Vandi leikskólanna er atvinnulífið – ekki öfugt Sindri Þór Sigríðarson skrifar 20. október 2017 08:45 Ég hef lengi verið þeirrar skoðunar að skilningur á stjórnun og hugtakinu „mannauður“ sé hvort um sig af skornum skammti hér á landi. Í rannsókn sem ég vann að við Háskólann í Reykjavík, undir stjórn Dr. Páls Ríkharðssonar, var litið til notkunar innan íslenskra fyrirtækja á stjórnkerfum og stjórnarháttum (e. Management control). Kom í ljós að stjórnendur íslenskra fyrirtækja höfðu margir hverjir einungis grundvallar þekkingu á stjórnkerfum og stjórnunaraðferðum sem þekkst hafa í nágrannalöndum okkar um árabil. Fyrir þessu eru sögulegar skýringar. Smæð, fámenni og nánd eru sumar þeirra. Landlæg frændhygli, hagsmunapot og skipulagsleysi eru aðrar. Ein sú veigamesta, að mínu mati, er þó hve ný af nálinni öll fjölbreytni er á íslenskum vinnumarkaði. Það eru ekki nema fáeinir áratugir síðan atvinna á Íslandi var fyrst og fremst verkamannavinna. Störf þar sem lausnin við öllum vanda var ýmist að lengja vinnudaginn eða fjölga starfsfólki. Þetta viðhorf virðist svo brennimerkt í atvinnulífið að það lifir enn góðu lífi í nútíma þar sem það á ekki við. Niðurstaðan er mælanlega lægri framleiðni en í okkar samanburðarlöndum sem aftur rýrir samkeppnishæfni Íslands á ýmsum sviðum. Samkvæmt Íslandsskýrslu alþjóðlega ráðgjafafyrirtækisins McKinsey árið 2012 er framleiðni hér á landi um tuttugu prósentustigum lægri en í nágrannalöndum okkar. Þegar Viðskiptaráð uppfærði útreikningana árið 2016 kom í ljós óbreytt niðurstaða. Starfskraftur á Íslandi framleiðir sem sagt tuttugu prósentustigum minna á hverri klukkustund að meðaltali en starfsbróðir hans í Noregi, Svíþjóð eða Danmörku. Hvernig bregst atvinnulífið svo við þessu ástandi? Jú, það kallar á lengri vinnudaga og fleira fólk. Ef eina verkfæri manns er hamar þá eru allar hindranirnar nagli. Hvað hefur þetta allt að gera með leikskólana? Jú, þessi aukna viðvera fullorðins fólks kallar á stóraukinn „geymslutíma“ barna. Leikskólarnir eru ekki lengur stofnun þroska og lærdóms heldur opinber barnapössun og þjónusta við atvinnulífið. Viðhorf sem Samtök Atvinnulífsins hafa ítrekað viðrað og viðhorf sem sýnir sig leynt og ljóst í launum og aðbúnaði leikskólakennara sem og þeirri staðreynd að leikskólakerfið er fyrir löngu komið að þolmörkum. Þessu verður að breyta! Ef ekki fyrir okkur sjálf þá fyrir börnin okkar. Björt framtíð vill beita sér fyrir marghliða alsherjarátaki með það fyrir augum að sem flestir geti unnið við það sem þeir gera best, með góðum afköstum á fjölskylduvænum vinnutíma. Svo í stað þess að breyta leikskólum landsins í einhverskonar dvalarheimili aldraðra hvar amma og afi geta dregið fram lífið með barnapössun; í stað þess að draga úr vægi frummenntunar barna; í stað þess að geyma börnin meira og lengur svo mamma og pabbi geti unnið meira og lengur og plástrað þannig höfuð íslensks atvinnulífs svo því megi áfram berja við steininn... ráðast þá að rót vandans. Gerum skólakerfið aðlaðandi vinnustað í augum komandi kynslóða og gerum atvinnulífið almennt mannúðlegra og fjölskylduvænna með styttri vinnuviku og sveigjanlegri vinnutíma. Drögum það inn í 21. öldina líkt og gert hefur verið í okkar nágrannalöndum og sláum þannig tvær flugur í einu höggi: Bætum umhverfi leikskóla og aukum framleiðni sem aftur bætir afkomu og samkeppnisstöðu Íslands. Fjölskyldu- og barnvænni framtíð er Björt framtíð.Höfundur er pabbi, viðskiptafræðingur og á lista Bjartrar framtíðar í Reykjavíkurkjördæmi Norður Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Satt og logið Bryndís Schram Skoðun Má „ég líka“ fá hærri laun? Inga María Hlíðar Thorsteinson Skoðun Hraðlest: töfralausn? Haraldur Sigþórsson og Inga María Árnadóttir Skoðun Er starf mitt sem hjúkrunarfræðingur ósýnilegt? Henný Björk Birgisdóttir Skoðun Hégómastefna Inga María Hlíðar Thorsteinson Skoðun Þarf breytingar í borginni? Inga María Hlíðar Thorsteinsson Skoðun Stöndum vörð um úthverfin Inga María Hlíðar Thorsteinson Skoðun Svik við þjóðina Alfreð Sturla Böðvarsson Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir Skoðun Er þetta í alvöru verðlaunaefni? Snorri Másson Skoðun Skoðun Skoðun Framtíð innri markaðarins Gunnar Bragi Sveinsson skrifar Skoðun Satt og logið Bryndís Schram skrifar Skoðun Alþjóðlegi leiðsöguhundadagurinn Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Framsókn leggst ekki í duftið Guðmundur Birkir Þorkelsson skrifar Skoðun Að dreyma um alheim góðvildar Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Að bjarga sex lífum á mínútu í hálfa öld Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Þegar þú ert báknið Gabríel Ingimarsson skrifar Skoðun Svik við þjóðina Alfreð Sturla Böðvarsson skrifar Skoðun Innivist er mikilvægasti þátturinn við hönnun íbúða! Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Brautryðjandinn Baldur Þóra Björk Smith skrifar Skoðun Katrín og Gunnar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ótímabundin leyfi, ótímabundið náttúruníð Elvar Örn Friðriksson skrifar Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Er stóraukin lýðræðisþátttaka ekki verðlaunaefni? Einar Freyr Elínarson skrifar Skoðun Árangur gegn verðbólgu Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar Skoðun Hvar er híbýlaauður? Anna María Bogadóttir skrifar Skoðun Áhugaverðir tímar kalla á áhugaverðan forseta Cody Alexander Skahan skrifar Skoðun Biskup í tengslum Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar Skoðun Dýravelferðarmartröð af áður óþekktri stærð Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Skoðun Uppskera að vori Lilja Dögg Alfreðsdóttir skrifar Skoðun Er menning stórmál? Ingibjörg Ösp Stefánsdóttir skrifar Skoðun Það vantar vanan og áreiðanlegan mann í verkið Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Leikskólamál eru forgangsmál Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Himinhátt innanlandsflug Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hefur allt sem þarf Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju að gera rekstraráætlun? Karl Sólnes Jónsson skrifar Skoðun Norskur skammtímagróði Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Æpandi vanþekking Hjálmar Jónsson skrifar Sjá meira
Ég hef lengi verið þeirrar skoðunar að skilningur á stjórnun og hugtakinu „mannauður“ sé hvort um sig af skornum skammti hér á landi. Í rannsókn sem ég vann að við Háskólann í Reykjavík, undir stjórn Dr. Páls Ríkharðssonar, var litið til notkunar innan íslenskra fyrirtækja á stjórnkerfum og stjórnarháttum (e. Management control). Kom í ljós að stjórnendur íslenskra fyrirtækja höfðu margir hverjir einungis grundvallar þekkingu á stjórnkerfum og stjórnunaraðferðum sem þekkst hafa í nágrannalöndum okkar um árabil. Fyrir þessu eru sögulegar skýringar. Smæð, fámenni og nánd eru sumar þeirra. Landlæg frændhygli, hagsmunapot og skipulagsleysi eru aðrar. Ein sú veigamesta, að mínu mati, er þó hve ný af nálinni öll fjölbreytni er á íslenskum vinnumarkaði. Það eru ekki nema fáeinir áratugir síðan atvinna á Íslandi var fyrst og fremst verkamannavinna. Störf þar sem lausnin við öllum vanda var ýmist að lengja vinnudaginn eða fjölga starfsfólki. Þetta viðhorf virðist svo brennimerkt í atvinnulífið að það lifir enn góðu lífi í nútíma þar sem það á ekki við. Niðurstaðan er mælanlega lægri framleiðni en í okkar samanburðarlöndum sem aftur rýrir samkeppnishæfni Íslands á ýmsum sviðum. Samkvæmt Íslandsskýrslu alþjóðlega ráðgjafafyrirtækisins McKinsey árið 2012 er framleiðni hér á landi um tuttugu prósentustigum lægri en í nágrannalöndum okkar. Þegar Viðskiptaráð uppfærði útreikningana árið 2016 kom í ljós óbreytt niðurstaða. Starfskraftur á Íslandi framleiðir sem sagt tuttugu prósentustigum minna á hverri klukkustund að meðaltali en starfsbróðir hans í Noregi, Svíþjóð eða Danmörku. Hvernig bregst atvinnulífið svo við þessu ástandi? Jú, það kallar á lengri vinnudaga og fleira fólk. Ef eina verkfæri manns er hamar þá eru allar hindranirnar nagli. Hvað hefur þetta allt að gera með leikskólana? Jú, þessi aukna viðvera fullorðins fólks kallar á stóraukinn „geymslutíma“ barna. Leikskólarnir eru ekki lengur stofnun þroska og lærdóms heldur opinber barnapössun og þjónusta við atvinnulífið. Viðhorf sem Samtök Atvinnulífsins hafa ítrekað viðrað og viðhorf sem sýnir sig leynt og ljóst í launum og aðbúnaði leikskólakennara sem og þeirri staðreynd að leikskólakerfið er fyrir löngu komið að þolmörkum. Þessu verður að breyta! Ef ekki fyrir okkur sjálf þá fyrir börnin okkar. Björt framtíð vill beita sér fyrir marghliða alsherjarátaki með það fyrir augum að sem flestir geti unnið við það sem þeir gera best, með góðum afköstum á fjölskylduvænum vinnutíma. Svo í stað þess að breyta leikskólum landsins í einhverskonar dvalarheimili aldraðra hvar amma og afi geta dregið fram lífið með barnapössun; í stað þess að draga úr vægi frummenntunar barna; í stað þess að geyma börnin meira og lengur svo mamma og pabbi geti unnið meira og lengur og plástrað þannig höfuð íslensks atvinnulífs svo því megi áfram berja við steininn... ráðast þá að rót vandans. Gerum skólakerfið aðlaðandi vinnustað í augum komandi kynslóða og gerum atvinnulífið almennt mannúðlegra og fjölskylduvænna með styttri vinnuviku og sveigjanlegri vinnutíma. Drögum það inn í 21. öldina líkt og gert hefur verið í okkar nágrannalöndum og sláum þannig tvær flugur í einu höggi: Bætum umhverfi leikskóla og aukum framleiðni sem aftur bætir afkomu og samkeppnisstöðu Íslands. Fjölskyldu- og barnvænni framtíð er Björt framtíð.Höfundur er pabbi, viðskiptafræðingur og á lista Bjartrar framtíðar í Reykjavíkurkjördæmi Norður
Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar
Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar
Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar