Brot olíufélaganna var eins ófyrirleitið og hugsast getur 1. mars 2012 07:00 „Þetta myndi vera hluti af gögnum málsins,“ sagði Heimir Örn Herbertsson, hæstaréttarlögmaður, um möppurnar á vagni fyrir aftan hann í dómsal Héraðsdóms Reykjavíkur í gær. Hann ver Samkeppniseftirlitið og Ríkið í máli samráðsolíufélaganna þriggja sem vilja fá felldar niður sektir vegna samráðs síns. Fréttablaðið/GVA Tekist var á í Héraðsdómi Reykjavíkur í gær um sektargreiðslur vegna olíusamráðsins árin 1993 til 2001. „Um er að ræða langviðamesta og alvarlegasta brot gegn samkeppnislöggjöfinni sem nokkurn tímann hefur orðið upplýst um hér á landi,“ áréttaði Heimir Örn Herbertsson, lögmaður Samkeppniseftirlitsins, í upphafi málflutnings síns. Hann hafnar fyrir hönd umbjóðenda sinna öllum kröfum á hendur þeim og telur þær byggja á röngum forsendum. Heimir sagði samráð olíufélaganna hafa falið í sér „eins alvarlegt og ófyrirleitið brot á samkeppnislöggjöfinni“ og hægt væri að hugsa sér. Olíufélögin þrjú sem í samráðinu stóðu, Esso (Ker hf.), Skeljungur og Olís, reka sameiginlega mál á hendur Samkeppniseftirlitinu og ríkinu til að fá hnekkt sektargreiðslu vegna samráðsins. Eftir úrskurð áfrýjunarnefndar samkeppnismála í ársbyrjun 2005 greiddu félögin lækkaða sekt upp á ríflega 1,5 milljarða króna, með fyrirvara um lögmæti sektarinnar. Aðalkrafa olíufélaganna er að ákvörðun áfrýjunarnefndar samkeppnismála um sektargreiðslurnar verði ógilt vegna þess að farið hafi verið gegn lögum í málsmeðferð þegar félögin voru til rannsóknar hjá samkeppnisyfirvöldum og lögreglu um leið, rannsóknarregla hafi verið brotin og á andmælarétti félaganna. Varakrafa olíufélaganna snýr að því að brot félaganna hafi verið fyrnd þegar samkeppnisráð tók ákvörðun sína um þau árið 2004. Þrautavarakrafa félaganna er svo að lækka beri sektirnar verulega þar sem ekki hafi verið hægt að sýna fram á ávinningur þeirra af samráðinu hafi verið meiri en 40 milljónir króna, en það sé forsenda þess að nota megi ákvæði þágildandi laga um sektir sem hlutfall af veltu. Þá vitnuðu lögmenn olíufélaganna til matsgerða sem sýndu að ávinningur af samráði þeirra hafi verið takmarkaður og hafi jafnvel leitt til taps. Heimir Örn kvað yfirmatsgerð slá öll slík rök út af borðinu, enda hafi þessar niðurstöður verið fengnar í „hagfræðilegu tilraunaglasi“ án vísan til þeirrar staðreyndar að félögin hafi staðið í stórfelldu samráði. Vandlega hafi verið farið yfir aðferðafræði samkeppnisyfirvalda við mat á ágóða félaganna og hún staðist alla skoðun. Þá vísaði hann til þess að fallið hafi Hæstaréttardómar og dómsáttir þar sem einstaklingar, stofnanir og fyrirtæki hafi fengið bætur vegna beins skaða af samráðinu. Framreiknaðar bætur sem Sigurði Hreinssyni hafi verið dæmdar í Hæstarétti sýni að ólögmætur samráðsgróði af bensínsölu einni hafi numið 1.328 milljónum króna. Þá megi sýna fram á 900 milljóna króna hagnað vegna samráðs af skiptisölu, sem samanlagt telji 2.200 milljónir króna, hátt yfir sektargreiðslu félaganna. Heimir Örn benti jafnframt á að fyrirtæki eins og olíufélögin nytu ekki þagnarréttar þegar kæmi að rannsókn samkeppnisyfirvalda, hvað sem liði stöðu og brotum einstakra starfsmanna. Þá hafi brot félaganna verið samfellt og fyrningartími hafi bæði hafist og verið rofinn þegar rannsókn Samkeppniseftirlitsins hófst. Fráleitt væri að gera einhvern aðskilnað á eftirlitinu og Samkeppnisráði. „Brotið stóð yfir í níu ár. Það gerði það þegar samkeppnislög tóku gildi og stefnendur voru enn að hamast í samráðinu við húsleitina 18. desember 2001.“ olikr@frettabladid.is Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Arnar Már nýr aðstoðarforstjóri Viðskipti innlent Krónísk óstundvísi: Skýringar og góð ráð Atvinnulíf Dýrmætustu og sjaldgæfustu Mustang bílar landsins á afmælissýningu Mustang Samstarf Tekur við stöðu sviðsstjóra Netöryggismiðstöðvar Íslands Viðskipti innlent „Ég var skíthrædd að senda þessa tölvupósta“ Atvinnulíf Vinnunetföng algeng leið fyrir hakkara til að brjótast inn í íslensk fyrirtæki Viðskipti innlent Sjö vilja taka við af Gunnari Viðskipti innlent Hefja sölu á íbúðum á Orkureitnum Viðskipti innlent Hagnaður Íslandsbanka 5,4 milljarðar á fyrsta fjórðungi Viðskipti innlent Bíllinn leggur meðan ég fæ mér drykk - smart #3 reynsluakstur Samstarf Fleiri fréttir Tekur við stöðu sviðsstjóra Netöryggismiðstöðvar Íslands Hagnaður Íslandsbanka 5,4 milljarðar á fyrsta fjórðungi Arnar Már nýr aðstoðarforstjóri Vinnunetföng algeng leið fyrir hakkara til að brjótast inn í íslensk fyrirtæki Sjö vilja taka við af Gunnari Hagnaður Landsbankans nam 7,2 milljörðum á fyrstu þremur mánuðum ársins Frumkvöðlar koma saman í Kolaportinu Hefja sölu á íbúðum á Orkureitnum Bein útsending: Stærri styrktækifæri í mannvirkjaiðnaði Lokar Önnu Jónu og segir það mikinn létti Hagnaður Arion dróst saman um tvo milljarða Hefja úthlutun lóða í Vatnsendahvarfi Ráðherra bað um tíu milljarða króna í viðbót í arð Bein útsending: Eftirfylgni við Stöðugleikasamninginn Landa stórum sölusamningi Reginn afturkallar samrunatilkynningu við Eik Vextir verði ekki lækkaðir fyrr en í haust Hafa tryggt útgáfu íslenska tölvuleiksins Island of Winds Verðbólgan úr sex prósentum í ár í 3,5 prósent árið 2026 Vilja gera tilraunir með orkuframleiðslu í geimnum á Íslandi Reksturinn þungur í kjölfar „yfirgangs og afskipta lögreglu“ Fjármálastjóri Play segir upp Tryggðu sér 300 milljóna króna fjármögnun Skelltu líka í lás á Exit og í Nýju vínbúðinni Innsigla B5 að kröfu Skattsins Töpuðu þremur milljörðum á fyrsta ársfjórðungi Farsímatekjur undir væntingum Hæstiréttur sker úr um hvort taka hafi mátt bjór úr hillum Samþykkja helming umsókna um sölu eigna fyrir lok vikunnar Selma nýr formaður Kvenna í orkumálum Sjá meira
Tekist var á í Héraðsdómi Reykjavíkur í gær um sektargreiðslur vegna olíusamráðsins árin 1993 til 2001. „Um er að ræða langviðamesta og alvarlegasta brot gegn samkeppnislöggjöfinni sem nokkurn tímann hefur orðið upplýst um hér á landi,“ áréttaði Heimir Örn Herbertsson, lögmaður Samkeppniseftirlitsins, í upphafi málflutnings síns. Hann hafnar fyrir hönd umbjóðenda sinna öllum kröfum á hendur þeim og telur þær byggja á röngum forsendum. Heimir sagði samráð olíufélaganna hafa falið í sér „eins alvarlegt og ófyrirleitið brot á samkeppnislöggjöfinni“ og hægt væri að hugsa sér. Olíufélögin þrjú sem í samráðinu stóðu, Esso (Ker hf.), Skeljungur og Olís, reka sameiginlega mál á hendur Samkeppniseftirlitinu og ríkinu til að fá hnekkt sektargreiðslu vegna samráðsins. Eftir úrskurð áfrýjunarnefndar samkeppnismála í ársbyrjun 2005 greiddu félögin lækkaða sekt upp á ríflega 1,5 milljarða króna, með fyrirvara um lögmæti sektarinnar. Aðalkrafa olíufélaganna er að ákvörðun áfrýjunarnefndar samkeppnismála um sektargreiðslurnar verði ógilt vegna þess að farið hafi verið gegn lögum í málsmeðferð þegar félögin voru til rannsóknar hjá samkeppnisyfirvöldum og lögreglu um leið, rannsóknarregla hafi verið brotin og á andmælarétti félaganna. Varakrafa olíufélaganna snýr að því að brot félaganna hafi verið fyrnd þegar samkeppnisráð tók ákvörðun sína um þau árið 2004. Þrautavarakrafa félaganna er svo að lækka beri sektirnar verulega þar sem ekki hafi verið hægt að sýna fram á ávinningur þeirra af samráðinu hafi verið meiri en 40 milljónir króna, en það sé forsenda þess að nota megi ákvæði þágildandi laga um sektir sem hlutfall af veltu. Þá vitnuðu lögmenn olíufélaganna til matsgerða sem sýndu að ávinningur af samráði þeirra hafi verið takmarkaður og hafi jafnvel leitt til taps. Heimir Örn kvað yfirmatsgerð slá öll slík rök út af borðinu, enda hafi þessar niðurstöður verið fengnar í „hagfræðilegu tilraunaglasi“ án vísan til þeirrar staðreyndar að félögin hafi staðið í stórfelldu samráði. Vandlega hafi verið farið yfir aðferðafræði samkeppnisyfirvalda við mat á ágóða félaganna og hún staðist alla skoðun. Þá vísaði hann til þess að fallið hafi Hæstaréttardómar og dómsáttir þar sem einstaklingar, stofnanir og fyrirtæki hafi fengið bætur vegna beins skaða af samráðinu. Framreiknaðar bætur sem Sigurði Hreinssyni hafi verið dæmdar í Hæstarétti sýni að ólögmætur samráðsgróði af bensínsölu einni hafi numið 1.328 milljónum króna. Þá megi sýna fram á 900 milljóna króna hagnað vegna samráðs af skiptisölu, sem samanlagt telji 2.200 milljónir króna, hátt yfir sektargreiðslu félaganna. Heimir Örn benti jafnframt á að fyrirtæki eins og olíufélögin nytu ekki þagnarréttar þegar kæmi að rannsókn samkeppnisyfirvalda, hvað sem liði stöðu og brotum einstakra starfsmanna. Þá hafi brot félaganna verið samfellt og fyrningartími hafi bæði hafist og verið rofinn þegar rannsókn Samkeppniseftirlitsins hófst. Fráleitt væri að gera einhvern aðskilnað á eftirlitinu og Samkeppnisráði. „Brotið stóð yfir í níu ár. Það gerði það þegar samkeppnislög tóku gildi og stefnendur voru enn að hamast í samráðinu við húsleitina 18. desember 2001.“ olikr@frettabladid.is
Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Arnar Már nýr aðstoðarforstjóri Viðskipti innlent Krónísk óstundvísi: Skýringar og góð ráð Atvinnulíf Dýrmætustu og sjaldgæfustu Mustang bílar landsins á afmælissýningu Mustang Samstarf Tekur við stöðu sviðsstjóra Netöryggismiðstöðvar Íslands Viðskipti innlent „Ég var skíthrædd að senda þessa tölvupósta“ Atvinnulíf Vinnunetföng algeng leið fyrir hakkara til að brjótast inn í íslensk fyrirtæki Viðskipti innlent Sjö vilja taka við af Gunnari Viðskipti innlent Hefja sölu á íbúðum á Orkureitnum Viðskipti innlent Hagnaður Íslandsbanka 5,4 milljarðar á fyrsta fjórðungi Viðskipti innlent Bíllinn leggur meðan ég fæ mér drykk - smart #3 reynsluakstur Samstarf Fleiri fréttir Tekur við stöðu sviðsstjóra Netöryggismiðstöðvar Íslands Hagnaður Íslandsbanka 5,4 milljarðar á fyrsta fjórðungi Arnar Már nýr aðstoðarforstjóri Vinnunetföng algeng leið fyrir hakkara til að brjótast inn í íslensk fyrirtæki Sjö vilja taka við af Gunnari Hagnaður Landsbankans nam 7,2 milljörðum á fyrstu þremur mánuðum ársins Frumkvöðlar koma saman í Kolaportinu Hefja sölu á íbúðum á Orkureitnum Bein útsending: Stærri styrktækifæri í mannvirkjaiðnaði Lokar Önnu Jónu og segir það mikinn létti Hagnaður Arion dróst saman um tvo milljarða Hefja úthlutun lóða í Vatnsendahvarfi Ráðherra bað um tíu milljarða króna í viðbót í arð Bein útsending: Eftirfylgni við Stöðugleikasamninginn Landa stórum sölusamningi Reginn afturkallar samrunatilkynningu við Eik Vextir verði ekki lækkaðir fyrr en í haust Hafa tryggt útgáfu íslenska tölvuleiksins Island of Winds Verðbólgan úr sex prósentum í ár í 3,5 prósent árið 2026 Vilja gera tilraunir með orkuframleiðslu í geimnum á Íslandi Reksturinn þungur í kjölfar „yfirgangs og afskipta lögreglu“ Fjármálastjóri Play segir upp Tryggðu sér 300 milljóna króna fjármögnun Skelltu líka í lás á Exit og í Nýju vínbúðinni Innsigla B5 að kröfu Skattsins Töpuðu þremur milljörðum á fyrsta ársfjórðungi Farsímatekjur undir væntingum Hæstiréttur sker úr um hvort taka hafi mátt bjór úr hillum Samþykkja helming umsókna um sölu eigna fyrir lok vikunnar Selma nýr formaður Kvenna í orkumálum Sjá meira