Bakþankar

Þórbergur

Óttar Guðmundsson skrifar
Þórbergur Þórðarson rithöfundur var á liðinni öld þekktur fyrir skringilegheit og fyndinn texta. Á menntaskólaárum mínum var Þórbergur átrúnaðargoð ungra vinstri manna sem tignuðu skrif hans og pólitíska trúfesti gagnvart kommúnismanum og Jósef Stalín. Þórbergur lést í hárri elli og fljótlega voru settar á fjalirnar leiksýningar sem byggðar voru á bókum hans. Hann var sýndur sem gáfumaður og furðufugl sem tjáði sig í löngum einræðum. Hjónaband hans og Margrétar Jónsdóttur var sagt farsælt en ekki ýkja ástúðlegt. Á liðnum árum hafa komið út nokkrar bækur um skáldið enda er hann draumur hvers ævisöguritara þar sem hann hélt nákvæma dagbók alla tíð.

Með tímanum hefur þó fallið skuggi á helgimyndina. Þórbergur varð ungur ástfanginn og eignaðist barn en afneitaði síðar unnustu sinni. Hann kvæntist frú Margréti sem eftir það réði mestu á heimilinu og stjórnaði lífi hans með harðri hendi.

Þórbergur gerði allt til að þurrka út kafla í ævi sinni. Hann skóf með hníf úr dagbókum sínum mörg hundruð færslur þar sem nafn unnustunnar, Sólu, kom fyrir. Þegar dóttirin kom til hans orðin fullorðin kona, játaði hann fyrir rétti faðernið en lét sér vel líka að dómurinn komst að annarri og óskiljanlegri niðurstöðu. Þórbergur flýði þennan lygavef inn í heim sagna og ævintýra og reyndi að stroka yfir fortíð sína með strokleðri.

Í Tjarnarbíói er þessa dagana verið að sýna nýtt leikrit um ævi Þórbergs. Þar er þessari sögu gerð góð skil og menn nálgast ævi skáldsins af heiðarleika. Þetta er góð sýning um tilgangsleysi þess að flýja sjálfan sig. Fortíðin kemur fyrr eða síðar og bítur mann í rassinn.

 

Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu.






×