Dum spiro spero (ég vona á meðan ég anda) Eyþór Hreinn Björnsson skrifar 27. apríl 2017 07:00 Lungnasjúkdómar eru með algengustu sjúkdómum. Höfuðeinkenni þeirra eru mæði og erfiðleikar við öndun. Þessi einkenni eru að því leyti frábrugðin einkennum frá ýmsum öðrum líffærakerfum að við langt genginn sjúkdóm gera þau sig stöðugt gildandi, með hverjum andardrætti, hverja sekúndu, á nóttu sem degi allan ársins hring. Jafnvel lungnahraustum ætti að vera auðvelt að gera sér í hugarlund þá tilfinningu að ná ekki andanum jafnvel þó ekki sé nema fáeinar sekúndur. Fátt ef nokkuð er meira kvíðavaldandi. Auk þessa eykst í beinu hlutfalli við stig sjúkdómsins sú áreynsla (vinna) sem sjúklingur notar í hvert andartak. Þessi vinna sem hjá flestum er ósjálfráð og ómeðvituð verður hjá sjúklingnum meðvituð og óþægileg og yfirgefur hann ekki nokkra stund. Meðal þess sem skapar andnauð hjá lungnasjúkum er skortur á súrefni. Sem betur fer er tiltölulega auðvelt að auka súrefnisgjöf til veikra lungna. Súrefni meðhöndlað sem lyf er árangursríkt, tiltölulega laust við aukaverkanir og ódýrt, miðað við mörg önnur lyf. Viðbótarsúrefni hefur verið gefið lungnasjúkum í fjöldamörg ár. Það dregur úr mæði og minnkar öndunarvinnu. Það eykur lífsgæði og er fyrir utan reykbindindi eina meðferðin sem með vissu lengir líf sjúklinga með lungnateppu. Fyrirferð á tækjabúnaði og umstang sem fylgdi þessari meðferð hefur þó háð henni talsvert gegnum árin. Súrefniskútar eru þungir, þá þarf að fylla með reglulegu millibili og erfitt er að flytja þá milli staða. En tækninni fleygir fram á þessu sviði eins og öðrum. Nú er hægt að gefa súrefnismeðferð með súrefnissíum sem ganga fyrir rafmagni og sem einangra súrefni úr andrúmsloftinu. Ennþá nýrri eru handhægar litlar síur sem ganga fyrir rafhlöðu og hægt er að bera með sér eins og handtösku. Slíkar ferðasúrefnisíur geta skipt sköpum fyrir fólk og gefið því mikið frelsi. Sjúklingar með lungnasjúkdóm geta verið líkamlega hraustir að öðru leyti. Súrefnismeðferð sem þeir geta flutt með sér gerir þeim kleift að viðhalda öðru líkamlegu atgervi. Jafnvel stunda vinnu. Þannig græðir þjóðfélagið. Súrefnisþjónustan er veitt af SÍ. Í dag eru á Íslandi yfir 500 einstaklingar súrefnisháðir. Þeir nota nær allir súrefnissíur heima fyrir. Einungis 70 þeirra er þó gert kleift að njóta þæginda og öryggis ferðasía. Æskilegt væri að þeir væru fleiri. Þessi stutti pistill er skrifaður í tilefni þess að nú eru 20 ár liðin frá stofnun félags lungnasjúklinga. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Halldór 15.06.2024 Halldór Drasl Hafþór Reynisson Skoðun Atvinnulífið og fíkniefnasalan Ólafur Kjartansson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Núll prósent skynsemi Lára G. Sigurðardóttir Skoðun Förum vel með byggingarvörur Eyþór Bjarki Sigurbjörnsson Skoðun Tvö hundruð milljarða afsláttur VG Inga Lind Karlsdóttir Skoðun Ljúgandi málpípa Sjálfstæðisflokksins Tómas Kristjánsson Skoðun Er lýðræðinu viðbjargandi? Reynir Böðvarsson Skoðun Hvers eiga Vestfirðingar að gjalda? Ingólfur Ásgeirsson Skoðun Skoðun Skoðun Þegar kvíðinn tekur völdin Sóley Dröfn Davíðsdóttir skrifar Skoðun Atvinnulífið og fíkniefnasalan Ólafur Kjartansson skrifar Skoðun Drasl Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Er lýðræðinu viðbjargandi? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Forsetapróf Auður Guðna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Aukin sala áfengis ógnar grundvallarmarkmiðum lýðheilsu Aðalsteinn Gunnarsson skrifar Skoðun Svik VG í jafnréttismálum Jana Salóme Ingibjargar Jósepsdóttir skrifar Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar Skoðun Ingólfur krítar liðugt Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Fáu spáð en vel fylgst með Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Armæða um íslenska tungu Hermann Stefánsson skrifar Skoðun Það eru lög í landinu Líneik Anna Sævarsdóttir skrifar Skoðun Svar við bréfi Ingós: 3.233.700.000 krónur Runólfur Ágústsson skrifar Skoðun Úr buffi í klút Gunnhildur Birna Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Málsvari minksins Lárus Karl Arnbjarnarson skrifar Skoðun Skuldum við 17 þúsund íbúðir á höfuðborgarsvæðinu? Sigurður Stefánsson skrifar Skoðun Förum vel með byggingarvörur Eyþór Bjarki Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Gerum betur Kristín B. Jónsdóttir skrifar Skoðun Á tæpustu tungu Eiríkur Örn Norðdahl skrifar Skoðun Aðför að ungmennum (Í minningu Hamarsins) Óskar Steinn Jónínuson Ómarsson skrifar Skoðun „Betur borgandi ferðamenn“ Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Brosum breitt Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Um læknisvottorð til vinnuveitenda Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Ert þú í tengslum? Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Hin hljóða millistétt Bjarki Ómarsson skrifar Skoðun Af hverju er verðlag hér tvöfalt hærra en í Evrópu? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Þegar hríðinni slotar Ásta F. Flosadóttir skrifar Skoðun Nemendalýðræði á brauðfótum Ragnar Þór Pétursson skrifar Sjá meira
Lungnasjúkdómar eru með algengustu sjúkdómum. Höfuðeinkenni þeirra eru mæði og erfiðleikar við öndun. Þessi einkenni eru að því leyti frábrugðin einkennum frá ýmsum öðrum líffærakerfum að við langt genginn sjúkdóm gera þau sig stöðugt gildandi, með hverjum andardrætti, hverja sekúndu, á nóttu sem degi allan ársins hring. Jafnvel lungnahraustum ætti að vera auðvelt að gera sér í hugarlund þá tilfinningu að ná ekki andanum jafnvel þó ekki sé nema fáeinar sekúndur. Fátt ef nokkuð er meira kvíðavaldandi. Auk þessa eykst í beinu hlutfalli við stig sjúkdómsins sú áreynsla (vinna) sem sjúklingur notar í hvert andartak. Þessi vinna sem hjá flestum er ósjálfráð og ómeðvituð verður hjá sjúklingnum meðvituð og óþægileg og yfirgefur hann ekki nokkra stund. Meðal þess sem skapar andnauð hjá lungnasjúkum er skortur á súrefni. Sem betur fer er tiltölulega auðvelt að auka súrefnisgjöf til veikra lungna. Súrefni meðhöndlað sem lyf er árangursríkt, tiltölulega laust við aukaverkanir og ódýrt, miðað við mörg önnur lyf. Viðbótarsúrefni hefur verið gefið lungnasjúkum í fjöldamörg ár. Það dregur úr mæði og minnkar öndunarvinnu. Það eykur lífsgæði og er fyrir utan reykbindindi eina meðferðin sem með vissu lengir líf sjúklinga með lungnateppu. Fyrirferð á tækjabúnaði og umstang sem fylgdi þessari meðferð hefur þó háð henni talsvert gegnum árin. Súrefniskútar eru þungir, þá þarf að fylla með reglulegu millibili og erfitt er að flytja þá milli staða. En tækninni fleygir fram á þessu sviði eins og öðrum. Nú er hægt að gefa súrefnismeðferð með súrefnissíum sem ganga fyrir rafmagni og sem einangra súrefni úr andrúmsloftinu. Ennþá nýrri eru handhægar litlar síur sem ganga fyrir rafhlöðu og hægt er að bera með sér eins og handtösku. Slíkar ferðasúrefnisíur geta skipt sköpum fyrir fólk og gefið því mikið frelsi. Sjúklingar með lungnasjúkdóm geta verið líkamlega hraustir að öðru leyti. Súrefnismeðferð sem þeir geta flutt með sér gerir þeim kleift að viðhalda öðru líkamlegu atgervi. Jafnvel stunda vinnu. Þannig græðir þjóðfélagið. Súrefnisþjónustan er veitt af SÍ. Í dag eru á Íslandi yfir 500 einstaklingar súrefnisháðir. Þeir nota nær allir súrefnissíur heima fyrir. Einungis 70 þeirra er þó gert kleift að njóta þæginda og öryggis ferðasía. Æskilegt væri að þeir væru fleiri. Þessi stutti pistill er skrifaður í tilefni þess að nú eru 20 ár liðin frá stofnun félags lungnasjúklinga.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar
Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar
Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun