Lesa í bein rostunga í leit að skýringum Svavar Hávarðsson skrifar 26. október 2013 07:00 Guðmundur G. Þórarinsson, verkfræðingur og fyrrverandi alþingismaður, færði NÍ hauskúpuna að gjöf í gær. Örn Erlendsson, sem fann gripinn, er hér með Guðmundi og Hilmari J. Malmquist, forstöðumanni NÍ, þegar hún var afhent. mynd/pjetur Náttúruminjasafn Íslands efnir til sérstakrar rannsóknar til að varpa ljósi á endurtekna fundi rostungs- og hvalabeina í fjörunni í Staðarsveit á Snæfellsnesi. Undirliggjandi er kenning um að frægir taflmenn, skornir úr rostungstönnum, eigi sér íslenskan uppruna. Hilmar J. Malmquist, forstöðumaður Náttúruminjasafnsins, vísar til þess hversu sérstakt það er að þrjár hauskúpur rostunga fundust með skömmu millibili í fjörunni í landi Barðastaða í Staðarsveit. Um einstakan fund sé í raun að ræða, en Náttúruminjasafnið fékk í gær eina af hauskúpunum þremur að gjöf. Hilmar segir að gjöfin gefi innsýn í það sem kemur til greina á sýningu safnsins í framtíðinni. Í gagnagrunni eru upplýsingar um rúmlega 50 beinafundi rostunga, og er elsta sýnið frá 1884. „Það stendur til að fara í aldursgreiningu á stórum hluta þessara beina. Það mun bregða nýju ljósi á þessa fundi og komur þessara stóru og áhugaverðu dýra í gegnum aldirnar,“ segir Hilmar. Fréttablaðið sagði frá beinafundinum í mars, en það var Örn Erlendsson, forstjóri Triton, sem fann hausana þrjá og stakar rostungstennur í fjörunni við sumarhús sitt í apríl 2008. Í viðtali við Fréttablaðið sagði Örn frá því að hann hefði sóst eftir því að gripirnir væru rannsakaðir sem ekki skilaði árangri á þeim tíma. „Þetta er mjög athyglisvert, þ.e. margir fundir af þessum toga á sama stað,“ segir Hilmar og bætir við að þetta vilji safnið láta kanna betur. „Því verður efnt til rannsóknar undir forystu Náttúruminjasafnsins með það fyrir augum að reyna að varpa ljósi á tilurð þessara sjávarspendýrabeina og forsögu. Aldur beinanna verður m.a. ákvarðaður með C-14 aldursgreiningu, jarðfræði fundarstaðarins rannsökuð, spáð í strandgrunn og hafstrauma og kafað í sögulegar heimildir.“ Ráðgert er að rannsóknarverkefnið verði að hluta til á könnu meistaranema við Jarðvísindadeild Háskóla Íslands en auk HÍ koma að verkefninu Náttúrufræðistofnun Íslands og Fornleifafræðistofan.Umdeild kenning um íslenskan uppruna Á spýtunni hangir einnig kenning Guðmundar G. Þórarinssonar um að elstu taflmenn heims með nútímaútlit, Lewis-taflmennirnir, séu íslenskir að uppruna. Taflmennirnir fundust árið 1831 á skosku eyjunni Lewis. Þeir eru flestir skornir úr rostungstönn og taldir gerðir á árabilinu 1150 til 1200. Taflmennirnir eru taldir meðal merkustu forngripa í eigu Breska þjóðminjasafnsins. Mest lesið Þrír fluttir á bráðamóttökuna af tónleikum FM95BLÖ Innlent Kosti tugi milljóna að hirða yfirgefin húsgögn Innlent Sagðist ekki hafa orðið var við átök: „Ég var eins og pabbi þeirra“ Innlent „Við erum engir rasistar“ Innlent Liggur þungt haldinn eftir stórfellda líkamsárás í Hlíðunum Innlent Tékknesk herþota hluti af árlegri flugsýningu Innlent „Fallegur dagur“ fyrir útskrift Innlent Banaslysið haft áhrif á undirbúning manngerðra íshella Innlent Hinn látni erlendur ríkisborgari á þrítugsaldri Innlent Bað um 12 milljónir til að halda tónlistarhátíð í öðru sveitarfélagi Innlent Fleiri fréttir Þrír fluttir á bráðamóttökuna af tónleikum FM95BLÖ Tékknesk herþota hluti af árlegri flugsýningu Kosti tugi milljóna að hirða yfirgefin húsgögn „Fallegur dagur“ fyrir útskrift Banaslysið haft áhrif á undirbúning manngerðra íshella Sagðist ekki hafa orðið var við átök: „Ég var eins og pabbi þeirra“ Gamlir Fóstbræður sungu fyrir Njál og hans fólk á Bergþórshvoli Einn fékk rúmar fimmtíu milljónir Lengri opnunartímar sundlauga taka gildi „Við erum engir rasistar“ Kolmónoxíðeitrun talin vera orsök veikinda í flugvél Hasar á tvöföldum mótmælum, flugsýning og tryllitæki í beinni Liggur þungt haldinn eftir stórfellda líkamsárás í Hlíðunum Nikótínþurfi guðsbarn braust inn í Bjarnabúð „Ef fram heldur sem horfir verður Aþena lögð niður í næstu viku“ Stimpingar milli mótmælenda á Austurvelli Sigríður svarar gagnrýni á störf lögreglunnar á Suðurnesjum Tíundi hver með ágætiseinkunn í MR Engin smithætta vegna veikinda í vélinni Segir Viðskiptablaðið og Samstöðina fara rangt með mál um Ásthildi Lóu Kökuskreytingar og þjóðdansar á „Fjör í Flóa“ í dag Tvenn mótmæli í Reykjavík og herþota á flugsýningu „Mæta á næstu Palestínumótmæli og berja þetta lið“ Missa fatamarkaðinn með flutningi Konukots í Ármúla „Glútenóþol var orðið óhreinn hattur yfir þetta allt saman“ Ók hlaupahjólinu á tré með pizzu í annarri Hefja söfnun fyrir fjölskyldu Víglundar Borðaði súrdeigsbrauð og mældist með áfengi í útblæstri Hefur skilning á báðum sjónarmiðum í Heiðmerkurmálinu Þekkir ekki eina stelpu sem ekki hefur verið áreitt Sjá meira
Náttúruminjasafn Íslands efnir til sérstakrar rannsóknar til að varpa ljósi á endurtekna fundi rostungs- og hvalabeina í fjörunni í Staðarsveit á Snæfellsnesi. Undirliggjandi er kenning um að frægir taflmenn, skornir úr rostungstönnum, eigi sér íslenskan uppruna. Hilmar J. Malmquist, forstöðumaður Náttúruminjasafnsins, vísar til þess hversu sérstakt það er að þrjár hauskúpur rostunga fundust með skömmu millibili í fjörunni í landi Barðastaða í Staðarsveit. Um einstakan fund sé í raun að ræða, en Náttúruminjasafnið fékk í gær eina af hauskúpunum þremur að gjöf. Hilmar segir að gjöfin gefi innsýn í það sem kemur til greina á sýningu safnsins í framtíðinni. Í gagnagrunni eru upplýsingar um rúmlega 50 beinafundi rostunga, og er elsta sýnið frá 1884. „Það stendur til að fara í aldursgreiningu á stórum hluta þessara beina. Það mun bregða nýju ljósi á þessa fundi og komur þessara stóru og áhugaverðu dýra í gegnum aldirnar,“ segir Hilmar. Fréttablaðið sagði frá beinafundinum í mars, en það var Örn Erlendsson, forstjóri Triton, sem fann hausana þrjá og stakar rostungstennur í fjörunni við sumarhús sitt í apríl 2008. Í viðtali við Fréttablaðið sagði Örn frá því að hann hefði sóst eftir því að gripirnir væru rannsakaðir sem ekki skilaði árangri á þeim tíma. „Þetta er mjög athyglisvert, þ.e. margir fundir af þessum toga á sama stað,“ segir Hilmar og bætir við að þetta vilji safnið láta kanna betur. „Því verður efnt til rannsóknar undir forystu Náttúruminjasafnsins með það fyrir augum að reyna að varpa ljósi á tilurð þessara sjávarspendýrabeina og forsögu. Aldur beinanna verður m.a. ákvarðaður með C-14 aldursgreiningu, jarðfræði fundarstaðarins rannsökuð, spáð í strandgrunn og hafstrauma og kafað í sögulegar heimildir.“ Ráðgert er að rannsóknarverkefnið verði að hluta til á könnu meistaranema við Jarðvísindadeild Háskóla Íslands en auk HÍ koma að verkefninu Náttúrufræðistofnun Íslands og Fornleifafræðistofan.Umdeild kenning um íslenskan uppruna Á spýtunni hangir einnig kenning Guðmundar G. Þórarinssonar um að elstu taflmenn heims með nútímaútlit, Lewis-taflmennirnir, séu íslenskir að uppruna. Taflmennirnir fundust árið 1831 á skosku eyjunni Lewis. Þeir eru flestir skornir úr rostungstönn og taldir gerðir á árabilinu 1150 til 1200. Taflmennirnir eru taldir meðal merkustu forngripa í eigu Breska þjóðminjasafnsins.
Mest lesið Þrír fluttir á bráðamóttökuna af tónleikum FM95BLÖ Innlent Kosti tugi milljóna að hirða yfirgefin húsgögn Innlent Sagðist ekki hafa orðið var við átök: „Ég var eins og pabbi þeirra“ Innlent „Við erum engir rasistar“ Innlent Liggur þungt haldinn eftir stórfellda líkamsárás í Hlíðunum Innlent Tékknesk herþota hluti af árlegri flugsýningu Innlent „Fallegur dagur“ fyrir útskrift Innlent Banaslysið haft áhrif á undirbúning manngerðra íshella Innlent Hinn látni erlendur ríkisborgari á þrítugsaldri Innlent Bað um 12 milljónir til að halda tónlistarhátíð í öðru sveitarfélagi Innlent Fleiri fréttir Þrír fluttir á bráðamóttökuna af tónleikum FM95BLÖ Tékknesk herþota hluti af árlegri flugsýningu Kosti tugi milljóna að hirða yfirgefin húsgögn „Fallegur dagur“ fyrir útskrift Banaslysið haft áhrif á undirbúning manngerðra íshella Sagðist ekki hafa orðið var við átök: „Ég var eins og pabbi þeirra“ Gamlir Fóstbræður sungu fyrir Njál og hans fólk á Bergþórshvoli Einn fékk rúmar fimmtíu milljónir Lengri opnunartímar sundlauga taka gildi „Við erum engir rasistar“ Kolmónoxíðeitrun talin vera orsök veikinda í flugvél Hasar á tvöföldum mótmælum, flugsýning og tryllitæki í beinni Liggur þungt haldinn eftir stórfellda líkamsárás í Hlíðunum Nikótínþurfi guðsbarn braust inn í Bjarnabúð „Ef fram heldur sem horfir verður Aþena lögð niður í næstu viku“ Stimpingar milli mótmælenda á Austurvelli Sigríður svarar gagnrýni á störf lögreglunnar á Suðurnesjum Tíundi hver með ágætiseinkunn í MR Engin smithætta vegna veikinda í vélinni Segir Viðskiptablaðið og Samstöðina fara rangt með mál um Ásthildi Lóu Kökuskreytingar og þjóðdansar á „Fjör í Flóa“ í dag Tvenn mótmæli í Reykjavík og herþota á flugsýningu „Mæta á næstu Palestínumótmæli og berja þetta lið“ Missa fatamarkaðinn með flutningi Konukots í Ármúla „Glútenóþol var orðið óhreinn hattur yfir þetta allt saman“ Ók hlaupahjólinu á tré með pizzu í annarri Hefja söfnun fyrir fjölskyldu Víglundar Borðaði súrdeigsbrauð og mældist með áfengi í útblæstri Hefur skilning á báðum sjónarmiðum í Heiðmerkurmálinu Þekkir ekki eina stelpu sem ekki hefur verið áreitt Sjá meira