Forvarnir eru lykilatriði í heilbrigðisþjónustu framtíðar Unnur Pétursdóttir skrifar 8. september 2021 11:01 Ein helsta áskorun heilbrigðiskerfisins á næstu áratugum er öldrun þjóðarinnar og það fyrirsjáanlega álag sem hún mun valda í velferðarkerfinu. Mikið var fjallað um öldrunarmál frá mörgum sjónarhornum á heilbrigðisþingi í lok ágúst. Ljóst er ef kerfið á ekki að sligast undan álaginu þá eru forvarnir og fyrirbyggjandi aðgerðir lykilatriði. Þar mun sjúkraþjálfun leika stórt hlutverk. Önnur áskorun eru lífstílssjúkdómar og afleiðingar hreyfingarleysis á heilbrigðiskerfið. Nú þegar ber mjög á lífstílssjúkdómum hjá fjölda fólks, allt niður í börn og unglinga. og munu þeir verða vaxandi vandamál þegar þessar yngstu kynslóðir okkar eldast. Því er brýnt að hér á landi sé fjölmennur hópur sjúkraþjálfara sem bæði hefur þekkingu á sjúkdómafræðinni og þjálfunarfræðinni og getur aðstoðað fólk við að koma sínum málum í betra horf. Í þriðja lagi er fólk að átta sig á því hversu gríðarlega stórt hlutverk sjúkraþjálfun gegnir í krabbabeinsmeðferð og ekki síður eftir meðferð. Hér áður fyrr átti fólk bara að vera þakklátt fyrir að ná bata. Vaxandi vitund er um nauðsyn endurhæfingar hjá þessum hópi fólks. Sjúkraþjálfarar fá nú til sín fólk á öllum aldri sem þarf að ná fyrri þrótti, þreki og lífsgæðum og þarna er þörfin að springa út. Endurhæfing eftir Covid-19 Nýjasti vinkillinn hjá sjúkraþjálfurum er endurhæfing eftir Covid-19. Íslenskir sjúkraþjálfarar fylgjast vel með niðurstöðum allra rannsókna sem eru að koma fram. Þar hefur komið í ljós að aðstæður fólks sem hefur fengið Covid eru sérstakar að því leyti að þar kemur inn óvæntur síþreytuþáttur. Þetta þarf að hafa ofarlega í huga í endurhæfingu þessa hóps. Það fylgja þessu sérstök langvarandi einkenni sem eru ólík þeim sem eru til dæmis vegna lífstílssjúkdóma eða eftir krabbameinsmeðferð. Alþjóðlegur dagur sjúkraþjálfunar 8. september Af þessu sökum er alþjóðlegur dagur sjúkraþjálfunar, sem haldinn er hátíðlegur í dag, 8. september, tileinkaður endurhæfingu í kjölfar Covid-19. Það er vel við hæfi, enda hefur ekkert haft eins gífurleg áhrif á heilbrigðiskerfi alls heimsins á síðari tímum. Heilbrigðisstarfsfólk um allan heim hefur unnið þrekvirki við að annast þá sem veikst hafa og rétt er að benda á að þar hafa sjúkraþjálfarar, sem hafa sérhæft sig í lungnasjúkraþjálfun, unnið markvert starf á gjörgæsludeildum um allan heim, þ.á.m. hér á Landspítalanum. Nú er hins vegar komið að endurhæfingu margra þeirra og það verður eflaust margra ára verkefni allra endurhæfingarstétta. Tækifæri sem mega ekki glatast Margsannað er að sjúkraþjálfun, sem er tiltölulega ódýrt úrræði, seinkar verulega þörf eldra fólks og fatlaðra fyrir umfangsmeiri og miklu dýrari þjónustu. Sjúkraþjálfun hefur gríðarlegt forvarnargildi og þó svo að stór hópur eldri borgara og langveikra geti nýtt sér líkamsrækt sem stendur öllum til boða, þá er mikilvægt að fólk fái notið heilsueflingar sjúkraþjálfara, sem með þekkingu á sjúkdómum og/eða einkennum viðkomandi geta samþætt heilsueflingu og heilsufarsástand viðkomandi. Eitt stærsta tækifæri framtíðar er fjarheilbrigðisþjónusta. Efling fjarsjúkraþjálfunar er nauðsyn. Það er ljóst að hvorki verður nægur mannafli né fjármunir í framtíðinni til að sinna öllum í beinni, staðbundinni þjónustu í framtíðinni og því er brýnt að þessi þáttur þjónustunnar verði stórefldur. Það er spennandi þróun í sambandi við þennan vaxandi hóp aldraðra að eftir því sem árin líða verður þetta fólk sífellt leiknara í tæknilausnum. Lykillinn að aukinni endurhæfingarþjónustu við eldri borgara liggur í því að færa þjónustu eins og fræðslu, leiðbeiningar og eftirfylgni að einhverju leiti í fjarþjónustu. Í þessum efnum felst stórt tækifæri sem má ekki glatast Samningslaust við sjúkraþjálfara Rétt er í lokin að benda á að ekki hefur verið samningur í gildi við sjálfstætt starfandi sjúkraþjálfara síðan í janúar 2020. Brýnt er að tryggja fjármagn sem gerir Sjúkratryggingum Íslands kleyft að gera ásættanlega samninga við sjálfstætt starfandi sjúkraþjálfara um þjónustu þeirra. Ljóst er að þörfin á þjónustu sjúkraþjálfara mun aukast á næstu árum og áratugum og því er nauðsynlegt að gera ráð fyrir aukinni þörf á sjúkraþjálfun á fjárlögum. Hver króna sem sett er í endurhæfingu skilar sér til baka í auknum lífsgæðum og þjóðhagslegum verðmætum. Höfundur er formaður Félags sjúkraþjálfara. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Unnur Pétursdóttir Heilbrigðismál Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Kletturinn Katrín Júlía Margrét Alexandersdóttir Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun Reykjavíkurborg svíkur íbúa Laugardals Grétar Már Axelsson Skoðun Sérstök vitleysa Albert Björn Lúðvígsson Skoðun Almenn kvíðaröskun: léttvægt vandamál eða áhyggjuefni? Sævar Már Gústavsson Skoðun Við unga fólkið viljum fá sæti við borðið Selma Rós Axelsdóttir Skoðun Forseti sem gefur kjark og von Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun Mynda þurfti ríkisstjórn Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Aleinn í heiminum? Lukka Sigurðardóttir,Katrín Harðardóttir ,Margrét Kristín Blöndal Skoðun Ísland í öðru sæti Regnbogakortsins um réttindi hinsegin fólks Bjarndís Helga Tómasdóttir,Daníel E. Arnarsson Skoðun Skoðun Skoðun Samstarf við landsbyggðina Sævar Þór Halldórsson skrifar Skoðun Lausnin út í mýri? Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Sigþórsdóttir skrifar Skoðun Takk Ísland fyrir upplýsandi kosningabaráttu! Tómas Ellert Tómasson skrifar Skoðun Forseti sem gefur kjark og von Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Við unga fólkið viljum fá sæti við borðið Selma Rós Axelsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson skrifar Skoðun Offita er langvinnur sjúkdómur Hópur fólks í stjórn Félags fagfólks um offitu skrifar Skoðun Reykjavíkurborg svíkur íbúa Laugardals Grétar Már Axelsson skrifar Skoðun Mynda þurfti ríkisstjórn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Kletturinn Katrín Júlía Margrét Alexandersdóttir skrifar Skoðun Nýsköpun er svarið Nótt Thorberg skrifar Skoðun Aleinn í heiminum? Lukka Sigurðardóttir,Katrín Harðardóttir ,Margrét Kristín Blöndal skrifar Skoðun Ísland í öðru sæti Regnbogakortsins um réttindi hinsegin fólks Bjarndís Helga Tómasdóttir,Daníel E. Arnarsson skrifar Skoðun Almenn kvíðaröskun: léttvægt vandamál eða áhyggjuefni? Sævar Már Gústavsson skrifar Skoðun Lokað á börn í vanda Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Sérstök vitleysa Albert Björn Lúðvígsson skrifar Skoðun Fjarheilbrigðisþjónusta Lilja Rannveig Sigurgeirsdóttir skrifar Skoðun Ég Gísli Hvanndal Jakobsson ætla í framboð til Alþingis með Vinstri grænum Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Forsetaframbjóðandi með sömu tölu og Jesú Gunnar Karl Halldórsson skrifar Skoðun Einfaldara fyrirkomulag tilvísana Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Málið á að endurspegla fólkið í landinu Birta Björnsdóttir skrifar Skoðun Hreyfing og tengsl Jóhanna Stefáns Bjarkardóttir skrifar Skoðun Eru byssur meira fullorðins? Oddný G. Harðardóttir skrifar Skoðun Ríkisbáknið fyrir sig Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Hjartastaður – hvaðan ertu? Anna Sigríður Melsteð skrifar Skoðun Er Evrópa að hverfa af kortinu? Guðmundur Einarsson skrifar Skoðun Garðbæingur á ímyndunarbömmer í Nígeríu Kristín Ólafsdóttir skrifar Skoðun Úkraínustríðið, skotvopnakaup Íslands og NATO? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Okkar forseti Þráinn Farestveit skrifar Skoðun Ekki hika við að kjósa með hjartanu Rósa Steinunn Solveigar Sturludóttir skrifar Sjá meira
Ein helsta áskorun heilbrigðiskerfisins á næstu áratugum er öldrun þjóðarinnar og það fyrirsjáanlega álag sem hún mun valda í velferðarkerfinu. Mikið var fjallað um öldrunarmál frá mörgum sjónarhornum á heilbrigðisþingi í lok ágúst. Ljóst er ef kerfið á ekki að sligast undan álaginu þá eru forvarnir og fyrirbyggjandi aðgerðir lykilatriði. Þar mun sjúkraþjálfun leika stórt hlutverk. Önnur áskorun eru lífstílssjúkdómar og afleiðingar hreyfingarleysis á heilbrigðiskerfið. Nú þegar ber mjög á lífstílssjúkdómum hjá fjölda fólks, allt niður í börn og unglinga. og munu þeir verða vaxandi vandamál þegar þessar yngstu kynslóðir okkar eldast. Því er brýnt að hér á landi sé fjölmennur hópur sjúkraþjálfara sem bæði hefur þekkingu á sjúkdómafræðinni og þjálfunarfræðinni og getur aðstoðað fólk við að koma sínum málum í betra horf. Í þriðja lagi er fólk að átta sig á því hversu gríðarlega stórt hlutverk sjúkraþjálfun gegnir í krabbabeinsmeðferð og ekki síður eftir meðferð. Hér áður fyrr átti fólk bara að vera þakklátt fyrir að ná bata. Vaxandi vitund er um nauðsyn endurhæfingar hjá þessum hópi fólks. Sjúkraþjálfarar fá nú til sín fólk á öllum aldri sem þarf að ná fyrri þrótti, þreki og lífsgæðum og þarna er þörfin að springa út. Endurhæfing eftir Covid-19 Nýjasti vinkillinn hjá sjúkraþjálfurum er endurhæfing eftir Covid-19. Íslenskir sjúkraþjálfarar fylgjast vel með niðurstöðum allra rannsókna sem eru að koma fram. Þar hefur komið í ljós að aðstæður fólks sem hefur fengið Covid eru sérstakar að því leyti að þar kemur inn óvæntur síþreytuþáttur. Þetta þarf að hafa ofarlega í huga í endurhæfingu þessa hóps. Það fylgja þessu sérstök langvarandi einkenni sem eru ólík þeim sem eru til dæmis vegna lífstílssjúkdóma eða eftir krabbameinsmeðferð. Alþjóðlegur dagur sjúkraþjálfunar 8. september Af þessu sökum er alþjóðlegur dagur sjúkraþjálfunar, sem haldinn er hátíðlegur í dag, 8. september, tileinkaður endurhæfingu í kjölfar Covid-19. Það er vel við hæfi, enda hefur ekkert haft eins gífurleg áhrif á heilbrigðiskerfi alls heimsins á síðari tímum. Heilbrigðisstarfsfólk um allan heim hefur unnið þrekvirki við að annast þá sem veikst hafa og rétt er að benda á að þar hafa sjúkraþjálfarar, sem hafa sérhæft sig í lungnasjúkraþjálfun, unnið markvert starf á gjörgæsludeildum um allan heim, þ.á.m. hér á Landspítalanum. Nú er hins vegar komið að endurhæfingu margra þeirra og það verður eflaust margra ára verkefni allra endurhæfingarstétta. Tækifæri sem mega ekki glatast Margsannað er að sjúkraþjálfun, sem er tiltölulega ódýrt úrræði, seinkar verulega þörf eldra fólks og fatlaðra fyrir umfangsmeiri og miklu dýrari þjónustu. Sjúkraþjálfun hefur gríðarlegt forvarnargildi og þó svo að stór hópur eldri borgara og langveikra geti nýtt sér líkamsrækt sem stendur öllum til boða, þá er mikilvægt að fólk fái notið heilsueflingar sjúkraþjálfara, sem með þekkingu á sjúkdómum og/eða einkennum viðkomandi geta samþætt heilsueflingu og heilsufarsástand viðkomandi. Eitt stærsta tækifæri framtíðar er fjarheilbrigðisþjónusta. Efling fjarsjúkraþjálfunar er nauðsyn. Það er ljóst að hvorki verður nægur mannafli né fjármunir í framtíðinni til að sinna öllum í beinni, staðbundinni þjónustu í framtíðinni og því er brýnt að þessi þáttur þjónustunnar verði stórefldur. Það er spennandi þróun í sambandi við þennan vaxandi hóp aldraðra að eftir því sem árin líða verður þetta fólk sífellt leiknara í tæknilausnum. Lykillinn að aukinni endurhæfingarþjónustu við eldri borgara liggur í því að færa þjónustu eins og fræðslu, leiðbeiningar og eftirfylgni að einhverju leiti í fjarþjónustu. Í þessum efnum felst stórt tækifæri sem má ekki glatast Samningslaust við sjúkraþjálfara Rétt er í lokin að benda á að ekki hefur verið samningur í gildi við sjálfstætt starfandi sjúkraþjálfara síðan í janúar 2020. Brýnt er að tryggja fjármagn sem gerir Sjúkratryggingum Íslands kleyft að gera ásættanlega samninga við sjálfstætt starfandi sjúkraþjálfara um þjónustu þeirra. Ljóst er að þörfin á þjónustu sjúkraþjálfara mun aukast á næstu árum og áratugum og því er nauðsynlegt að gera ráð fyrir aukinni þörf á sjúkraþjálfun á fjárlögum. Hver króna sem sett er í endurhæfingu skilar sér til baka í auknum lífsgæðum og þjóðhagslegum verðmætum. Höfundur er formaður Félags sjúkraþjálfara.
Ísland í öðru sæti Regnbogakortsins um réttindi hinsegin fólks Bjarndís Helga Tómasdóttir,Daníel E. Arnarsson Skoðun
Skoðun Ísland í öðru sæti Regnbogakortsins um réttindi hinsegin fólks Bjarndís Helga Tómasdóttir,Daníel E. Arnarsson skrifar
Skoðun Ég Gísli Hvanndal Jakobsson ætla í framboð til Alþingis með Vinstri grænum Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar
Ísland í öðru sæti Regnbogakortsins um réttindi hinsegin fólks Bjarndís Helga Tómasdóttir,Daníel E. Arnarsson Skoðun