við bréfi Ingós: 3.233.700.000 krónur Runólfur Ágústsson skrifar Skoðun Úr buffi í klút Gunnhildur Birna Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Málsvari minksins Lárus Karl Arnbjarnarson skrifar Skoðun Skuldum við 17 þúsund íbúðir á höfuðborgarsvæðinu? Sigurður Stefánsson skrifar Skoðun Förum vel með byggingarvörur Eyþór Bjarki Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Gerum betur Kristín B. Jónsdóttir skrifar Skoðun Á tæpustu tungu Eiríkur Örn Norðdahl skrifar Skoðun Aðför að ungmennum (Í minningu Hamarsins) Óskar Steinn Jónínuson Ómarsson skrifar Skoðun „Betur borgandi ferðamenn“ Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Brosum breitt Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Sjá meira
Árið 2015 flutti undirritaður til Englands ásamt kærustu sinni til þess að stunda nám. Í kringum stúdentagarðana okkar var hverfispöbb sem við kunnum vel við og fórum reglulega á. Fyrsta kvöldið á pöbbinum þá rákum við Íslendingarnir upp stór augu þegar við sáum tvo hunda ganga inn á staðinn ásamt eigendum sínum. Eigendurnir pöntuðu sér kaldan bjór og fengu sér sæti með hundana við hliðina á sér og enginn gerði athugasemd við það. „Hver í ósköpunum tekur hund með sér á bar?“ hugsaði ég. Hundar ættu að vera geymdir heima hjá sér eða í mesta lagi bundnir við staur fyrir utan pöbbinn! Ég lærði fljótlega að Englendingar voru mikil hundaþjóð. Í hvert skipti sem við fórum í göngu um hverfið eða nutum góða veðursins í almenningsgörðunum þá virtust hundar vera sýnilegir alls staðar. Viðvera hundanna á pöbbinum eða á kaffihúsum vandist hins vegar fljótt og maður hætti hreinlega að taka eftir þeim. Enginn var bitinn, það voru engin læti í dýrunum og enginn virtist kvarta yfir slæmu ofnæmi.Gæludýr í almenningssamgöngum? Í ljósi þess hve Englendingar eru hrifnir af hundum þá mætti búast við því að breskar almenningssamgöngur væru stútfullar af dýrum – raunin er hins vegar önnur. Undirritaður tók lest eða strætó í flest skipti sem ferðast var á milli staða. Yfir þetta ár sem ég bjó í Lundúnum þá varð ég þrisvar sinnum var við hund um borð í almenningsvögnum. Eitt skipti í strætisvagni og tvö skipti um borð í lest. Svipaða sögu er einnig að finna hjá öðrum þjóðum. Samkvæmt finnskri rannsókn sem framkvæmd var árið 2000 kom fram að af þeim 687,000 manns sem notuðu almenningssamgöngur í Helsinki daglega, þá voru einungis 0,13% farþega með gæludýr. Líkleg skýring á þessum litla fjölda er sú að stór hluti íbúa nota almenningssamgöngur til og frá vinnu eða skóla og dýrin eru skilin eftir heima. Töluvert líklegra er því að rekast á hund inn á pöbb heldur en í strætisvagni.Hvað með ofnæmi? Í umræðunni um gæludýr í Strætó hefur mikið borið á ótta við ofnæmi að völdum hunda eða katta. Farþegar með slæmt ofnæmi eru eðlilega smeykir fyrir því að deila vagninum með gæludýrum, en mun hættan á ofnæmisviðbrögðum aukast mikið þegar gæludýr verða leyfð í Strætó? Í fyrrnefndri finnskri rannsókn voru tekin sýni úr sætum lesta og strætisvagna í Helsinki og styrkur ofnæmisvaka mældur. Niðurstöður rannsóknarinnar sýndu að hunda og katta ofnæmisvakar voru til staðar í lestum og strætisvögnum í Helsinki. Styrkur þeirra var hins vegar flokkaður sem lár- eða meðalhár og myndi aðeins kalla fram ofnæmiseinkenni hjá næmum einstaklingum. Styrkur ofnæmisvaka mældist líka minni þegar vagnar voru þrifnir í samanburði við þá vagna sem voru óþrifnir. Rannsakendur bentu einnig á að í ljósi þess hve fá dýr voru um borð í vögnunum í Helsinki og að stór hluti ofnæmisvaka kæmi úr fatnaði gæludýraeigenda, þá myndi bann við gæludýrum aðeins minnka styrk ofnæmisvaka lítillega. Umsögn frá Embætti Landlæknis er á svipuðum nótum: „..þau faglegu rök sem mæla á móti flutningi dýra í almenningssamgöngutækjum sé hætta á ofnæmisviðbrögðum meðal farþega, hræðsla einstaklinga við dýr og svo líkur á biti frá dýrum. Á hinn bóginn séu líkur á ofnæmisviðbrögðum einnig töluverðar af völdum eigenda dýra við samgang við viðkvæma einstaklinga þó dýrin séu ekki til staðar.“ Hvernig mun þetta ganga upp á Íslandi? Flestir farþegar sem nota Strætó til og frá vinnu munu ekki verða varir við dýr um borð þar sem þau verða bönnuð í Strætó á háannatímum. Tilraunaverkefni Strætó fylgir einnig fleiri strangar kröfur sem Umhverfis- og auðlindaráðuneytið setur. Dýr skulu einungis vera í aftari hluta vagnanna. Gæludýr skulu vera í töskum eða lokuðum búrum sem tryggja að dýr geti ekki sloppið út. Búr eiga að vera vel skorðuð og geymd í kjöltu ábyrgðaraðila eða á gólfi við fætur hans. Heimilt verður að ferðast með hund í hálsól eða beisli og stuttum taumi sem er og þeir mega ekki vera í útdraganlegum taumi. Vagnarnir skulu einnig vera þrifnir á hverju kvöldi. „Íslendingar kunna ekkert að ala upp dýr“. „Er þetta brýnasta málið í samgöngum?“ „Hvað með þá sem eru með ofnæmi?“ Þetta eru setningar sem hafa hljómað reglulega þegar rætt er um gæludýr í strætisvögnum. Þrátt fyrir að afnám bjórbannsins og gæludýr í almenningssamgöngum séu ótengd mál, með 29 ár sín á milli, þá má greina sambærilega orðræðu og tortryggni sem gjarnan fylgir breytingum og nýjungum. Við höfum nú þegar leyft gæludýr á veitingastöðum og kaffihúsum og að minni bestu vitund hefur það gengið áfallalaust fyrir sig. Allar líkur eru á að strætóferðir með gæludýrum muni einnig ganga áfallalaust fyrir sig og miðað við reynslu annarra þjóða þá ættu dýr að vera sjaldséðir ferðafélagar í Strætó. Þrátt fyrir tortryggni og hræðslu við lögleiðingu bjórsins á sínum tíma, þá hefur bjórmenningin á Íslandi hefur þróast ótrúlega yfir síðastliðin 29 ár. Mun breytingin 1.mars árið 2018 verða upphafið að breyttri gæludýramenningu? Tíminn mun leiða það í ljós. Gleðilegan bjór- og gæludýradag.Höfundur er upplýsingafulltrúi Strætó.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar
Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar
Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun