Mikilvægi þéttingar byggðar Þórhildur Fjóla Kristjánsdóttir og Eva Dís Þórðardóttir skrifar 18. apríl 2017 07:00 Mikið hefur verið rætt um húsnæðismálin og þéttingu byggðar undanfarið. Í þessari umræðu má heyra að flestir eru sammála að þétting byggðar er jákvæð. Hún er jákvæð vegna þess að hún dregur úr umhverfisáhrifum. Hún hefur jákvæð áhrif á heilsu manna og umhverfið. Síðastliðna áratugi hefur byggð á höfuðborgarsvæðinu stækkað hlutfallslega meira að flatarmáli en fjölgun íbúa. Aukið umfang byggðar á höfuðborgarsvæðinu hefur valdið því að íbúum á hvern hektara hefur fækkað umtalsvert síðustu áratugi. Árið 1985 var fjöldi íbúa 54 á hvern hektara enn árið 2012 voru íbúar á hektara 35, þ.e. 35% fækkun. Á þessu tímabili fjölgaði bílum umtalsvert meira en íbúum en útþensla byggðar er á forsendum einkabílsins sem aðalsamgöngumáta. Slíkur vöxtur er afar óheppilegur fyrir íbúa, innviði, umhverfið og samfélagsfjárhaginn. Með dreifðari byggð versna skilyrði fyrir samgöngur almennt, sérstaklega fyrir almenningssamgöngur, gangandi og hjólandi þar sem vegalengdir verða meiri. Samgöngur fyrir einkabíla versna einnig vegna fjölgunar einkabíla og aukinna vegalengda á milli staða. Þar með notum við meiri tíma í að koma okkur á milli staða. Dýrmætan tíma sem annars væri hægt að nýta í annað. Með þéttingu byggðar er verið að nýta betur alla innviði, landnýting verður betri og mögulegt er að draga verulega úr notkun einkabílsins með tilheyrandi samdrætti í losun á gróðurhúsalofttegundum og minna svifryki. Þétting byggðar hefur einnig jákvæð áhrif á samfélagið þar sem nálægð fólks verður meiri og þar af leiðandi samskipti fólks t.d. í almenningsrýmum. Þétting byggðar styttir vegalengdir og gefur fólki raunverulegan kost á að nota vistvæna samgöngumáta eins og t.d. að ganga eða hjóla. Allt þetta hefur bein áhrif á heilbrigði okkar sem skilar sér í jákvæðum áhrifum á heilbrigðiskerfið okkar. En lífsstílstengdir sjúkdómar eins og kyrrseta er eitt af stóru vandamálunum í Evrópu og víðar í heiminum. Það er því margþættur samfélagslegur ávinningur við þéttingu byggðar. Reykjavíkurborg tók af skarið og setti skilmerkilega stefnu í aðalskipulag um að hætta þenslu borgarinnar og byggja innan borgarinnar á svokölluðum þéttingarsvæðum. Önnur sveitarfélög svo sem Hafnarfjörður, Kópavogur og Garðabær hafa einnig sett sér stefnu/áætlun um að þétta innan þegar byggðra svæða. Segja má að í dag séu sveitarfélög á höfuðborgarsvæðinu á þeim stað í sinni stefnu að þurfa að standa við sett stefnumið um að hætta útþenslu byggðar en tryggja um leið nægt framboð lóða í takt við þörfina.Vinnum áfram eftir settum markmiðumÁstæðuna fyrir umræðu um þéttingu byggðar undanfarið má rekja til þess stóra vanda sem við sem samfélag stöndum frammi fyrir í húsnæðismálum. Nú þegar kaupmáttur hefur aukist hafa framkvæmdir hafist að nýju eftir hrun. Hins vegar er byggingarmarkaðurinn langt eftir á þar sem lítið sem ekkert var byggt í hruninu og á árunum eftir. Nú standa markaðurinn og sveitarfélögin frammi fyrir því að vinna upp „tapið“ ásamt því að skaffa hið árlega magn íbúða sem þörf er á hverju sinni. Það er freistandi að falla í sama farið aftur og brjóta nýtt land undir byggð, sérstaklega þegar við sjáum ekki ávinninginn af þéttingu byggðar strax. Það er fljótlegra og kannski auðveldara að brjóta nýtt land undir uppbyggingu með þeim rökum að það er hagkvæmara. En með þeim rökum er eingöngu verið að horfa til afmarkaðs hluta kostnaðar. Ef kostnaður slíkra framkvæmda er reiknaður m.t.t. kostnaðar samfélagsins og einstaklinga við að viðhalda slíkri byggð er það ekki raunin. Við erum að gera margt rétt varðandi þéttingu byggðar. Höldum áfram að vinna eftir settum markmiðum varðandi þéttingu byggðar þó þau séu erfið og flókin. Skipulagsmál snúast m.a. um að setja stefnu til framtíðar og fylgja henni eftir, þannig næst árangur sem komandi kynslóðir munu njóta góðs af.Pistillinn birtist fyrst í Fréttablaðinu Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Halldór 15.06.2024 Halldór Að fórna hamingju fyrir verslunarfrelsi Gunnar Hersveinn Skoðun Birgir Þórarinsson er enn að Hjálmtýr Heiðdal Skoðun Þegar kvíðinn tekur völdin Sóley Dröfn Davíðsdóttir Skoðun Atvinnulífið og fíkniefnasalan Ólafur Kjartansson Skoðun Drasl Hafþór Reynisson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Er þensla vegna íbúðauppbyggingar? Jónas Atli Gunnarsson Skoðun Viðurkennum þjóðarmorð á Armenum Eiríkur Rögnvaldsson Skoðun Skömm stjórnvalda - íslensk börn með erlendan bakgrunn Birna Gunnlaugsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Vetur að vori - stuðningur eftir óveður Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skömm stjórnvalda - íslensk börn með erlendan bakgrunn Birna Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Að fórna hamingju fyrir verslunarfrelsi Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Er þensla vegna íbúðauppbyggingar? Jónas Atli Gunnarsson skrifar Skoðun Birgir Þórarinsson er enn að Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Viðurkennum þjóðarmorð á Armenum Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Þegar kvíðinn tekur völdin Sóley Dröfn Davíðsdóttir skrifar Skoðun Atvinnulífið og fíkniefnasalan Ólafur Kjartansson skrifar Skoðun Drasl Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Er lýðræðinu viðbjargandi? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Forsetapróf Auður Guðna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Aukin sala áfengis ógnar grundvallarmarkmiðum lýðheilsu Aðalsteinn Gunnarsson skrifar Skoðun Svik VG í jafnréttismálum Jana Salóme Ingibjargar Jósepsdóttir skrifar Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar Skoðun Ingólfur krítar liðugt Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Fáu spáð en vel fylgst með Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Armæða um íslenska tungu Hermann Stefánsson skrifar Skoðun Það eru lög í landinu Líneik Anna Sævarsdóttir skrifar Skoðun Svar við bréfi Ingós: 3.233.700.000 krónur Runólfur Ágústsson skrifar Skoðun Úr buffi í klút Gunnhildur Birna Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Málsvari minksins Lárus Karl Arnbjarnarson skrifar Skoðun Skuldum við 17 þúsund íbúðir á höfuðborgarsvæðinu? Sigurður Stefánsson skrifar Skoðun Förum vel með byggingarvörur Eyþór Bjarki Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Gerum betur Kristín B. Jónsdóttir skrifar Skoðun Á tæpustu tungu Eiríkur Örn Norðdahl skrifar Skoðun Aðför að ungmennum (Í minningu Hamarsins) Óskar Steinn Jónínuson Ómarsson skrifar Skoðun „Betur borgandi ferðamenn“ Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Brosum breitt Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Sjá meira
Mikið hefur verið rætt um húsnæðismálin og þéttingu byggðar undanfarið. Í þessari umræðu má heyra að flestir eru sammála að þétting byggðar er jákvæð. Hún er jákvæð vegna þess að hún dregur úr umhverfisáhrifum. Hún hefur jákvæð áhrif á heilsu manna og umhverfið. Síðastliðna áratugi hefur byggð á höfuðborgarsvæðinu stækkað hlutfallslega meira að flatarmáli en fjölgun íbúa. Aukið umfang byggðar á höfuðborgarsvæðinu hefur valdið því að íbúum á hvern hektara hefur fækkað umtalsvert síðustu áratugi. Árið 1985 var fjöldi íbúa 54 á hvern hektara enn árið 2012 voru íbúar á hektara 35, þ.e. 35% fækkun. Á þessu tímabili fjölgaði bílum umtalsvert meira en íbúum en útþensla byggðar er á forsendum einkabílsins sem aðalsamgöngumáta. Slíkur vöxtur er afar óheppilegur fyrir íbúa, innviði, umhverfið og samfélagsfjárhaginn. Með dreifðari byggð versna skilyrði fyrir samgöngur almennt, sérstaklega fyrir almenningssamgöngur, gangandi og hjólandi þar sem vegalengdir verða meiri. Samgöngur fyrir einkabíla versna einnig vegna fjölgunar einkabíla og aukinna vegalengda á milli staða. Þar með notum við meiri tíma í að koma okkur á milli staða. Dýrmætan tíma sem annars væri hægt að nýta í annað. Með þéttingu byggðar er verið að nýta betur alla innviði, landnýting verður betri og mögulegt er að draga verulega úr notkun einkabílsins með tilheyrandi samdrætti í losun á gróðurhúsalofttegundum og minna svifryki. Þétting byggðar hefur einnig jákvæð áhrif á samfélagið þar sem nálægð fólks verður meiri og þar af leiðandi samskipti fólks t.d. í almenningsrýmum. Þétting byggðar styttir vegalengdir og gefur fólki raunverulegan kost á að nota vistvæna samgöngumáta eins og t.d. að ganga eða hjóla. Allt þetta hefur bein áhrif á heilbrigði okkar sem skilar sér í jákvæðum áhrifum á heilbrigðiskerfið okkar. En lífsstílstengdir sjúkdómar eins og kyrrseta er eitt af stóru vandamálunum í Evrópu og víðar í heiminum. Það er því margþættur samfélagslegur ávinningur við þéttingu byggðar. Reykjavíkurborg tók af skarið og setti skilmerkilega stefnu í aðalskipulag um að hætta þenslu borgarinnar og byggja innan borgarinnar á svokölluðum þéttingarsvæðum. Önnur sveitarfélög svo sem Hafnarfjörður, Kópavogur og Garðabær hafa einnig sett sér stefnu/áætlun um að þétta innan þegar byggðra svæða. Segja má að í dag séu sveitarfélög á höfuðborgarsvæðinu á þeim stað í sinni stefnu að þurfa að standa við sett stefnumið um að hætta útþenslu byggðar en tryggja um leið nægt framboð lóða í takt við þörfina.Vinnum áfram eftir settum markmiðumÁstæðuna fyrir umræðu um þéttingu byggðar undanfarið má rekja til þess stóra vanda sem við sem samfélag stöndum frammi fyrir í húsnæðismálum. Nú þegar kaupmáttur hefur aukist hafa framkvæmdir hafist að nýju eftir hrun. Hins vegar er byggingarmarkaðurinn langt eftir á þar sem lítið sem ekkert var byggt í hruninu og á árunum eftir. Nú standa markaðurinn og sveitarfélögin frammi fyrir því að vinna upp „tapið“ ásamt því að skaffa hið árlega magn íbúða sem þörf er á hverju sinni. Það er freistandi að falla í sama farið aftur og brjóta nýtt land undir byggð, sérstaklega þegar við sjáum ekki ávinninginn af þéttingu byggðar strax. Það er fljótlegra og kannski auðveldara að brjóta nýtt land undir uppbyggingu með þeim rökum að það er hagkvæmara. En með þeim rökum er eingöngu verið að horfa til afmarkaðs hluta kostnaðar. Ef kostnaður slíkra framkvæmda er reiknaður m.t.t. kostnaðar samfélagsins og einstaklinga við að viðhalda slíkri byggð er það ekki raunin. Við erum að gera margt rétt varðandi þéttingu byggðar. Höldum áfram að vinna eftir settum markmiðum varðandi þéttingu byggðar þó þau séu erfið og flókin. Skipulagsmál snúast m.a. um að setja stefnu til framtíðar og fylgja henni eftir, þannig næst árangur sem komandi kynslóðir munu njóta góðs af.Pistillinn birtist fyrst í Fréttablaðinu
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar
Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar
Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun