Mál til komið að við látum í okkur heyra og að okkur kveða í Evrópu Ole Anton Bieltvedt skrifar 1. febrúar 2019 12:00 Ég átti fund með fjórum háttsettum embættismönnum ESB í Brussel 20. nóvember sl. til að kanna stöðu Íslands hjá ESB, bæði með tilliti til aðildar og upptöku Evru. Ég skrifaði svo grein um þessa heimsókn, sem birtist í Fréttablaðinu og á Vísi þann 5. desember sl. Í framhaldi af því, bað ég – með góðfúslegri aðstoð sendiherra ESB á Íslandi – um fund með Seðlabanka Evrópu í sama skyni. Fundurinn fór fram 14. janúar sl. Ég hitti 2 yfirhagfræðinga bankans, auk helsta ráðgjafa hans gagnvart nýjum aðildarríkjum og nýjum Evru-umsóknaraðilum. Enn voru allar hliðar á Evrustöðu í Svartfjallalandi, Kósovó, Vatíkaninu, Mónakó, Andorra og San Marínó ræddar með tilliti til þess, hvort Ísland gæti líka tekið upp Evru, án fullrar ESB-aðildar, eins og þessi ríki höfðu gert, en sögulegar ástæður eru fyrir því, að þau gátu tekið upp Evruna (þessi ríki voru með Þýzka markið, Ítölsku líruna og Franska frankann fyrir). Michael Sturm, aðalráðgjafi bankans í þessum málum, sem einkum hafði orð fyrir bankamönnum, sagði, að Ísland væri frjálst að því að taka einhliða upp Evru, án fullrar ESB-aðildar og án samvinnu og samráðs við ESB og Seðlabanka Evrópu, en hann sagðist alls ekki mæla með því. Í fyrsta lagi væri þá enginn stuðningur bankans við Ísland til staðar, ef tímar versnuðu og landið þyrfti á efnahagslegum stuðningi að halda, en fullgildir Evru-aðilar nytu slíks stuðnings í ríkum mæli, auk þess, sem slík einhliða upptaka myndi torvelda og flækja endanlega aðildarsamninga Íslands stórlega, ef og þegar til þeirra kæmi. Nefndi hann sem dæmi, að nú væru ESB-aðildarsamningar í gangi við Svartfjallaland, sem hefur Evru án aðildar fyrir, og ylli þetta miklum flækjum og vandræðum í samningunum. Ástæðan væri sú, að það væru skýrar línur um aðildar- og upptökuferlið í ESB sáttmálanum (EU Treaty), og væri nú ekki hægt að fylgja því ferli. Á þessu ferli væri nánast enginn sveigjanleiki, og væru samningaumleitanir í hálfgerðu strandi. Eitt af formlegum upptökuskilyrðum væri, að gengi gjaldmiðils væri kannað og metið í ákveðinn tíma fyrir upptöku Evru. Þar eð Svartfjallaland hefði Evru fyrir, væri ekki hægt að fullnægja þessu skilyrði sáttmálans. Aðalráðgjafinn mælti eindregið með því að Ísland myndi fara þá leið, sem sáttmálinn segði til um; ljúka aðildarsamningum, sem hann taldi persónulega að þyrfti ekki að taka mjög langan tíma, ef Íslendingar beittu sér í málinu, og svo fara í Evru-upptökuferlið. Eftir að við höfðum farið í gegnum stöðu Íslands með tilliti til skilyrða Maastricht-samningsins, virtist leið í Evru greið. Ísland stendur í þessu tilliti mjög vel. Ég lagði þá spurningu fyrir fundinn, hvernig litið væri á ESB-aðildarumsókn Íslands í bankanum. Bankamennirnir kusu að svara því ekki. Sjálfur sagðist ég líta svo á, að aðildasamningar væru bara í biðstöðu, og, að bréf utanríkisráðherra (Gunnars Braga), frá 12.03.15, hefði lögformlega ekki rift samningaumleitunum, heldur aðeins sett þær í biðstöðu, þar sem samþykki Alþingis fyrir bréfinu hefði ekki fengizt og ekki verið til staðar. Fundarmenn tjáðu sig ekki um þetta, en enginn mótmælti heldur þessari túlkun minni. Ef þessi túlkun reynist rétt, er auðvitað einfalt og fljótlegt að taka um samningaþráðinn við ESB að nýju. Niðurstaða mín, hvað tímalengd varðar, eftir þennan fund, er sú sama og eftir fundinn í Brussel; 2 ár til að ljúka samningum og 1 ár til að koma krónunni í ERM2-tengingu (eins og Danska krónan er) og svo 2 ár til viðbótar til að fá Evruna endanleg. Þetta ferli yrði því 5 ár, en eftir 3 ár væri krónan kominn með styrk Evru í gegnum ERM2-mekanísmann (leyfðar sveiflur 2,25%), sem myndi tryggja stöðugleika, sem við höfum aldrei kynnst eða búið við. ERM2-mekanísminn ætti líka að tryggja snarlega vaxtalækkun. Skv. Gallup-skoðanakönnun í október sl. studdu 56% upptöku Evru og 43% inngöngu í ESB. Eftir að hafa skoðað þessi mál rækilega, sem sagt bæði hjá ESB í Brussel og hjá Evrópska Seðalabankanum í Frankfurt, vil ég með þessari grein gera mönnum það ljóst, ekki sízt þessum 56% Evru-sinnum, að eina góða leiðin í Evruna er full aðild að ESB, en þegar það er sagt, verður að hafa í huga, að við erum nú þegar 80-90% í ESB, í gegnum EES-samninginn og þátttöku okkar í Schengen-samkomulaginu. Það vantar því lítið upp á, en loka spurnigarnar snúast um landbúnað og sjávarútveg, en, bæði Finnar og Svíar fengu undanþágur í lanbúnaðarmálum, vegna „norrænar legu“, sem við myndum eflaust líka fá, og Malta hélt fullum yfirráðum yfir sínum fiskimiðum, við inngöngu í ESB, á grundvelli þeirrar staðreyndar, að þeir hefðu einir stjórnað og stundað veiðar á þessum fiskimiðum í gegnum söguna. Það eru yfirgnæfandi líkur á því, að við gætum samið við ESB með sama hætti, hvað varðar okkar fiskimið. Tröllasögur um það, að ekki sé hægt að semja við ESB eru út rangar eða út í hött, eins og fjölmörg dæmi sanna. ESB er sveigjanlegt í flestu, nema neytendavernd og umhverfis- og náttúruvernd. Þar er ESB grjóthart, líka gagnvart alþjóða verzlunar- og tæknirisum, sem freista þess að okra á neytendum í krafti stæraðar sinnar og máttar; þar gefur ESB ekkert eftir, beitir sektum, svo um munar, og er það vel. Við fulla inngöngu í ESB, fengjum við líka okkar eiginn kommissar í Brussel og 6 þingmenn á Evrópuþingið; Íslendingar gætu loks farið að láta að sér kveða í Evrópumálum og haft áhrif á evrópska lagasetningu.Höfundur er stofnandi Jarðarvina og alþjóðlegur fjársýslumaður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ole Anton Bieltvedt Tengdar fréttir Heimsókn í höfuðstöðvar ESB í Brussel Í nýlegri Gallup-skoðanakönnun kom í ljós, að skýr meirihluti Íslendinga, 56%, er hlynntur upptöku evru, en smám saman skilja æ fleiri, hvílíkt svikatól krónan er. 5. desember 2018 07:00 Mest lesið Halldór 01.06.2024 Halldór Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn Skoðun Má Katrín Jakobsdóttir bjóða sig fram? Jón Ólafsson Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson Skoðun Hæfasti einstaklingurinn Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Bónaður brjóstkassi og barnaafmæli Þorbjörg Marínósdóttir skrifar Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn skrifar Skoðun Hæfasti einstaklingurinn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Verðmætin og sköpunarkraftur sá sem í mannauð okkar býr. Pétur Már Halldórsson skrifar Skoðun Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson skrifar Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson skrifar Skoðun Takk, Katrín Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving skrifar Skoðun Samherjar Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Að hitta hetjuna sína Gréta Kristín Ómarsdóttir skrifar Skoðun Einstakt tækifæri Þóra Valný Yngvadóttir skrifar Skoðun Um afrekskonuna Katrínu Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr skrifar Skoðun Óskað eftir forseta sem færir ungu fólki völd Valgerður Eyja Eyþórsdóttir skrifar Skoðun Með ósk um velgengni, Halla Hrund Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Ég styð Höllu Hrund Logadóttur Þórólfur Árnason skrifar Skoðun Arnar Þór Jónsson Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Opið bréf til Jóns Ólafssonar heimspekings Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þjóðaröryggi Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Tóbak markaðssett fyrir ungt fólk Guðlaug B. Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn, NATÓ, ýsan og blokkin Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun „Svona er á síld“ Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Aldrei hitta hetjurnar þínar Skarphéðinn Guðmundsson skrifar Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir skrifar Skoðun Auðkenni þarf að passa upp á Eva Valdís Jóhönnudóttir skrifar Skoðun Auðlindir í almannaeigu – Halla Hrund Logadóttir 7. forseti Íslands Kristín Vala Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Hver er besti skólastjórinn? Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Sjá meira
Ég átti fund með fjórum háttsettum embættismönnum ESB í Brussel 20. nóvember sl. til að kanna stöðu Íslands hjá ESB, bæði með tilliti til aðildar og upptöku Evru. Ég skrifaði svo grein um þessa heimsókn, sem birtist í Fréttablaðinu og á Vísi þann 5. desember sl. Í framhaldi af því, bað ég – með góðfúslegri aðstoð sendiherra ESB á Íslandi – um fund með Seðlabanka Evrópu í sama skyni. Fundurinn fór fram 14. janúar sl. Ég hitti 2 yfirhagfræðinga bankans, auk helsta ráðgjafa hans gagnvart nýjum aðildarríkjum og nýjum Evru-umsóknaraðilum. Enn voru allar hliðar á Evrustöðu í Svartfjallalandi, Kósovó, Vatíkaninu, Mónakó, Andorra og San Marínó ræddar með tilliti til þess, hvort Ísland gæti líka tekið upp Evru, án fullrar ESB-aðildar, eins og þessi ríki höfðu gert, en sögulegar ástæður eru fyrir því, að þau gátu tekið upp Evruna (þessi ríki voru með Þýzka markið, Ítölsku líruna og Franska frankann fyrir). Michael Sturm, aðalráðgjafi bankans í þessum málum, sem einkum hafði orð fyrir bankamönnum, sagði, að Ísland væri frjálst að því að taka einhliða upp Evru, án fullrar ESB-aðildar og án samvinnu og samráðs við ESB og Seðlabanka Evrópu, en hann sagðist alls ekki mæla með því. Í fyrsta lagi væri þá enginn stuðningur bankans við Ísland til staðar, ef tímar versnuðu og landið þyrfti á efnahagslegum stuðningi að halda, en fullgildir Evru-aðilar nytu slíks stuðnings í ríkum mæli, auk þess, sem slík einhliða upptaka myndi torvelda og flækja endanlega aðildarsamninga Íslands stórlega, ef og þegar til þeirra kæmi. Nefndi hann sem dæmi, að nú væru ESB-aðildarsamningar í gangi við Svartfjallaland, sem hefur Evru án aðildar fyrir, og ylli þetta miklum flækjum og vandræðum í samningunum. Ástæðan væri sú, að það væru skýrar línur um aðildar- og upptökuferlið í ESB sáttmálanum (EU Treaty), og væri nú ekki hægt að fylgja því ferli. Á þessu ferli væri nánast enginn sveigjanleiki, og væru samningaumleitanir í hálfgerðu strandi. Eitt af formlegum upptökuskilyrðum væri, að gengi gjaldmiðils væri kannað og metið í ákveðinn tíma fyrir upptöku Evru. Þar eð Svartfjallaland hefði Evru fyrir, væri ekki hægt að fullnægja þessu skilyrði sáttmálans. Aðalráðgjafinn mælti eindregið með því að Ísland myndi fara þá leið, sem sáttmálinn segði til um; ljúka aðildarsamningum, sem hann taldi persónulega að þyrfti ekki að taka mjög langan tíma, ef Íslendingar beittu sér í málinu, og svo fara í Evru-upptökuferlið. Eftir að við höfðum farið í gegnum stöðu Íslands með tilliti til skilyrða Maastricht-samningsins, virtist leið í Evru greið. Ísland stendur í þessu tilliti mjög vel. Ég lagði þá spurningu fyrir fundinn, hvernig litið væri á ESB-aðildarumsókn Íslands í bankanum. Bankamennirnir kusu að svara því ekki. Sjálfur sagðist ég líta svo á, að aðildasamningar væru bara í biðstöðu, og, að bréf utanríkisráðherra (Gunnars Braga), frá 12.03.15, hefði lögformlega ekki rift samningaumleitunum, heldur aðeins sett þær í biðstöðu, þar sem samþykki Alþingis fyrir bréfinu hefði ekki fengizt og ekki verið til staðar. Fundarmenn tjáðu sig ekki um þetta, en enginn mótmælti heldur þessari túlkun minni. Ef þessi túlkun reynist rétt, er auðvitað einfalt og fljótlegt að taka um samningaþráðinn við ESB að nýju. Niðurstaða mín, hvað tímalengd varðar, eftir þennan fund, er sú sama og eftir fundinn í Brussel; 2 ár til að ljúka samningum og 1 ár til að koma krónunni í ERM2-tengingu (eins og Danska krónan er) og svo 2 ár til viðbótar til að fá Evruna endanleg. Þetta ferli yrði því 5 ár, en eftir 3 ár væri krónan kominn með styrk Evru í gegnum ERM2-mekanísmann (leyfðar sveiflur 2,25%), sem myndi tryggja stöðugleika, sem við höfum aldrei kynnst eða búið við. ERM2-mekanísminn ætti líka að tryggja snarlega vaxtalækkun. Skv. Gallup-skoðanakönnun í október sl. studdu 56% upptöku Evru og 43% inngöngu í ESB. Eftir að hafa skoðað þessi mál rækilega, sem sagt bæði hjá ESB í Brussel og hjá Evrópska Seðalabankanum í Frankfurt, vil ég með þessari grein gera mönnum það ljóst, ekki sízt þessum 56% Evru-sinnum, að eina góða leiðin í Evruna er full aðild að ESB, en þegar það er sagt, verður að hafa í huga, að við erum nú þegar 80-90% í ESB, í gegnum EES-samninginn og þátttöku okkar í Schengen-samkomulaginu. Það vantar því lítið upp á, en loka spurnigarnar snúast um landbúnað og sjávarútveg, en, bæði Finnar og Svíar fengu undanþágur í lanbúnaðarmálum, vegna „norrænar legu“, sem við myndum eflaust líka fá, og Malta hélt fullum yfirráðum yfir sínum fiskimiðum, við inngöngu í ESB, á grundvelli þeirrar staðreyndar, að þeir hefðu einir stjórnað og stundað veiðar á þessum fiskimiðum í gegnum söguna. Það eru yfirgnæfandi líkur á því, að við gætum samið við ESB með sama hætti, hvað varðar okkar fiskimið. Tröllasögur um það, að ekki sé hægt að semja við ESB eru út rangar eða út í hött, eins og fjölmörg dæmi sanna. ESB er sveigjanlegt í flestu, nema neytendavernd og umhverfis- og náttúruvernd. Þar er ESB grjóthart, líka gagnvart alþjóða verzlunar- og tæknirisum, sem freista þess að okra á neytendum í krafti stæraðar sinnar og máttar; þar gefur ESB ekkert eftir, beitir sektum, svo um munar, og er það vel. Við fulla inngöngu í ESB, fengjum við líka okkar eiginn kommissar í Brussel og 6 þingmenn á Evrópuþingið; Íslendingar gætu loks farið að láta að sér kveða í Evrópumálum og haft áhrif á evrópska lagasetningu.Höfundur er stofnandi Jarðarvina og alþjóðlegur fjársýslumaður.
Heimsókn í höfuðstöðvar ESB í Brussel Í nýlegri Gallup-skoðanakönnun kom í ljós, að skýr meirihluti Íslendinga, 56%, er hlynntur upptöku evru, en smám saman skilja æ fleiri, hvílíkt svikatól krónan er. 5. desember 2018 07:00
Skoðun Auðlindir í almannaeigu – Halla Hrund Logadóttir 7. forseti Íslands Kristín Vala Ragnarsdóttir skrifar