Blikur á lofti í íslenskri hestamennsku Hallgerður Hauksdóttir skrifar 3. júlí 2014 07:00 Við erum gjarnan hreykin af íslenska hestinum, enda ástæða til. Hesturinn er vinsæll hér heima og einnig víða um heim, þykir fjölhæfur, skemmtilegur og mannelskur. Stór hópur fólks hefur atvinnu af hestamennsku, bæði tengt kynbótum, tamningum, keppni, sýningum og sölu. Árangur í keppni og sýningum skiptir máli og getur munað miklu um örfáar kommur þegar upp er staðið. Auðvitað reyna menn að finna sem bestar aðferðir til að bæta árangur og að endurbæta búnað sem notaður er. Það er ekkert rangt við það, svo lengi sem velferð hestsins er höfð í öndvegi og hann ekki beittur harðræði eða sársaukafullum aðferðum. Um þetta myndi ég telja að menn ættu að vera sammála. Ef svo er ekki hlýtur eitthvað að hafa farið úrskeiðis. Beislismél skaðleg Nýleg rannsókn dr. Sigríðar Björnsdóttur, dýralæknis hrossasjúkdóma hjá MAST, tekur af allan vafa um að beislismél, sem kölluð hafa verið tungubogamél með stöngum og hafa verið notuð hér í nokkur ár, eru íslenska hestinum skaðleg. Í besta falli meiða þau við notkun og í versta falli skaða þau hestinn. Ástæðan er sú að mélin þrýsta beint ofan á tannlausa bilið á kjálkabeini hestsins við átak á taum. Önnur mél sem áður voru eingöngu notuð hér valda ekki þessum vanda þar eð þau leggja átakið á tungu hestsins, sem er mjúkur vefur og getur fremur svarað álagi en bein. Þetta er auðvelt að sýna fram á þegar fólk ímyndar sér létt högg aftan á kálfann og svo sams konar högg framan á sköflunginn. Það er kálfavöðvanum ekki þungbært en sama högg er furðanlega sársaukafullt þegar það kemur beint á sköflunginn, enda kemur það beint á beinið. Bein eru umlukin beinhimnu sem er afar taugarík. Meginhlutverk himnunnar er að vernda beinið þar sem það verður fyrir álagi – með sársauka – og beina þannig lífverunni til að forðast álagið. Sársaukafullt fyrir hestinn Beinhimnubólga er alvarlegt ástand og mjög sársaukafullt. Ef hestur er aumur í kjálka undan þessum mélum, þá má ætla að það gefi fullkomið vald yfir honum. Þessir hestar líta út fyrir að vera liprir í taumi og að þeir svari taumtaki vel, en þeir eru fyrst og fremst að forðast sársauka. Þetta skekkir einnig stöðu þeirra sem koma fram með vel tamda hesta og nota venjuleg beislismél, en hestarnir eru ekki eins fullkomlega „liprir“ í taumi af því þeir meiða sig ekki, heldur svara eðlilegu taumtaki með eðlilegum hraða. Þegar beislismél eru notuð, sem beinlínis er ætlast til að valdi þessum þrýstingi á bein, þá erum við farin að tala um illa meðferð á hestum. Nú liggur þessi vitneskja fyrir og þá eiga menn án tafar að afleggja notkun á þessum mélum, en að öðrum kosti er það mín skoðun að menn séu tilbúnir til að fremja dýraníð – með fullri vitund og vilja – í þágu arðsemi og hagsmuna sinna. Það hefur þegar verið sýnt. Vilja leyfa mélin til að hámarka hagnað Landssambandi hestamannafélaga hefur borið gæfa til að banna notkun á mélunum í gæðingakeppni á komandi landsmóti. En félagið er einangrað í afstöðu sinni, þar eð Félag tamningarmanna og Félag hrossabænda hjá Bændasamtökunum berjast gegn því að mélin verði bönnuð. Félag hrossabænda er með allar kynbótasýningar á hestum og þar er notkun þessara skaðlegu méla því leyfð. Þessi félög vilja leyfa mélin til þess eins að hámarka arð og hagnað félagsmanna sinna. En hvað um velferð hestanna? Félögin hafa farið fram á að frekari tilraunir og rannsóknir verði gerðar, þótt ritrýnd rannsókn Sigríðar hafi þegar sýnt fram á skaðsemi mélanna. Rannsókn hennar hefur staðist vísindalega skoðun hjá viðurkenndu vísindariti tengdu dýralækningum. Það er raunar vafasamt að tilraunadýranefnd myndi leyfa slíkar auknar rannsóknir, þar sem beinlínis þyrfti að meiða hesta markvisst með þessum mélum og rannsaka afleiðingar þess. Það er umhugsunarefni hversu mörgum hestum þessi félög telja rétt að fórna í þágu slíkra rannsókna og hvar eigi að finna þá, því þetta verður ekki rannsakað öðruvísi en með tilraunum. Nei – þetta er ekki sú hestamennska sem við viljum að atvinnuhestamenn stundi á hestunum okkar. Þetta er harðsvíruð hestamennska, ný tegund af fagmennsku. Við viljum að reisn og glæsileiki hestsins okkar verði byggður á aðferðum sem samræmast dýravelferð. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hestar Hallgerður Hauksdóttir Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Geirfuglar Sigríðar Hagalín Þór Saari Skoðun Lokun pósthúsa – ferli sem vonandi á sér enga hliðstæðu Björn Bjarki Þorsteinsson,Unnur Valborg Hilmarsdóttir Skoðun 10 sekir menn gangi lausir Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Hvað er að frétta í lífi án frétta? Skúli Bragi Geirdal Skoðun Kæri útskriftarárgangur 2024, grunnskólans í Stykkishólmi Rannveig Ernudóttir Skoðun Um flug geirfuglsins Sigríður Hagalín Björnsdóttir Skoðun „Drekkum í dag og iðrumst á morgun!“ Valgerður Rúnarsdóttir Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Ótrúlegur barnaskapur forsetaframbjóðenda Ole Anton Bieltvedt Skoðun Yfirlýsing Hagsmunasamtaka brotaþola og Öfga Tanja M. Ísfjörð Magnúsdóttir,Ólöf Tara Harðardóttir,Hulda Hrund Guðrúnar Sigmundsdóttir,Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Bókahilla er ekki bókasafn Unnar Geir Unnarsson skrifar Skoðun 10 sekir menn gangi lausir Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Hvað er að frétta í lífi án frétta? Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Geirfuglar Sigríðar Hagalín Þór Saari skrifar Skoðun Lokun pósthúsa – ferli sem vonandi á sér enga hliðstæðu Björn Bjarki Þorsteinsson,Unnur Valborg Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Fjarheilbrigðisþjónusta Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Kæri útskriftarárgangur 2024, grunnskólans í Stykkishólmi Rannveig Ernudóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing Hagsmunasamtaka brotaþola og Öfga Tanja M. Ísfjörð Magnúsdóttir,Ólöf Tara Harðardóttir,Hulda Hrund Guðrúnar Sigmundsdóttir,Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Sniglaráðherrann Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Fulltrúi fólksins kjörinn forseti - enn á ný Andrés Jónsson skrifar Skoðun Velmegun Íslands er háð alþjóðaöryggi Smári McCarthy skrifar Skoðun Ekkert svar..... Ingunn Ósk Sturludóttir skrifar Skoðun Endurskoðun á hjálpartækjahugtakinu Telma Sigtryggsdóttir skrifar Skoðun Stóru fjölmiðlarnir töpuðu kosningunum Sverrir Björnsson skrifar Skoðun Milljarðar fyrir verri viðskiptakjör Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun „Drekkum í dag og iðrumst á morgun!“ Valgerður Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Fyrirbærið Wolt - Að taka allan gróðann en enga ábyrgð Halldór Oddsson,Saga Kjartansdóttir skrifar Skoðun Skuggasund Margrét Kristín Blöndal skrifar Skoðun Verndun hvala á alþjóðlegum degi hafsins Micah Garen skrifar Skoðun Misþyrming íslenskunnar í boði gervigreinds flugfélags: „Icelandair endurræsir afþreyingu, keppnisskyrði flugbjúgukeppnissins og eventýralega þvælu“ María Helga Guðmundsdóttir. skrifar Skoðun Um flug geirfuglsins Sigríður Hagalín Björnsdóttir skrifar Skoðun Munurinn á meðgöngu- og fæðingarsjúkdómum Jóhann Óli Eiðsson skrifar Skoðun Hinn augum ósýnilegi skaði Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Breytingar á lögum um útlendinga – neikvæð áhrif á réttindi og vernd barna á flótta Eva Bjarnadóttir,Sigurður Árnason skrifar Skoðun Tölum um tilfinningar Sigurþóra Bergsdóttir skrifar Skoðun Ótrúlegur barnaskapur forsetaframbjóðenda Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Menntunarkrafa til leiðsögumanna sem starfa í þjóðgörðum Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun Að standa vörð um réttindi og velferð barna um allan heim frá Íslandi Edda Hermannsdóttir skrifar Skoðun Verður þér að góðu? Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir, ,Hólmfríður Sigþórsdóttir skrifar Skoðun Kosningar eru alltaf „taktík” Guðjón Heiðar Pálsson skrifar Sjá meira
Við erum gjarnan hreykin af íslenska hestinum, enda ástæða til. Hesturinn er vinsæll hér heima og einnig víða um heim, þykir fjölhæfur, skemmtilegur og mannelskur. Stór hópur fólks hefur atvinnu af hestamennsku, bæði tengt kynbótum, tamningum, keppni, sýningum og sölu. Árangur í keppni og sýningum skiptir máli og getur munað miklu um örfáar kommur þegar upp er staðið. Auðvitað reyna menn að finna sem bestar aðferðir til að bæta árangur og að endurbæta búnað sem notaður er. Það er ekkert rangt við það, svo lengi sem velferð hestsins er höfð í öndvegi og hann ekki beittur harðræði eða sársaukafullum aðferðum. Um þetta myndi ég telja að menn ættu að vera sammála. Ef svo er ekki hlýtur eitthvað að hafa farið úrskeiðis. Beislismél skaðleg Nýleg rannsókn dr. Sigríðar Björnsdóttur, dýralæknis hrossasjúkdóma hjá MAST, tekur af allan vafa um að beislismél, sem kölluð hafa verið tungubogamél með stöngum og hafa verið notuð hér í nokkur ár, eru íslenska hestinum skaðleg. Í besta falli meiða þau við notkun og í versta falli skaða þau hestinn. Ástæðan er sú að mélin þrýsta beint ofan á tannlausa bilið á kjálkabeini hestsins við átak á taum. Önnur mél sem áður voru eingöngu notuð hér valda ekki þessum vanda þar eð þau leggja átakið á tungu hestsins, sem er mjúkur vefur og getur fremur svarað álagi en bein. Þetta er auðvelt að sýna fram á þegar fólk ímyndar sér létt högg aftan á kálfann og svo sams konar högg framan á sköflunginn. Það er kálfavöðvanum ekki þungbært en sama högg er furðanlega sársaukafullt þegar það kemur beint á sköflunginn, enda kemur það beint á beinið. Bein eru umlukin beinhimnu sem er afar taugarík. Meginhlutverk himnunnar er að vernda beinið þar sem það verður fyrir álagi – með sársauka – og beina þannig lífverunni til að forðast álagið. Sársaukafullt fyrir hestinn Beinhimnubólga er alvarlegt ástand og mjög sársaukafullt. Ef hestur er aumur í kjálka undan þessum mélum, þá má ætla að það gefi fullkomið vald yfir honum. Þessir hestar líta út fyrir að vera liprir í taumi og að þeir svari taumtaki vel, en þeir eru fyrst og fremst að forðast sársauka. Þetta skekkir einnig stöðu þeirra sem koma fram með vel tamda hesta og nota venjuleg beislismél, en hestarnir eru ekki eins fullkomlega „liprir“ í taumi af því þeir meiða sig ekki, heldur svara eðlilegu taumtaki með eðlilegum hraða. Þegar beislismél eru notuð, sem beinlínis er ætlast til að valdi þessum þrýstingi á bein, þá erum við farin að tala um illa meðferð á hestum. Nú liggur þessi vitneskja fyrir og þá eiga menn án tafar að afleggja notkun á þessum mélum, en að öðrum kosti er það mín skoðun að menn séu tilbúnir til að fremja dýraníð – með fullri vitund og vilja – í þágu arðsemi og hagsmuna sinna. Það hefur þegar verið sýnt. Vilja leyfa mélin til að hámarka hagnað Landssambandi hestamannafélaga hefur borið gæfa til að banna notkun á mélunum í gæðingakeppni á komandi landsmóti. En félagið er einangrað í afstöðu sinni, þar eð Félag tamningarmanna og Félag hrossabænda hjá Bændasamtökunum berjast gegn því að mélin verði bönnuð. Félag hrossabænda er með allar kynbótasýningar á hestum og þar er notkun þessara skaðlegu méla því leyfð. Þessi félög vilja leyfa mélin til þess eins að hámarka arð og hagnað félagsmanna sinna. En hvað um velferð hestanna? Félögin hafa farið fram á að frekari tilraunir og rannsóknir verði gerðar, þótt ritrýnd rannsókn Sigríðar hafi þegar sýnt fram á skaðsemi mélanna. Rannsókn hennar hefur staðist vísindalega skoðun hjá viðurkenndu vísindariti tengdu dýralækningum. Það er raunar vafasamt að tilraunadýranefnd myndi leyfa slíkar auknar rannsóknir, þar sem beinlínis þyrfti að meiða hesta markvisst með þessum mélum og rannsaka afleiðingar þess. Það er umhugsunarefni hversu mörgum hestum þessi félög telja rétt að fórna í þágu slíkra rannsókna og hvar eigi að finna þá, því þetta verður ekki rannsakað öðruvísi en með tilraunum. Nei – þetta er ekki sú hestamennska sem við viljum að atvinnuhestamenn stundi á hestunum okkar. Þetta er harðsvíruð hestamennska, ný tegund af fagmennsku. Við viljum að reisn og glæsileiki hestsins okkar verði byggður á aðferðum sem samræmast dýravelferð.
Lokun pósthúsa – ferli sem vonandi á sér enga hliðstæðu Björn Bjarki Þorsteinsson,Unnur Valborg Hilmarsdóttir Skoðun
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Yfirlýsing Hagsmunasamtaka brotaþola og Öfga Tanja M. Ísfjörð Magnúsdóttir,Ólöf Tara Harðardóttir,Hulda Hrund Guðrúnar Sigmundsdóttir,Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun
Skoðun Lokun pósthúsa – ferli sem vonandi á sér enga hliðstæðu Björn Bjarki Þorsteinsson,Unnur Valborg Hilmarsdóttir skrifar
Skoðun Yfirlýsing Hagsmunasamtaka brotaþola og Öfga Tanja M. Ísfjörð Magnúsdóttir,Ólöf Tara Harðardóttir,Hulda Hrund Guðrúnar Sigmundsdóttir,Guðný S. Bjarnadóttir skrifar
Skoðun Fyrirbærið Wolt - Að taka allan gróðann en enga ábyrgð Halldór Oddsson,Saga Kjartansdóttir skrifar
Skoðun Misþyrming íslenskunnar í boði gervigreinds flugfélags: „Icelandair endurræsir afþreyingu, keppnisskyrði flugbjúgukeppnissins og eventýralega þvælu“ María Helga Guðmundsdóttir. skrifar
Skoðun Breytingar á lögum um útlendinga – neikvæð áhrif á réttindi og vernd barna á flótta Eva Bjarnadóttir,Sigurður Árnason skrifar
Skoðun Að standa vörð um réttindi og velferð barna um allan heim frá Íslandi Edda Hermannsdóttir skrifar
Skoðun Verður þér að góðu? Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir, ,Hólmfríður Sigþórsdóttir skrifar
Lokun pósthúsa – ferli sem vonandi á sér enga hliðstæðu Björn Bjarki Þorsteinsson,Unnur Valborg Hilmarsdóttir Skoðun
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Yfirlýsing Hagsmunasamtaka brotaþola og Öfga Tanja M. Ísfjörð Magnúsdóttir,Ólöf Tara Harðardóttir,Hulda Hrund Guðrúnar Sigmundsdóttir,Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun