Er vont að vera ohf? Steinar B. Aðalbjörnsson skrifar 16. október 2017 09:00 Árið 2006 var opinbera hlutafélagið Matvælarannsóknir Íslands (Matís) stofnað og tók félagið svo til starfa 1. janúar 2007. Þá runnu saman í eina sæng nokkrar stofnanir og fyrirtæki sem hjá störfuðu margir af færustu sérfræðingum Íslendinga í málum tengdum sjávarfangi, landbúnaði, rannsóknum á matvælaörverum og líftækni. Innan þessara eininga hafði byggst upp gríðarleg þekking, jafnvel til áratuga, eins og tilfellið var til að mynda með Rannsóknastofnun fiskiðnaðarins (Rf). Á löngum starfstíma Rf fóru fram öflugar rannsóknir á sjávarfangi, þá sérstaklega fiski, rannsóknir sem í dag eru grunnur að þekkingu Íslendinga á nýtingu á hinu verðmæta hráefni sem úr hafinu okkar kemur. Það væri of langt mál að telja alla þá færu sérfræðinga sem störfuðu hjá Rf og komu að sértækum og viðamiklum rannsóknum í gegnum tíðina. En eins og með alla sigra, hvort sem þeir eru í íþróttum eða atvinnulífinu, þá er enginn einn sem gerir allt, getur allt, né býr til öll verðmætin; hér er um samvinnu að ræða þar sem verkum er skipt og vinnan unnin í þéttu samstarfi við fyrirtæki í sjávarútvegi og tengdum greinum (í þessu tilfelli mikilvægar grunnrannsóknir í mikilvægustu atvinnugrein Íslendinga). Í ágætri grein sem vinur minn Svavar Hávarðsson hjá Fiskifréttum skrifaði nú fyrir stuttu kemur fram gríðarlega gróska sem á sér stað í kringum sjávarútveginn. Og takið eftir; mesta verðmætasköpunin er kannski ekki í veiðunum sjálfum heldur í afleiddum fyrirtækjum og störfum. Í greininni voru nefnd öflug fyrirtæki á borð við Iceprotein/Protis, Kerecis sem er án nokkurs vafa að “meika það í Ameríku”, Codland, Þorbjörn, Vísir, Skaginn 3X og Margildi, sem hafa nýtt sér verðminni afurðir frá fiskveiðum og fundið farveg fullnýtingar og aukinnar verðmætasköpunar. Og það eru mun fleiri fyrirtæki sem eru á sömu góðu braut. Það sem vakti athygli mína í þessum góða pistli Svavars var tvennt. Annars vegar var það að Þór Sigfússon, eigandi og fyrrverandi framkvæmdastjóri Sjávarklasans skuli nefndur sem helsti talsmaður fullnýtingar og óhefðbundinnar verðmætasköpunar í íslenskum sjávarútvegi. Þór er aldeilis fínn þegar kemur að sjávarfangi og hefur verið öflugur bandamaður þegar kemur að jákvæðri umfjöllun um sjávarútveginn en það má ekki gleyma þeim sem vinnuna hafa unnið, stundað rannsóknirnar, sótt til þess fjármagn, jafnvel út fyrir landsteinana né heldur má gleyma menntastofnunum okkar sem hafa leikið ákveðið lykilhlutverk. Aukinheldur má ekki gleyma fjármögnunaraðilum, til dæmis Aukið verðmæti sjávarfangs (AVS) sjóðnum sem grunnur var lagður að hjá Rf og skipt hefur gríðarmiklu máli í sjávarútvegstengdum rannsóknum Íslendinga. Það er ekki nóg að koma með öll fallegu orðin og lýsingarnar um hversu verðmætur íslenskur sjávarútvegur er, sem hann svo sannarlega er, heldur verður að vinna vinnuna, stunda rannsóknirnar, keyra þróunina áfram og fá niðurstöður sem hægt er að nota í samtölum við aðra, aðrar þjóðir og þá sem áhuga hafa á afurðum úr íslenskum sjó. Án rannsókna væri sú mikilvæga þekking sem við höfum í dag ekki til staðar. Hitt sem vakti athygli mína var að flestöll fyrirtækin sem Svavar nefndi á nafn hafa á einum eða öðrum tíma “stoppað við hjá Matís”, ef svo má að orði komast, fengið aðstoð í formi aðstöðu til rannsókna eða kafað í þekkingarbrunn starfsmanna Matís, enda er lögbundið hlutverk Matís að aðstoða viðskiptavini til aukinnar verðmætasköpunar, matvælaöryggis og lýðheilsu. Meira að segja þá var rannsóknafyrirtækið Iceprotein, sem stendur á bak við Protis, upphaflega í eigu Rf/Matís sem sproti út úr rannsóknum Rf. Þessi fyrirtæki gleyma ekki þeim mikilvæga þætti Matís í velgengni sinni, það veit ég, enda eru talsmenn og –konur þeirra dugleg að nefna sína samstarfsaðila þegar svo ber undir. En annað er oft upp á teningnum þegar almennt er skrifað um velgengni sprotafyrirtækja í sjávarútvegi; þá vilja fögru orðin og fallegu lýsingarnar ryðja úr vegi upplýsingum sem koma úr grunnrannsóknum sjávarútvegsins. Af hverju ætli það sé? Er betra ef fyrirtæki í einkaeigu, og ekki tengt ríkinu, tala um þessi mikilvægu mál? Ætli það sé vont.......óheppilegt að vera ohf?Höfundur er forstöðumaður miðlunar og samskipta hjá Matís. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Sérstök vitleysa Albert Björn Lúðvígsson Skoðun Almenn kvíðaröskun: léttvægt vandamál eða áhyggjuefni? Sævar Már Gústavsson Skoðun Það sem býr í Höllu Hrund Viðar Hreinsson Skoðun Lokað á börn í vanda Sigmar Guðmundsson Skoðun Okkar forseti Þráinn Farestveit Skoðun Málið á að endurspegla fólkið í landinu Birta Björnsdóttir Skoðun Ísland í öðru sæti Regnbogakortsins um réttindi hinsegin fólks Bjarndís Helga Tómasdóttir,Daníel E. Arnarsson Skoðun Ég Gísli Hvanndal Jakobsson ætla í framboð til Alþingis með Vinstri grænum Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Katrín eða Halla Hrund? Reynir Böðvarsson Skoðun Aleinn í heiminum? Lukka Sigurðardóttir,Katrín Harðardóttir ,Margrét Kristín Blöndal Skoðun Skoðun Skoðun Aleinn í heiminum? Lukka Sigurðardóttir,Katrín Harðardóttir ,Margrét Kristín Blöndal skrifar Skoðun Ísland í öðru sæti Regnbogakortsins um réttindi hinsegin fólks Bjarndís Helga Tómasdóttir,Daníel E. Arnarsson skrifar Skoðun Almenn kvíðaröskun: léttvægt vandamál eða áhyggjuefni? Sævar Már Gústavsson skrifar Skoðun Lokað á börn í vanda Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Sérstök vitleysa Albert Björn Lúðvígsson skrifar Skoðun Fjarheilbrigðisþjónusta Lilja Rannveig Sigurgeirsdóttir skrifar Skoðun Ég Gísli Hvanndal Jakobsson ætla í framboð til Alþingis með Vinstri grænum Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Forsetaframbjóðandi með sömu tölu og Jesú Gunnar Karl Halldórsson skrifar Skoðun Einfaldara fyrirkomulag tilvísana Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Málið á að endurspegla fólkið í landinu Birta Björnsdóttir skrifar Skoðun Hreyfing og tengsl Jóhanna Stefáns Bjarkardóttir skrifar Skoðun Eru byssur meira fullorðins? Oddný G. Harðardóttir skrifar Skoðun Ríkisbáknið fyrir sig Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Hjartastaður – hvaðan ertu? Anna Sigríður Melsteð skrifar Skoðun Er Evrópa að hverfa af kortinu? Guðmundur Einarsson skrifar Skoðun Garðbæingur á ímyndunarbömmer í Nígeríu Kristín Ólafsdóttir skrifar Skoðun Úkraínustríðið, skotvopnakaup Íslands og NATO? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Okkar forseti Þráinn Farestveit skrifar Skoðun Ekki hika við að kjósa með hjartanu Rósa Steinunn Solveigar Sturludóttir skrifar Skoðun Tíminn er núna, stöðvum hvalveiðar! Hópur andstæðinga hvalveiða skrifar Skoðun Starfsgetumat gæti kostað líf Svanberg Hreinsson skrifar Skoðun Starfsgetumat er kerfisbreytingin - ekki dass af báðu í mixtúru fyrir aumingja! María Pétursdóttir skrifar Skoðun Það sem býr í Höllu Hrund Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Grjótmulningsverksmiðja umfram blómleg tækifæri komandi kynslóða? Ása Berglind Hjálmarsdóttir,Berglind Friðriksdóttir,Böðvar Guðbjörn Jónsson,Guðmundur Oddgeirsson,Gunnsteinn R. Ómarsson,Hrafnhildur Hlín Hjartardóttir,Hrafnhildur Lilja Harðardóttir,Hrönn Guðmundsdóttir,Sigfús Benóný Harðarson skrifar Skoðun Fjórða læknaferðin endurgreidd Líneik Anna Sævarsdóttir skrifar Skoðun Réttlætingar og lygar Ísraels Yousef Tamimi skrifar Skoðun Versta kerfi í heimi? Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Má ég taka þátt … í lífinu? Vilhjálmur Hjálmarsson skrifar Skoðun Með réttlætið að leiðarljósi Bergdís Sigurðardóttir skrifar Skoðun Katrín eða Halla Hrund? Reynir Böðvarsson skrifar Sjá meira
Árið 2006 var opinbera hlutafélagið Matvælarannsóknir Íslands (Matís) stofnað og tók félagið svo til starfa 1. janúar 2007. Þá runnu saman í eina sæng nokkrar stofnanir og fyrirtæki sem hjá störfuðu margir af færustu sérfræðingum Íslendinga í málum tengdum sjávarfangi, landbúnaði, rannsóknum á matvælaörverum og líftækni. Innan þessara eininga hafði byggst upp gríðarleg þekking, jafnvel til áratuga, eins og tilfellið var til að mynda með Rannsóknastofnun fiskiðnaðarins (Rf). Á löngum starfstíma Rf fóru fram öflugar rannsóknir á sjávarfangi, þá sérstaklega fiski, rannsóknir sem í dag eru grunnur að þekkingu Íslendinga á nýtingu á hinu verðmæta hráefni sem úr hafinu okkar kemur. Það væri of langt mál að telja alla þá færu sérfræðinga sem störfuðu hjá Rf og komu að sértækum og viðamiklum rannsóknum í gegnum tíðina. En eins og með alla sigra, hvort sem þeir eru í íþróttum eða atvinnulífinu, þá er enginn einn sem gerir allt, getur allt, né býr til öll verðmætin; hér er um samvinnu að ræða þar sem verkum er skipt og vinnan unnin í þéttu samstarfi við fyrirtæki í sjávarútvegi og tengdum greinum (í þessu tilfelli mikilvægar grunnrannsóknir í mikilvægustu atvinnugrein Íslendinga). Í ágætri grein sem vinur minn Svavar Hávarðsson hjá Fiskifréttum skrifaði nú fyrir stuttu kemur fram gríðarlega gróska sem á sér stað í kringum sjávarútveginn. Og takið eftir; mesta verðmætasköpunin er kannski ekki í veiðunum sjálfum heldur í afleiddum fyrirtækjum og störfum. Í greininni voru nefnd öflug fyrirtæki á borð við Iceprotein/Protis, Kerecis sem er án nokkurs vafa að “meika það í Ameríku”, Codland, Þorbjörn, Vísir, Skaginn 3X og Margildi, sem hafa nýtt sér verðminni afurðir frá fiskveiðum og fundið farveg fullnýtingar og aukinnar verðmætasköpunar. Og það eru mun fleiri fyrirtæki sem eru á sömu góðu braut. Það sem vakti athygli mína í þessum góða pistli Svavars var tvennt. Annars vegar var það að Þór Sigfússon, eigandi og fyrrverandi framkvæmdastjóri Sjávarklasans skuli nefndur sem helsti talsmaður fullnýtingar og óhefðbundinnar verðmætasköpunar í íslenskum sjávarútvegi. Þór er aldeilis fínn þegar kemur að sjávarfangi og hefur verið öflugur bandamaður þegar kemur að jákvæðri umfjöllun um sjávarútveginn en það má ekki gleyma þeim sem vinnuna hafa unnið, stundað rannsóknirnar, sótt til þess fjármagn, jafnvel út fyrir landsteinana né heldur má gleyma menntastofnunum okkar sem hafa leikið ákveðið lykilhlutverk. Aukinheldur má ekki gleyma fjármögnunaraðilum, til dæmis Aukið verðmæti sjávarfangs (AVS) sjóðnum sem grunnur var lagður að hjá Rf og skipt hefur gríðarmiklu máli í sjávarútvegstengdum rannsóknum Íslendinga. Það er ekki nóg að koma með öll fallegu orðin og lýsingarnar um hversu verðmætur íslenskur sjávarútvegur er, sem hann svo sannarlega er, heldur verður að vinna vinnuna, stunda rannsóknirnar, keyra þróunina áfram og fá niðurstöður sem hægt er að nota í samtölum við aðra, aðrar þjóðir og þá sem áhuga hafa á afurðum úr íslenskum sjó. Án rannsókna væri sú mikilvæga þekking sem við höfum í dag ekki til staðar. Hitt sem vakti athygli mína var að flestöll fyrirtækin sem Svavar nefndi á nafn hafa á einum eða öðrum tíma “stoppað við hjá Matís”, ef svo má að orði komast, fengið aðstoð í formi aðstöðu til rannsókna eða kafað í þekkingarbrunn starfsmanna Matís, enda er lögbundið hlutverk Matís að aðstoða viðskiptavini til aukinnar verðmætasköpunar, matvælaöryggis og lýðheilsu. Meira að segja þá var rannsóknafyrirtækið Iceprotein, sem stendur á bak við Protis, upphaflega í eigu Rf/Matís sem sproti út úr rannsóknum Rf. Þessi fyrirtæki gleyma ekki þeim mikilvæga þætti Matís í velgengni sinni, það veit ég, enda eru talsmenn og –konur þeirra dugleg að nefna sína samstarfsaðila þegar svo ber undir. En annað er oft upp á teningnum þegar almennt er skrifað um velgengni sprotafyrirtækja í sjávarútvegi; þá vilja fögru orðin og fallegu lýsingarnar ryðja úr vegi upplýsingum sem koma úr grunnrannsóknum sjávarútvegsins. Af hverju ætli það sé? Er betra ef fyrirtæki í einkaeigu, og ekki tengt ríkinu, tala um þessi mikilvægu mál? Ætli það sé vont.......óheppilegt að vera ohf?Höfundur er forstöðumaður miðlunar og samskipta hjá Matís.
Ísland í öðru sæti Regnbogakortsins um réttindi hinsegin fólks Bjarndís Helga Tómasdóttir,Daníel E. Arnarsson Skoðun
Ég Gísli Hvanndal Jakobsson ætla í framboð til Alþingis með Vinstri grænum Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun
Skoðun Ísland í öðru sæti Regnbogakortsins um réttindi hinsegin fólks Bjarndís Helga Tómasdóttir,Daníel E. Arnarsson skrifar
Skoðun Ég Gísli Hvanndal Jakobsson ætla í framboð til Alþingis með Vinstri grænum Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar
Skoðun Starfsgetumat er kerfisbreytingin - ekki dass af báðu í mixtúru fyrir aumingja! María Pétursdóttir skrifar
Skoðun Grjótmulningsverksmiðja umfram blómleg tækifæri komandi kynslóða? Ása Berglind Hjálmarsdóttir,Berglind Friðriksdóttir,Böðvar Guðbjörn Jónsson,Guðmundur Oddgeirsson,Gunnsteinn R. Ómarsson,Hrafnhildur Hlín Hjartardóttir,Hrafnhildur Lilja Harðardóttir,Hrönn Guðmundsdóttir,Sigfús Benóný Harðarson skrifar
Ísland í öðru sæti Regnbogakortsins um réttindi hinsegin fólks Bjarndís Helga Tómasdóttir,Daníel E. Arnarsson Skoðun
Ég Gísli Hvanndal Jakobsson ætla í framboð til Alþingis með Vinstri grænum Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun