Afrísk og íslensk neyð Konráð Guðjónsson skrifar 13. desember 2013 18:12 Í mars síðastliðnum samþykkti Alþingi nær einróma þingsályktunartillögu um að auka útgjöld til þróunarsamvinnu á næstu árum og t.a.m. áttu þau að aukast um rúmar 600 milljónir króna á næsta ári. Nú eru þær áætlanir í algjöru uppnámi og áætlað er að framlög til þróunarmála verði enn og aftur skorin verulega niður, þrátt fyrir að stuðningur almennings við málaflokkinn sé mikill. Þróunarsamvinna hefur fengið á sig ýmsa gagnrýni síðustu áratugi. Sem dæmi má nefna að of miklir fjármunir lendi í höndum þeirra sem ekki þurfa á þeim að halda, ýmis verkefni gegni litlum sem engum tilgangi og að þróunarsamvinna dragi úr hvata þiggjenda aðstoðar til að bjarga sér sjálfir. Margt af þessari gagnrýni hefur átt rétt á sér og er skiljanleg, enda er framkvæmd þróunarsamvinnu ófullkomin og ekki einföld eins og svo margt annað. Í raun er gagnrýni og aðhald bráðnauðsynlegt fyrir starfsemi þar sem mannslíf eru í húfi á hverjum degi og sýslað er með skattfé, enda hefur verið brugðist við henni að ýmsu leyti. Í dag eru t.d. íbúar landa sem þiggja aðstoð hafðir mun meira í samráði við veitendur, sem eykur líkur á að verkefni komi að gagni. Á Íslandi fer lítið fyrir slíkri uppbyggilegri og vel rökstuddri gagnrýni. Í raun er ekkert um slíkt. Gagnrýnin snýst yfirleitt um að Íslendingar eigi bágt og hafi því ekki efni á þróunarsamvinnu. Formaður fjárlaganefndar lét hafa eftir sér að „gjaldþrota maður getur ekki borgað fyrir aðra“ og að fyrrverandi ríkisstjórn hafi „sóað ríkisfé í gæluverkefni… og takið eftir, þróunarhjálp hjá öðrum ríkjum þegar Íslendingar sjálfir svelta.“ Nú síðast sagði fjármálaráðherra að til skoðunar sé að skera niður framlög til þróunarsamvinnu til að auka fjárframlög í heilbrigðiskerfinu. Þrátt fyrir allt þá búa Íslendingar samt við einhver bestu lífskjör sem fyrirfinnast í heiminum. Til dæmis er landsframleiðsla á mann um 47 sinnum hærri á Íslandi heldur en í Malaví, sem Íslendingar hafa stutt lengi, og Ísland er í 13. sæti af 187 löndum á lífskjaravísitölu Sameinuðu þjóðanna. Á Íslandi fá allir ókeypis menntun, allir hafa ótakmarkaðan aðgang að hreinu vatni og ríkið niðurgreiðir góða heilbrigðisþjónustu að mestu. Í samstarfslöndum Íslendinga er ókeypis menntun mjög takmörkuð og léleg, margir hafa engan aðgang að hreinu vatni og þeir fáu sem hafa aðgang að góðri heilbrigðisþjónustu þurfa að borga fúlgur fjár fyrir. Það er lítil reisn yfir því að eitt af ríkustu löndum heims rökstyðji niðurskurð til aðstoðar við þá fátækustu í heiminum með því að það sé svo fátækt sjálft. Þeir sem þekkja til aðstæðna í þróunarlöndum eru eflaust margir sammála um að í viðhorfi íslenskra ráðamanna, sem og annarra, birtist ákveðið vanþakklæti á þeim kostum sem felast í því að búa á Íslandi og vera Íslendingur. Má þá biðja um að ef áhugi er fyrir því að skera niður framlög til þróunarsamvinnu, þvert á vilja landsmanna, að það byggist á öðru en að Íslendingar séu svo fátækir. Við höfum vel efni á því að leggja fjármuni í þróunarsamvinnu. Það væri því heiðarlegra að segjast einfaldlega ekki tíma því. Má þá einnig biðja um að við lærum að meta það sem við höfum, í stað þess að halda því fram að íslensk og afrísk neyð séu á einhvern hátt samanburðarhæf. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Satt og logið Bryndís Schram Skoðun Svik við þjóðina Alfreð Sturla Böðvarsson Skoðun Innivist er mikilvægasti þátturinn við hönnun íbúða! Ásta Logadóttir Skoðun Brautryðjandinn Baldur Þóra Björk Smith Skoðun Þegar þú ert báknið Gabríel Ingimarsson Skoðun Framtíð innri markaðarins Gunnar Bragi Sveinsson Skoðun Að bjarga sex lífum á mínútu í hálfa öld Birna Þórarinsdóttir Skoðun Framsókn leggst ekki í duftið Guðmundur Birkir Þorkelsson Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir Skoðun Að dreyma um alheim góðvildar Valerio Gargiulo Skoðun Skoðun Skoðun Framtíð innri markaðarins Gunnar Bragi Sveinsson skrifar Skoðun Satt og logið Bryndís Schram skrifar Skoðun Alþjóðlegi leiðsöguhundadagurinn Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Framsókn leggst ekki í duftið Guðmundur Birkir Þorkelsson skrifar Skoðun Að dreyma um alheim góðvildar Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Að bjarga sex lífum á mínútu í hálfa öld Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Þegar þú ert báknið Gabríel Ingimarsson skrifar Skoðun Svik við þjóðina Alfreð Sturla Böðvarsson skrifar Skoðun Innivist er mikilvægasti þátturinn við hönnun íbúða! Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Brautryðjandinn Baldur Þóra Björk Smith skrifar Skoðun Katrín og Gunnar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ótímabundin leyfi, ótímabundið náttúruníð Elvar Örn Friðriksson skrifar Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Er stóraukin lýðræðisþátttaka ekki verðlaunaefni? Einar Freyr Elínarson skrifar Skoðun Árangur gegn verðbólgu Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar Skoðun Hvar er híbýlaauður? Anna María Bogadóttir skrifar Skoðun Áhugaverðir tímar kalla á áhugaverðan forseta Cody Alexander Skahan skrifar Skoðun Biskup í tengslum Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar Skoðun Dýravelferðarmartröð af áður óþekktri stærð Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Skoðun Uppskera að vori Lilja Dögg Alfreðsdóttir skrifar Skoðun Er menning stórmál? Ingibjörg Ösp Stefánsdóttir skrifar Skoðun Það vantar vanan og áreiðanlegan mann í verkið Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Leikskólamál eru forgangsmál Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Himinhátt innanlandsflug Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hefur allt sem þarf Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju að gera rekstraráætlun? Karl Sólnes Jónsson skrifar Skoðun Norskur skammtímagróði Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Æpandi vanþekking Hjálmar Jónsson skrifar Sjá meira
Í mars síðastliðnum samþykkti Alþingi nær einróma þingsályktunartillögu um að auka útgjöld til þróunarsamvinnu á næstu árum og t.a.m. áttu þau að aukast um rúmar 600 milljónir króna á næsta ári. Nú eru þær áætlanir í algjöru uppnámi og áætlað er að framlög til þróunarmála verði enn og aftur skorin verulega niður, þrátt fyrir að stuðningur almennings við málaflokkinn sé mikill. Þróunarsamvinna hefur fengið á sig ýmsa gagnrýni síðustu áratugi. Sem dæmi má nefna að of miklir fjármunir lendi í höndum þeirra sem ekki þurfa á þeim að halda, ýmis verkefni gegni litlum sem engum tilgangi og að þróunarsamvinna dragi úr hvata þiggjenda aðstoðar til að bjarga sér sjálfir. Margt af þessari gagnrýni hefur átt rétt á sér og er skiljanleg, enda er framkvæmd þróunarsamvinnu ófullkomin og ekki einföld eins og svo margt annað. Í raun er gagnrýni og aðhald bráðnauðsynlegt fyrir starfsemi þar sem mannslíf eru í húfi á hverjum degi og sýslað er með skattfé, enda hefur verið brugðist við henni að ýmsu leyti. Í dag eru t.d. íbúar landa sem þiggja aðstoð hafðir mun meira í samráði við veitendur, sem eykur líkur á að verkefni komi að gagni. Á Íslandi fer lítið fyrir slíkri uppbyggilegri og vel rökstuddri gagnrýni. Í raun er ekkert um slíkt. Gagnrýnin snýst yfirleitt um að Íslendingar eigi bágt og hafi því ekki efni á þróunarsamvinnu. Formaður fjárlaganefndar lét hafa eftir sér að „gjaldþrota maður getur ekki borgað fyrir aðra“ og að fyrrverandi ríkisstjórn hafi „sóað ríkisfé í gæluverkefni… og takið eftir, þróunarhjálp hjá öðrum ríkjum þegar Íslendingar sjálfir svelta.“ Nú síðast sagði fjármálaráðherra að til skoðunar sé að skera niður framlög til þróunarsamvinnu til að auka fjárframlög í heilbrigðiskerfinu. Þrátt fyrir allt þá búa Íslendingar samt við einhver bestu lífskjör sem fyrirfinnast í heiminum. Til dæmis er landsframleiðsla á mann um 47 sinnum hærri á Íslandi heldur en í Malaví, sem Íslendingar hafa stutt lengi, og Ísland er í 13. sæti af 187 löndum á lífskjaravísitölu Sameinuðu þjóðanna. Á Íslandi fá allir ókeypis menntun, allir hafa ótakmarkaðan aðgang að hreinu vatni og ríkið niðurgreiðir góða heilbrigðisþjónustu að mestu. Í samstarfslöndum Íslendinga er ókeypis menntun mjög takmörkuð og léleg, margir hafa engan aðgang að hreinu vatni og þeir fáu sem hafa aðgang að góðri heilbrigðisþjónustu þurfa að borga fúlgur fjár fyrir. Það er lítil reisn yfir því að eitt af ríkustu löndum heims rökstyðji niðurskurð til aðstoðar við þá fátækustu í heiminum með því að það sé svo fátækt sjálft. Þeir sem þekkja til aðstæðna í þróunarlöndum eru eflaust margir sammála um að í viðhorfi íslenskra ráðamanna, sem og annarra, birtist ákveðið vanþakklæti á þeim kostum sem felast í því að búa á Íslandi og vera Íslendingur. Má þá biðja um að ef áhugi er fyrir því að skera niður framlög til þróunarsamvinnu, þvert á vilja landsmanna, að það byggist á öðru en að Íslendingar séu svo fátækir. Við höfum vel efni á því að leggja fjármuni í þróunarsamvinnu. Það væri því heiðarlegra að segjast einfaldlega ekki tíma því. Má þá einnig biðja um að við lærum að meta það sem við höfum, í stað þess að halda því fram að íslensk og afrísk neyð séu á einhvern hátt samanburðarhæf.
Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar
Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar
Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar