Ekki hægt að dæma barnunga gerendur til sálfræðimeðferðar Snærós Sindradóttir skrifar 30. maí 2016 07:00 Ungum gerendum býðst sálfræðiaðstoð á vegum barnaverndaryfirvalda NordicPhotos/Getty Aðeins lítill hluti af gerendum í kynferðisbrotamálum sem eru á aldrinum 15 til 18 ára sækir sálfræðimeðferð á vegum Barnaverndarstofu. Í meistararitgerð Klöru Óðinsdóttur við lagadeild Háskóla Íslands er fjallað um refsiúrræði fyrir unga gerendur. „Ef börnin koma úr slæmum heimilisaðstæðum þá eru litlar líkur á að málið fari eitthvert,“ segir Klara. Þetta er vegna þess að foreldrar barnungra gerenda geta hafnað sálfræðimeðferð eða sleppt því að sækjast eftir henni.Klara Óðinsdóttir skrifaði meistararitgerð við lagadeild HÍ um þau úrræði sem ungum kynferðisbrotamönnum býðst. Fréttablaðið/VilhelmRannsókn Klöru beindist að kynferðisbrotamönnum á aldrinum 15 til 18 ára og þeim úrræðum sem þeim bjóðast eða þeir eru beittir í refsiskyni. Eins og Fréttablaðið hefur áður fjallað um er hópurinn að mestu leyti strákar en rannsóknir sýna að allt að þriðjungur kynferðisbrota sé framinn af einstaklingum undir sjálfræðisaldri. Klara segir að réttarkerfið geri ekki ráð fyrir því að hægt sé að dæma unga gerendur til meðferðar. „Algengasta refsingin í dag er skilorðsbundið fangelsi. Sakborningar upplifa jafnvel að þeir hafi sloppið og þolendur upplifa að brot þeirra séu órefsuð. Ég mæli með því að það verði hægt að dæma gerendur til sálfræðiþjónustu eða í stuðningshópa. Ég legg til að eitt af þessum úrræðum verði tekið upp í refsivörslukerfinu,“ segir Klara. Stuðningshópana, eða samtalshópana, hefur Klara skoðað en fyrirmynd þeirra er í Kanada og Bretlandi. Eftir því sem næst verður komist hafa þeir gefið góða raun. „Kynferðisbrot eru þau sem snerta fólk einna mest og fólk upplifir þau jafnvel sem ógeðfelldustu brotin. Það er hætt við því að kynferðisbrotamenn séu einangraðir og útskúfaðir í samfélaginu sem virðist vera áhættuþáttur í því að þeir brjóti af sér aftur. Það er mjög mikilvægt að endurhæfa þá og enduraðlaga að samfélaginu.“ Frá 2009 til 2013 fengu 53 börn sálfræðiþjónustu á vegum barnaverndaryfirvalda vegna óæskilegrar kynferðislegrar hegðunar. Á sama tíma kemur fram í ársskýrslu barnaverndar 2012 til 2013 að um fjörutíu til fimmtíu tilvik komi upp á ári þar sem einstaklingur á aldrinum tíu til átján ára sýnir af sér óviðeigandi kynferðislega hegðun í garð annars barns. „Þegar verið er að breyta úrræðum og refsingum í kynferðisbrotum verður að taka tillit til þolenda og taka upplifun þeirra meira til greina en hefur verið gert. Það þarf að leita lausnar sem stuðlar að því að réttlætistilfinningu þolenda sé fullnægt og sem hjálpar geranda.“Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu 30. maí. Uppfært 30. maí 2016 kl. 12:15 Upphaflega kom fram í fréttinni og fyrirsögn hennar að fjölskyldur ungra gerenda þyrftu sjálfir að borga fyrir sálfræðimeðferðina. Það geti verið ástæða þess hve fáir nýti sér þjónustuna. Þetta er ekki rétt. Eftir ábendingu frá Barnaverndarstofu leiðréttist þetta hér með en það er barnavernd sem stendur straum af kostnaðinum. Mest lesið Bein útsending: Forsetaefnin skila inn framboðum sínum í Hörpu Innlent María Sigrún látin fara úr Kveik Innlent Dregur framboðið til baka Innlent Ákvörðun áfrýjunardómstólsins áfall og stórt skref aftur á bak Erlent „Þessi ákvörðun var ekki tekin í Valhöll“ Innlent Auglýsa eftir „eiganda“ fjármuna Innlent „Ef ég get flogið þremur gerðum af þyrlum þá get ég tekið ákvörðun fyrir þjóðina“ Innlent Niðri fyrir vegna Útlaganna Innlent „Óskiljanlegt að menn skuli leggjast svona lágt“ Innlent Leyfislausar tjaldbúðir og sundsprettur eftir lokun Innlent Fleiri fréttir Fimm af tólf skiluðu einungis rafrænum meðmælum Gylfi leiðir samhæfingu vegna Grindavíkur María Sigrún látin fara úr Kveik Viktor stal senunni: Hefði ekki haft tíma til að safna ef hann væri í vinnu Forsetaefni streymdu í Hörpu Ásdís Rán, Arnar og Ástþór mætast í Pallborðinu „Ef ég get flogið þremur gerðum af þyrlum þá get ég tekið ákvörðun fyrir þjóðina“ Rekin vinalega á brott en vonast til að fá að vera áfram „Þessi ákvörðun var ekki tekin í Valhöll“ „Óskiljanlegt að menn skuli leggjast svona lágt“ Dregur framboðið til baka Niðri fyrir vegna Útlaganna Bein útsending: Forsetaefnin skila inn framboðum sínum í Hörpu Kínverjar vara Bandaríkjamenn við að stíga á „rauðu strikin“ Samtök hernaðarandstæðinga fordæma „kúvendingu“ á afstöðu Íslands Leyfislausar tjaldbúðir og sundsprettur eftir lokun Framboðslistar opinberaðir eftir helgi Auglýsa eftir „eiganda“ fjármuna Glæsileg þjóðbúningamessa á Hvolsvelli Ögurstund og opnunarhóf hjá frambjóðendum Forsetaslagurinn, leit að eiganda fjármuna og rjómablíða Fjölbreytt verkefni hjá björgunarsveitum í dag Útlagar spreyjaðir gylltir Helga Þórisdóttir komin með lágmarksfjölda meðmæla Sinueldur í Reykjanesbæ Pétur Einarsson leikari látinn Kólnar á öllu landinu eftir óvenjugóðan fyrsta sumardag „Ákveðnar efasemdir um ákveðna þætti“ Fimm teravött af orku og 20 milljarðar í samgöngur Seltjarnarnesbær gengur frá sölu á Safnatröð Sjá meira
Aðeins lítill hluti af gerendum í kynferðisbrotamálum sem eru á aldrinum 15 til 18 ára sækir sálfræðimeðferð á vegum Barnaverndarstofu. Í meistararitgerð Klöru Óðinsdóttur við lagadeild Háskóla Íslands er fjallað um refsiúrræði fyrir unga gerendur. „Ef börnin koma úr slæmum heimilisaðstæðum þá eru litlar líkur á að málið fari eitthvert,“ segir Klara. Þetta er vegna þess að foreldrar barnungra gerenda geta hafnað sálfræðimeðferð eða sleppt því að sækjast eftir henni.Klara Óðinsdóttir skrifaði meistararitgerð við lagadeild HÍ um þau úrræði sem ungum kynferðisbrotamönnum býðst. Fréttablaðið/VilhelmRannsókn Klöru beindist að kynferðisbrotamönnum á aldrinum 15 til 18 ára og þeim úrræðum sem þeim bjóðast eða þeir eru beittir í refsiskyni. Eins og Fréttablaðið hefur áður fjallað um er hópurinn að mestu leyti strákar en rannsóknir sýna að allt að þriðjungur kynferðisbrota sé framinn af einstaklingum undir sjálfræðisaldri. Klara segir að réttarkerfið geri ekki ráð fyrir því að hægt sé að dæma unga gerendur til meðferðar. „Algengasta refsingin í dag er skilorðsbundið fangelsi. Sakborningar upplifa jafnvel að þeir hafi sloppið og þolendur upplifa að brot þeirra séu órefsuð. Ég mæli með því að það verði hægt að dæma gerendur til sálfræðiþjónustu eða í stuðningshópa. Ég legg til að eitt af þessum úrræðum verði tekið upp í refsivörslukerfinu,“ segir Klara. Stuðningshópana, eða samtalshópana, hefur Klara skoðað en fyrirmynd þeirra er í Kanada og Bretlandi. Eftir því sem næst verður komist hafa þeir gefið góða raun. „Kynferðisbrot eru þau sem snerta fólk einna mest og fólk upplifir þau jafnvel sem ógeðfelldustu brotin. Það er hætt við því að kynferðisbrotamenn séu einangraðir og útskúfaðir í samfélaginu sem virðist vera áhættuþáttur í því að þeir brjóti af sér aftur. Það er mjög mikilvægt að endurhæfa þá og enduraðlaga að samfélaginu.“ Frá 2009 til 2013 fengu 53 börn sálfræðiþjónustu á vegum barnaverndaryfirvalda vegna óæskilegrar kynferðislegrar hegðunar. Á sama tíma kemur fram í ársskýrslu barnaverndar 2012 til 2013 að um fjörutíu til fimmtíu tilvik komi upp á ári þar sem einstaklingur á aldrinum tíu til átján ára sýnir af sér óviðeigandi kynferðislega hegðun í garð annars barns. „Þegar verið er að breyta úrræðum og refsingum í kynferðisbrotum verður að taka tillit til þolenda og taka upplifun þeirra meira til greina en hefur verið gert. Það þarf að leita lausnar sem stuðlar að því að réttlætistilfinningu þolenda sé fullnægt og sem hjálpar geranda.“Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu 30. maí. Uppfært 30. maí 2016 kl. 12:15 Upphaflega kom fram í fréttinni og fyrirsögn hennar að fjölskyldur ungra gerenda þyrftu sjálfir að borga fyrir sálfræðimeðferðina. Það geti verið ástæða þess hve fáir nýti sér þjónustuna. Þetta er ekki rétt. Eftir ábendingu frá Barnaverndarstofu leiðréttist þetta hér með en það er barnavernd sem stendur straum af kostnaðinum.
Mest lesið Bein útsending: Forsetaefnin skila inn framboðum sínum í Hörpu Innlent María Sigrún látin fara úr Kveik Innlent Dregur framboðið til baka Innlent Ákvörðun áfrýjunardómstólsins áfall og stórt skref aftur á bak Erlent „Þessi ákvörðun var ekki tekin í Valhöll“ Innlent Auglýsa eftir „eiganda“ fjármuna Innlent „Ef ég get flogið þremur gerðum af þyrlum þá get ég tekið ákvörðun fyrir þjóðina“ Innlent Niðri fyrir vegna Útlaganna Innlent „Óskiljanlegt að menn skuli leggjast svona lágt“ Innlent Leyfislausar tjaldbúðir og sundsprettur eftir lokun Innlent Fleiri fréttir Fimm af tólf skiluðu einungis rafrænum meðmælum Gylfi leiðir samhæfingu vegna Grindavíkur María Sigrún látin fara úr Kveik Viktor stal senunni: Hefði ekki haft tíma til að safna ef hann væri í vinnu Forsetaefni streymdu í Hörpu Ásdís Rán, Arnar og Ástþór mætast í Pallborðinu „Ef ég get flogið þremur gerðum af þyrlum þá get ég tekið ákvörðun fyrir þjóðina“ Rekin vinalega á brott en vonast til að fá að vera áfram „Þessi ákvörðun var ekki tekin í Valhöll“ „Óskiljanlegt að menn skuli leggjast svona lágt“ Dregur framboðið til baka Niðri fyrir vegna Útlaganna Bein útsending: Forsetaefnin skila inn framboðum sínum í Hörpu Kínverjar vara Bandaríkjamenn við að stíga á „rauðu strikin“ Samtök hernaðarandstæðinga fordæma „kúvendingu“ á afstöðu Íslands Leyfislausar tjaldbúðir og sundsprettur eftir lokun Framboðslistar opinberaðir eftir helgi Auglýsa eftir „eiganda“ fjármuna Glæsileg þjóðbúningamessa á Hvolsvelli Ögurstund og opnunarhóf hjá frambjóðendum Forsetaslagurinn, leit að eiganda fjármuna og rjómablíða Fjölbreytt verkefni hjá björgunarsveitum í dag Útlagar spreyjaðir gylltir Helga Þórisdóttir komin með lágmarksfjölda meðmæla Sinueldur í Reykjanesbæ Pétur Einarsson leikari látinn Kólnar á öllu landinu eftir óvenjugóðan fyrsta sumardag „Ákveðnar efasemdir um ákveðna þætti“ Fimm teravött af orku og 20 milljarðar í samgöngur Seltjarnarnesbær gengur frá sölu á Safnatröð Sjá meira