"Mikið borði“ Torfi Tulinius skrifar 14. júní 2017 07:00 Gissur Þorvaldsson slapp naumlega úr Flugumýrarbrennu 1253 en missti konu og þrjá syni. Skaðinn var mikill en Gissur safnaði liði, hefndi sín og hélt reisn. Í Sturlungu segir að Gissur hafi verið „mikill borði“, orðtak úr máli farmanna. Skip með háar síður veitti betra skjól gegn illviðri og óvinum. Gissur hafði sterkar sálrænar varnir og gat tekist á við verstu áföll. Samfélög þurfa einnig sterka vörn. Theresu May var refsað m.a. fyrir að hafa veikt hryðjuverkavarnir Bretlands með niðurskurði til löggæslu í innanríkisráðherratíð sinni. Íslendingar þekkja af reynslu mikilvægi stofnana og samtaka í náttúruhamförum: björgunarsveitir, lögregla, landhelgisgæsla og heilbrigðisþjónusta bregðast við og koma í veg fyrir að afleiðingarnar verði verri en ella. Bankahrunið var áfall. Þó kom í ljós að samfélagið bjó yfir töluverðum styrk: fjölmiðlar, sérfræðingar, dómskerfið, reiknistofa bankanna og fleiri björguðu miklu og samfélagið gat starfað áfram. Varnirnar héldu og við nutum þess að hafa búið vel að þessum þáttum í þjóðlífinu. Því miður hafði ekki verið hlúð nægilega að öllum mikilvægum máttarstólpum samfélagsins. Til að ná fram pólítískum markmiðum um einkavæðingu hafði heilbrigðiskerfið verið veikt árum saman. Það mátti því illa við niðurskurði í Hruninu og er nú svo illa farið að það tekur langan tíma að koma því í æskilegt horf. Háskólarnir reyndust líka öflugur hluti af vörnum okkar. Í samdrætti og atvinnuleysi tóku þeir við fjölda nemenda sem öðluðust nýja þekkingu og færni til að takast á við vanda og byggja upp á ný. Einkum var það starfsfólki skólanna að þakka sem lét sig hafa það að búa við aukið álag og versnandi kjör til að mæta ríkri þörf. Nýsamþykkt fjármálaáætlun til fimm ára þar sem of lágar fjárveitingar til háskóla standa nánast í stað mun draga úr getu þeirra til að efla þjóðina og búa undir áskoranir framtíðar. Í haust gefst tækifæri með fjárlögum til að leiðrétta kúrsinn og búa myndarlega að háskólunum. Þeir eru vaxtarbroddar samfélags sem getur nýtt tækifæri framtíðarinnar og brugðist við áföllum; samfélags sem er „mikið borði“. Höfundur er prófessor í íslenskum miðaldafræðum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Svona getum komið í veg fyrir að Katrín vinni Björn B. Björnsson Skoðun Ég vil óumdeildan forseta Guðrún Jónsdóttir Skoðun Þess vegna er Halla Hrund efst Gunnhildur Fríða Hallgrímsdóttir Skoðun Hver á að vera minn forseti? Auður Aþena Einarsdóttir Skoðun Orkan hjá Höllu Hrund Sara Oskarsson Skoðun Halla Tómasdóttir og Sólskinsdrengurinn Margrét Dagmar Ericsdóttir Skoðun Vopnið gegn hatri Kristín Sigrún Áss Sigurðardóttir Skoðun Forseti Íslands – Katrín Jakobsdóttir Guðjón Þórir Sigfússon Skoðun Þjóðhöfðinginn Katrín Sigríður Gísladóttir Skoðun Mér finnst á mig hlustað Tinna Martinsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Ísrael verður að hætta að drepa saklausa borgara á Gaza Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Að kjósa með hjartanu! Ásdís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Heilt kjörtímabil án árangurs í loftslagsmálum Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun „Nema í alveg sérstökum tilvikum“ Sigurður Örn Hilmarsson skrifar Skoðun Forseti Íslands – Katrín Jakobsdóttir Guðjón Þórir Sigfússon skrifar Skoðun Baldur er leiðtogi og mannasættir Karl Ágúst Ipsen skrifar Skoðun Fyrir börnin okkar Gunnar Ingi Valgeirsson skrifar Skoðun Stjórnvöld eru stefnulaus í barna- og fjölskyldumálum Lúðvík Júlíusson skrifar Skoðun Halla Hrund fyrir framtíðina Þóra Árnadóttir skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir og Sólskinsdrengurinn Margrét Dagmar Ericsdóttir skrifar Skoðun Ferðamálastefna til framtíðar Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Fótbolti og forseti Tómas Ingi Tómasson skrifar Skoðun Taktík. - Fyrir fegurðina og lýðræðið Gunnlaugur Ólafsson skrifar Skoðun Kjósum Baldur fyrir öryggi okkar allra Ragnheiður Hergeirsdóttir skrifar Skoðun Svona getum komið í veg fyrir að Katrín vinni Björn B. Björnsson skrifar Skoðun Þess vegna er Halla Hrund efst Gunnhildur Fríða Hallgrímsdóttir skrifar Skoðun Forsetakosning, auðlindir í þágu almennings Gunnar Hrafn Birgisson skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir lætur verkin tala Sigurborg Arnarsdóttir skrifar Skoðun Forsetakosningar: Menningarlegt forræði fjórða valdsins Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Hver á að vera minn forseti? Auður Aþena Einarsdóttir skrifar Skoðun Halla Hrund – með víðtæka þekkingu á áskorunum samtímans Kristín Vala Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Einstakt tækifæri til listnáms í Myndlistaskólanum í Reykjavík fyrir einstaklinga með þroskaskerðingu Björg Jóna Birgisdóttir skrifar Skoðun Vélakaup valdaelítunnar skal að vettugi hafa Ívar Hauksson skrifar Skoðun Báðar eru þær góður kostur, Katrín og Halla Hrund. Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Orkan hjá Höllu Hrund Sara Oskarsson skrifar Skoðun Kjósum Baldur fyrir unga fólkið Brynja Kristín Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Náttúrubarnið Katrín Jakobsdóttir Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Sigríður Gísladóttir skrifar Skoðun Mér finnst á mig hlustað Tinna Martinsdóttir skrifar Skoðun Vopnið gegn hatri Kristín Sigrún Áss Sigurðardóttir skrifar Skoðun Þjóðhöfðinginn Katrín Sigríður Gísladóttir skrifar Sjá meira
Gissur Þorvaldsson slapp naumlega úr Flugumýrarbrennu 1253 en missti konu og þrjá syni. Skaðinn var mikill en Gissur safnaði liði, hefndi sín og hélt reisn. Í Sturlungu segir að Gissur hafi verið „mikill borði“, orðtak úr máli farmanna. Skip með háar síður veitti betra skjól gegn illviðri og óvinum. Gissur hafði sterkar sálrænar varnir og gat tekist á við verstu áföll. Samfélög þurfa einnig sterka vörn. Theresu May var refsað m.a. fyrir að hafa veikt hryðjuverkavarnir Bretlands með niðurskurði til löggæslu í innanríkisráðherratíð sinni. Íslendingar þekkja af reynslu mikilvægi stofnana og samtaka í náttúruhamförum: björgunarsveitir, lögregla, landhelgisgæsla og heilbrigðisþjónusta bregðast við og koma í veg fyrir að afleiðingarnar verði verri en ella. Bankahrunið var áfall. Þó kom í ljós að samfélagið bjó yfir töluverðum styrk: fjölmiðlar, sérfræðingar, dómskerfið, reiknistofa bankanna og fleiri björguðu miklu og samfélagið gat starfað áfram. Varnirnar héldu og við nutum þess að hafa búið vel að þessum þáttum í þjóðlífinu. Því miður hafði ekki verið hlúð nægilega að öllum mikilvægum máttarstólpum samfélagsins. Til að ná fram pólítískum markmiðum um einkavæðingu hafði heilbrigðiskerfið verið veikt árum saman. Það mátti því illa við niðurskurði í Hruninu og er nú svo illa farið að það tekur langan tíma að koma því í æskilegt horf. Háskólarnir reyndust líka öflugur hluti af vörnum okkar. Í samdrætti og atvinnuleysi tóku þeir við fjölda nemenda sem öðluðust nýja þekkingu og færni til að takast á við vanda og byggja upp á ný. Einkum var það starfsfólki skólanna að þakka sem lét sig hafa það að búa við aukið álag og versnandi kjör til að mæta ríkri þörf. Nýsamþykkt fjármálaáætlun til fimm ára þar sem of lágar fjárveitingar til háskóla standa nánast í stað mun draga úr getu þeirra til að efla þjóðina og búa undir áskoranir framtíðar. Í haust gefst tækifæri með fjárlögum til að leiðrétta kúrsinn og búa myndarlega að háskólunum. Þeir eru vaxtarbroddar samfélags sem getur nýtt tækifæri framtíðarinnar og brugðist við áföllum; samfélags sem er „mikið borði“. Höfundur er prófessor í íslenskum miðaldafræðum.
Skoðun Halla Hrund – með víðtæka þekkingu á áskorunum samtímans Kristín Vala Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Einstakt tækifæri til listnáms í Myndlistaskólanum í Reykjavík fyrir einstaklinga með þroskaskerðingu Björg Jóna Birgisdóttir skrifar
Skoðun Náttúrubarnið Katrín Jakobsdóttir Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Sigríður Gísladóttir skrifar