Dagsbirta í byggingum Ásta Logadóttir skrifar 20. apríl 2017 07:00 Það kannast líklega flestir á Íslandi við unaðinn sem fylgir því að sólin fer hærra á loft og dagsljósið dvelur lengur við yfir daginn á þessum árstíma. Við sem búum á svo norðlægum slóðum þekkjum þessa tilfinningu, veturinn er svo þungur og dimmur. Það er misjafnt hversu mikil áhrif þetta mikla myrkur hefur á okkur því öll erum við ólík en 63 til 66 gráður norðlæg breiddargráða hefur í för með sér miklar sveiflur í dagsljósi. Næstu þrjá mánuðina mun daginn lengja um um það bil 6 mínútur á dag og það er bjart fram undan. Arkitektarnir okkar leggja sig fram við að tryggja aðgengi dagsbirtu inn í byggingarnar okkar á Íslandi. Þar er spáð í notkun og stærð rýma, stærð og staðsetningu glugga, umhverfis og stöðu byggingar gagnvart sólargangi. Hingað til hefur þetta gengið mjög vel og ekki skemmt fyrir að landsvæði á Íslandi hefur ekki verið af skornum skammti, byggð hefur dreifst vel og dagsbirtu því almennt ekki skort í íslenskum byggingum. Í dag er hins vegar sama þróun og í nágrannalöndum okkar að byggðin er að þéttast og byggingar verða þar af leiðandi hærri og liggja þéttar upp að hvor annarri. Þá ber að vera sérstaklega vakandi yfir aðgengi dagsbirtu í byggingar, ekki bara þessar nýju byggingar heldur koma þær sem fyrir eru nú til með að liggja í skugga þessara nýju bygginga. Bretarnir leystu þetta á sínum tíma með því að setja fram lög um „rétt til ljóssins“ (e. right to light). Þar gengur „réttur fólks til dagsbirtunnar“ kaupum og sölum eða hefur þær afleiðingar að nýjar byggingar fá ekki að rísa á svæðum þar sem þær mundu skyggja á núverandi byggingar. Á Norðurlöndunum sem og hér hefur verið hefð fyrir því að innleiða í byggingareglugerðir ákveðnar þumalputtareglur sem eiga að tryggja lágmarks dagsbirtu í byggingum. Á Íslandi gildir að samanlagt ljósop glugga hvers íbúðarherbergis eigi að vera tíu prósent af gólffleti, eða að lágmarki einn fermetri. Í nágrannalöndum okkar gilda þessar þumalputtareglur líka fyrir atvinnuhúsnæði og þær tryggja meira að segja aðgengi dagsbirtu að gluggunum og lágmarks aðgengi gegnum gluggann. Búast má við því að þessar þumalputtareglur muni á næstu árum víkja fyrir enn nákvæmari aðferðum sem taka mið af hnattstöðu og umhverfi hverrar byggingar. Byggingarreglugerðin okkar tryggir ekki aðgengi dagsbirtu í byggingarnar okkar. Ábyrgðin er okkar að stuðla að aðgengi dagsbirtu og þar með vellíðan íbúa landsins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Skautadrottningin Katrín Jakobsdóttir Einar Steingrímsson Skoðun Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir Skoðun Fátækt er ekki blankheit Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Öfgar og ósannindi Oddný G. Harðardóttir Skoðun Að velja sér forseta Sigrún Helgadóttir Skoðun Fremst meðal jafningja: Halla Tómasdóttir á Bessastaði Birna Jónsdóttir Skoðun Hvaðan kemur fylgi Katrínar? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Fararheill til Bessastaða Ynda Eldborg Skoðun Katrín á Bessastaði Björn Snæbjörnsson Skoðun Hverjir bera ábyrgð á að halda launum kvenna niðri? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hvaðan kemur fylgi Katrínar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað viljum við? skrifar Skoðun Fátækt er ekki blankheit Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Fremst meðal jafningja: Halla Tómasdóttir á Bessastaði Birna Jónsdóttir skrifar Skoðun Skautadrottningin Katrín Jakobsdóttir Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Hulda eða Stoltenberg? Ögmundur Jónasson skrifar Skoðun Katrín á Bessastaði Björn Snæbjörnsson skrifar Skoðun Hvað er það sem Alþingi ber að vernda á Þingvöllum? Lára Magnúsardóttir skrifar Skoðun Öllu frelsi fylgir ábyrgð, líka tjáningarfrelsinu Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Vegna umræðunnar um dánaraðstoð Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Steinar Harðarson,Sylviane Lecoultre,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar Skoðun Að velja sér forseta Sigrún Helgadóttir skrifar Skoðun Sameiningartákn á tímum sundrungar Birna Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Hvað væri lífið án vina? Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Hverjir bera ábyrgð á að halda launum kvenna niðri? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Fararheill til Bessastaða Ynda Eldborg skrifar Skoðun Öfgar og ósannindi Oddný G. Harðardóttir skrifar Skoðun Tímabær orð Unnar Arndísardóttur um afstæði barneigna Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Í hjarta sínu græn, en varla í reynd Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Halla Hrund - ein af okkur Hjálmar Gíslason skrifar Skoðun Að sameina frekar en sundra Fríða Björk Ingvarsdóttir skrifar Skoðun Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir skrifar Skoðun Hvaða eiginleika þarf forseti að hafa? Hildur Eir Bolladóttir skrifar Skoðun Þegar ég heyri nafnið Katrín Jakobsdóttir Hans Alexander Margrétarson Hansen skrifar Skoðun Í framhaldi af viðtali við Helgu Þórisdóttur Kári Stefánsson skrifar Skoðun Góð gildi og staðfesta Höllu Hrundar Margrét Reynisdóttir skrifar Skoðun Halla Hrund eða Katrín? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Til áréttingar Kári Stefánsson skrifar Skoðun Kynhlutlaust mál, máltilfinning og forsetaframboð Höskuldur Þráinsson skrifar Skoðun Er klassískt frjálslyndi orðið að jaðarskoðun? Kári Allansson skrifar Skoðun Forseti Íslands veifaði mér Fjóla Einarsdóttir skrifar Sjá meira
Það kannast líklega flestir á Íslandi við unaðinn sem fylgir því að sólin fer hærra á loft og dagsljósið dvelur lengur við yfir daginn á þessum árstíma. Við sem búum á svo norðlægum slóðum þekkjum þessa tilfinningu, veturinn er svo þungur og dimmur. Það er misjafnt hversu mikil áhrif þetta mikla myrkur hefur á okkur því öll erum við ólík en 63 til 66 gráður norðlæg breiddargráða hefur í för með sér miklar sveiflur í dagsljósi. Næstu þrjá mánuðina mun daginn lengja um um það bil 6 mínútur á dag og það er bjart fram undan. Arkitektarnir okkar leggja sig fram við að tryggja aðgengi dagsbirtu inn í byggingarnar okkar á Íslandi. Þar er spáð í notkun og stærð rýma, stærð og staðsetningu glugga, umhverfis og stöðu byggingar gagnvart sólargangi. Hingað til hefur þetta gengið mjög vel og ekki skemmt fyrir að landsvæði á Íslandi hefur ekki verið af skornum skammti, byggð hefur dreifst vel og dagsbirtu því almennt ekki skort í íslenskum byggingum. Í dag er hins vegar sama þróun og í nágrannalöndum okkar að byggðin er að þéttast og byggingar verða þar af leiðandi hærri og liggja þéttar upp að hvor annarri. Þá ber að vera sérstaklega vakandi yfir aðgengi dagsbirtu í byggingar, ekki bara þessar nýju byggingar heldur koma þær sem fyrir eru nú til með að liggja í skugga þessara nýju bygginga. Bretarnir leystu þetta á sínum tíma með því að setja fram lög um „rétt til ljóssins“ (e. right to light). Þar gengur „réttur fólks til dagsbirtunnar“ kaupum og sölum eða hefur þær afleiðingar að nýjar byggingar fá ekki að rísa á svæðum þar sem þær mundu skyggja á núverandi byggingar. Á Norðurlöndunum sem og hér hefur verið hefð fyrir því að innleiða í byggingareglugerðir ákveðnar þumalputtareglur sem eiga að tryggja lágmarks dagsbirtu í byggingum. Á Íslandi gildir að samanlagt ljósop glugga hvers íbúðarherbergis eigi að vera tíu prósent af gólffleti, eða að lágmarki einn fermetri. Í nágrannalöndum okkar gilda þessar þumalputtareglur líka fyrir atvinnuhúsnæði og þær tryggja meira að segja aðgengi dagsbirtu að gluggunum og lágmarks aðgengi gegnum gluggann. Búast má við því að þessar þumalputtareglur muni á næstu árum víkja fyrir enn nákvæmari aðferðum sem taka mið af hnattstöðu og umhverfi hverrar byggingar. Byggingarreglugerðin okkar tryggir ekki aðgengi dagsbirtu í byggingarnar okkar. Ábyrgðin er okkar að stuðla að aðgengi dagsbirtu og þar með vellíðan íbúa landsins.
Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir Skoðun
Skoðun Vegna umræðunnar um dánaraðstoð Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Steinar Harðarson,Sylviane Lecoultre,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar
Skoðun Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir skrifar
Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir Skoðun