Lífi, sem er bjargað, verður að gefast tækifæri til að lifa! Stefán John Stefánsson skrifar 6. október 2017 07:00 Af hverju gengur ekkert upp hjá mér? Hvers vegna get ég ekki sagt orðin sem ég er að reyna segja? Af hverju þarf ég að leggja mig í 5 tíma eftir að hafa farið í barnaafmæli? Þetta eru spurningar sem fólk með ákominn heilaskaða spyr sjálft sig kannski oftar en aðrir. Talið er að hundruð Íslendinga hljóti heilaskaða á hverju ári og er það ein algengasta orsök áunninnar fötlunar hjá ungu fólki og ein meginorsök ótímabærs dauða. Þrátt fyrir þessa staðreynd er engin heildstæð stefna eða langtíma meðferðarúrræði til staðar. Helstu orsakir heilaskaða hjá ungu fólki eru bílslys og líkamsárásir en einnig geta höfuðhögg í íþróttum, föll eða vinnuslys valdið heilaskaða. Rannsóknir á umfangi höfuðáverka hérlendis eru af skornum skammti en ljóst er að mikil vangreining á sér stað í heilbrigðiskerfinu sem orsakast fyrst og fremst af vanþekkingu á einkennum heilaskaða. Því eru margir einstaklingar í samfélaginu sem eru ekki að fá meðferð við hæfi. Þeir sem ekki fá viðeigandi meðferð, t.d. vegna framheilaskaða, eru í aukinni hættu varðandi geðræn vandamál, áhættuhegðun og að komast í kast við lögin. Margir glíma því oft við afleiðingar heilaskaða án þess að vita af heilaskaðanum og hvers vegna hlutir ganga ekki upp hjá þeim. Heilaskaði getur haft víðtæk og truflandi áhrif meðal annars á einbeitingu, minni, mál, persónuleika, tilfinningar, hegðun, hæfni til samskipta, innsæi og framtakssemi. Önnur möguleg einkenni geta verið flog, höfuðverkur, svimi, truflun á skyni og á samhæfingu vöðva. Geðslag einstaklingsins, persónuleiki hans og hans hugræna geta getur orðið fyrir miklum áhrifum. Högg á höfuð geta haft óafturkræfar afleiðingar, heilaskaði getur gjörbreytt lífi einstaklingsins og haft neikvæð áhrif á fjölskyldulíf og framtíðaráform. Hugarfar er félag fólks með ákominn heilaskaða, aðstandenda þess og áhugafólks um málefnið. Hugarfar hefur í samráði við Fagráð um heilaskaða staðið að vitundarvakningu meðal almennings og boðið upp á jafningjahópa, aðstandendahópa, fræðslu- og reynslusögukvöld. Fræðslufundir sem Hugarfar stendur fyrir miðast við að auka skilning fólks á heilanum og áhrifum heilaskaða á hann. Þeir eru ætlaðir einstaklingum með ákominn heilaskaða og aðstandendum þeirra, sem og öðrum sem vilja öðlast meiri skilning á því sem einstaklingar með heilaskaða þurfa að glíma við. Höfundur er verkefnisstjóri Hugarfars. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Heillandi Halla Hrund Stefán Hilmarsson Skoðun Útrýming mannsins á RÚV Vala Hafstað Skoðun Að leysa vandann með quick fix Guðbrandur Einarsson Skoðun Dagur til umhugsunar Jón Steindór Valdimarsson Skoðun Var upplýsingagjöf í covidfaraldrinum upplýsingaóreiða? Steingrímur Atlason Skoðun Af hverju kýs ég ekki Katrínu Jakobs Birgir Dýrfjörð Skoðun Mikilvægi íþróttafélaga Lárus Sigurðsson Skoðun Menningarlegur og sáttfús forseti Aldís Aðalbjarnardóttir Skoðun Sumargjafir Gunnar Ingi Björnsson Skoðun Frambjóðandi Sjálfstæðisflokksins? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Dagur til umhugsunar Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Að leysa vandann með quick fix Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Var upplýsingagjöf í covidfaraldrinum upplýsingaóreiða? Steingrímur Atlason skrifar Skoðun Mikilvægi íþróttafélaga Lárus Sigurðsson skrifar Skoðun Sumargjafir Gunnar Ingi Björnsson skrifar Skoðun Þar sem er reykur þar er… Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Betur má ef duga skal Kristinn Árni L. Hróbjartsson skrifar Skoðun Menningarlegur og sáttfús forseti Aldís Aðalbjarnardóttir skrifar Skoðun Leið að hraðari innviðauppbyggingu Sölvi Sturluson skrifar Skoðun Viltu bjarga heiminum? Samfélagsdrifnar loftslagslausnir Inga Rós Antoníusdóttir skrifar Skoðun Hugleiðingar í aðdraganda kosninga Þuríður Helga Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Lýðskrum eða minnisleysi? Þorvaldur Þorvaldsson skrifar Skoðun Stuðningur við langtímakjarasamninga Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Baldur er minn forseti Hjalti Vignisson skrifar Skoðun Vits er þörf þeim er víða ratar- um gagnsemi og glapræði gervigreindar Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Að læra nýtt tungumál og sýna þolinmæði Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Það er mikill munur á þeim sem vanda sig og hinum sem vanda sig ekki Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Það sem spurt var um - en svörin þunn og kom kannski ekki á óvart Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Að rækta garðinn sinn Eva Dögg Davíðsdóttir skrifar Skoðun Dánaraðstoð og siðareglur lækna Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Vörður á veginum framundan Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Umferðarreglur og öryggi fyrir Hjólað í vinnuna Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Af hverju kýs ég ekki Katrínu Jakobs Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Kjósum sameiningu, ekki sundrungu Helgi Ingólfsson skrifar Skoðun Forseti allra Ragnhildur Björt Björnsdóttir skrifar Skoðun Ný nálgun í afreksíþróttum – Nýsköpun Erlingur Jóhannsson skrifar Skoðun Prófsteinninn Katrín Harðardóttir skrifar Skoðun Innrás á Rafah stríðir gegn allri mannúð Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Börnin okkar Hlédís Sveinsdóttir skrifar Skoðun Vextir geta og þurfa að lækka Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Sjá meira
Af hverju gengur ekkert upp hjá mér? Hvers vegna get ég ekki sagt orðin sem ég er að reyna segja? Af hverju þarf ég að leggja mig í 5 tíma eftir að hafa farið í barnaafmæli? Þetta eru spurningar sem fólk með ákominn heilaskaða spyr sjálft sig kannski oftar en aðrir. Talið er að hundruð Íslendinga hljóti heilaskaða á hverju ári og er það ein algengasta orsök áunninnar fötlunar hjá ungu fólki og ein meginorsök ótímabærs dauða. Þrátt fyrir þessa staðreynd er engin heildstæð stefna eða langtíma meðferðarúrræði til staðar. Helstu orsakir heilaskaða hjá ungu fólki eru bílslys og líkamsárásir en einnig geta höfuðhögg í íþróttum, föll eða vinnuslys valdið heilaskaða. Rannsóknir á umfangi höfuðáverka hérlendis eru af skornum skammti en ljóst er að mikil vangreining á sér stað í heilbrigðiskerfinu sem orsakast fyrst og fremst af vanþekkingu á einkennum heilaskaða. Því eru margir einstaklingar í samfélaginu sem eru ekki að fá meðferð við hæfi. Þeir sem ekki fá viðeigandi meðferð, t.d. vegna framheilaskaða, eru í aukinni hættu varðandi geðræn vandamál, áhættuhegðun og að komast í kast við lögin. Margir glíma því oft við afleiðingar heilaskaða án þess að vita af heilaskaðanum og hvers vegna hlutir ganga ekki upp hjá þeim. Heilaskaði getur haft víðtæk og truflandi áhrif meðal annars á einbeitingu, minni, mál, persónuleika, tilfinningar, hegðun, hæfni til samskipta, innsæi og framtakssemi. Önnur möguleg einkenni geta verið flog, höfuðverkur, svimi, truflun á skyni og á samhæfingu vöðva. Geðslag einstaklingsins, persónuleiki hans og hans hugræna geta getur orðið fyrir miklum áhrifum. Högg á höfuð geta haft óafturkræfar afleiðingar, heilaskaði getur gjörbreytt lífi einstaklingsins og haft neikvæð áhrif á fjölskyldulíf og framtíðaráform. Hugarfar er félag fólks með ákominn heilaskaða, aðstandenda þess og áhugafólks um málefnið. Hugarfar hefur í samráði við Fagráð um heilaskaða staðið að vitundarvakningu meðal almennings og boðið upp á jafningjahópa, aðstandendahópa, fræðslu- og reynslusögukvöld. Fræðslufundir sem Hugarfar stendur fyrir miðast við að auka skilning fólks á heilanum og áhrifum heilaskaða á hann. Þeir eru ætlaðir einstaklingum með ákominn heilaskaða og aðstandendum þeirra, sem og öðrum sem vilja öðlast meiri skilning á því sem einstaklingar með heilaskaða þurfa að glíma við. Höfundur er verkefnisstjóri Hugarfars.
Skoðun Vits er þörf þeim er víða ratar- um gagnsemi og glapræði gervigreindar Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar
Skoðun Það er mikill munur á þeim sem vanda sig og hinum sem vanda sig ekki Sigurður G. Guðjónsson skrifar
Skoðun Það sem spurt var um - en svörin þunn og kom kannski ekki á óvart Sigurður Páll Jónsson skrifar