Skattastefna Reykjavíkurborgar er partur af atvinnustefnunni Ólafur Stephensen skrifar 7. apríl 2022 12:30 Ný atvinnu- og nýsköpunarstefna Reykjavíkurborgar var lögð fyrir borgarstjórn fyrr í vikunni. Í henni eru ýmsir góðir punktar. Stefnan er m.a. byggð á niðurstöðum samráðs við fyrirtæki í borginni og samtök þeirra. Á þeim fundum komst til skila – og rataði meira að segja inn í plaggið – að tortryggni og vantraust ríkir á milli atvinnulífs og borgaryfirvalda. Það er ekki ofsagt. Á fundi félagsmanna Félags atvinnurekenda með fulltrúum borgarinnar sumarið 2019 var þannig farið yfir hvernig mörg fyrirtæki upplifa þjónustu borgarinnar sem ógegnsæja, flókna, gamaldags og seinvirka og að lítill áhugi sé hjá borgaryfirvöldum að bjóða upp á gott rekstrarumhverfi, til dæmis með því að stilla skattlagningu og gjaldtöku í hóf eða tryggja að innviðir borgarinnar þjóni atvinnulífinu, meðal annars með því að leiðir til vöruflutninga séu greiðar. Í nýju stefnunni virðist leitazt við að bregðast við þessu; nú vilja borgaryfirvöld að borgin verði „spennandi staður til þess að setja á fót og reka fyrirtæki af öllum stærðum og gerðum“. Þau vilja líka skapa umhverfi sem „einkennist af trausti, jákvæðni og vilja til samstarfs og þjónustu“ og að „þjónusta okkar sé auðskilin, skilvirk, stafræn og fyrirsjáanleg og að innviðir borgarinnar séu vandaðir og í takt við þarfir samfélagsins.“ Gott hjá þeim. Drög að stefnunni voru send ýmsum hagsmunaaðilum til umsagnar í febrúar síðastliðnum. Í umsögn sinni um drögin minnti Félag atvinnurekenda á að atvinnu- og nýsköpunarstefna þarf ekki endilega að snúast um aðgerðir og inngrip af hálfu borgaryfirvalda, heldur er enn mikilvægara að þau setji sér þá stefnu að þvælast sem minnst fyrir nýsköpun, einstaklingsframtaki og fyrirtækjarekstri með regluverki, skriffinnsku og skattheimtu. Hagstætt skattaumhverfi er hluti af góðu rekstrarumhverfi FA gerði síðan eftirfarandi athugasemd við kaflann um „gott umhverfi atvinnulífs og nýsköpunar“: „Að mati FA vantar alveg umfjöllun um skattaumhverfi í þennan kafla stefnunnar. Ljóst er að Reykjavíkurborg stendur höllum fæti í samkeppni við nágrannasveitarfélögin vegna hæstu fasteignaskatta á atvinnuhúsnæði á höfuðborgarsvæðinu. Æ fleiri fyrirtæki hugsa sér til hreyfings eða ákveða að hefja starfsemi í nágrannasveitarfélögunum vegna þessarar stefnu borgarinnar. Það hlýtur að eiga að vera forgangsáherzla borgarinnar að bjóða fyrirtækjum upp á samkeppnishæft skattaumhverfi. Svo vísað sé til þess sem sagði hér að framan, ætti borgin að setja sér það markmið að þvælast sem minnst fyrir atvinnurekstri með háum sköttum.“ Á myndunum hér að ofan sést hver veruleikinn er í þessum efnum. Á undanförnum árum hafa nágrannasveitarfélög Reykjavíkur brugðizt við gífurlegum hækkunum á fasteignamati og lækkað álagningarprósentu á atvinnuhúsnæði. Í Hafnarfirði var hún á skömmum tíma lækkuð úr lögleyfðu hámarki, 1,65% af fasteignamati, niður í 1,4% svo dæmi sé nefnt. Reykjavíkurborg sat eftir og lækkaði ekki sína skatta fyrr en árið 2021 og þá niður í 1,6%. Skattprósentan er áfram sú hæsta á höfuðborgarsvæðinu. Álagður fasteignaskattur á atvinnuhúsnæði lækkaði til samræmis við þetta lítillega árið 2021 en sé horft á tímabilið frá 2015, þegar núverandi tekjumatsaðferð við útreikning fasteignamats var tekin upp, og fram til síðasta árs hafa fasteignaskattar fyrirtækja í borginni hækkað um sex milljarða, eða milljarð á ári að jafnaði. Það er hækkun upp á rúmlega 71 prósent! Ekki tekið mark á athugasemdum Fyrr í þessari viku bárust svör formanns borgarráðs og stýrihópsins, sem mótaði nýju stefnuna, við athugasemdum sem sendar voru við stefnudrögin. Tekið var tillit til margra, en ekki athugasemdar FA um skattaumhverfið. Það kom okkur hjá Félagi atvinnurekenda á óvart og við óskuðum skýringa. Svar kom um hæl um að ekki væri rætt um skattaumhverfi í stefnunni þar sem það væri „pólitísk ákvörðun á hverjum tíma.“ Þetta er að sjálfsögðu útúrsnúningur. Ákvarðanir um þjónustuviðmót borgarinnar, lóðaframboð, innviðauppbyggingu og fleira sem býr til starfsumhverfi fyrirtækjanna í borginni, eru allt pólitískar ákvarðanir. Það að borgaryfirvöld í Reykjavík treysti sér ekki til að segja í opinberri atvinnu- og nýsköpunarstefnu borgarinnar að þau vilji bjóða upp á hagstætt skattaumhverfi þýðir í raun að það er engin pólitísk samstaða um að snúa af braut hæstu fyrirtækjaskatta á höfuðborgarsvæðinu. Þá vitum við það. Háir skattar eru hluti af atvinnustefnunni Við þurfum samt ekki að fara í neinar grafgötur um að sú stefna að hafa hæsta skattinn á atvinnuhúsnæði á höfuðborgarsvæðinu er hluti af atvinnustefnu borgaryfirvalda í reynd þótt það standi ekki í nýju, fínu stefnunni. Það er stefna sem segir við eigendur, stjórnendur og stofnendur fyrirtækja: Hugsið ykkur til hreyfings. Nágrannasveitarfélögin bjóða betur. Höfundur er framkvæmdastjóri Félags atvinnurekenda. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólafur Stephensen Reykjavík Vinnumarkaður Borgarstjórn Skattar og tollar Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Vegið að æru embættismanna Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir Skoðun Til óákveðinna kjósenda Eygló Halldórsdóttir Skoðun Opið bréf til forsetaframbjóðenda Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun Afhverju viltu fá trúð á Bessastaði? Diljá Ámundadóttir Zoega Skoðun Ómetanleg leiðsögn Magnús Ingi Óskarsson Skoðun Snúningshurðin í ráðuneytinu Jón Kaldal Skoðun Sjókvíafúskið mikla Rán Flygenring Skoðun Það þarf þyrlupall við þjóðarsjúkrahúsið Hópur lækna á þyrlum Landhelgisgæslunnar Skoðun Vegna hvers kýs ég Katrínu Jón Kristjánsson Skoðun Halla Hrund, Halla Tómasdóttir eða Katrín Jakobsdóttir? Reynir Böðvarsson Skoðun Skoðun Skoðun Sameiningaraflið Katrín Jakobsdóttir Kári Bjarnason skrifar Skoðun Snúningshurðin í ráðuneytinu Jón Kaldal skrifar Skoðun Til óákveðinna kjósenda Eygló Halldórsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til forsetaframbjóðenda Elín Erna Steinarsdóttir skrifar Skoðun Ómetanleg leiðsögn Magnús Ingi Óskarsson skrifar Skoðun Vegið að æru embættismanna Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hverjum treystum við fyrir fjöreggjunum okkar? skrifar Skoðun Stöndum í lappirnar! Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Gjöf sem gefur Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Vegna hvers kýs ég Katrínu Jón Kristjánsson skrifar Skoðun Hvar er sómakenndin? Blakleikur Ísraels og Íslands Hrönn Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Alþingi slátrar jafnræðisreglunni Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Málfarslöggan verk sín vann Ari Páll Kristinsson skrifar Skoðun Verðmæti Döff kjósenda Mordekaí Elí Esrason skrifar Skoðun Nýja hægrið Davíð Bergmann skrifar Skoðun Afhverju viltu fá trúð á Bessastaði? Diljá Ámundadóttir Zoega skrifar Skoðun Heldur þann besta en þann næstbesta! Vilhjálmur B. Bragason skrifar Skoðun Vel gert! Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Halla Hrund; vörður auðlinda og nýsköpunar Valdimar Össurarson skrifar Skoðun Forsetabaráttan: Hin fimm fræknu og leiðtogafræðin Sigurður Ragnarsson skrifar Skoðun Sýnileiki og styrkur þjóðar Ásdís Þórhallsdóttir skrifar Skoðun Velferð fólks framar markaðsvæddri netsölu áfengis Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Halla Hrund, Halla Tómasdóttir eða Katrín Jakobsdóttir? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Það þarf þyrlupall við þjóðarsjúkrahúsið Hópur lækna á þyrlum Landhelgisgæslunnar skrifar Skoðun Vonandi endurtekur sagan sig! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Halla Hrund - Þarf fólk eins og þig, fyrir fólk eins og mig? Tómas Ellert Tómasson skrifar Skoðun Kjósum sterkan leiðtoga Guðlaug Hrönn Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Munu kosningar bjarga Bretlandi? Guðmundur Einarsson skrifar Skoðun Hvers konar bull er þetta ! Fjölnir Sæmundsson skrifar Skoðun Líkhús Líneik Anna Sævarsdóttir skrifar Sjá meira
Ný atvinnu- og nýsköpunarstefna Reykjavíkurborgar var lögð fyrir borgarstjórn fyrr í vikunni. Í henni eru ýmsir góðir punktar. Stefnan er m.a. byggð á niðurstöðum samráðs við fyrirtæki í borginni og samtök þeirra. Á þeim fundum komst til skila – og rataði meira að segja inn í plaggið – að tortryggni og vantraust ríkir á milli atvinnulífs og borgaryfirvalda. Það er ekki ofsagt. Á fundi félagsmanna Félags atvinnurekenda með fulltrúum borgarinnar sumarið 2019 var þannig farið yfir hvernig mörg fyrirtæki upplifa þjónustu borgarinnar sem ógegnsæja, flókna, gamaldags og seinvirka og að lítill áhugi sé hjá borgaryfirvöldum að bjóða upp á gott rekstrarumhverfi, til dæmis með því að stilla skattlagningu og gjaldtöku í hóf eða tryggja að innviðir borgarinnar þjóni atvinnulífinu, meðal annars með því að leiðir til vöruflutninga séu greiðar. Í nýju stefnunni virðist leitazt við að bregðast við þessu; nú vilja borgaryfirvöld að borgin verði „spennandi staður til þess að setja á fót og reka fyrirtæki af öllum stærðum og gerðum“. Þau vilja líka skapa umhverfi sem „einkennist af trausti, jákvæðni og vilja til samstarfs og þjónustu“ og að „þjónusta okkar sé auðskilin, skilvirk, stafræn og fyrirsjáanleg og að innviðir borgarinnar séu vandaðir og í takt við þarfir samfélagsins.“ Gott hjá þeim. Drög að stefnunni voru send ýmsum hagsmunaaðilum til umsagnar í febrúar síðastliðnum. Í umsögn sinni um drögin minnti Félag atvinnurekenda á að atvinnu- og nýsköpunarstefna þarf ekki endilega að snúast um aðgerðir og inngrip af hálfu borgaryfirvalda, heldur er enn mikilvægara að þau setji sér þá stefnu að þvælast sem minnst fyrir nýsköpun, einstaklingsframtaki og fyrirtækjarekstri með regluverki, skriffinnsku og skattheimtu. Hagstætt skattaumhverfi er hluti af góðu rekstrarumhverfi FA gerði síðan eftirfarandi athugasemd við kaflann um „gott umhverfi atvinnulífs og nýsköpunar“: „Að mati FA vantar alveg umfjöllun um skattaumhverfi í þennan kafla stefnunnar. Ljóst er að Reykjavíkurborg stendur höllum fæti í samkeppni við nágrannasveitarfélögin vegna hæstu fasteignaskatta á atvinnuhúsnæði á höfuðborgarsvæðinu. Æ fleiri fyrirtæki hugsa sér til hreyfings eða ákveða að hefja starfsemi í nágrannasveitarfélögunum vegna þessarar stefnu borgarinnar. Það hlýtur að eiga að vera forgangsáherzla borgarinnar að bjóða fyrirtækjum upp á samkeppnishæft skattaumhverfi. Svo vísað sé til þess sem sagði hér að framan, ætti borgin að setja sér það markmið að þvælast sem minnst fyrir atvinnurekstri með háum sköttum.“ Á myndunum hér að ofan sést hver veruleikinn er í þessum efnum. Á undanförnum árum hafa nágrannasveitarfélög Reykjavíkur brugðizt við gífurlegum hækkunum á fasteignamati og lækkað álagningarprósentu á atvinnuhúsnæði. Í Hafnarfirði var hún á skömmum tíma lækkuð úr lögleyfðu hámarki, 1,65% af fasteignamati, niður í 1,4% svo dæmi sé nefnt. Reykjavíkurborg sat eftir og lækkaði ekki sína skatta fyrr en árið 2021 og þá niður í 1,6%. Skattprósentan er áfram sú hæsta á höfuðborgarsvæðinu. Álagður fasteignaskattur á atvinnuhúsnæði lækkaði til samræmis við þetta lítillega árið 2021 en sé horft á tímabilið frá 2015, þegar núverandi tekjumatsaðferð við útreikning fasteignamats var tekin upp, og fram til síðasta árs hafa fasteignaskattar fyrirtækja í borginni hækkað um sex milljarða, eða milljarð á ári að jafnaði. Það er hækkun upp á rúmlega 71 prósent! Ekki tekið mark á athugasemdum Fyrr í þessari viku bárust svör formanns borgarráðs og stýrihópsins, sem mótaði nýju stefnuna, við athugasemdum sem sendar voru við stefnudrögin. Tekið var tillit til margra, en ekki athugasemdar FA um skattaumhverfið. Það kom okkur hjá Félagi atvinnurekenda á óvart og við óskuðum skýringa. Svar kom um hæl um að ekki væri rætt um skattaumhverfi í stefnunni þar sem það væri „pólitísk ákvörðun á hverjum tíma.“ Þetta er að sjálfsögðu útúrsnúningur. Ákvarðanir um þjónustuviðmót borgarinnar, lóðaframboð, innviðauppbyggingu og fleira sem býr til starfsumhverfi fyrirtækjanna í borginni, eru allt pólitískar ákvarðanir. Það að borgaryfirvöld í Reykjavík treysti sér ekki til að segja í opinberri atvinnu- og nýsköpunarstefnu borgarinnar að þau vilji bjóða upp á hagstætt skattaumhverfi þýðir í raun að það er engin pólitísk samstaða um að snúa af braut hæstu fyrirtækjaskatta á höfuðborgarsvæðinu. Þá vitum við það. Háir skattar eru hluti af atvinnustefnunni Við þurfum samt ekki að fara í neinar grafgötur um að sú stefna að hafa hæsta skattinn á atvinnuhúsnæði á höfuðborgarsvæðinu er hluti af atvinnustefnu borgaryfirvalda í reynd þótt það standi ekki í nýju, fínu stefnunni. Það er stefna sem segir við eigendur, stjórnendur og stofnendur fyrirtækja: Hugsið ykkur til hreyfings. Nágrannasveitarfélögin bjóða betur. Höfundur er framkvæmdastjóri Félags atvinnurekenda.
Skoðun Hvar er sómakenndin? Blakleikur Ísraels og Íslands Hrönn Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar