Kvíði, þunglyndi og síþreyta geta tengst lélegri þarmaflóru Hulda Hólmkelsdóttir skrifar 3. maí 2017 12:15 „Bakteríurnar í þörmunum þær stjórna mjög líklega miklu meira en við gerum okkur grein fyrir og við vitum að þær hafa áhrif á andlega líðan. Menn hafa verið að skoða þarmaflóru með tilliti til kvíða og þunglyndis og einhverfu, athyglisbrests og núna síþreytu. Menn sjá að þarmaflóra þessa hópa og síþreytuhópsins hún er ekki eins og hjá þeim sem eru hraustir,“ segir Sigurjón Vilbergsson meltingarsérfræðingur. Rætt var við Sigurjón í Bítinu á Bylgjunni í morgun. RÚV greindi um helgina frá umfangsmikilli rannsókn í Bandaríkjunum sem leiddi í ljós að síþreyta sé ekki andlegur kvilli, heldur eigi hún upptök sín í þörmunum. Síþreyta er ekki andlegur kvilli, heldur á hún upptök sín í þörmunum. Bakteríur í iðrunum valda því að sambandsleysi verður á milli þarma og heila. „Þetta kannski byrjaði svolítið með því þegar læknar fóru að gera þennan hægðaflutning, þetta fecal transplant, þegar hægðir úr hraustum sjúkling eru settar í veikan einstakling sem var með ákveðinn bólgusjúkdóm af bakteríum í ristlinum. Þá allt í einu fóru að koma fram niðurstöður að ákveðnir hópar hefðu gagn af þessu sem menn höfðu ekki verið að skoða mikið. Kvíði, þunglyndi, síþreyta, jafnvel MS sjúklingar, Parkinsson sjúklingar fengu einhvern bata. En hvort það verður einhver lækning þarna veit ég ekki,“ segir Sigurjón.Síþreyta skerðir lífsgæði „Eins og stendur í fréttinni þá er þessi hópur svolítið stimplaður fyrir að vera andlega veikur og það hefur margt verið reynt með alls konar geðlyfjum, hugrænni atferlismeðferð, æfingum og klappi á öxlina en það hefur bara ekki hjálpað. Þetta fólk er með gríðarlega skert lífsgæði, hreinlega óvinnufært og það er stór hópur af þessu fólki sem er bara desperat og þarna er vonandi kannski eitthvað sem við getum gert.“ Sigurjón segir þó að líklega sé um nokkuð mislitan hóp að ræða og þó að ákveðin úrræði virki fyrir suma sé ekki þar með sagt að þau virki fyrir alla. En hvernig getur maður komist að því hvort að þarmaflóran sé í lagi eða eðlileg hjá manni eða ekki? „Það er reyndar ekki hægt að fá eitthvert stjörnukort hérna heima núna. En ég hef séð fólk sem hefur komið til mín á stofu sem hefur sent hægðir erlendis, bæði til Evrópu og Bandaríkjanna og fengið bara prófíl, algjörlega detailerað hvaða bakteríur séu í þarminum. Hvort það sé fjölbreytt þarmaflóra, hvort hún sé fábrotin, hvort það vanti einhverja meginstofna. Þannig að menn eru farnir að sjá stóru myndina að það er eitthvað þarna sem er breytilegt.“Þarmaflóran að úrkynjast Sigurjón bætir við að breytingar á þarmaflóru geti líka tengst breyttu mataræði. „Ég hef nú stundum sagt það að ég segi að nútímamaðurinn á heimsvísu, að þarmaflóran okkar er svolítið að úrkynjast. Kannski er mikið af þessum nútímasjúkdómum sem við sjáum í dag, ofnæmi, gigt, sjálfsofnæmissjúkdómar, alls konar bólgusjúkdómar, andlegir sjúkdómar, kannski er þetta hluti af þarmaflórubreytingunni sem við sjáum.“Og þá væntanlega breytingar á mataræði eða hvað? „Já mataræði hefur breyst gríðarlega eins og við vitum. Mikil iðnvæðing á mat og það er, eins og ég segi stundum til að gera þetta mjög skýrt, gömlu víkingabakteríurnar þú platar þær ekki. Ef þú gefur þeim einhvern iðnvæddan mat sem er búið að erfðabreyta, úða í einhverju skordýraeyði og illgresiseyði, setja gervisykur inn, rotvarnarefni, það eru eins og þið vitið notuð sýklalyf í matvælaiðnaði. Þetta hefur allt áhrif á þarmaflóruna.“ Hann hvetur fólk til að styðjast við regluna um að allt sé gott í hófi þegar kemur að mataræði. „Það er líka vitað að mataræði, hvernig þú borðað, hvort þú borðað mikið af kolvetnum, mikið af fitu, mikið prótein, þetta breytir þarmaflórunni. Þú getur breytt þarmaflóru með samsetningu á fæðu. Ég held að allt í hófi reglan sé góð þar. Við þurfum klárlega einhverjar trefjar og kolvetni til að viðhalda þarmaflóru. Ég held að maður eigi ekki að fara í miklar öfgar þar. En mataræði almennt skiptir máli. Það sem ég myndi vilja leggja höfuðáherslu á þar er að við séum að borða hreinan og góðan mat, ekki mikið unninn mat því það hefur áhrif á þarmaflóruna. Ég segi stundum að þú keyrir ekki norður í land, setur eitthvað eitur í Mývatn og klórar þér svo í hausnum að það hafi áhrif á flóru vatnsins. Þetta er alveg eins með þarmana okkar. Þú setur ekki eitur inn í meltinguna þína.“Þannig að læknar eru farnir að horfa meira á meltingarveginn og viðurkenna að sjúkdómar verða oft til þar? „Engin spurning. Auðvitað er þetta samþætt. Auðvitað höfum við ákveðin gen, ákveðið umhverfi, ákveðin lífsstíl og svo þessa þarmaflóru. Þú færð einhverja þarmaflóru í vöggugjöf, væntanlega úr fæðingarvegi móður eða einhverju sjúkrahúshandklæði einhvers staðar og síðan er mataræði og lífsstíll og allt sem við göngum í gegnum og þetta hefur allt áhrif á löngu lífsferli. Þannig að þarmaflóran getur orðið fyrir hnjaski á mörgum stöðum.“Viðtalið við Sigurjón má hlusta á í heild sinni hér fyrir neðan. Mest lesið Fjölskylda í norðurljósaleit hrakin á brott af leiðsögumönnum Innlent „Það þarf að stoppa svona menn áður en þeir drepa einhvern“ Innlent Svipar til gamalla óupplýstra rána Innlent Verulega brugðið yfir Hamraborgarmálinu Innlent „Trúði því ekki að þetta væri ég“ Innlent Hátt í hundrað dauðsföll á þremur árum Innlent Vilja koma böndum á bókhald trúfélaga Innlent Líkamsárás til rannsóknar eftir nóttina Innlent Sýknaður af ákæru um að hafa tekið í háls barns Innlent Stjórnmálamaðurinn Joe Lieberman látinn Erlent Fleiri fréttir Hamfaragámur Bónus tryggir kældan mat í neyðarástandi Fullkomlega sáttur við ákvörðun sína en útilokar ekkert „Það þarf að stoppa svona menn áður en þeir drepa einhvern“ Hádegisfréttir Bylgjunnar Svipar til gamalla óupplýstra rána Sýknaður af ákæru um að hafa tekið í háls barns Bjartur skírdagur fram undan í höfuðborginni Líkamsárás til rannsóknar eftir nóttina Fjölskylda í norðurljósaleit hrakin á brott af leiðsögumönnum Vilja koma böndum á bókhald trúfélaga Ferðaóðir Íslendingar þyrpast í ferðalög innanlands sem utan Verulega brugðið yfir Hamraborgarmálinu Hátt í hundrað dauðsföll á þremur árum Týndi vinningshafinn gaf sig fram og græddi níu milljónir Felldu úr gildi friðlýsingu en mátu Mumma ekki vanhæfan Kvöldfréttir Stöðvar 2 Býr á Íslandi en dæmd í sex ára fangelsi í Rússlandi Eldur í Hafnarfirði Haraldur mátti ekki hækka launin en Sigríður ekki heldur lækka þau Læknafélagið mótfallið lögleiðingu dánaraðastoðar „Trúði því ekki að þetta væri ég“ Ekki viss hvort nokkru þurfi að breyta eftir tug milljóna króna þjófnað 546 Grindvíkingar vilja selja Þórkötlu húsið sitt Steinunn Ólína hálfu skrefi frá því að bjóða sig fram Baldur mælist með langmest fylgi Stálu áli í Grindavík en gómaðir af lögreglu Útlit fyrir að gasmengun berist til vesturs og suðvesturs Hæstiréttur bannar síþrotamanni að stunda rekstur Flestir öryggishnappar vegna heimilisofbeldis Fá 82 þúsund fyrir að vinna frá átta til 23 Sjá meira
„Bakteríurnar í þörmunum þær stjórna mjög líklega miklu meira en við gerum okkur grein fyrir og við vitum að þær hafa áhrif á andlega líðan. Menn hafa verið að skoða þarmaflóru með tilliti til kvíða og þunglyndis og einhverfu, athyglisbrests og núna síþreytu. Menn sjá að þarmaflóra þessa hópa og síþreytuhópsins hún er ekki eins og hjá þeim sem eru hraustir,“ segir Sigurjón Vilbergsson meltingarsérfræðingur. Rætt var við Sigurjón í Bítinu á Bylgjunni í morgun. RÚV greindi um helgina frá umfangsmikilli rannsókn í Bandaríkjunum sem leiddi í ljós að síþreyta sé ekki andlegur kvilli, heldur eigi hún upptök sín í þörmunum. Síþreyta er ekki andlegur kvilli, heldur á hún upptök sín í þörmunum. Bakteríur í iðrunum valda því að sambandsleysi verður á milli þarma og heila. „Þetta kannski byrjaði svolítið með því þegar læknar fóru að gera þennan hægðaflutning, þetta fecal transplant, þegar hægðir úr hraustum sjúkling eru settar í veikan einstakling sem var með ákveðinn bólgusjúkdóm af bakteríum í ristlinum. Þá allt í einu fóru að koma fram niðurstöður að ákveðnir hópar hefðu gagn af þessu sem menn höfðu ekki verið að skoða mikið. Kvíði, þunglyndi, síþreyta, jafnvel MS sjúklingar, Parkinsson sjúklingar fengu einhvern bata. En hvort það verður einhver lækning þarna veit ég ekki,“ segir Sigurjón.Síþreyta skerðir lífsgæði „Eins og stendur í fréttinni þá er þessi hópur svolítið stimplaður fyrir að vera andlega veikur og það hefur margt verið reynt með alls konar geðlyfjum, hugrænni atferlismeðferð, æfingum og klappi á öxlina en það hefur bara ekki hjálpað. Þetta fólk er með gríðarlega skert lífsgæði, hreinlega óvinnufært og það er stór hópur af þessu fólki sem er bara desperat og þarna er vonandi kannski eitthvað sem við getum gert.“ Sigurjón segir þó að líklega sé um nokkuð mislitan hóp að ræða og þó að ákveðin úrræði virki fyrir suma sé ekki þar með sagt að þau virki fyrir alla. En hvernig getur maður komist að því hvort að þarmaflóran sé í lagi eða eðlileg hjá manni eða ekki? „Það er reyndar ekki hægt að fá eitthvert stjörnukort hérna heima núna. En ég hef séð fólk sem hefur komið til mín á stofu sem hefur sent hægðir erlendis, bæði til Evrópu og Bandaríkjanna og fengið bara prófíl, algjörlega detailerað hvaða bakteríur séu í þarminum. Hvort það sé fjölbreytt þarmaflóra, hvort hún sé fábrotin, hvort það vanti einhverja meginstofna. Þannig að menn eru farnir að sjá stóru myndina að það er eitthvað þarna sem er breytilegt.“Þarmaflóran að úrkynjast Sigurjón bætir við að breytingar á þarmaflóru geti líka tengst breyttu mataræði. „Ég hef nú stundum sagt það að ég segi að nútímamaðurinn á heimsvísu, að þarmaflóran okkar er svolítið að úrkynjast. Kannski er mikið af þessum nútímasjúkdómum sem við sjáum í dag, ofnæmi, gigt, sjálfsofnæmissjúkdómar, alls konar bólgusjúkdómar, andlegir sjúkdómar, kannski er þetta hluti af þarmaflórubreytingunni sem við sjáum.“Og þá væntanlega breytingar á mataræði eða hvað? „Já mataræði hefur breyst gríðarlega eins og við vitum. Mikil iðnvæðing á mat og það er, eins og ég segi stundum til að gera þetta mjög skýrt, gömlu víkingabakteríurnar þú platar þær ekki. Ef þú gefur þeim einhvern iðnvæddan mat sem er búið að erfðabreyta, úða í einhverju skordýraeyði og illgresiseyði, setja gervisykur inn, rotvarnarefni, það eru eins og þið vitið notuð sýklalyf í matvælaiðnaði. Þetta hefur allt áhrif á þarmaflóruna.“ Hann hvetur fólk til að styðjast við regluna um að allt sé gott í hófi þegar kemur að mataræði. „Það er líka vitað að mataræði, hvernig þú borðað, hvort þú borðað mikið af kolvetnum, mikið af fitu, mikið prótein, þetta breytir þarmaflórunni. Þú getur breytt þarmaflóru með samsetningu á fæðu. Ég held að allt í hófi reglan sé góð þar. Við þurfum klárlega einhverjar trefjar og kolvetni til að viðhalda þarmaflóru. Ég held að maður eigi ekki að fara í miklar öfgar þar. En mataræði almennt skiptir máli. Það sem ég myndi vilja leggja höfuðáherslu á þar er að við séum að borða hreinan og góðan mat, ekki mikið unninn mat því það hefur áhrif á þarmaflóruna. Ég segi stundum að þú keyrir ekki norður í land, setur eitthvað eitur í Mývatn og klórar þér svo í hausnum að það hafi áhrif á flóru vatnsins. Þetta er alveg eins með þarmana okkar. Þú setur ekki eitur inn í meltinguna þína.“Þannig að læknar eru farnir að horfa meira á meltingarveginn og viðurkenna að sjúkdómar verða oft til þar? „Engin spurning. Auðvitað er þetta samþætt. Auðvitað höfum við ákveðin gen, ákveðið umhverfi, ákveðin lífsstíl og svo þessa þarmaflóru. Þú færð einhverja þarmaflóru í vöggugjöf, væntanlega úr fæðingarvegi móður eða einhverju sjúkrahúshandklæði einhvers staðar og síðan er mataræði og lífsstíll og allt sem við göngum í gegnum og þetta hefur allt áhrif á löngu lífsferli. Þannig að þarmaflóran getur orðið fyrir hnjaski á mörgum stöðum.“Viðtalið við Sigurjón má hlusta á í heild sinni hér fyrir neðan.
Mest lesið Fjölskylda í norðurljósaleit hrakin á brott af leiðsögumönnum Innlent „Það þarf að stoppa svona menn áður en þeir drepa einhvern“ Innlent Svipar til gamalla óupplýstra rána Innlent Verulega brugðið yfir Hamraborgarmálinu Innlent „Trúði því ekki að þetta væri ég“ Innlent Hátt í hundrað dauðsföll á þremur árum Innlent Vilja koma böndum á bókhald trúfélaga Innlent Líkamsárás til rannsóknar eftir nóttina Innlent Sýknaður af ákæru um að hafa tekið í háls barns Innlent Stjórnmálamaðurinn Joe Lieberman látinn Erlent Fleiri fréttir Hamfaragámur Bónus tryggir kældan mat í neyðarástandi Fullkomlega sáttur við ákvörðun sína en útilokar ekkert „Það þarf að stoppa svona menn áður en þeir drepa einhvern“ Hádegisfréttir Bylgjunnar Svipar til gamalla óupplýstra rána Sýknaður af ákæru um að hafa tekið í háls barns Bjartur skírdagur fram undan í höfuðborginni Líkamsárás til rannsóknar eftir nóttina Fjölskylda í norðurljósaleit hrakin á brott af leiðsögumönnum Vilja koma böndum á bókhald trúfélaga Ferðaóðir Íslendingar þyrpast í ferðalög innanlands sem utan Verulega brugðið yfir Hamraborgarmálinu Hátt í hundrað dauðsföll á þremur árum Týndi vinningshafinn gaf sig fram og græddi níu milljónir Felldu úr gildi friðlýsingu en mátu Mumma ekki vanhæfan Kvöldfréttir Stöðvar 2 Býr á Íslandi en dæmd í sex ára fangelsi í Rússlandi Eldur í Hafnarfirði Haraldur mátti ekki hækka launin en Sigríður ekki heldur lækka þau Læknafélagið mótfallið lögleiðingu dánaraðastoðar „Trúði því ekki að þetta væri ég“ Ekki viss hvort nokkru þurfi að breyta eftir tug milljóna króna þjófnað 546 Grindvíkingar vilja selja Þórkötlu húsið sitt Steinunn Ólína hálfu skrefi frá því að bjóða sig fram Baldur mælist með langmest fylgi Stálu áli í Grindavík en gómaðir af lögreglu Útlit fyrir að gasmengun berist til vesturs og suðvesturs Hæstiréttur bannar síþrotamanni að stunda rekstur Flestir öryggishnappar vegna heimilisofbeldis Fá 82 þúsund fyrir að vinna frá átta til 23 Sjá meira