Horft verði til menntunar og hæfni í stað lífaldurs fólks Stefán Rafn Sigurbjörnsson skrifar 6. júlí 2015 07:00 Aldursmunur þessara manna gæti skapað launamun óháð starfsreynslu. Kristín ÓlafsdóttirVísir/Arnþór Í flestum kjarasamningum er það almenn regla að starfsaldur ákvarði laun og launaþrep. Í sumum kjarasamningum kemur fram að lífaldur einstaklinga skuli ákvarða hluta launa. Þar á meðal er kjarasamningur Starfsmannafélags Reykjavíkur við Reykjavíkurborg. Þar hefur lífaldur áhrif á launaþrep og aldursþrepin eru frá undir 20 ára aldri allt að 35 ára. Ákvæði um lífaldur eru ekki tiltekin eftir 35 ára aldur. „Ég sjálf hef fundið fyrir þessu,“ segir Kristín Ólafsdóttir, starfsmaður Reykjavíkurborgar. Hún vann síðasta sumar fyrir verkefnið Skyldurækin þar sem hún fræddi ungt fólk meðal annar um kjaramál. „Ég fékk sem sagt meira borgað en samstarfsfélagi minn af því að ég var tveimur árum eldri.“ Kristín segir að fáir krakkar hafi verið meðvitaðir um réttindi sín og nauðsynlegt sé að bæta fræðslu um kjaramál. „Þau voru mörg hver úti á túni þó það hafi verið misjafnt. Það þyrfti að koma þessu betur inn í skólanna, námskrána,“ segir hún. „Mér hefur alltaf fundist þetta skrítið. Að lífaldur trompi starfsaldur.“Inga Auðbjörg KristjánsdóttirInga Auðbjörg Kristjánsdóttir, formaður Landssambands æskulýðsfélaga, tekur undir að það sé ósanngjarnt að mismuna fólki eftir lífaldri. „Það þarf að meta menntun og hæfni einstaklinga til verðleika en ekki aldur, umbuna þér ef þú hefur reynslu á einhverju sviði en ekki eftir hversu marga hringi þú hefur farið í kringum sólina,“ segir hún. Inga nefnir fleiri dæmi um mismunun á vinnumarkaði og bendir á nýsamþykkta kjarasamninga þar sem átján og nítján ára einstaklingar þéna 95 prósent af byrjunarlaunum tvítugra einstaklinga. Í tilmælum Evrópusambandsins um bann við mismunun á vinnumarkaði er meðal annars tiltekið að bannað sé að mismuna eftir aldri hvað varðar aðgang að störfum, ráðningar, laun og fleira. Tilmælin hafa enn ekki verið innleidd á Íslandi en frumvarp um innleiðingu þeirra er tilbúið í félagsmálaráðuneytinu. Einungis á eftir að leggja það fram. Halldór Oddsson, lögfræðingur ASÍ, segir að tilskipunin muni ekki breyta ákvæðum um lífaldur. „Við tökum því mjög fagnandi að tilskipunin verði loksins leidd inn í lög og það er algerlega nauðsynlegt og það verður mikil réttarbót almennt. En varðandi lífaldurinn og 95 prósent regluna þá held ég að það breytist ekki,“ segir Halldór. „Auðvitað myndi maður vilja að allir hefðu sömu laun og góð laun. En lögfræðilega þá tel ég að þetta standist alveg skoðun. Ég held að það sé alveg margviðurkennt og hafi að einhverju leyti verið látið reyna á það, eins og fyrir Evrópudómstóli og fleira. Þau mál sem hafa fallið varðandi aldursmismunun hafi vanalega verið grófari tilvik.“ Mest lesið María Sigrún látin fara úr Kveik Innlent Ætlar í aðra undirskriftasöfnun Innlent Halla Hrund mælist með mest fylgi allra frambjóðenda Innlent Svona var stemmningin á lokaspretti forsetaefnanna í Hörpu Innlent Svona var Pallborðið með Arnari Þór, Ásdísi Rán og Ástþóri Innlent „Ef ég get flogið þremur gerðum af þyrlum þá get ég tekið ákvörðun fyrir þjóðina“ Innlent Dregur framboðið til baka Innlent „Ísdrottningin myndi bráðna ef hér kæmi kjarnorkusprengja“ Innlent Mikil tíðindi í glænýrri könnun Innlent Viktor stal senunni: Hefði ekki haft tíma til að safna ef hann væri í vinnu Innlent Fleiri fréttir Veisluhöld forseta séu barns síns tíma Húsráðendum tókst að ráða niðurlögum elds í þakskyggni Landsréttur komi fram við ákæruvaldið eins og lítið barn Mannasættir sem óttist ekki að standa í fæturnar Mótmælendur fengu óvæntan liðstyrk frá Hollywood Ráðherra reiðubúin að vinna með atvinnuveganefnd að breytingum Vill skipa í ríkissjórn eftir eigin höfði Halla Hrund mælist með mest fylgi allra frambjóðenda Mikil tíðindi í glænýrri könnun Ástþór sannfærður um að verða sjöundi forsetinn Refsing fyrir að nauðga stjúpdóttur æskuvinar þyngd Ætlar í aðra undirskriftasöfnun Hjúkrunarfræðingurinn ekki laus allra mála enn Trúnaðarsamtöl við forsætisráðherra lykilatriði Sprakk úr hlátri „Ísdrottningin myndi bráðna ef hér kæmi kjarnorkusprengja“ Með hundruð sjálfboðaliða í liði sínu Samskiptaleysi meðal lögreglumanna olli því að fólk var sektað Verði ekki meðvirk frekar en Ólafur Ragnar Rifjaði upp þegar forsetinn bjargaði landinu Skemmdarvargar á eftir útilistaverkum eftir Einar Jónsson Krafturinn í gosinu gæti aukist verulega haldi kvikusöfnun áfram Þrettánda nafnið bætist við Fimm af tólf skiluðu einungis rafrænum meðmælum Gylfi leiðir samhæfingu vegna Grindavíkur María Sigrún látin fara úr Kveik Viktor stal senunni: Hefði ekki haft tíma til að safna ef hann væri í vinnu Forsetaefni streymdu í Hörpu Svona var Pallborðið með Arnari Þór, Ásdísi Rán og Ástþóri „Ef ég get flogið þremur gerðum af þyrlum þá get ég tekið ákvörðun fyrir þjóðina“ Sjá meira
Kristín ÓlafsdóttirVísir/Arnþór Í flestum kjarasamningum er það almenn regla að starfsaldur ákvarði laun og launaþrep. Í sumum kjarasamningum kemur fram að lífaldur einstaklinga skuli ákvarða hluta launa. Þar á meðal er kjarasamningur Starfsmannafélags Reykjavíkur við Reykjavíkurborg. Þar hefur lífaldur áhrif á launaþrep og aldursþrepin eru frá undir 20 ára aldri allt að 35 ára. Ákvæði um lífaldur eru ekki tiltekin eftir 35 ára aldur. „Ég sjálf hef fundið fyrir þessu,“ segir Kristín Ólafsdóttir, starfsmaður Reykjavíkurborgar. Hún vann síðasta sumar fyrir verkefnið Skyldurækin þar sem hún fræddi ungt fólk meðal annar um kjaramál. „Ég fékk sem sagt meira borgað en samstarfsfélagi minn af því að ég var tveimur árum eldri.“ Kristín segir að fáir krakkar hafi verið meðvitaðir um réttindi sín og nauðsynlegt sé að bæta fræðslu um kjaramál. „Þau voru mörg hver úti á túni þó það hafi verið misjafnt. Það þyrfti að koma þessu betur inn í skólanna, námskrána,“ segir hún. „Mér hefur alltaf fundist þetta skrítið. Að lífaldur trompi starfsaldur.“Inga Auðbjörg KristjánsdóttirInga Auðbjörg Kristjánsdóttir, formaður Landssambands æskulýðsfélaga, tekur undir að það sé ósanngjarnt að mismuna fólki eftir lífaldri. „Það þarf að meta menntun og hæfni einstaklinga til verðleika en ekki aldur, umbuna þér ef þú hefur reynslu á einhverju sviði en ekki eftir hversu marga hringi þú hefur farið í kringum sólina,“ segir hún. Inga nefnir fleiri dæmi um mismunun á vinnumarkaði og bendir á nýsamþykkta kjarasamninga þar sem átján og nítján ára einstaklingar þéna 95 prósent af byrjunarlaunum tvítugra einstaklinga. Í tilmælum Evrópusambandsins um bann við mismunun á vinnumarkaði er meðal annars tiltekið að bannað sé að mismuna eftir aldri hvað varðar aðgang að störfum, ráðningar, laun og fleira. Tilmælin hafa enn ekki verið innleidd á Íslandi en frumvarp um innleiðingu þeirra er tilbúið í félagsmálaráðuneytinu. Einungis á eftir að leggja það fram. Halldór Oddsson, lögfræðingur ASÍ, segir að tilskipunin muni ekki breyta ákvæðum um lífaldur. „Við tökum því mjög fagnandi að tilskipunin verði loksins leidd inn í lög og það er algerlega nauðsynlegt og það verður mikil réttarbót almennt. En varðandi lífaldurinn og 95 prósent regluna þá held ég að það breytist ekki,“ segir Halldór. „Auðvitað myndi maður vilja að allir hefðu sömu laun og góð laun. En lögfræðilega þá tel ég að þetta standist alveg skoðun. Ég held að það sé alveg margviðurkennt og hafi að einhverju leyti verið látið reyna á það, eins og fyrir Evrópudómstóli og fleira. Þau mál sem hafa fallið varðandi aldursmismunun hafi vanalega verið grófari tilvik.“
Mest lesið María Sigrún látin fara úr Kveik Innlent Ætlar í aðra undirskriftasöfnun Innlent Halla Hrund mælist með mest fylgi allra frambjóðenda Innlent Svona var stemmningin á lokaspretti forsetaefnanna í Hörpu Innlent Svona var Pallborðið með Arnari Þór, Ásdísi Rán og Ástþóri Innlent „Ef ég get flogið þremur gerðum af þyrlum þá get ég tekið ákvörðun fyrir þjóðina“ Innlent Dregur framboðið til baka Innlent „Ísdrottningin myndi bráðna ef hér kæmi kjarnorkusprengja“ Innlent Mikil tíðindi í glænýrri könnun Innlent Viktor stal senunni: Hefði ekki haft tíma til að safna ef hann væri í vinnu Innlent Fleiri fréttir Veisluhöld forseta séu barns síns tíma Húsráðendum tókst að ráða niðurlögum elds í þakskyggni Landsréttur komi fram við ákæruvaldið eins og lítið barn Mannasættir sem óttist ekki að standa í fæturnar Mótmælendur fengu óvæntan liðstyrk frá Hollywood Ráðherra reiðubúin að vinna með atvinnuveganefnd að breytingum Vill skipa í ríkissjórn eftir eigin höfði Halla Hrund mælist með mest fylgi allra frambjóðenda Mikil tíðindi í glænýrri könnun Ástþór sannfærður um að verða sjöundi forsetinn Refsing fyrir að nauðga stjúpdóttur æskuvinar þyngd Ætlar í aðra undirskriftasöfnun Hjúkrunarfræðingurinn ekki laus allra mála enn Trúnaðarsamtöl við forsætisráðherra lykilatriði Sprakk úr hlátri „Ísdrottningin myndi bráðna ef hér kæmi kjarnorkusprengja“ Með hundruð sjálfboðaliða í liði sínu Samskiptaleysi meðal lögreglumanna olli því að fólk var sektað Verði ekki meðvirk frekar en Ólafur Ragnar Rifjaði upp þegar forsetinn bjargaði landinu Skemmdarvargar á eftir útilistaverkum eftir Einar Jónsson Krafturinn í gosinu gæti aukist verulega haldi kvikusöfnun áfram Þrettánda nafnið bætist við Fimm af tólf skiluðu einungis rafrænum meðmælum Gylfi leiðir samhæfingu vegna Grindavíkur María Sigrún látin fara úr Kveik Viktor stal senunni: Hefði ekki haft tíma til að safna ef hann væri í vinnu Forsetaefni streymdu í Hörpu Svona var Pallborðið með Arnari Þór, Ásdísi Rán og Ástþóri „Ef ég get flogið þremur gerðum af þyrlum þá get ég tekið ákvörðun fyrir þjóðina“ Sjá meira