Er sæstrengurinn munaðarlaus? Þorsteinn Þorsteinsson skrifar 16. maí 2015 07:00 Á síðasta kjörtímabili var þáverandi iðnaðarráðherra mjög áhugasamur um möguleika á að leggja sæstreng fyrir raforku á milli Íslands og Evrópu. M.a. var skipaður rágjafarhópur sem skilaði af sér áliti um mitt árið 2013. Í kjölfarið hefur Landsvirkjun lagt háar upphæðir í áframhaldandi könnun á þessu verkefni, auk kynningarstarfs. Ekki liggur fyrir hvað þær upphæðir eru háar en ekki kæmi á óvart þótt þær hlypu á hundruðum milljóna króna. Í niðurstöðum ráðgjafarhópsins kom m.a. fram að margir óvissuþættir væru tengdir verkefninu eins og t.d. hækkun á orkuverði til almennings og umhverfisþættir. Í útvarpsþættinum Laugardagsviðtalið á Rás 1 frá 9. maí sl. þar sem Egill Helgason ræddi við Ketil Sigurjónsson, einn helsta hvatamann sæstrengsins, kom m.a. fram að engar viðræður væru í gangi á milli íslenskra og breskra stjórnvalda í þessu máli.Í hvaða skjóli skákar Landsvirkjun? Stefna ríkisstjórnar Steingríms J. Sigfússonar var mjög í þá veru að veita málinu brautargengi en núverandi ríkisstjórn virðist ekki jafn sólgin í slíkt ævintýri og er ekki með sæstrengsmálið á sinni stefnuskrá. Því er eðlilegt að spyrja: „Í hvaða skjóli skákar þá Landsvirkjun?“ Ljóst er að um verkefni af þessari stærðargráðu þarf að ríkja þjóðarsátt en einnig pólítísk sátt. Nú er Landsvirkjun í eigu ríkisins og sem slík skyldi maður ætla að hún ætti að lúta stefnu stjórnvalda hverju sinni, einkum og sér í lagi í þessa stóra máli. Hér má því spyrja sig af hverju enn sé verið að verja svo miklu almannafé í könnun á þessu máli ef það hefur ekki pólitískan bakstuðning stjórnvalda?Hækkandi raforkuverð og minni sveigjanleiki Það má vera ljóst að með tilkomu sæstrengs á milli Íslands og Bretlands mun raforkuverð til íslenskra fyrirtækja og almennings hækka, en raforkuverð til almennings hér á landi er hið lægsta í Evrópu. Jafnframt missa stjórnvöld úr hendi sér stjórntæki til að styðja t.d. við bakið á atvinnugreinum á borð við garðyrkju með lækkuðu orkuverði en slík aðstoð yrði óheimil. Því vaknar sú spurning hvort það samræmist stefnu Landsvirkjunar sem fyrirtækis í eigu ríkisins, að leggja svo mikla áherslu og fé í þetta verkefni þegar útkoma þess, ef af verður, verður neikvæð að þessu leytinu. Sumir myndu e.t.v. halda því fram að hér verði menn að horfa á stóra samhengið með tilliti til þjóðarhags. Í því sambandi vaknar sú spurning hvort frekar eigi að selja orkuna til innlends iðnaðar sem skapar störf í landinu og þar með virðisauka, eða selja orkuna beint úr landi eins og gert var með fiskinn í gamla daga þegar siglt var með hráefnið óunnið til Bretlands og Þýskalands. Vissulega getur þetta verið samræmanlegt en það kallar þá á fleiri virkjanir á stærð við Kárahnjúkavirkjun sem yrði mjög umdeildur kostur.Er verið að byrja á röngunni? Margar spurningar vakna í þessu sambandi eins og t.d. um auðlindastefnu, atvinnu- og byggðamál. Þetta eru allt stórar pólitískar spurningar sem eðlilegt er að ráðamenn þjóðarinnar móti skýra stefnu um áður en lengra er haldið. Er ekki verið á byrja á röngunni með því að leggja stórfé í könnun á sæstrengnum ef ekki liggur fyrir pólitískur einhugur í málinu? Ekki liggur heldur fyrir hvaða áhrif lagning sæstrengs hefði á þjóðarbúið í heild. Er það virkilega í verkahring Landsvirkjunar að kanna þau áhrif eins og um einhverja þjóðhagsstofnun sé að ræða? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Halldór 01.06.2024 Halldór Svona getum komið í veg fyrir að Katrín vinni Björn B. Björnsson Skoðun Ástþór Magnússon í spádómum? Gunnar Karl Halldórsson Skoðun Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson Skoðun Má Katrín Jakobsdóttir bjóða sig fram? Jón Ólafsson Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir Skoðun Barnapíu á Bessastaði! Karl Sigurðsson Skoðun Halla Tómasdóttir og Sólskinsdrengurinn Margrét Dagmar Ericsdóttir Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Ég kýs Michael Jordan (Höllu Hrund Logadóttur) Óskar Arnarson skrifar Skoðun Ástæður til að kjósa Jón Gnarr Helgi Hrafn Gunnarsson skrifar Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson skrifar Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Bónaður brjóstkassi og barnaafmæli Þorbjörg Marínósdóttir skrifar Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn Snorri Ásmundsson skrifar Skoðun Hæfasti einstaklingurinn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Verðmætin og sköpunarkraftur sá sem í mannauð okkar býr Pétur Már Halldórsson skrifar Skoðun Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson skrifar Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson skrifar Skoðun Takk, Katrín Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving skrifar Skoðun Samherjar Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Að hitta hetjuna sína Gréta Kristín Ómarsdóttir skrifar Skoðun Einstakt tækifæri Þóra Valný Yngvadóttir skrifar Skoðun Um afrekskonuna Katrínu Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr skrifar Skoðun Óskað eftir forseta sem færir ungu fólki völd Valgerður Eyja Eyþórsdóttir skrifar Skoðun Með ósk um velgengni, Halla Hrund Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Ég styð Höllu Hrund Logadóttur Þórólfur Árnason skrifar Skoðun Arnar Þór Jónsson Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Opið bréf til Jóns Ólafssonar heimspekings Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þjóðaröryggi Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Tóbak markaðssett fyrir ungt fólk Guðlaug B. Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn, NATÓ, ýsan og blokkin Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun „Svona er á síld“ Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Aldrei hitta hetjurnar þínar Skarphéðinn Guðmundsson skrifar Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir skrifar Sjá meira
Á síðasta kjörtímabili var þáverandi iðnaðarráðherra mjög áhugasamur um möguleika á að leggja sæstreng fyrir raforku á milli Íslands og Evrópu. M.a. var skipaður rágjafarhópur sem skilaði af sér áliti um mitt árið 2013. Í kjölfarið hefur Landsvirkjun lagt háar upphæðir í áframhaldandi könnun á þessu verkefni, auk kynningarstarfs. Ekki liggur fyrir hvað þær upphæðir eru háar en ekki kæmi á óvart þótt þær hlypu á hundruðum milljóna króna. Í niðurstöðum ráðgjafarhópsins kom m.a. fram að margir óvissuþættir væru tengdir verkefninu eins og t.d. hækkun á orkuverði til almennings og umhverfisþættir. Í útvarpsþættinum Laugardagsviðtalið á Rás 1 frá 9. maí sl. þar sem Egill Helgason ræddi við Ketil Sigurjónsson, einn helsta hvatamann sæstrengsins, kom m.a. fram að engar viðræður væru í gangi á milli íslenskra og breskra stjórnvalda í þessu máli.Í hvaða skjóli skákar Landsvirkjun? Stefna ríkisstjórnar Steingríms J. Sigfússonar var mjög í þá veru að veita málinu brautargengi en núverandi ríkisstjórn virðist ekki jafn sólgin í slíkt ævintýri og er ekki með sæstrengsmálið á sinni stefnuskrá. Því er eðlilegt að spyrja: „Í hvaða skjóli skákar þá Landsvirkjun?“ Ljóst er að um verkefni af þessari stærðargráðu þarf að ríkja þjóðarsátt en einnig pólítísk sátt. Nú er Landsvirkjun í eigu ríkisins og sem slík skyldi maður ætla að hún ætti að lúta stefnu stjórnvalda hverju sinni, einkum og sér í lagi í þessa stóra máli. Hér má því spyrja sig af hverju enn sé verið að verja svo miklu almannafé í könnun á þessu máli ef það hefur ekki pólitískan bakstuðning stjórnvalda?Hækkandi raforkuverð og minni sveigjanleiki Það má vera ljóst að með tilkomu sæstrengs á milli Íslands og Bretlands mun raforkuverð til íslenskra fyrirtækja og almennings hækka, en raforkuverð til almennings hér á landi er hið lægsta í Evrópu. Jafnframt missa stjórnvöld úr hendi sér stjórntæki til að styðja t.d. við bakið á atvinnugreinum á borð við garðyrkju með lækkuðu orkuverði en slík aðstoð yrði óheimil. Því vaknar sú spurning hvort það samræmist stefnu Landsvirkjunar sem fyrirtækis í eigu ríkisins, að leggja svo mikla áherslu og fé í þetta verkefni þegar útkoma þess, ef af verður, verður neikvæð að þessu leytinu. Sumir myndu e.t.v. halda því fram að hér verði menn að horfa á stóra samhengið með tilliti til þjóðarhags. Í því sambandi vaknar sú spurning hvort frekar eigi að selja orkuna til innlends iðnaðar sem skapar störf í landinu og þar með virðisauka, eða selja orkuna beint úr landi eins og gert var með fiskinn í gamla daga þegar siglt var með hráefnið óunnið til Bretlands og Þýskalands. Vissulega getur þetta verið samræmanlegt en það kallar þá á fleiri virkjanir á stærð við Kárahnjúkavirkjun sem yrði mjög umdeildur kostur.Er verið að byrja á röngunni? Margar spurningar vakna í þessu sambandi eins og t.d. um auðlindastefnu, atvinnu- og byggðamál. Þetta eru allt stórar pólitískar spurningar sem eðlilegt er að ráðamenn þjóðarinnar móti skýra stefnu um áður en lengra er haldið. Er ekki verið á byrja á röngunni með því að leggja stórfé í könnun á sæstrengnum ef ekki liggur fyrir pólitískur einhugur í málinu? Ekki liggur heldur fyrir hvaða áhrif lagning sæstrengs hefði á þjóðarbúið í heild. Er það virkilega í verkahring Landsvirkjunar að kanna þau áhrif eins og um einhverja þjóðhagsstofnun sé að ræða?