Austur-Kongó og Rúanda á „barmi styrjaldar“ Samúel Karl Ólason skrifar 21. febrúar 2024 13:33 Meðlimir uppreisnarhópsins M23 á ferðinni í Kibumba í austurhluta Austur-Kongó. AP/Moses Sawasawa Hundruð þúsunda hafa þurft að flýja undan sífellt harðnandi átökum milli hers Austur-Kongó og M23 uppreisnarmanna í austurhluta Kongó. Uppreisnarmennirnir hafa barist gegn hernum í áratugi, með stuðningi yfirvalda í Rúanda, en líkur á almennu stríði milli Kongó og Rúanda hafa aukist verulega. Talið er að fjöldi fólks hafi fallið í átökum undanfarinna vikna. Forsvarsmenn Sameinuðu þjóðanna óttast að ný styrjöld geti brotist út og að hún gæti náð til fleiri ríkja en Austur-Kongó og Rúanda. Varað var við því á fundi öryggisráðsins í gær að Austur-Kongó og Rúanda væru á barmi nýjar styrjaldar. Erindreki Bandaríkjanna sagði gífurlega mikilvægt að hefja viðræður sem fyrst. Bandaríkjamenn höfðu á mánudaginn kallað eftir því að hermenn Rúanda færu úr austurhluta Kongó og tækju loftvarnarkerfi sín með sér. Ráðamenn í Frakklandi hafa slegið á svipaða strengi og kallað eftir því að Rúanda láti af stuðningi við M23 og flytji hermenn sína á brot frá landsvæði Austur-Kongó. Þessari kröfu var hafnað. Utanríkisráðuneyti Rúanda sagði hermennina vera að verja landsvæði Rúanda í ljósi mikillar hernaðaruppbyggingar Kongó-megin við landamærin. Uppreisnarmenn M23 eru sagðir betur vopnum búnir og agaðri en meðlimir hers Austur-Kongó. Þeir njóta stuðnings hers Rúanda.AP/Moses Sawasawa Óttast að fleiri ríki dragist inn í átökin Erindreki Sameinuðu þjóðanna varaði við því að fundi öryggisráðsins í gær að hætt væri við því að allsherjar stríð myndi blossa upp á svæðinu og að önnur ríki Afríku gætu hæglega dregist inn í átökin. Mikilvægt sé að reyna að binda enda á átökin í Norður Kivu-héraði í Austur-Kongó. Héraðið liggur við Rúanda. Á vef Sameinuðu þjóðanna segir að ástandið í Austur-Kongó sé ein flóknasta og mest langvarandi krísa í heiminum. Það hafi staðið yfir í um þrjá áratugi. Frá því friðargæsluliðarnir hurfu á brott í desember hafa átökin harðnað verulega og hafa meðlimir M23 sótt fram á nokkrum stöðum. Því hefur mikill fjöldi fólks flúið undan átökunum. Talið er að rúmlega fjögur hundruð þúsund manns hafi flúið til Goma, höfuðborgar Norður Kivu-héraðs á undanförnum vikum. Kólerutilfellum hefur fjölgað verulega í kjölfarið, samhliða skorti á hreinu neysluvatni. Áhugasamir geta horf á sjónvarpsfrétt France24 frá því í gær um ástandið í Austur-Kongó og Rúanda hér að neðan. Langvarandi deilur og átök Hópurinn M23 er myndaður uppreisnarmönnum sem tilheyra Tútsa-þjóðarbrotinu en þeir hafa ítrekað tekið upp vopn gegn ríkisstjórn Austur-Kongó. Nafnið M23 vísar til samkomulags frá 23. mars 2009, sem batt enda á fyrri uppreisn Tútsa í austurhluta Kongó gegn yfirvöldum landsins. Leiðtogar hópsins hafa sakað ríkisstjórnina um að fylgja ekki samkomulaginu og þá sérstaklega þeim liðum þess um að innleiða Tútsa í herinn og hið opinbera kerfi. Á árunum 2012 og 2013 lögðu þeir stór svæði í austurhluta Austur-Kongó undir sig, áður en þeir voru reknir á brot af her Kongó og sveitum á vegum Sameinuðu þjóðanna. Uppreisnarmennirnir flúðu þá til Rúanda og Úganda. Árið 2022 gerðu hóparnir aftur árás á Kongó og lögðu aftur undir sig stór svæði í austurhluta landsins. Þá sögðu leiðtogar hópanna að þær árásir hafi verið gerðar vegna árása hóps sem kallast FDLR og sökuðu her Kongó um að starfa með hópnum. FDLR er hópur sem myndaður var af Hútum sem flúðu frá Rúanda eftir þjóðarmorðið 1994. Umræddir Hútar höfðu tekið þátt í ódæðunum þegar rúmlega átta hundrað þúsund Tútsar og frjálslyndir Hútar voru myrtir. Suður-Afríka hefur sent um 2.900 hermenn til Kongó. Tveir hermenn féllu og þrír særðust þegar sprengja lenti í herstöð þeirra í gær.AP/Moses Sawasawa Rúanda og Úganda hafa lengi átt í deilum og átökum við Austur-Kongó. Ríkin gerðu innrás í Kongó á árunum 1996 og 1998 sem sagðar voru til að verjast árásum frá vopnuðum hópum í Kongó. Yfirvöld í Rúanda hafa lengi verið sökuð um að styðja við M23 með vopnum og hermönnum en þau segja átökin að þessu sinni vera sök yfirvalda í Kongó og ákvörðunar þeirra um að binda enda á veru friðargæsluliða við landamæri ríkjanna, samkvæmt frétt Reuters. Þá hafa ráðamenn í Rúanda kvartað yfir ummælum embættismanna í Kongó, sem hótað hafa því að gera innrás í Rúanda. Ergju ráðamanna í Kongó má rekja til vangetu friðargæsluliða, eins og sveita frá Kenía, í að halda aftur af uppreisnarhópum. Þess vegna var endir bundinn á veru friðargæsluliða á svæðinu í desember. Í maí í fyrra samþykktu forsvarsmenn Þróunarbandalags sunnanverðrar Afríku (SADC) að senda hermenn til Kongó og hjálpa hernum þar að tryggja öryggi og kveða niður uppreisnarhópa. Hermenn frá Suður-Afríku, Malaví og Tansaníu hafa meðal annars verið sendir á svæðið. Austur-Kongó Rúanda Úganda Suður-Afríka Malaví Tansanía Hernaður Sameinuðu þjóðirnar Bandaríkin Frakkland Fréttaskýringar Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Átök á aðalfundi og lögregla kölluð til Innlent Segir samstarfsfólk Katrínar hafa hvatt sig til að draga sig úr leik Innlent De Niro kallaði Trump skrímsli fyrir utan dómshúsið Erlent „Fyrirvarinn var í rauninni enginn“ Innlent Sindri Freyr er látinn Innlent „Er búinn að blokka 237 manneskjur á tíu dögum“ Innlent Undir yfirborði kosningabaráttunnar kraumi svæsinn slagur Innlent Fyrstu tölur frá Reykjavík ættu að gefa góða mynd af úrslitum Innlent Öllu tjaldað til við opnun nýrra undirganga Innlent Katrín græði stórum á vangetu kjósenda til að kjósa taktískt Innlent Fleiri fréttir De Niro kallaði Trump skrímsli fyrir utan dómshúsið „Við höfum ekkert“ Ógiltu neitunarvald forseta til að koma fjölmiðlalögum í gegn Biðst afsökunar á ummælum um „faggaskap“ Yfir fimmtíu stig í hitabylgju í Pakistan Pólverjar víggirða landamærin í austri Forseti Perú kærður fyrir mútuþægni Yfirmaður ísraelsku leyniþjónustunnar sagður hafa hótað saksóknara Alþjóðasakamáladómstólsins Notaði niðrandi orð um samkynhneigða karla á lokuðum fundi Trump lofar að útrýma mótmælum til stuðnings Palestínu Segir árásirnar í Rafah „hræðileg mistök“ Segja Frakka ætla að senda hermenn til Úkraínu Sautján ára „hermaður Hitlers” dæmdur í sjö ára fangelsi Töldu að enginn ætti að deyja í árásunum AfD náði ekki að sigra eftir hrinu hneykslismála Óttast að um 2.000 hafi látist í aurskriðum á föstudag Alríkislögreglan aðstoðar við leit að munum úr British Museum Átján látnir eftir mikið óveður í miðríkjum Bandaríkjanna Hart sótt að Sunak vegna hugmynda um herþjónustu fyrir 18 ára Hryllingur í Rafah eftir hefndaraðgerðir Átta á sjúkrahúsi eftir mikla ókyrrð 700 talin af vegna aurskriðu í Papúa Nýju-Gíneu Hamas skaut eldflaugum í átt að Tel Aviv Flytja hjálpargögn til Gasa í gegnum Kerem Shalom Tólf látin og tugir særð eftir árás á byggingavöruverslun Fjölda saknað eftir loftárás á byggingavöruverslun Halda áfram árásum á Rafah Hafnaði beiðni Baldwin um frávísun „Við munum vinna þennan slag“ Vilja banna snjallsíma fyrir yngri en 16 ára Sjá meira
Talið er að fjöldi fólks hafi fallið í átökum undanfarinna vikna. Forsvarsmenn Sameinuðu þjóðanna óttast að ný styrjöld geti brotist út og að hún gæti náð til fleiri ríkja en Austur-Kongó og Rúanda. Varað var við því á fundi öryggisráðsins í gær að Austur-Kongó og Rúanda væru á barmi nýjar styrjaldar. Erindreki Bandaríkjanna sagði gífurlega mikilvægt að hefja viðræður sem fyrst. Bandaríkjamenn höfðu á mánudaginn kallað eftir því að hermenn Rúanda færu úr austurhluta Kongó og tækju loftvarnarkerfi sín með sér. Ráðamenn í Frakklandi hafa slegið á svipaða strengi og kallað eftir því að Rúanda láti af stuðningi við M23 og flytji hermenn sína á brot frá landsvæði Austur-Kongó. Þessari kröfu var hafnað. Utanríkisráðuneyti Rúanda sagði hermennina vera að verja landsvæði Rúanda í ljósi mikillar hernaðaruppbyggingar Kongó-megin við landamærin. Uppreisnarmenn M23 eru sagðir betur vopnum búnir og agaðri en meðlimir hers Austur-Kongó. Þeir njóta stuðnings hers Rúanda.AP/Moses Sawasawa Óttast að fleiri ríki dragist inn í átökin Erindreki Sameinuðu þjóðanna varaði við því að fundi öryggisráðsins í gær að hætt væri við því að allsherjar stríð myndi blossa upp á svæðinu og að önnur ríki Afríku gætu hæglega dregist inn í átökin. Mikilvægt sé að reyna að binda enda á átökin í Norður Kivu-héraði í Austur-Kongó. Héraðið liggur við Rúanda. Á vef Sameinuðu þjóðanna segir að ástandið í Austur-Kongó sé ein flóknasta og mest langvarandi krísa í heiminum. Það hafi staðið yfir í um þrjá áratugi. Frá því friðargæsluliðarnir hurfu á brott í desember hafa átökin harðnað verulega og hafa meðlimir M23 sótt fram á nokkrum stöðum. Því hefur mikill fjöldi fólks flúið undan átökunum. Talið er að rúmlega fjögur hundruð þúsund manns hafi flúið til Goma, höfuðborgar Norður Kivu-héraðs á undanförnum vikum. Kólerutilfellum hefur fjölgað verulega í kjölfarið, samhliða skorti á hreinu neysluvatni. Áhugasamir geta horf á sjónvarpsfrétt France24 frá því í gær um ástandið í Austur-Kongó og Rúanda hér að neðan. Langvarandi deilur og átök Hópurinn M23 er myndaður uppreisnarmönnum sem tilheyra Tútsa-þjóðarbrotinu en þeir hafa ítrekað tekið upp vopn gegn ríkisstjórn Austur-Kongó. Nafnið M23 vísar til samkomulags frá 23. mars 2009, sem batt enda á fyrri uppreisn Tútsa í austurhluta Kongó gegn yfirvöldum landsins. Leiðtogar hópsins hafa sakað ríkisstjórnina um að fylgja ekki samkomulaginu og þá sérstaklega þeim liðum þess um að innleiða Tútsa í herinn og hið opinbera kerfi. Á árunum 2012 og 2013 lögðu þeir stór svæði í austurhluta Austur-Kongó undir sig, áður en þeir voru reknir á brot af her Kongó og sveitum á vegum Sameinuðu þjóðanna. Uppreisnarmennirnir flúðu þá til Rúanda og Úganda. Árið 2022 gerðu hóparnir aftur árás á Kongó og lögðu aftur undir sig stór svæði í austurhluta landsins. Þá sögðu leiðtogar hópanna að þær árásir hafi verið gerðar vegna árása hóps sem kallast FDLR og sökuðu her Kongó um að starfa með hópnum. FDLR er hópur sem myndaður var af Hútum sem flúðu frá Rúanda eftir þjóðarmorðið 1994. Umræddir Hútar höfðu tekið þátt í ódæðunum þegar rúmlega átta hundrað þúsund Tútsar og frjálslyndir Hútar voru myrtir. Suður-Afríka hefur sent um 2.900 hermenn til Kongó. Tveir hermenn féllu og þrír særðust þegar sprengja lenti í herstöð þeirra í gær.AP/Moses Sawasawa Rúanda og Úganda hafa lengi átt í deilum og átökum við Austur-Kongó. Ríkin gerðu innrás í Kongó á árunum 1996 og 1998 sem sagðar voru til að verjast árásum frá vopnuðum hópum í Kongó. Yfirvöld í Rúanda hafa lengi verið sökuð um að styðja við M23 með vopnum og hermönnum en þau segja átökin að þessu sinni vera sök yfirvalda í Kongó og ákvörðunar þeirra um að binda enda á veru friðargæsluliða við landamæri ríkjanna, samkvæmt frétt Reuters. Þá hafa ráðamenn í Rúanda kvartað yfir ummælum embættismanna í Kongó, sem hótað hafa því að gera innrás í Rúanda. Ergju ráðamanna í Kongó má rekja til vangetu friðargæsluliða, eins og sveita frá Kenía, í að halda aftur af uppreisnarhópum. Þess vegna var endir bundinn á veru friðargæsluliða á svæðinu í desember. Í maí í fyrra samþykktu forsvarsmenn Þróunarbandalags sunnanverðrar Afríku (SADC) að senda hermenn til Kongó og hjálpa hernum þar að tryggja öryggi og kveða niður uppreisnarhópa. Hermenn frá Suður-Afríku, Malaví og Tansaníu hafa meðal annars verið sendir á svæðið.
Austur-Kongó Rúanda Úganda Suður-Afríka Malaví Tansanía Hernaður Sameinuðu þjóðirnar Bandaríkin Frakkland Fréttaskýringar Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Átök á aðalfundi og lögregla kölluð til Innlent Segir samstarfsfólk Katrínar hafa hvatt sig til að draga sig úr leik Innlent De Niro kallaði Trump skrímsli fyrir utan dómshúsið Erlent „Fyrirvarinn var í rauninni enginn“ Innlent Sindri Freyr er látinn Innlent „Er búinn að blokka 237 manneskjur á tíu dögum“ Innlent Undir yfirborði kosningabaráttunnar kraumi svæsinn slagur Innlent Fyrstu tölur frá Reykjavík ættu að gefa góða mynd af úrslitum Innlent Öllu tjaldað til við opnun nýrra undirganga Innlent Katrín græði stórum á vangetu kjósenda til að kjósa taktískt Innlent Fleiri fréttir De Niro kallaði Trump skrímsli fyrir utan dómshúsið „Við höfum ekkert“ Ógiltu neitunarvald forseta til að koma fjölmiðlalögum í gegn Biðst afsökunar á ummælum um „faggaskap“ Yfir fimmtíu stig í hitabylgju í Pakistan Pólverjar víggirða landamærin í austri Forseti Perú kærður fyrir mútuþægni Yfirmaður ísraelsku leyniþjónustunnar sagður hafa hótað saksóknara Alþjóðasakamáladómstólsins Notaði niðrandi orð um samkynhneigða karla á lokuðum fundi Trump lofar að útrýma mótmælum til stuðnings Palestínu Segir árásirnar í Rafah „hræðileg mistök“ Segja Frakka ætla að senda hermenn til Úkraínu Sautján ára „hermaður Hitlers” dæmdur í sjö ára fangelsi Töldu að enginn ætti að deyja í árásunum AfD náði ekki að sigra eftir hrinu hneykslismála Óttast að um 2.000 hafi látist í aurskriðum á föstudag Alríkislögreglan aðstoðar við leit að munum úr British Museum Átján látnir eftir mikið óveður í miðríkjum Bandaríkjanna Hart sótt að Sunak vegna hugmynda um herþjónustu fyrir 18 ára Hryllingur í Rafah eftir hefndaraðgerðir Átta á sjúkrahúsi eftir mikla ókyrrð 700 talin af vegna aurskriðu í Papúa Nýju-Gíneu Hamas skaut eldflaugum í átt að Tel Aviv Flytja hjálpargögn til Gasa í gegnum Kerem Shalom Tólf látin og tugir særð eftir árás á byggingavöruverslun Fjölda saknað eftir loftárás á byggingavöruverslun Halda áfram árásum á Rafah Hafnaði beiðni Baldwin um frávísun „Við munum vinna þennan slag“ Vilja banna snjallsíma fyrir yngri en 16 ára Sjá meira
Yfirmaður ísraelsku leyniþjónustunnar sagður hafa hótað saksóknara Alþjóðasakamáladómstólsins