Framtíðin - Um flutningskerfi raforku Magnús Rannver Rafnsson skrifar 12. desember 2017 07:00 Það stefnir í stórtæka innviðauppbyggingu. Út af fyrir sig er það jákvætt. Áhyggjuefni er hvernig það verður gert. Enn hefur engin umræða skapast um lausnir og er það ekki tilviljun. Ég hef áður bent á að umræðan sé föst í reipitogi (Fbl. 13.02.2016), að til séu aðrar leiðir (Fbl. 15.03.2012) og að umhverfisvæn en jafnframt hagkvæm raforkuflutningskerfi séu valkostur (Mbl. 2.02.2016) en komist ekki að vegna hindrana í starfsumhverfi Landsnets (Fbl. 23.06.2016). Enn fremur hef ég vakið athygli á að Landsnet fer með starfsháttum sínum gegn raforkulögum, gegn samkeppnislögum og gegn eigin innkaupareglum (Mbl. 17.08.2017) auk þess sem fyrirtækið virðist ekki þurfa að fylgja lögum um opinber innkaup - þrátt fyrir að vera eign almennings. RÚV fjallaði um hugverkastuld sem Landsnet er sakað um (Kvöldfréttir 17.04.2016) þegar fyrirtækið ásamt ráðgjafarfyrirtækinu AraEngineering kynnti til leiks „nýja kynslóð háspennumastra“ sem til stæði að reisa meðal annars á hálendinu í 100 milljarða silfraðri stórveislu hinna útvöldu silfursveina (Sóknarfæri 22.10.2015). Í slíkum veislum eru verkin afhent án útboðs eða samkeppni (Fbl. 23.09.2016), bersýnileg stöðnun er afsprengi þessa. Við borgum. Umfjöllun Kjarnans (4.07.2017) um 172 milljóna verkefnaveislu sem Landsnet afhenti á silfurfati einum ráðgjafa (AraEngineering) í 52 smáskömmtum - án útboðs eða samkeppni - ætti að skerpa myndina allverulega - sem þó er alveg skýr öllum sem vilja sjá - en vanti upp á má rifja upp heimildarmyndina Línudans (28.02.2017) sem fjallar ítarlega um yfirgang Landsnets gagnvart fólki, fjöllum og firnindum með útsmognun hártogunum á hinu gráa svæði lögfræðinnar. Þetta er ekki tæmandi upptalning. Hvernig Landsnet kemur sér undan því að veita upplýsingar, hvernig forráðamenn fyrirtækisins fara með rangfærslur í fjölmiðlum og hvernig starfsmenn Landsnets týna dýrum skýrslum - svona eins og það sé nú ekkert tiltökumál - hefur enn ekki verið rætt. Hvernig týnast annars skýrslur sem til eru rafrænt í öllum kerfum? Eða var þetta handskrifuð skýrsla? Það segir sig sjálft að sátt um Landsnet og núverandi starfshætti, getur aldrei orðið. Að viðkomandi haldi áfram á sömu nótum og hefur verið, er óhugsandi. Það blasir svolítið við - finnst það satt að segja varla geta verið meira afgerandi. Hér þarf kerfisbreytingu. Enn eru á teikniborði Landsnets lausnir sem þekja munu allar helstu þjóðleiðir samtímans. Þær byggja á hugmyndafræði sem á rætur í síðustu öld sem einkennist meðal annars af sífellt stækkandi „stofnbrautum“ sem á endanum leggja allt undir sig og ekkert fær þrifist í umhverfi þeirra. Það eru til aðrar lausnir, en þær munu ekki skila sér í núverandi kerfi silfraðra einkavina. Rifjum upp hvernig Danir taka á móti ferðalöngum um Kastrup (Fbl. 5.03.2016) með opinn faðminn þar sem nútíma verkfræði sýnir sínar bestu hliðar - strax í aðfluginu. Þetta styður sterka ímynd Dana sem selja sérþekkingu sína á sviði vindorku um allan heim. Á Íslandi eru í gildi áætlanir sem fela í sér andstæðuna við þetta; flækjulegan skóg háspennumastra sem ætlað er að fylgja ferðalöngum hringinn í kringum landið, þvert yfir það og út á ystu tanga. Og sjónarspilið á að hefjast strax við Flugstöðina, ef fer sem horfir. Nú er bara hægt að skora á ný stjórnvöld og benda á hið augljósa; brýn þörf er á kerfisbreytingu. Ekki er nauðsynlegt að leggja landið undir raforkuflutningskerfi til að byggja upp orkukerfi. Nýjar lausnir komast hins vegar ekki að við óbreyttar aðstæður. Nýsköpun, tækni- og vöruþróun á innviðasviði skilar engu án samkeppni, í umhverfi einokuðu af útvöldum sérhagsmunaliðum. Ef nýsköpun er mikilvægt þema í nýjum stjórnarsáttmála ætti það að sjást á orkusviði. Því þarf breytingar. Með öðrum orðum: „We cannot solve problems with the same thinking we used when we created them.” (Albert Einstein). Nýtum tækifærið. Höfundur er verkfræðingur og starfar að nýsköpun á orkusviði. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Halla, ekki Kata Sævar Þór Jónsson Skoðun Halldór 01.06.2024 Halldór Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu Skoðun Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir Skoðun Getur reiði valdið veikindum? Sigurbjörg Jónsdóttir Skoðun Taktísk skilyrðing umræðunnar Magnús Davíð Norðdahl, Skoðun Ráðherrar hafa áhyggjur af valdbeitingu Tómas Ingvason Skoðun Svona getum komið í veg fyrir að Katrín vinni Björn B. Björnsson Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving Skoðun Má Katrín Jakobsdóttir bjóða sig fram? Jón Ólafsson Skoðun Skoðun Skoðun Halla, ekki Kata Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Getur reiði valdið veikindum? Sigurbjörg Jónsdóttir skrifar Skoðun Ráðherrar hafa áhyggjur af valdbeitingu Tómas Ingvason skrifar Skoðun Taktísk skilyrðing umræðunnar skrifar Skoðun Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir skrifar Skoðun Ég kýs Michael Jordan (Höllu Hrund Logadóttur) Óskar Arnarson skrifar Skoðun Ástæður til að kjósa Jón Gnarr Helgi Hrafn Gunnarsson skrifar Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson skrifar Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Bónaður brjóstkassi og barnaafmæli Þorbjörg Marínósdóttir skrifar Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn Snorri Ásmundsson skrifar Skoðun Hæfasti einstaklingurinn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Verðmætin og sköpunarkraftur sá sem í mannauð okkar býr Pétur Már Halldórsson skrifar Skoðun Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson skrifar Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson skrifar Skoðun Takk, Katrín Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving skrifar Skoðun Samherjar Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Að hitta hetjuna sína Gréta Kristín Ómarsdóttir skrifar Skoðun Einstakt tækifæri Þóra Valný Yngvadóttir skrifar Skoðun Um afrekskonuna Katrínu Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr skrifar Skoðun Óskað eftir forseta sem færir ungu fólki völd Valgerður Eyja Eyþórsdóttir skrifar Skoðun Með ósk um velgengni, Halla Hrund Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Ég styð Höllu Hrund Logadóttur Þórólfur Árnason skrifar Skoðun Arnar Þór Jónsson Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Opið bréf til Jóns Ólafssonar heimspekings Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þjóðaröryggi Magnús Guðmundsson skrifar Sjá meira
Það stefnir í stórtæka innviðauppbyggingu. Út af fyrir sig er það jákvætt. Áhyggjuefni er hvernig það verður gert. Enn hefur engin umræða skapast um lausnir og er það ekki tilviljun. Ég hef áður bent á að umræðan sé föst í reipitogi (Fbl. 13.02.2016), að til séu aðrar leiðir (Fbl. 15.03.2012) og að umhverfisvæn en jafnframt hagkvæm raforkuflutningskerfi séu valkostur (Mbl. 2.02.2016) en komist ekki að vegna hindrana í starfsumhverfi Landsnets (Fbl. 23.06.2016). Enn fremur hef ég vakið athygli á að Landsnet fer með starfsháttum sínum gegn raforkulögum, gegn samkeppnislögum og gegn eigin innkaupareglum (Mbl. 17.08.2017) auk þess sem fyrirtækið virðist ekki þurfa að fylgja lögum um opinber innkaup - þrátt fyrir að vera eign almennings. RÚV fjallaði um hugverkastuld sem Landsnet er sakað um (Kvöldfréttir 17.04.2016) þegar fyrirtækið ásamt ráðgjafarfyrirtækinu AraEngineering kynnti til leiks „nýja kynslóð háspennumastra“ sem til stæði að reisa meðal annars á hálendinu í 100 milljarða silfraðri stórveislu hinna útvöldu silfursveina (Sóknarfæri 22.10.2015). Í slíkum veislum eru verkin afhent án útboðs eða samkeppni (Fbl. 23.09.2016), bersýnileg stöðnun er afsprengi þessa. Við borgum. Umfjöllun Kjarnans (4.07.2017) um 172 milljóna verkefnaveislu sem Landsnet afhenti á silfurfati einum ráðgjafa (AraEngineering) í 52 smáskömmtum - án útboðs eða samkeppni - ætti að skerpa myndina allverulega - sem þó er alveg skýr öllum sem vilja sjá - en vanti upp á má rifja upp heimildarmyndina Línudans (28.02.2017) sem fjallar ítarlega um yfirgang Landsnets gagnvart fólki, fjöllum og firnindum með útsmognun hártogunum á hinu gráa svæði lögfræðinnar. Þetta er ekki tæmandi upptalning. Hvernig Landsnet kemur sér undan því að veita upplýsingar, hvernig forráðamenn fyrirtækisins fara með rangfærslur í fjölmiðlum og hvernig starfsmenn Landsnets týna dýrum skýrslum - svona eins og það sé nú ekkert tiltökumál - hefur enn ekki verið rætt. Hvernig týnast annars skýrslur sem til eru rafrænt í öllum kerfum? Eða var þetta handskrifuð skýrsla? Það segir sig sjálft að sátt um Landsnet og núverandi starfshætti, getur aldrei orðið. Að viðkomandi haldi áfram á sömu nótum og hefur verið, er óhugsandi. Það blasir svolítið við - finnst það satt að segja varla geta verið meira afgerandi. Hér þarf kerfisbreytingu. Enn eru á teikniborði Landsnets lausnir sem þekja munu allar helstu þjóðleiðir samtímans. Þær byggja á hugmyndafræði sem á rætur í síðustu öld sem einkennist meðal annars af sífellt stækkandi „stofnbrautum“ sem á endanum leggja allt undir sig og ekkert fær þrifist í umhverfi þeirra. Það eru til aðrar lausnir, en þær munu ekki skila sér í núverandi kerfi silfraðra einkavina. Rifjum upp hvernig Danir taka á móti ferðalöngum um Kastrup (Fbl. 5.03.2016) með opinn faðminn þar sem nútíma verkfræði sýnir sínar bestu hliðar - strax í aðfluginu. Þetta styður sterka ímynd Dana sem selja sérþekkingu sína á sviði vindorku um allan heim. Á Íslandi eru í gildi áætlanir sem fela í sér andstæðuna við þetta; flækjulegan skóg háspennumastra sem ætlað er að fylgja ferðalöngum hringinn í kringum landið, þvert yfir það og út á ystu tanga. Og sjónarspilið á að hefjast strax við Flugstöðina, ef fer sem horfir. Nú er bara hægt að skora á ný stjórnvöld og benda á hið augljósa; brýn þörf er á kerfisbreytingu. Ekki er nauðsynlegt að leggja landið undir raforkuflutningskerfi til að byggja upp orkukerfi. Nýjar lausnir komast hins vegar ekki að við óbreyttar aðstæður. Nýsköpun, tækni- og vöruþróun á innviðasviði skilar engu án samkeppni, í umhverfi einokuðu af útvöldum sérhagsmunaliðum. Ef nýsköpun er mikilvægt þema í nýjum stjórnarsáttmála ætti það að sjást á orkusviði. Því þarf breytingar. Með öðrum orðum: „We cannot solve problems with the same thinking we used when we created them.” (Albert Einstein). Nýtum tækifærið. Höfundur er verkfræðingur og starfar að nýsköpun á orkusviði.
Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir Skoðun
Skoðun Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir skrifar
Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir Skoðun