Ekkert á Ísteka og MAST að treysta – Annar alvarlegur skuggi á blóðmerahaldi Ole Anton Bieltvedt skrifar 18. desember 2021 15:01 Vegna laga um dýravernd og dýravelferð fer almennt blóðmerahald ekki fram í öðrum evrópskum löndum, enda sæta fylfullar eða mjólkandi hryssur þar víðast sérstakri vernd, vegna þess viðkvæma líkamlega og andlega ástands, sem þær eru í. Skv. matvælastofnun Þýzkalands, Bundesamt für Verbraucherschutz und Lebensmittelsicherheit, er það t.a.m. bannað, að framkvæma blóðtöku á hryssu, sem er fylfull eða nýbúin að kasta folandi og er enn mjólkandi. Hvað þá, ef hún er bæði nýbúin að kasta og er strax orðin fylfull aftur - hvorttveggja skilyrðin til banns eru til staðar - eins og gerist í blóðmerahaldi hér. Blóðtaka er þá auðvitað stranglega bönnuð. Auk þess setur þýzk matvælastofnun önnur skilyrði, eins og það, að hryssur séu minnst 3ja ára, ekki undir 400 kg að þyngd, og, að ekki sé tekið oftar blóð en á 30 daga fresti. Ísteka hefur stundað blóðtöku af fylfullum og mjólkandi hryssum í 20 ár. Með 7 daga millibili, 8 sinnum á 2ja mánaða skeiði, með fulltingi MAST og ráðherra. Félagið hefur lagt áherzlu á það, að öll þeirra starfsemi væri dýravæn, misþyrmingar og ofbeldi við dýrin kæmu alls ekki til, og fullyrðir Ísteka á vefsíðu sinni þetta: „...það eru vandfundin húsdýr sem hafa það betra en blóðgefandi hryssur“. Fyrirsögn á heimasíðunni Ísteka hljóðar svona: „Fimm mínútna blóðgjöf“. MAST hefur hins vegar staðfest, að blóðtakan taki jafnan 15 mínútur, eftir að búið er að reyra meri kyrfilega fasta á blóðtökubás, negla hana þar, sem tekur svo sinn tíma. Því miður er MAST heldur ekki með sín blóðmeramál á hreinu. Í bréfaskiptum okkar við MAST, í febrúar í fyrra, áttu þessi orðaskipti sér stað: Jarðarvinir: „Í Suður Ameríku eru þær (merarnar) oft knúðar inn í básana með raflosti, beittum prikum, járnstöngum, spörkum eða höggum. Gerist það líka hér? Svar MAST: „Nei. Því fer fjarri að „augljóslega þurfi að beita hryssurnar ofbeldi“. Á öðrum stað fara þessi orðaskipti fram: Jarðarvinir: „Nú eru þetta villt dýr. Er augljóst, að ekki verður tappað blóði af þeim, nema með heiftarlegu ofbeldi gagnvart þeim. Beðið er um lýsingu á þessum blóðtökuaðferðum“. Svar MAST: „Blóðtökustaðan er þannig útfærð, að hryssurnar renna alla jafna átakalaust inn í blóðtökubása...“. Ekki stenzt þessi lýsing, eins og myndbönd dýraverndunar-samtakanna sýna. Hví skyldi MAST halda verndarhendi yfir þeirri óiðju, sem blóðmerahaldið er, í stað þess að verja dýrin og velferð þeirra, eins og þeim ber skv. lögum? Er einhver með skýringu á þessari meðvirkni, þessum verkefna- og ábyrgðarruglingi MAST? Hví ver stofnunin blóðmerahaldið og þá sem að því standa, og vanrækir um leið lögbundnar skyldur sínar gagnvart dýrunum? Eins og margoft hefur komið fram, eru blóðmerarnar flestar ótamdar, hálf- eða alvilltar, og eru þær í útigangi allt árið. Á haustin eru flestar þeirra þannig settar út á „Guð og gaddinn“, en umönnun bænda og fóðurgjöf er misjöfn, stundum lítil eða engin, þeim bændum, sem að standa, til háborinnar skammar. Í desember 2019 fórust 93 hryssur ásamt folöldum sínum, einar og yfirgefnar á víðivangi, í fárviðri, sem þá gekk yfir Húnavatnssýslur og Skagafjörð, sennilega allt blóðmerar; króknuðu til dauða! Bændurnir, sem áttu dýrin og báru ábyrgð á þeim, gengu svo um grenjandi og létu, eins og þeir hefðu ekkert getað að gert, til að verja og vernda dýrin, eins og þeim bar. Blóðmerahaldið hefur því ekki bara eina skuggahlið, heldur alla vega tvær. Í Morgunblaðinu mánudaginn 13. Desember sl. eru svo fréttir undir fyrirsögnunum „Kostar tugi milljóna“ og „Ísteka herðir eftirlitið“. Þar er fjallað um skrif Ísteka til blaðsins, þar sem fullyrt er, að fyrirtækið ætli að ráðast í kostnaðarsamar og víðfeðmar umbætur á eftirliti með blóðtöku hryssa. Eins er greint frá því, að Ísteka hafi rift samningi við 2 bændur, sem á að sýna, að hér sé alvara á ferð. Varla er þó hægt að taka þetta alvarlega, þar sem bændurnir, sem stunduðu blóðmerahald sl. sumar, voru 119 talsins. Dýraverndunarsamtökin þýzku og svissnesku, sem að rannsókn blóðmerahaldsins hér stóðu, hafa lagt áherzlu á, að þessi illa meðferð hryssanna, við að koma þeim í blóðtökubás og tappa af þeim 5 lítrum af blóði, sé almenna reglan, ekki undantekningin! Riftun Ísteka á samningum við 2 af 119 bændum, er því hreint yfirklór. Kjarni málsins er auðvitað sá, að Ísteka og MAST hafa þótzt hafa góða stjórn á þessu blóðmerahaldi undanfarin 10- 20 ár, en það hefur greinilega alls ekki tekizt - framkvæmdin hjá Ísteka og eftirlitið hjá MAST -, og er engin ástæða til að ætla, að það takist frekar nú, hvað sem öllum fréttatilkynningum og yfirlýsingum líður, enda er vandinn sá, að blóðmerarnar eru ótamin, villt dýr í útigangi, og eftir því sem meira og harðar er gengið að þeim, þau meira og lengur kvalin, þeim mun styggari og fælnari verða þau. Höfundur er stofnanndi og formaður Jarðarvina, samtaka um dýra-, náttúru- og umhverfisvernd Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ole Anton Bieltvedt Blóðmerahald Hestar Dýraheilbrigði Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun Breytum reiði í gleði Natan Kolbeinsson Skoðun Kletturinn Katrín Júlía Margrét Alexandersdóttir Skoðun Það sem býr í Höllu Hrund Viðar Hreinsson Skoðun Katrín eða Halla Hrund? Reynir Böðvarsson Skoðun Málið á að endurspegla fólkið í landinu Birta Björnsdóttir Skoðun „Ég kýs homma“ Óli Gunnar Gunnarsson Skoðun Reykjavíkurborg svíkur íbúa Laugardals Grétar Már Axelsson Skoðun Útrýming mannsins á RÚV Vala Hafstað Skoðun Skoðun Skoðun Viltu koma í ferðalag? Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun „Ég kýs homma“ Óli Gunnar Gunnarsson skrifar Skoðun Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir skrifar Skoðun Hugrekki Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Afvegaleiðing SFS? Friðleifur Egill Guðmundsson skrifar Skoðun Jón Gnarr fyrir dýraverndina Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Mannréttindastofnun verður að veruleika Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Samstarf við landsbyggðina Sævar Þór Halldórsson skrifar Skoðun Lausnin út í mýri? Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Sigþórsdóttir skrifar Skoðun Takk Ísland fyrir upplýsandi kosningabaráttu! Tómas Ellert Tómasson skrifar Skoðun Forseti sem gefur kjark og von Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Við unga fólkið viljum fá sæti við borðið Selma Rós Axelsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson skrifar Skoðun Offita er langvinnur sjúkdómur Hópur fólks í stjórn Félags fagfólks um offitu skrifar Skoðun Reykjavíkurborg svíkur íbúa Laugardals Grétar Már Axelsson skrifar Skoðun Mynda þurfti ríkisstjórn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Kletturinn Katrín Júlía Margrét Alexandersdóttir skrifar Skoðun Nýsköpun er svarið Nótt Thorberg skrifar Skoðun Aleinn í heiminum? Lukka Sigurðardóttir,Katrín Harðardóttir ,Margrét Kristín Blöndal skrifar Skoðun Ísland í öðru sæti Regnbogakortsins um réttindi hinsegin fólks Bjarndís Helga Tómasdóttir,Daníel E. Arnarsson skrifar Skoðun Almenn kvíðaröskun: léttvægt vandamál eða áhyggjuefni? Sævar Már Gústavsson skrifar Skoðun Lokað á börn í vanda Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Sérstök vitleysa Albert Björn Lúðvígsson skrifar Skoðun Fjarheilbrigðisþjónusta Lilja Rannveig Sigurgeirsdóttir skrifar Skoðun Ég Gísli Hvanndal Jakobsson ætla í framboð til Alþingis með Vinstri grænum Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Forsetaframbjóðandi með sömu tölu og Jesú Gunnar Karl Halldórsson skrifar Skoðun Einfaldara fyrirkomulag tilvísana Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Málið á að endurspegla fólkið í landinu Birta Björnsdóttir skrifar Skoðun Hreyfing og tengsl Jóhanna Stefáns Bjarkardóttir skrifar Skoðun Eru byssur meira fullorðins? Oddný G. Harðardóttir skrifar Sjá meira
Vegna laga um dýravernd og dýravelferð fer almennt blóðmerahald ekki fram í öðrum evrópskum löndum, enda sæta fylfullar eða mjólkandi hryssur þar víðast sérstakri vernd, vegna þess viðkvæma líkamlega og andlega ástands, sem þær eru í. Skv. matvælastofnun Þýzkalands, Bundesamt für Verbraucherschutz und Lebensmittelsicherheit, er það t.a.m. bannað, að framkvæma blóðtöku á hryssu, sem er fylfull eða nýbúin að kasta folandi og er enn mjólkandi. Hvað þá, ef hún er bæði nýbúin að kasta og er strax orðin fylfull aftur - hvorttveggja skilyrðin til banns eru til staðar - eins og gerist í blóðmerahaldi hér. Blóðtaka er þá auðvitað stranglega bönnuð. Auk þess setur þýzk matvælastofnun önnur skilyrði, eins og það, að hryssur séu minnst 3ja ára, ekki undir 400 kg að þyngd, og, að ekki sé tekið oftar blóð en á 30 daga fresti. Ísteka hefur stundað blóðtöku af fylfullum og mjólkandi hryssum í 20 ár. Með 7 daga millibili, 8 sinnum á 2ja mánaða skeiði, með fulltingi MAST og ráðherra. Félagið hefur lagt áherzlu á það, að öll þeirra starfsemi væri dýravæn, misþyrmingar og ofbeldi við dýrin kæmu alls ekki til, og fullyrðir Ísteka á vefsíðu sinni þetta: „...það eru vandfundin húsdýr sem hafa það betra en blóðgefandi hryssur“. Fyrirsögn á heimasíðunni Ísteka hljóðar svona: „Fimm mínútna blóðgjöf“. MAST hefur hins vegar staðfest, að blóðtakan taki jafnan 15 mínútur, eftir að búið er að reyra meri kyrfilega fasta á blóðtökubás, negla hana þar, sem tekur svo sinn tíma. Því miður er MAST heldur ekki með sín blóðmeramál á hreinu. Í bréfaskiptum okkar við MAST, í febrúar í fyrra, áttu þessi orðaskipti sér stað: Jarðarvinir: „Í Suður Ameríku eru þær (merarnar) oft knúðar inn í básana með raflosti, beittum prikum, járnstöngum, spörkum eða höggum. Gerist það líka hér? Svar MAST: „Nei. Því fer fjarri að „augljóslega þurfi að beita hryssurnar ofbeldi“. Á öðrum stað fara þessi orðaskipti fram: Jarðarvinir: „Nú eru þetta villt dýr. Er augljóst, að ekki verður tappað blóði af þeim, nema með heiftarlegu ofbeldi gagnvart þeim. Beðið er um lýsingu á þessum blóðtökuaðferðum“. Svar MAST: „Blóðtökustaðan er þannig útfærð, að hryssurnar renna alla jafna átakalaust inn í blóðtökubása...“. Ekki stenzt þessi lýsing, eins og myndbönd dýraverndunar-samtakanna sýna. Hví skyldi MAST halda verndarhendi yfir þeirri óiðju, sem blóðmerahaldið er, í stað þess að verja dýrin og velferð þeirra, eins og þeim ber skv. lögum? Er einhver með skýringu á þessari meðvirkni, þessum verkefna- og ábyrgðarruglingi MAST? Hví ver stofnunin blóðmerahaldið og þá sem að því standa, og vanrækir um leið lögbundnar skyldur sínar gagnvart dýrunum? Eins og margoft hefur komið fram, eru blóðmerarnar flestar ótamdar, hálf- eða alvilltar, og eru þær í útigangi allt árið. Á haustin eru flestar þeirra þannig settar út á „Guð og gaddinn“, en umönnun bænda og fóðurgjöf er misjöfn, stundum lítil eða engin, þeim bændum, sem að standa, til háborinnar skammar. Í desember 2019 fórust 93 hryssur ásamt folöldum sínum, einar og yfirgefnar á víðivangi, í fárviðri, sem þá gekk yfir Húnavatnssýslur og Skagafjörð, sennilega allt blóðmerar; króknuðu til dauða! Bændurnir, sem áttu dýrin og báru ábyrgð á þeim, gengu svo um grenjandi og létu, eins og þeir hefðu ekkert getað að gert, til að verja og vernda dýrin, eins og þeim bar. Blóðmerahaldið hefur því ekki bara eina skuggahlið, heldur alla vega tvær. Í Morgunblaðinu mánudaginn 13. Desember sl. eru svo fréttir undir fyrirsögnunum „Kostar tugi milljóna“ og „Ísteka herðir eftirlitið“. Þar er fjallað um skrif Ísteka til blaðsins, þar sem fullyrt er, að fyrirtækið ætli að ráðast í kostnaðarsamar og víðfeðmar umbætur á eftirliti með blóðtöku hryssa. Eins er greint frá því, að Ísteka hafi rift samningi við 2 bændur, sem á að sýna, að hér sé alvara á ferð. Varla er þó hægt að taka þetta alvarlega, þar sem bændurnir, sem stunduðu blóðmerahald sl. sumar, voru 119 talsins. Dýraverndunarsamtökin þýzku og svissnesku, sem að rannsókn blóðmerahaldsins hér stóðu, hafa lagt áherzlu á, að þessi illa meðferð hryssanna, við að koma þeim í blóðtökubás og tappa af þeim 5 lítrum af blóði, sé almenna reglan, ekki undantekningin! Riftun Ísteka á samningum við 2 af 119 bændum, er því hreint yfirklór. Kjarni málsins er auðvitað sá, að Ísteka og MAST hafa þótzt hafa góða stjórn á þessu blóðmerahaldi undanfarin 10- 20 ár, en það hefur greinilega alls ekki tekizt - framkvæmdin hjá Ísteka og eftirlitið hjá MAST -, og er engin ástæða til að ætla, að það takist frekar nú, hvað sem öllum fréttatilkynningum og yfirlýsingum líður, enda er vandinn sá, að blóðmerarnar eru ótamin, villt dýr í útigangi, og eftir því sem meira og harðar er gengið að þeim, þau meira og lengur kvalin, þeim mun styggari og fælnari verða þau. Höfundur er stofnanndi og formaður Jarðarvina, samtaka um dýra-, náttúru- og umhverfisvernd
Skoðun Ísland í öðru sæti Regnbogakortsins um réttindi hinsegin fólks Bjarndís Helga Tómasdóttir,Daníel E. Arnarsson skrifar
Skoðun Ég Gísli Hvanndal Jakobsson ætla í framboð til Alþingis með Vinstri grænum Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar