Hvað ætlarðu að verða þegar þú verður stór? Sigurþóra Bergsdóttir skrifar 20. september 2017 10:40 Þetta er spurning sem öll börn fá á einhverjum tímapunkti. Við munum öll eftir því að velta þessari spurningu fyrir okkur og máta okkur í ýmis hlutverk. Við ætlum okkur öll að verða eitthvað, gera eitthvað, hafa hlutverk og tilgang í framtíðinni þegar við verðum stór. Það er ýmislegt sem bendir til að hluti unga fólksins okkar líði ekki nógu vel og hafi misst sjónar á að þau geti orðið eitthvað þegar þau verða stór. Samkvæmt tölum frá Tryggingastofnun hefur fjöldi ungs fólks undir 30 ára á örokulífeyri og endurhæfingarlífeyri tvöfaldast frá árinu 2000. Algengasta orsök örorku eru geðraskanir. Aðrar birtingamyndir vandans eru mikið brottfall úr framhaldsskólum, aukinn kvíði ungs fólk, vímuefnaneysla og svo eru ungu mennirnir okkar að deyja, sjálfsvíg ungra karla eru sorglegasta birtingarmynd þessarar vanlíðunar. En hver er skýringin á þessu? Það má finna ýmsar skýringar enda kröfurnar á börnin okkar miklar. Ein stór skýring mætti kalla áföll. Börnin okkar upplifa ýmis konar áföll í uppvextinum sem, ef ekki er unnið með, geta haft alvarlegar afleiðingar á þroska og getu til að takast á við flókinn heim. Þau sem lenda í þessari stöðu eru alltaf að gera sitt besta, reyna að vera í skóla, reyna að vera í vinnu, reyna að vera til en lenda stöðugt í að mistakast þar sem litla hjálp er að fá, sem verður til þess að þau hætta að trúa því að þau geti fundið leiðina sína. Við erum að bregðast þeim. Við eigum að halda utan um unga fólkið okkar, hlusta á þau og hjálpa þeim til að finna að þau hafi tilgang og geti lagt sitt af mörkum til samfélagsins. Við eigum innviðina, við eigum fagfólkið og við eigum peningana. Enda mun hver króna sem fer í slíkt verkefni skila sér margfalt til baka. Lausnirnar og úrræðin eru til hjá öðrum þjóðum, við eigum að nýta okkur þekkingu og reynslu annarra til að finna bestu leiðirnar. Setja svo upp áætlun til að fyrirbyggja vanlíðan og búa til þétt net sem grípur þau sem lenda í vanda. Stjórnvöld sem vinna í okkar umboði eiga að taka ábyrgð á þessum málum af festu. Við getum ekki falið okkur á bak við ýmis sjálfstæð félagasamtök. Þau vinna vissulega gott verk og munu gera það áfram en eru háð fjármagni frá ári til árs. Við eigum að hlú að þessum sprotum en þeir eiga ekki að bera ábyrgð á verkefninu. Það er stjórnvalda og samtryggingakerfisins okkar. Við höfum ekki efni á því að missa fólkið okkar út með þessum hætti, unga fólkið er framtíðin og við eigum að gera betur okkur öllum til heilla.Höfundur er vinnusálfræðingur og móðir. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Halldór 01.06.2024 Halldór Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir Skoðun Má Katrín Jakobsdóttir bjóða sig fram? Jón Ólafsson Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn Skoðun Skoðun Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson skrifar Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Bónaður brjóstkassi og barnaafmæli Þorbjörg Marínósdóttir skrifar Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn skrifar Skoðun Hæfasti einstaklingurinn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Verðmætin og sköpunarkraftur sá sem í mannauð okkar býr. Pétur Már Halldórsson skrifar Skoðun Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson skrifar Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson skrifar Skoðun Takk, Katrín Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving skrifar Skoðun Samherjar Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Að hitta hetjuna sína Gréta Kristín Ómarsdóttir skrifar Skoðun Einstakt tækifæri Þóra Valný Yngvadóttir skrifar Skoðun Um afrekskonuna Katrínu Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr skrifar Skoðun Óskað eftir forseta sem færir ungu fólki völd Valgerður Eyja Eyþórsdóttir skrifar Skoðun Með ósk um velgengni, Halla Hrund Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Ég styð Höllu Hrund Logadóttur Þórólfur Árnason skrifar Skoðun Arnar Þór Jónsson Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Opið bréf til Jóns Ólafssonar heimspekings Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þjóðaröryggi Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Tóbak markaðssett fyrir ungt fólk Guðlaug B. Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn, NATÓ, ýsan og blokkin Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun „Svona er á síld“ Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Aldrei hitta hetjurnar þínar Skarphéðinn Guðmundsson skrifar Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir skrifar Skoðun Auðkenni þarf að passa upp á Eva Valdís Jóhönnudóttir skrifar Skoðun Auðlindir í almannaeigu – Halla Hrund Logadóttir 7. forseti Íslands Kristín Vala Ragnarsdóttir skrifar Sjá meira
Þetta er spurning sem öll börn fá á einhverjum tímapunkti. Við munum öll eftir því að velta þessari spurningu fyrir okkur og máta okkur í ýmis hlutverk. Við ætlum okkur öll að verða eitthvað, gera eitthvað, hafa hlutverk og tilgang í framtíðinni þegar við verðum stór. Það er ýmislegt sem bendir til að hluti unga fólksins okkar líði ekki nógu vel og hafi misst sjónar á að þau geti orðið eitthvað þegar þau verða stór. Samkvæmt tölum frá Tryggingastofnun hefur fjöldi ungs fólks undir 30 ára á örokulífeyri og endurhæfingarlífeyri tvöfaldast frá árinu 2000. Algengasta orsök örorku eru geðraskanir. Aðrar birtingamyndir vandans eru mikið brottfall úr framhaldsskólum, aukinn kvíði ungs fólk, vímuefnaneysla og svo eru ungu mennirnir okkar að deyja, sjálfsvíg ungra karla eru sorglegasta birtingarmynd þessarar vanlíðunar. En hver er skýringin á þessu? Það má finna ýmsar skýringar enda kröfurnar á börnin okkar miklar. Ein stór skýring mætti kalla áföll. Börnin okkar upplifa ýmis konar áföll í uppvextinum sem, ef ekki er unnið með, geta haft alvarlegar afleiðingar á þroska og getu til að takast á við flókinn heim. Þau sem lenda í þessari stöðu eru alltaf að gera sitt besta, reyna að vera í skóla, reyna að vera í vinnu, reyna að vera til en lenda stöðugt í að mistakast þar sem litla hjálp er að fá, sem verður til þess að þau hætta að trúa því að þau geti fundið leiðina sína. Við erum að bregðast þeim. Við eigum að halda utan um unga fólkið okkar, hlusta á þau og hjálpa þeim til að finna að þau hafi tilgang og geti lagt sitt af mörkum til samfélagsins. Við eigum innviðina, við eigum fagfólkið og við eigum peningana. Enda mun hver króna sem fer í slíkt verkefni skila sér margfalt til baka. Lausnirnar og úrræðin eru til hjá öðrum þjóðum, við eigum að nýta okkur þekkingu og reynslu annarra til að finna bestu leiðirnar. Setja svo upp áætlun til að fyrirbyggja vanlíðan og búa til þétt net sem grípur þau sem lenda í vanda. Stjórnvöld sem vinna í okkar umboði eiga að taka ábyrgð á þessum málum af festu. Við getum ekki falið okkur á bak við ýmis sjálfstæð félagasamtök. Þau vinna vissulega gott verk og munu gera það áfram en eru háð fjármagni frá ári til árs. Við eigum að hlú að þessum sprotum en þeir eiga ekki að bera ábyrgð á verkefninu. Það er stjórnvalda og samtryggingakerfisins okkar. Við höfum ekki efni á því að missa fólkið okkar út með þessum hætti, unga fólkið er framtíðin og við eigum að gera betur okkur öllum til heilla.Höfundur er vinnusálfræðingur og móðir.
Skoðun Auðlindir í almannaeigu – Halla Hrund Logadóttir 7. forseti Íslands Kristín Vala Ragnarsdóttir skrifar