Vegið að mannréttindum Kristjana Björg Guðbrandsdóttir skrifar 20. janúar 2015 09:00 Líkur eru á að það halli á innflytjendur, segir Elfa Ýr Gylfadóttir, framkvæmdastjóri fjölmiðlanefndar. Hún segir þörf á að gæta að mannréttindum í kjölfar voðaverka í París og að hlúa þurfi að tjáningarfrelsinu alla daga. vísir/ernir Voðaverkin í París geta haft áhrif á tjáningarfrelsi okkar og mannréttindi, þá er viðbúið að þau ali á ótta í garð innflytjenda. Þetta segir Elfa Ýr Gylfadóttir, framkvæmdastjóri fjölmiðlanefndar sem heldur hádegisfund í dag í samstarfi við Siðfræðistofnun um afleiðingar voðaverkanna undir yfirskriftinni Er penninn máttugri en sverðið? Elfa Ýr fjallar um hvaða áhrif voðaverkin í París geti haft á tjáningarfrelsi og borgaraleg réttindi á Vesturlöndum. Hún fjallar jafnframt um hvað beri að varast og leggur áherslu á að tjáningarfrelsi séu réttindi sem við höfum aflað okkur á löngum tíma og þau þurfi að verja og vernda. „Ég minni á að tjáningarfrelsið er ekki sjálfsögð réttindi. Við höfum aflað okkur þeirra á mjög löngum tíma. Við þurfum að gæta þessa frelsis mjög markvisst, hlúa að því og viðhalda því. Nú er viðbúið að það geti orðið meira eftirlit með fólki vegna voðaverkanna og það getur varðað tjáningarfrelsi en líka önnur mannréttindi, svo sem friðhelgi einkalífsins.“ Elfa Ýr segist í því samhengi spyrja sig hvaða áhrif hræðsla vegna voðaverkanna muni hafa á Vesturlöndum. „Voðaverkin eru framkvæmd til að vekja mikla hræðslu meðal fólks og það getur haft áhrif á það samfélag sem við búum í.“ Hún nefnir að það sé tilhneiging til þess að fjalla um tjáningarfrelsið á tyllidögum á meðan rík þörf sé til umræðu um það alla daga. Fjölmargt vegi að tjáningarfrelsinu og öðrum mannréttindum. Þá sé varhugavert að vera sinnulaus um minni mál sem geti hvert á eftir öðru breytt samfélaginu til lengri tíma. „Það eru minni hlutir að gerast í samfélaginu sem vekja ugg. Þeir varða til dæmis samþjöppun á eignarhaldi en þá stöndum við ekki upp til að verja tjáningarfrelsið. Ég held að almenningur geri sér almennt ekki grein fyrir því hversu mikilvægt það er að gæta að réttindum okkar hér á landi af því við erum svo ungt lýðræðisríki. Það er ekki þessi sama meðvitund hjá okkur og víða annars staðar í Evrópu um hvað mannréttindi eru fólki mikilvæg og að við þurfum að hlúa að þeim. Lítil mál geta hvert á eftir öðru breytt samfélaginu til lengri tíma, án þess að það sé á einhverjum tíma staðið upp til varnar tjáningarfrelsinu. Þetta eru hlutir eins og áhrif auglýsenda á umfjöllun. Þegar upplýst er að einstaklingar eru að kaupa sig frá umfjöllun í fjölmiðlum, eða þegar ráðamenn reyna að hafa áhrif á gagnrýna umfjöllun um sig í fjölmiðlum.“ Elfa Ýr segir fá slík mál hafa komið inn á borð fjölmiðlanefndar, síðasta erindið sem nefndin fékk var vegna eignarhalds á DV. „Við fylgjumst með. Fjölmiðlarnir bera sig illa fjárhagslega. Það er það sem maður hefur áhyggjur af. Ef fjölmiðlar eru ekki burðugir fjárhagslega, þá er hætta á að blaða- og fréttamenn missi störf sín. Við slíkar aðstæður er hætta á sjálfsritskoðun. Það eru ekki góðar aðstæður fyrir gagnrýna blaða- og fréttamennsku,“ segir Elfa Ýr. Hún vitnar í umræðu erlendis og segir að tímabært sé að athuga hvort innflytjendur eigi sér rödd í íslenskum fjölmiðlum eins og löndunum í kringum okkur. „Bakgrunnur blaða- og fréttamanna skiptir máli. Aldur, kyn, umhverfi og aðstæður í uppvexti og hvort þeir eiga foreldra af öðrum uppruna skiptir máli fyrir fjölbreytni í fjölmiðlum. Fjölbreytni er til góðs. Þegar maður lítur til þeirrar ójöfnu stöðu sem hefur verið á milli karla og kvenna, má leiða líkur að því að ólíkir hópar eigi sér ekki allir rödd í fjölmiðlum.“ Á fundinum fjallar auk Elfu Ýrar Þórir Jónsson Hraundal um bakgrunn myndbirtingabanns í íslam, ýmsar algengar hugmyndir Vesturlandabúa um múslima og trú þeirra og veltir upp nokkrum spurningum um mögulegar undirliggjandi ástæður voðaverkanna í París. Róbert H. Haraldsson fjallar um tjáningarfrelsið og mörk þess í heimspekilegu samhengi og rétt einstaklingsins til að hugsa frjálslega og tjá hugsanir sínar óþvingað og óttalaust. Fundurinn verður haldinn í Odda, Háskóla Íslands, og hefst kl. 11.50. Mest lesið Krefjast skýringa á brotthvarfi Maríu Sigrúnar Innlent Halla Hrund mælist með mest fylgi allra frambjóðenda Innlent Mótmælendur fengu óvæntan liðstyrk frá Hollywood Innlent Landsréttur komi fram við ákæruvaldið eins og lítið barn Innlent Ætlar í aðra undirskriftasöfnun Innlent Húsráðendum tókst að ráða niðurlögum elds í þakskyggni Innlent „Ef ég get flogið þremur gerðum af þyrlum þá get ég tekið ákvörðun fyrir þjóðina“ Innlent Veisluhöld forseta séu barns síns tíma Innlent María Sigrún látin fara úr Kveik Innlent Svona var Pallborðið með Arnari Þór, Ásdísi Rán og Ástþóri Innlent Fleiri fréttir Krefjast skýringa á brotthvarfi Maríu Sigrúnar Veisluhöld forseta séu barns síns tíma Húsráðendum tókst að ráða niðurlögum elds í þakskyggni Landsréttur komi fram við ákæruvaldið eins og lítið barn Mannasættir sem óttist ekki að standa í fæturnar Mótmælendur fengu óvæntan liðstyrk frá Hollywood Ráðherra reiðubúin að vinna með atvinnuveganefnd að breytingum Vill skipa í ríkissjórn eftir eigin höfði Halla Hrund mælist með mest fylgi allra frambjóðenda Mikil tíðindi í glænýrri könnun Ástþór sannfærður um að verða sjöundi forsetinn Refsing fyrir að nauðga stjúpdóttur æskuvinar þyngd Ætlar í aðra undirskriftasöfnun Hjúkrunarfræðingurinn ekki laus allra mála enn Trúnaðarsamtöl við forsætisráðherra lykilatriði Sprakk úr hlátri „Ísdrottningin myndi bráðna ef hér kæmi kjarnorkusprengja“ Með hundruð sjálfboðaliða í liði sínu Samskiptaleysi meðal lögreglumanna olli því að fólk var sektað Verði ekki meðvirk frekar en Ólafur Ragnar Rifjaði upp þegar forsetinn bjargaði landinu Skemmdarvargar á eftir útilistaverkum eftir Einar Jónsson Krafturinn í gosinu gæti aukist verulega haldi kvikusöfnun áfram Þrettánda nafnið bætist við Fimm af tólf skiluðu einungis rafrænum meðmælum Gylfi leiðir samhæfingu vegna Grindavíkur María Sigrún látin fara úr Kveik Viktor stal senunni: Hefði ekki haft tíma til að safna ef hann væri í vinnu Forsetaefni streymdu í Hörpu Svona var Pallborðið með Arnari Þór, Ásdísi Rán og Ástþóri Sjá meira
Voðaverkin í París geta haft áhrif á tjáningarfrelsi okkar og mannréttindi, þá er viðbúið að þau ali á ótta í garð innflytjenda. Þetta segir Elfa Ýr Gylfadóttir, framkvæmdastjóri fjölmiðlanefndar sem heldur hádegisfund í dag í samstarfi við Siðfræðistofnun um afleiðingar voðaverkanna undir yfirskriftinni Er penninn máttugri en sverðið? Elfa Ýr fjallar um hvaða áhrif voðaverkin í París geti haft á tjáningarfrelsi og borgaraleg réttindi á Vesturlöndum. Hún fjallar jafnframt um hvað beri að varast og leggur áherslu á að tjáningarfrelsi séu réttindi sem við höfum aflað okkur á löngum tíma og þau þurfi að verja og vernda. „Ég minni á að tjáningarfrelsið er ekki sjálfsögð réttindi. Við höfum aflað okkur þeirra á mjög löngum tíma. Við þurfum að gæta þessa frelsis mjög markvisst, hlúa að því og viðhalda því. Nú er viðbúið að það geti orðið meira eftirlit með fólki vegna voðaverkanna og það getur varðað tjáningarfrelsi en líka önnur mannréttindi, svo sem friðhelgi einkalífsins.“ Elfa Ýr segist í því samhengi spyrja sig hvaða áhrif hræðsla vegna voðaverkanna muni hafa á Vesturlöndum. „Voðaverkin eru framkvæmd til að vekja mikla hræðslu meðal fólks og það getur haft áhrif á það samfélag sem við búum í.“ Hún nefnir að það sé tilhneiging til þess að fjalla um tjáningarfrelsið á tyllidögum á meðan rík þörf sé til umræðu um það alla daga. Fjölmargt vegi að tjáningarfrelsinu og öðrum mannréttindum. Þá sé varhugavert að vera sinnulaus um minni mál sem geti hvert á eftir öðru breytt samfélaginu til lengri tíma. „Það eru minni hlutir að gerast í samfélaginu sem vekja ugg. Þeir varða til dæmis samþjöppun á eignarhaldi en þá stöndum við ekki upp til að verja tjáningarfrelsið. Ég held að almenningur geri sér almennt ekki grein fyrir því hversu mikilvægt það er að gæta að réttindum okkar hér á landi af því við erum svo ungt lýðræðisríki. Það er ekki þessi sama meðvitund hjá okkur og víða annars staðar í Evrópu um hvað mannréttindi eru fólki mikilvæg og að við þurfum að hlúa að þeim. Lítil mál geta hvert á eftir öðru breytt samfélaginu til lengri tíma, án þess að það sé á einhverjum tíma staðið upp til varnar tjáningarfrelsinu. Þetta eru hlutir eins og áhrif auglýsenda á umfjöllun. Þegar upplýst er að einstaklingar eru að kaupa sig frá umfjöllun í fjölmiðlum, eða þegar ráðamenn reyna að hafa áhrif á gagnrýna umfjöllun um sig í fjölmiðlum.“ Elfa Ýr segir fá slík mál hafa komið inn á borð fjölmiðlanefndar, síðasta erindið sem nefndin fékk var vegna eignarhalds á DV. „Við fylgjumst með. Fjölmiðlarnir bera sig illa fjárhagslega. Það er það sem maður hefur áhyggjur af. Ef fjölmiðlar eru ekki burðugir fjárhagslega, þá er hætta á að blaða- og fréttamenn missi störf sín. Við slíkar aðstæður er hætta á sjálfsritskoðun. Það eru ekki góðar aðstæður fyrir gagnrýna blaða- og fréttamennsku,“ segir Elfa Ýr. Hún vitnar í umræðu erlendis og segir að tímabært sé að athuga hvort innflytjendur eigi sér rödd í íslenskum fjölmiðlum eins og löndunum í kringum okkur. „Bakgrunnur blaða- og fréttamanna skiptir máli. Aldur, kyn, umhverfi og aðstæður í uppvexti og hvort þeir eiga foreldra af öðrum uppruna skiptir máli fyrir fjölbreytni í fjölmiðlum. Fjölbreytni er til góðs. Þegar maður lítur til þeirrar ójöfnu stöðu sem hefur verið á milli karla og kvenna, má leiða líkur að því að ólíkir hópar eigi sér ekki allir rödd í fjölmiðlum.“ Á fundinum fjallar auk Elfu Ýrar Þórir Jónsson Hraundal um bakgrunn myndbirtingabanns í íslam, ýmsar algengar hugmyndir Vesturlandabúa um múslima og trú þeirra og veltir upp nokkrum spurningum um mögulegar undirliggjandi ástæður voðaverkanna í París. Róbert H. Haraldsson fjallar um tjáningarfrelsið og mörk þess í heimspekilegu samhengi og rétt einstaklingsins til að hugsa frjálslega og tjá hugsanir sínar óþvingað og óttalaust. Fundurinn verður haldinn í Odda, Háskóla Íslands, og hefst kl. 11.50.
Mest lesið Krefjast skýringa á brotthvarfi Maríu Sigrúnar Innlent Halla Hrund mælist með mest fylgi allra frambjóðenda Innlent Mótmælendur fengu óvæntan liðstyrk frá Hollywood Innlent Landsréttur komi fram við ákæruvaldið eins og lítið barn Innlent Ætlar í aðra undirskriftasöfnun Innlent Húsráðendum tókst að ráða niðurlögum elds í þakskyggni Innlent „Ef ég get flogið þremur gerðum af þyrlum þá get ég tekið ákvörðun fyrir þjóðina“ Innlent Veisluhöld forseta séu barns síns tíma Innlent María Sigrún látin fara úr Kveik Innlent Svona var Pallborðið með Arnari Þór, Ásdísi Rán og Ástþóri Innlent Fleiri fréttir Krefjast skýringa á brotthvarfi Maríu Sigrúnar Veisluhöld forseta séu barns síns tíma Húsráðendum tókst að ráða niðurlögum elds í þakskyggni Landsréttur komi fram við ákæruvaldið eins og lítið barn Mannasættir sem óttist ekki að standa í fæturnar Mótmælendur fengu óvæntan liðstyrk frá Hollywood Ráðherra reiðubúin að vinna með atvinnuveganefnd að breytingum Vill skipa í ríkissjórn eftir eigin höfði Halla Hrund mælist með mest fylgi allra frambjóðenda Mikil tíðindi í glænýrri könnun Ástþór sannfærður um að verða sjöundi forsetinn Refsing fyrir að nauðga stjúpdóttur æskuvinar þyngd Ætlar í aðra undirskriftasöfnun Hjúkrunarfræðingurinn ekki laus allra mála enn Trúnaðarsamtöl við forsætisráðherra lykilatriði Sprakk úr hlátri „Ísdrottningin myndi bráðna ef hér kæmi kjarnorkusprengja“ Með hundruð sjálfboðaliða í liði sínu Samskiptaleysi meðal lögreglumanna olli því að fólk var sektað Verði ekki meðvirk frekar en Ólafur Ragnar Rifjaði upp þegar forsetinn bjargaði landinu Skemmdarvargar á eftir útilistaverkum eftir Einar Jónsson Krafturinn í gosinu gæti aukist verulega haldi kvikusöfnun áfram Þrettánda nafnið bætist við Fimm af tólf skiluðu einungis rafrænum meðmælum Gylfi leiðir samhæfingu vegna Grindavíkur María Sigrún látin fara úr Kveik Viktor stal senunni: Hefði ekki haft tíma til að safna ef hann væri í vinnu Forsetaefni streymdu í Hörpu Svona var Pallborðið með Arnari Þór, Ásdísi Rán og Ástþóri Sjá meira