Svikatólið krónan Ole Anton Bieltvedt skrifar 28. júní 2017 07:00 Ég hef fjallað nokkuð um það síðustu mánuði, hvernig krónan, vegna smæðar sinnar og óstöðugleika, hefur valdið landi og þjóð hverju fárinu á fætur öðru. Frá 1950 munu gengisfellingar vera 40. Ótrúleg hörmungarsaga, sem hefur bitnað heiftarlega á fyrirtækjum og fjölskyldum landsins. 2008 fór um helmingur fyrirtækja landsins yfir um, og tugþúsundir fjölskyldna lentu í neyð og volæði vegna hruns krónunnar. En, áfram er haldið, eins og ekkert hafi í skorizt. Eitt er það, að krónan sveiflist upp og niður, eins og smáfley á opnu úthafi, og afskræmi þannig tekjur og gjöld landsmanna, annað er, hvað gerast myndi, ef stríð brytist út á Kóreuskaga, ófriðurinn í Mið-Austurlöndum blossaði upp – Bandaríkjunum og Rússum lenti þar saman – eða Trump tæki í gikkinn. Banka- og fjármálakreppan gerði ekki mikil boð á undan sér, ekki varð við gosið í Eyjafjallajökli ráðið og árás illræðismanna á World Trade Center kom eins og elding úr heiðskíru lofti. Veður geta því skipast skjótt í lofti á sviði alþjóðastjórnmála, öryggismála og þar með efnahagsmála. Það er því gríðarlega mikið öryggisatriði, að við Íslendingar komum peningamálum okkar í traustan, stöðugan og áreiðanlegan farveg. Við erum Evrópubúar, og það er engin leið betri eða traustari fyrir okkur, en að taka upp evruna, eins og 14 smáþjóðir Evrópu hafa gert. Evran er stöðugasti gjaldmiðill heims, og hún myndi tryggja okkur lágmarksvexti. Hún myndi auðvelda verðsamanburð og efla verðsamkeppni. Hún myndi opna dyrnar fyrir alþjóðleg verzlunar- og þjónustufyrirtæki, sem myndi lækka verð og bæta þjónustu. Menn og fyrirtæki myndu loks vita, hvar þau stæðu og hvers væri að vænta. Menn gætu keypt íbúð og borgað hana bara einu sinni, í stað mörgum sinnum vegna okurvaxta. Ég hef haldið, að ráðamenn landsins hafi hangið í krónunni af einhverri tilfinningalegri þráhyggju; af einhverri misskilinni þjóðernishyggju. Slíkt er vitaskuld út í hött, því að gjaldmiðill er bara verkfæri eða tæki í peningakerfi. Það eru krónur víða. Mér brá því í brún – fékk smá áfall, þó taugasterkur teljist – þegar ég sá viðtal við forsætisráðherra á Eyjunni þann 8. júní. Björn Ingi spurði Bjarna þá um krónuna. „Hún verður áfram næstu árin,“ var svarið. Og, svo kom skýringin, sem var nokkurn veginn þessi: Hérlendis knýja launþegar fram launahækkanir, sem ekki standast fyrir atvinnuveitendur og ríkið, kannske 10% á ári, og verður þá að leiðrétta þetta með gengi krónunnar. M.ö.o. forsætisráðherra sagði umbúðalaust, að hafa verði krónuna, svo að hægt sé að brengla og breyta gerðum kjarasamningum, eftir þörfum atvinnuveganna og stöðu ríkisfjármála, sem auðvitað þýðir, að kjarasamningar eru bara óþarfa leikaraskapur; nánast sandkassaleikur. Hér kom þá loks skýringin á væntumþykju stjórnvalda á krónunni og á því dauðahaldi, sem þau halda í hana; hún er svikatól til að breyta og ógilda kjarasamninga. Ekki gott mál það, og ekki veit ég, hvað Ragnar Þór og Gylfi Arnbjörnsson segja um þetta. VASK á ferðaþjónustu bar líka á góma. Hér kom skondin saga: Þegar unnið var að frumvarpinu um hækkun VASKs á ferðaþjónustu, úr 11% í 22,5%, var gengið 112 í Bandaríkjadal (forsætisráðherra vildi auðvitað ekki taka sér „evru“ í munn). En þegar frumvarpið var tilbúið, var krónan komin í 100; hafði hækkað um 10%. Þetta þýddi það, að álögurnar á ferðaþjónustu hefðu orðið helmingi hærri, en meiningin hafði verið. Þess vegna yrði að skoða þetta upp á nýtt. Þarna sannaðist, að krónan getur líka komið í bakið á beztu vinum og forsvarsmönnum sínum. Þar kom vel á vonda. Ekki kom fram hjá forsætisráðherra, hvernig íslenzk ferðaþjónusta hefði átt að vinna með 22,5% VASKi meðan samkeppnisferðaþjónusta í öðrum Evrópulöndum vinnur að meðaltali með 9,8%. Spennandi væri að fá skýringu á því, en sennilega kemur hún seint. Höfundur er alþjóðlegur kaupsýslumaður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Ole Anton Bieltvedt Mest lesið Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir Skoðun Svik við þjóðina Alfreð Sturla Böðvarsson Skoðun Satt og logið Bryndís Schram Skoðun Er þetta í alvöru verðlaunaefni? Snorri Másson Skoðun Katrín og Gunnar? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Innivist er mikilvægasti þátturinn við hönnun íbúða! Ásta Logadóttir Skoðun Brautryðjandinn Baldur Þóra Björk Smith Skoðun Biskup í tengslum Guðrún Karls Helgudóttir Skoðun Ótímabundin leyfi, ótímabundið náttúruníð Elvar Örn Friðriksson Skoðun Þegar þú ert báknið Gabríel Ingimarsson Skoðun Skoðun Skoðun Framtíð innri markaðarins Gunnar Bragi Sveinsson skrifar Skoðun Satt og logið Bryndís Schram skrifar Skoðun Alþjóðlegi leiðsöguhundadagurinn Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Framsókn leggst ekki í duftið Guðmundur Birkir Þorkelsson skrifar Skoðun Að dreyma um alheim góðvildar Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Að bjarga sex lífum á mínútu í hálfa öld Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Þegar þú ert báknið Gabríel Ingimarsson skrifar Skoðun Svik við þjóðina Alfreð Sturla Böðvarsson skrifar Skoðun Innivist er mikilvægasti þátturinn við hönnun íbúða! Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Brautryðjandinn Baldur Þóra Björk Smith skrifar Skoðun Katrín og Gunnar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ótímabundin leyfi, ótímabundið náttúruníð Elvar Örn Friðriksson skrifar Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Er stóraukin lýðræðisþátttaka ekki verðlaunaefni? Einar Freyr Elínarson skrifar Skoðun Árangur gegn verðbólgu Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar Skoðun Hvar er híbýlaauður? Anna María Bogadóttir skrifar Skoðun Áhugaverðir tímar kalla á áhugaverðan forseta Cody Alexander Skahan skrifar Skoðun Biskup í tengslum Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar Skoðun Dýravelferðarmartröð af áður óþekktri stærð Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Skoðun Uppskera að vori Lilja Dögg Alfreðsdóttir skrifar Skoðun Er menning stórmál? Ingibjörg Ösp Stefánsdóttir skrifar Skoðun Það vantar vanan og áreiðanlegan mann í verkið Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Leikskólamál eru forgangsmál Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Himinhátt innanlandsflug Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hefur allt sem þarf Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju að gera rekstraráætlun? Karl Sólnes Jónsson skrifar Skoðun Norskur skammtímagróði Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Æpandi vanþekking Hjálmar Jónsson skrifar Sjá meira
Ég hef fjallað nokkuð um það síðustu mánuði, hvernig krónan, vegna smæðar sinnar og óstöðugleika, hefur valdið landi og þjóð hverju fárinu á fætur öðru. Frá 1950 munu gengisfellingar vera 40. Ótrúleg hörmungarsaga, sem hefur bitnað heiftarlega á fyrirtækjum og fjölskyldum landsins. 2008 fór um helmingur fyrirtækja landsins yfir um, og tugþúsundir fjölskyldna lentu í neyð og volæði vegna hruns krónunnar. En, áfram er haldið, eins og ekkert hafi í skorizt. Eitt er það, að krónan sveiflist upp og niður, eins og smáfley á opnu úthafi, og afskræmi þannig tekjur og gjöld landsmanna, annað er, hvað gerast myndi, ef stríð brytist út á Kóreuskaga, ófriðurinn í Mið-Austurlöndum blossaði upp – Bandaríkjunum og Rússum lenti þar saman – eða Trump tæki í gikkinn. Banka- og fjármálakreppan gerði ekki mikil boð á undan sér, ekki varð við gosið í Eyjafjallajökli ráðið og árás illræðismanna á World Trade Center kom eins og elding úr heiðskíru lofti. Veður geta því skipast skjótt í lofti á sviði alþjóðastjórnmála, öryggismála og þar með efnahagsmála. Það er því gríðarlega mikið öryggisatriði, að við Íslendingar komum peningamálum okkar í traustan, stöðugan og áreiðanlegan farveg. Við erum Evrópubúar, og það er engin leið betri eða traustari fyrir okkur, en að taka upp evruna, eins og 14 smáþjóðir Evrópu hafa gert. Evran er stöðugasti gjaldmiðill heims, og hún myndi tryggja okkur lágmarksvexti. Hún myndi auðvelda verðsamanburð og efla verðsamkeppni. Hún myndi opna dyrnar fyrir alþjóðleg verzlunar- og þjónustufyrirtæki, sem myndi lækka verð og bæta þjónustu. Menn og fyrirtæki myndu loks vita, hvar þau stæðu og hvers væri að vænta. Menn gætu keypt íbúð og borgað hana bara einu sinni, í stað mörgum sinnum vegna okurvaxta. Ég hef haldið, að ráðamenn landsins hafi hangið í krónunni af einhverri tilfinningalegri þráhyggju; af einhverri misskilinni þjóðernishyggju. Slíkt er vitaskuld út í hött, því að gjaldmiðill er bara verkfæri eða tæki í peningakerfi. Það eru krónur víða. Mér brá því í brún – fékk smá áfall, þó taugasterkur teljist – þegar ég sá viðtal við forsætisráðherra á Eyjunni þann 8. júní. Björn Ingi spurði Bjarna þá um krónuna. „Hún verður áfram næstu árin,“ var svarið. Og, svo kom skýringin, sem var nokkurn veginn þessi: Hérlendis knýja launþegar fram launahækkanir, sem ekki standast fyrir atvinnuveitendur og ríkið, kannske 10% á ári, og verður þá að leiðrétta þetta með gengi krónunnar. M.ö.o. forsætisráðherra sagði umbúðalaust, að hafa verði krónuna, svo að hægt sé að brengla og breyta gerðum kjarasamningum, eftir þörfum atvinnuveganna og stöðu ríkisfjármála, sem auðvitað þýðir, að kjarasamningar eru bara óþarfa leikaraskapur; nánast sandkassaleikur. Hér kom þá loks skýringin á væntumþykju stjórnvalda á krónunni og á því dauðahaldi, sem þau halda í hana; hún er svikatól til að breyta og ógilda kjarasamninga. Ekki gott mál það, og ekki veit ég, hvað Ragnar Þór og Gylfi Arnbjörnsson segja um þetta. VASK á ferðaþjónustu bar líka á góma. Hér kom skondin saga: Þegar unnið var að frumvarpinu um hækkun VASKs á ferðaþjónustu, úr 11% í 22,5%, var gengið 112 í Bandaríkjadal (forsætisráðherra vildi auðvitað ekki taka sér „evru“ í munn). En þegar frumvarpið var tilbúið, var krónan komin í 100; hafði hækkað um 10%. Þetta þýddi það, að álögurnar á ferðaþjónustu hefðu orðið helmingi hærri, en meiningin hafði verið. Þess vegna yrði að skoða þetta upp á nýtt. Þarna sannaðist, að krónan getur líka komið í bakið á beztu vinum og forsvarsmönnum sínum. Þar kom vel á vonda. Ekki kom fram hjá forsætisráðherra, hvernig íslenzk ferðaþjónusta hefði átt að vinna með 22,5% VASKi meðan samkeppnisferðaþjónusta í öðrum Evrópulöndum vinnur að meðaltali með 9,8%. Spennandi væri að fá skýringu á því, en sennilega kemur hún seint. Höfundur er alþjóðlegur kaupsýslumaður.
Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar
Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar
Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar