Kynbundin og kynferðisleg áreitni á vinnumarkaði: „Við vitum voðalega lítið um stöðuna“ Sylvía Rut Sigfúsdóttir skrifar 22. nóvember 2017 12:00 Drífa Snædal, framkvæmdastjóri Starfsgreinasamband Íslands. Vísir/GVA „Ég held að í lang flestum tilfellum er það þolandinn sem þarf að taka skellinn eða hætta,“ segir Drífa Snædal framkvæmdastjóri Starfsgreinasamband Íslands í samtali við Vísi. Í næstu viku heldur Drífa erindi um kynbundna og kynferðislega áreitni á vinnumarkaðinum og kynbundin launamun. Erindið er hluti af dagskránni hjá 16 daga átak gegn kynbundnu ofbeldi, sem fer af stað á laugardag. Um er að ræða alþjóðlegt átak sem felst í að draga kynbundið ofbeldi fram í dagsljósið sem mannréttindabrot. Upphafsdagurinn 25. nóvember er alþjóðlegur baráttudagur gegn ofbeldi gegn konum. Lokadagurinn 10. desember er alþjóðlegi mannréttindadagurinn. Dagsetningarnar tengja saman á táknrænan hátt ofbeldi og mannréttindi. Skylda að vera með áætlun„Við höfum séð hjá stéttarfélögum að þegar svona mál koma inn á borð til okkar að þá er í rauninni fokið í flest skjól. Þannig að það sem þarf að gerast er að vinnustaðir bregðist skjótar við, gefi skýr skilaboð um að þetta verði ekki liðið, hvert á að beina sér ef þú hefur orði fyrir áreitni sjálf eða orðið vitni af því, og ferli fer þá í gang.“ Að hennar mati vinnustaðir á Íslandi almennt ekki með tilbúna viðbragðsáætlun sem fer í gang þegar upp koma mál varðandi kynbundið ofbeldi á vinnustaðnum. „Í reglugerð sem var gefin út árið 2015, þá eiga vinnustaðir að vera með svona öryggisáætlanir. Og öryggisáætlunin á að fela í sér forvarnir og vernd gegn ofbeldi og áreitni. Þannig að það er beinlínis skylda atvinnurekenda að vera með svona áætlanir.“ Starfsgreinasambandið er með eigin viðbragðsáætlanir, sem er hluti af því ferli að vera betur í stakk búin til þess að leiðbeina vinnustöðum og starfsfólki þegar svona mál koma upp.Alþýðusamband Íslands, Bandalag Háskólamanna, BSRB og Kennarasamband Íslands kölluðu í dag eftir því að atvinnurekendur og stjórnvöld axli ábyrgð og stórefli aðgerðir til að útrýma kynferðislegri áreitni og ofbeldi á vinnustöðum.Vísir/GettyÞjónninn er ekki á matseðlinum„Almennt er þetta á byrjunarstigi á Íslandi,“ segir Drífa sem telur að við séum á eftir öðrum Norðurlöndum í þessum málum. Hún segir áreitni og kynbundið ofbeldi sé verra í þjónustugeiranum en í öðrum starfsstéttum. „Við gerðum könnun árið 2015 vegna fólks í þjónustugeiranum og þá kemur í ljós að það er víða pottur brotinn, sérstaklega þar. Það hefur verið skilgreint að fólk í þeim stéttum er sérstaklega berskjaldað því að þar er óreglulegur vinnutími og áfengi um hönd og fleira,“ segir Drífa. Drífa fær inn á borð hjá sér mál tengd áreitni gegn bæði konum og körlum. „Það eru dæmi um bæði en hins vegar sýna okkar kannanir það að konur fara verr út úr því. Þegar konur verða fyrir áreiti er það frekar þannig að öryggi þeirra sem stendur ógn af því. Þannig að þetta er kynbundið, hvaða áhrif þetta hefur.“ Á fimmtudag fer af stað átak á öllum Norðurlöndunum sem ber heitið: „Við erum ekki á matseðlinum.“ Starfsgreinasambandið tekur þátt í þessu en farið er af stað með þetta átak vegna jólahátíðarinnar með tilheyrandi jólahlaðborðum. „Þó að fólk sé í þjónustuhlutverki þá ber að virða mörkin.“Vinnuveitendur axli ábyrgðHún segir að það hafi komið á óvart hversu lítið til er að rannsóknum á þessu hér á landi. „Við vitum voðalega lítið um stöðuna á vinnumarkaði. Það sem mig hefur oft dreymt um er að skoða tengsl kynferðislegrar áreitni á vinnustöðum og launamun kynjanna. Hvaða áhrif þetta raunverulega hefur á stöðu fólks á vinnumarkaði, þegar það verður fyrir áreitni eða ofbeldi á vinnustöðum. Hvort það komi niður á framfærslumöguleikum, hvort það komi niður á stöðuveitingum og svo framvegis. Það vantar rannsóknir, og mætti gera betur í rannsóknum á vinnumarkaði yfir höfuð. Ég held að umræðan núna hjálpi mjög mikið til. Bæði að vinnustaðir og vinnuveitendur fara að axla þá ábyrgð sem þeir eiga að taka og eins að við förum að leita aukinnar þekkingar.“ Drífa segist fagna fréttum um að rannsaka eigi valdaójafnvægi og kynferðisofbeldi innan leiklistarinnar hér á landi og telur að almennt sé tilefni til þess að rannsaka þetta víðar í samfélaginu. Tengdar fréttir „Langt í að kynferðislegri áreitni og ofbeldi verði útrýmt á vinnumarkaði“ Alþýðusamband Íslands, Bandalag Háskólamanna, BSRB og Kennarasamband Íslands kalla eftir því að atvinnurekendur og stjórnvöld axli ábyrgð og stórefli aðgerðir til að útrýma kynferðislegri áreitni og ofbeldi á vinnustöðum. 22. nóvember 2017 10:37 Mest lesið Bein útsending: Forsetaefnin skila inn framboðum sínum í Hörpu Innlent Dregur framboðið til baka Innlent Ákvörðun áfrýjunardómstólsins áfall og stórt skref aftur á bak Erlent Auglýsa eftir „eiganda“ fjármuna Innlent Niðri fyrir vegna Útlaganna Innlent Leyfislausar tjaldbúðir og sundsprettur eftir lokun Innlent „Þessi ákvörðun var ekki tekin í Valhöll“ Innlent „Ef ég get flogið þremur gerðum af þyrlum þá get ég tekið ákvörðun fyrir þjóðina“ Innlent Trump líklegur til að græða á úrskurði Hæstaréttar Erlent „Óskiljanlegt að menn skuli leggjast svona lágt“ Innlent Fleiri fréttir Gylfi leiðir samhæfingu vegna Grindavíkur María Sigrún látin fara úr Kveik Viktor stal senunni: Hefði ekki haft tíma til að safna ef hann væri í vinnu Forsetaefni streymdu í Hörpu Ásdís Rán, Arnar og Ástþór mætast í Pallborðinu „Ef ég get flogið þremur gerðum af þyrlum þá get ég tekið ákvörðun fyrir þjóðina“ Rekin vinalega á brott en vonast til að fá að vera áfram „Þessi ákvörðun var ekki tekin í Valhöll“ „Óskiljanlegt að menn skuli leggjast svona lágt“ Dregur framboðið til baka Niðri fyrir vegna Útlaganna Bein útsending: Forsetaefnin skila inn framboðum sínum í Hörpu Kínverjar vara Bandaríkjamenn við að stíga á „rauðu strikin“ Samtök hernaðarandstæðinga fordæma „kúvendingu“ á afstöðu Íslands Leyfislausar tjaldbúðir og sundsprettur eftir lokun Framboðslistar opinberaðir eftir helgi Auglýsa eftir „eiganda“ fjármuna Glæsileg þjóðbúningamessa á Hvolsvelli Ögurstund og opnunarhóf hjá frambjóðendum Forsetaslagurinn, leit að eiganda fjármuna og rjómablíða Fjölbreytt verkefni hjá björgunarsveitum í dag Útlagar spreyjaðir gylltir Helga Þórisdóttir komin með lágmarksfjölda meðmæla Sinueldur í Reykjanesbæ Pétur Einarsson leikari látinn Kólnar á öllu landinu eftir óvenjugóðan fyrsta sumardag „Ákveðnar efasemdir um ákveðna þætti“ Fimm teravött af orku og 20 milljarðar í samgöngur Seltjarnarnesbær gengur frá sölu á Safnatröð Sigríði þykir ólíklegt að hún nái undirskriftum Sjá meira
„Ég held að í lang flestum tilfellum er það þolandinn sem þarf að taka skellinn eða hætta,“ segir Drífa Snædal framkvæmdastjóri Starfsgreinasamband Íslands í samtali við Vísi. Í næstu viku heldur Drífa erindi um kynbundna og kynferðislega áreitni á vinnumarkaðinum og kynbundin launamun. Erindið er hluti af dagskránni hjá 16 daga átak gegn kynbundnu ofbeldi, sem fer af stað á laugardag. Um er að ræða alþjóðlegt átak sem felst í að draga kynbundið ofbeldi fram í dagsljósið sem mannréttindabrot. Upphafsdagurinn 25. nóvember er alþjóðlegur baráttudagur gegn ofbeldi gegn konum. Lokadagurinn 10. desember er alþjóðlegi mannréttindadagurinn. Dagsetningarnar tengja saman á táknrænan hátt ofbeldi og mannréttindi. Skylda að vera með áætlun„Við höfum séð hjá stéttarfélögum að þegar svona mál koma inn á borð til okkar að þá er í rauninni fokið í flest skjól. Þannig að það sem þarf að gerast er að vinnustaðir bregðist skjótar við, gefi skýr skilaboð um að þetta verði ekki liðið, hvert á að beina sér ef þú hefur orði fyrir áreitni sjálf eða orðið vitni af því, og ferli fer þá í gang.“ Að hennar mati vinnustaðir á Íslandi almennt ekki með tilbúna viðbragðsáætlun sem fer í gang þegar upp koma mál varðandi kynbundið ofbeldi á vinnustaðnum. „Í reglugerð sem var gefin út árið 2015, þá eiga vinnustaðir að vera með svona öryggisáætlanir. Og öryggisáætlunin á að fela í sér forvarnir og vernd gegn ofbeldi og áreitni. Þannig að það er beinlínis skylda atvinnurekenda að vera með svona áætlanir.“ Starfsgreinasambandið er með eigin viðbragðsáætlanir, sem er hluti af því ferli að vera betur í stakk búin til þess að leiðbeina vinnustöðum og starfsfólki þegar svona mál koma upp.Alþýðusamband Íslands, Bandalag Háskólamanna, BSRB og Kennarasamband Íslands kölluðu í dag eftir því að atvinnurekendur og stjórnvöld axli ábyrgð og stórefli aðgerðir til að útrýma kynferðislegri áreitni og ofbeldi á vinnustöðum.Vísir/GettyÞjónninn er ekki á matseðlinum„Almennt er þetta á byrjunarstigi á Íslandi,“ segir Drífa sem telur að við séum á eftir öðrum Norðurlöndum í þessum málum. Hún segir áreitni og kynbundið ofbeldi sé verra í þjónustugeiranum en í öðrum starfsstéttum. „Við gerðum könnun árið 2015 vegna fólks í þjónustugeiranum og þá kemur í ljós að það er víða pottur brotinn, sérstaklega þar. Það hefur verið skilgreint að fólk í þeim stéttum er sérstaklega berskjaldað því að þar er óreglulegur vinnutími og áfengi um hönd og fleira,“ segir Drífa. Drífa fær inn á borð hjá sér mál tengd áreitni gegn bæði konum og körlum. „Það eru dæmi um bæði en hins vegar sýna okkar kannanir það að konur fara verr út úr því. Þegar konur verða fyrir áreiti er það frekar þannig að öryggi þeirra sem stendur ógn af því. Þannig að þetta er kynbundið, hvaða áhrif þetta hefur.“ Á fimmtudag fer af stað átak á öllum Norðurlöndunum sem ber heitið: „Við erum ekki á matseðlinum.“ Starfsgreinasambandið tekur þátt í þessu en farið er af stað með þetta átak vegna jólahátíðarinnar með tilheyrandi jólahlaðborðum. „Þó að fólk sé í þjónustuhlutverki þá ber að virða mörkin.“Vinnuveitendur axli ábyrgðHún segir að það hafi komið á óvart hversu lítið til er að rannsóknum á þessu hér á landi. „Við vitum voðalega lítið um stöðuna á vinnumarkaði. Það sem mig hefur oft dreymt um er að skoða tengsl kynferðislegrar áreitni á vinnustöðum og launamun kynjanna. Hvaða áhrif þetta raunverulega hefur á stöðu fólks á vinnumarkaði, þegar það verður fyrir áreitni eða ofbeldi á vinnustöðum. Hvort það komi niður á framfærslumöguleikum, hvort það komi niður á stöðuveitingum og svo framvegis. Það vantar rannsóknir, og mætti gera betur í rannsóknum á vinnumarkaði yfir höfuð. Ég held að umræðan núna hjálpi mjög mikið til. Bæði að vinnustaðir og vinnuveitendur fara að axla þá ábyrgð sem þeir eiga að taka og eins að við förum að leita aukinnar þekkingar.“ Drífa segist fagna fréttum um að rannsaka eigi valdaójafnvægi og kynferðisofbeldi innan leiklistarinnar hér á landi og telur að almennt sé tilefni til þess að rannsaka þetta víðar í samfélaginu.
Tengdar fréttir „Langt í að kynferðislegri áreitni og ofbeldi verði útrýmt á vinnumarkaði“ Alþýðusamband Íslands, Bandalag Háskólamanna, BSRB og Kennarasamband Íslands kalla eftir því að atvinnurekendur og stjórnvöld axli ábyrgð og stórefli aðgerðir til að útrýma kynferðislegri áreitni og ofbeldi á vinnustöðum. 22. nóvember 2017 10:37 Mest lesið Bein útsending: Forsetaefnin skila inn framboðum sínum í Hörpu Innlent Dregur framboðið til baka Innlent Ákvörðun áfrýjunardómstólsins áfall og stórt skref aftur á bak Erlent Auglýsa eftir „eiganda“ fjármuna Innlent Niðri fyrir vegna Útlaganna Innlent Leyfislausar tjaldbúðir og sundsprettur eftir lokun Innlent „Þessi ákvörðun var ekki tekin í Valhöll“ Innlent „Ef ég get flogið þremur gerðum af þyrlum þá get ég tekið ákvörðun fyrir þjóðina“ Innlent Trump líklegur til að græða á úrskurði Hæstaréttar Erlent „Óskiljanlegt að menn skuli leggjast svona lágt“ Innlent Fleiri fréttir Gylfi leiðir samhæfingu vegna Grindavíkur María Sigrún látin fara úr Kveik Viktor stal senunni: Hefði ekki haft tíma til að safna ef hann væri í vinnu Forsetaefni streymdu í Hörpu Ásdís Rán, Arnar og Ástþór mætast í Pallborðinu „Ef ég get flogið þremur gerðum af þyrlum þá get ég tekið ákvörðun fyrir þjóðina“ Rekin vinalega á brott en vonast til að fá að vera áfram „Þessi ákvörðun var ekki tekin í Valhöll“ „Óskiljanlegt að menn skuli leggjast svona lágt“ Dregur framboðið til baka Niðri fyrir vegna Útlaganna Bein útsending: Forsetaefnin skila inn framboðum sínum í Hörpu Kínverjar vara Bandaríkjamenn við að stíga á „rauðu strikin“ Samtök hernaðarandstæðinga fordæma „kúvendingu“ á afstöðu Íslands Leyfislausar tjaldbúðir og sundsprettur eftir lokun Framboðslistar opinberaðir eftir helgi Auglýsa eftir „eiganda“ fjármuna Glæsileg þjóðbúningamessa á Hvolsvelli Ögurstund og opnunarhóf hjá frambjóðendum Forsetaslagurinn, leit að eiganda fjármuna og rjómablíða Fjölbreytt verkefni hjá björgunarsveitum í dag Útlagar spreyjaðir gylltir Helga Þórisdóttir komin með lágmarksfjölda meðmæla Sinueldur í Reykjanesbæ Pétur Einarsson leikari látinn Kólnar á öllu landinu eftir óvenjugóðan fyrsta sumardag „Ákveðnar efasemdir um ákveðna þætti“ Fimm teravött af orku og 20 milljarðar í samgöngur Seltjarnarnesbær gengur frá sölu á Safnatröð Sigríði þykir ólíklegt að hún nái undirskriftum Sjá meira
„Langt í að kynferðislegri áreitni og ofbeldi verði útrýmt á vinnumarkaði“ Alþýðusamband Íslands, Bandalag Háskólamanna, BSRB og Kennarasamband Íslands kalla eftir því að atvinnurekendur og stjórnvöld axli ábyrgð og stórefli aðgerðir til að útrýma kynferðislegri áreitni og ofbeldi á vinnustöðum. 22. nóvember 2017 10:37