Kjarabarátta heilbrigðisstétta Teitur Guðmundsson skrifar 15. janúar 2013 06:00 Síðastliðna daga höfum við fengið fréttir af þeirri kjarabaráttu sem hjúkrunarfræðingar heyja núna með uppsögnum sínum á Landspítala. Ljóst er að þeim er fúlasta alvara og einnig að kjörin eru um margt mun betri annars staðar og einnig sú staðreynd að þeir eru eftirsóttur starfskraftur víða erlendis. Það er góð samningsstaða að vera í og afleit fyrir Landspítalann sem treystir á allar þær stéttir sem starfa innan hans. Ljóst er að hann verður ekki rekinn á sömu afköstum ef slíkur fjöldi hverfur frá sem sagt hefur störfum sínum lausum. En þetta er ekki eina stéttin sem berst fyrir leiðréttingu kjara sinna á þessum erfiðu tímum, þar má væntanlega telja þær allar til sem starfa á sjúkrahúsinu og þótt víðar væri leitað innan heilbrigðisgeirans. Verði samið við hjúkrunarfræðinga mun það óneitanlega leiða til launaskriðs fyrir hinar stéttirnar og eru þær að ég tel þakklátar hjúkrunarfræðingum sem nú fara fremstir í flokki. Það verður að teljast harla ólíklegt að ein stétt fái leiðréttingu en ekki önnur, hinar munu ekki una því af hálfu stjórnenda spítalans né heldur velferðarráðuneytisins og munu væntanlega svara slíku af fullri hörku.Vaktabyrði Ég hef ekki kynnt mér í þaula hverjar kröfurnar eru. Þó sá ég viðtal við formann þeirra þar sem farið var fram á 32% hækkun grunnlauna nýútskrifaðs hjúkrunarfræðings sem þóttu ekki óraunhæfar kröfur en hefur væntanlega staðið eilítið í samninganefndarmönnum hingað til. Sé litið í gamni á samhengið og við gefum okkur að allar stéttir spítalans myndu ná þessari prósentuhækkun í launalið Landspítala sem árið 2011 var ríflega 27 milljarðar, myndi það þýða að launaliðurinn hækkaði um ríflega 8 milljarða. Þetta er auðvitað ekki alveg svona einfalt og þá má ekki mistúlka það að ég sé á einhvern hátt á móti launahækkunum nema síður sé, hvar menn svo mætast verður áhugavert að sjá. Sem læknir veit ég að heildarlaun starfsmanna í heilbrigðisþjónustu samanstanda af mikilli vaktabyrði ofan á tiltölulega lág grunnlaun. Sú staðreynd að það verður að manna vaktir og sinna verkefnum allan sólarhringinn allt árið um kring gerir það að verkum að það er hentugt að hafa grunnlaunin lág, því vaktalaunin eru reiknuð sem hlutfall þeirra. Mikill munur getur verið á vaktaálagi allt eftir því hver útkallstíðnin er og hvort aðilar eru bundnir í húsi eða á bakvakt eins og í tilviki lækna svo dæmi sé tekið. Það er hins vegar alls ekki svo að allir hafi áhuga á slíkri vinnu eða kjósi hana, flestir myndu væntanlega vilja vinna dagvinnuna og láta sér það nægja. Mögulega er hægt að stilla upp sanngjarnari launatöflu í dagvinnu en nú er og breyta forsendum útreiknings á yfirvinnu og vaktaálagi, en það er verkefni reiknimeistaranna hvernig það kæmi best út. Þá mætti líka taka tillit til þeirra þátta sem aldrei eru reiknaðir til verðmæta, en það er framlegð heilbrigðiskerfisins í heild sinni fyrir þjóðarbúið sem er veruleg. Það mætti mögulega stilla upp viðlíka og var gert fyrir sjómenn forðum, skattaafslætti einhvers konar fyrir að vera frá vinum og fjölskyldu langtímum saman og sinna slíku starfi. Þetta ætti mögulega við um fleiri stéttir en ég ætla að einblína á heilbrigðisstéttir í þessari grein.Breytum hugarfarinu Sumir hafa séð ofsjónum yfir fríum starfsmanna vegna vaktaálags, en það er góð saga þegar ég einu sinni átti viðræður um það á kaffistofu úti á landi þar sem ég leysti af sem læknir. Viðmælanda mínum þótti mikið til frítöku læknisins á staðnum koma og fjargviðraðist yfir því við mig að þetta gæti bara ekki staðist allt saman. Við fórum yfir málið og reiknuðum upp viðveru og raunverulegt frí, en þetta var svokallað einmenningshérað þar sem sami læknirinn er alltaf á vaktinni. Í ljós kom að læknirinn átti fleiri heildardaga í orlof en viðmælandi minn, en þegar tekið var tillit til klukkustunda á sólarhring sem að jafnaði skiptist í dagvinnu og svo bakvakt á móti dagvinnu og „fríi“ og svo aftur helgar og helgidaga í vinnu á móti fríi snerist myndin býsna hratt við. Það þarf að taka tillit til eðlis þeirrar þjónustu sem er verið að veita, en hún krefst mikillar færni hver svo sem heilbrigðisstarfsmaðurinn er. Yfirleitt liggur langt nám að baki og óneitanlega mun persónulegri og ýtarlegri tengsl við „viðskiptavini“ en gengur og gerist á hinum almenna vinnumarkaði, en einnig þeirri þátttöku sem krafist er í starfinu í gleði og sorg skjólstæðinga okkar alla daga, allan ársins hring. Þá má ekki gleyma þeirri kröfu almennings og okkar sjálfra að standa sig alltaf fullkomlega, gera engin mistök, skipta ekki skapi og leysa vandamál annarra fyrir þá og með þeim. Þetta er reyndar það sem gerir þetta starf það skemmtilegasta í heimi og fæstir heilbrigðisstarfsmenn hætta að vinna við sitt fag þótt á móti blási. Það er hins vegar alls ekkert lögmál að heilbrigðisstarfsmenn séu lægra launaðir en aðrir sérfræðingar á vinnumarkaði fyrir sína dagvinnu, breytum þessu hugarfari! Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Teitur Guðmundsson Mest lesið Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir Skoðun „Ég kýs homma“ Óli Gunnar Gunnarsson Skoðun Kletturinn Katrín Júlía Margrét Alexandersdóttir Skoðun Við unga fólkið viljum fá sæti við borðið Selma Rós Axelsdóttir Skoðun Aleinn í heiminum? Lukka Sigurðardóttir,Katrín Harðardóttir ,Margrét Kristín Blöndal Skoðun Sérstök vitleysa Albert Björn Lúðvígsson Skoðun Reykjavíkurborg svíkur íbúa Laugardals Grétar Már Axelsson Skoðun Almenn kvíðaröskun: léttvægt vandamál eða áhyggjuefni? Sævar Már Gústavsson Skoðun Það sem býr í Höllu Hrund Viðar Hreinsson Skoðun Skoðun Skoðun Viltu koma í ferðalag? Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun „Ég kýs homma“ Óli Gunnar Gunnarsson skrifar Skoðun Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir skrifar Skoðun Hugrekki Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Afvegaleiðing SFS? Friðleifur Egill Guðmundsson skrifar Skoðun Jón Gnarr fyrir dýraverndina Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Mannréttindastofnun verður að veruleika Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Samstarf við landsbyggðina Sævar Þór Halldórsson skrifar Skoðun Lausnin út í mýri? Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Sigþórsdóttir skrifar Skoðun Takk Ísland fyrir upplýsandi kosningabaráttu! Tómas Ellert Tómasson skrifar Skoðun Forseti sem gefur kjark og von Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Við unga fólkið viljum fá sæti við borðið Selma Rós Axelsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson skrifar Skoðun Offita er langvinnur sjúkdómur Hópur fólks í stjórn Félags fagfólks um offitu skrifar Skoðun Reykjavíkurborg svíkur íbúa Laugardals Grétar Már Axelsson skrifar Skoðun Mynda þurfti ríkisstjórn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Kletturinn Katrín Júlía Margrét Alexandersdóttir skrifar Skoðun Nýsköpun er svarið Nótt Thorberg skrifar Skoðun Aleinn í heiminum? Lukka Sigurðardóttir,Katrín Harðardóttir ,Margrét Kristín Blöndal skrifar Skoðun Ísland í öðru sæti Regnbogakortsins um réttindi hinsegin fólks Bjarndís Helga Tómasdóttir,Daníel E. Arnarsson skrifar Skoðun Almenn kvíðaröskun: léttvægt vandamál eða áhyggjuefni? Sævar Már Gústavsson skrifar Skoðun Lokað á börn í vanda Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Sérstök vitleysa Albert Björn Lúðvígsson skrifar Skoðun Fjarheilbrigðisþjónusta Lilja Rannveig Sigurgeirsdóttir skrifar Skoðun Ég Gísli Hvanndal Jakobsson ætla í framboð til Alþingis með Vinstri grænum Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Forsetaframbjóðandi með sömu tölu og Jesú Gunnar Karl Halldórsson skrifar Skoðun Einfaldara fyrirkomulag tilvísana Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Málið á að endurspegla fólkið í landinu Birta Björnsdóttir skrifar Skoðun Hreyfing og tengsl Jóhanna Stefáns Bjarkardóttir skrifar Skoðun Eru byssur meira fullorðins? Oddný G. Harðardóttir skrifar Sjá meira
Síðastliðna daga höfum við fengið fréttir af þeirri kjarabaráttu sem hjúkrunarfræðingar heyja núna með uppsögnum sínum á Landspítala. Ljóst er að þeim er fúlasta alvara og einnig að kjörin eru um margt mun betri annars staðar og einnig sú staðreynd að þeir eru eftirsóttur starfskraftur víða erlendis. Það er góð samningsstaða að vera í og afleit fyrir Landspítalann sem treystir á allar þær stéttir sem starfa innan hans. Ljóst er að hann verður ekki rekinn á sömu afköstum ef slíkur fjöldi hverfur frá sem sagt hefur störfum sínum lausum. En þetta er ekki eina stéttin sem berst fyrir leiðréttingu kjara sinna á þessum erfiðu tímum, þar má væntanlega telja þær allar til sem starfa á sjúkrahúsinu og þótt víðar væri leitað innan heilbrigðisgeirans. Verði samið við hjúkrunarfræðinga mun það óneitanlega leiða til launaskriðs fyrir hinar stéttirnar og eru þær að ég tel þakklátar hjúkrunarfræðingum sem nú fara fremstir í flokki. Það verður að teljast harla ólíklegt að ein stétt fái leiðréttingu en ekki önnur, hinar munu ekki una því af hálfu stjórnenda spítalans né heldur velferðarráðuneytisins og munu væntanlega svara slíku af fullri hörku.Vaktabyrði Ég hef ekki kynnt mér í þaula hverjar kröfurnar eru. Þó sá ég viðtal við formann þeirra þar sem farið var fram á 32% hækkun grunnlauna nýútskrifaðs hjúkrunarfræðings sem þóttu ekki óraunhæfar kröfur en hefur væntanlega staðið eilítið í samninganefndarmönnum hingað til. Sé litið í gamni á samhengið og við gefum okkur að allar stéttir spítalans myndu ná þessari prósentuhækkun í launalið Landspítala sem árið 2011 var ríflega 27 milljarðar, myndi það þýða að launaliðurinn hækkaði um ríflega 8 milljarða. Þetta er auðvitað ekki alveg svona einfalt og þá má ekki mistúlka það að ég sé á einhvern hátt á móti launahækkunum nema síður sé, hvar menn svo mætast verður áhugavert að sjá. Sem læknir veit ég að heildarlaun starfsmanna í heilbrigðisþjónustu samanstanda af mikilli vaktabyrði ofan á tiltölulega lág grunnlaun. Sú staðreynd að það verður að manna vaktir og sinna verkefnum allan sólarhringinn allt árið um kring gerir það að verkum að það er hentugt að hafa grunnlaunin lág, því vaktalaunin eru reiknuð sem hlutfall þeirra. Mikill munur getur verið á vaktaálagi allt eftir því hver útkallstíðnin er og hvort aðilar eru bundnir í húsi eða á bakvakt eins og í tilviki lækna svo dæmi sé tekið. Það er hins vegar alls ekki svo að allir hafi áhuga á slíkri vinnu eða kjósi hana, flestir myndu væntanlega vilja vinna dagvinnuna og láta sér það nægja. Mögulega er hægt að stilla upp sanngjarnari launatöflu í dagvinnu en nú er og breyta forsendum útreiknings á yfirvinnu og vaktaálagi, en það er verkefni reiknimeistaranna hvernig það kæmi best út. Þá mætti líka taka tillit til þeirra þátta sem aldrei eru reiknaðir til verðmæta, en það er framlegð heilbrigðiskerfisins í heild sinni fyrir þjóðarbúið sem er veruleg. Það mætti mögulega stilla upp viðlíka og var gert fyrir sjómenn forðum, skattaafslætti einhvers konar fyrir að vera frá vinum og fjölskyldu langtímum saman og sinna slíku starfi. Þetta ætti mögulega við um fleiri stéttir en ég ætla að einblína á heilbrigðisstéttir í þessari grein.Breytum hugarfarinu Sumir hafa séð ofsjónum yfir fríum starfsmanna vegna vaktaálags, en það er góð saga þegar ég einu sinni átti viðræður um það á kaffistofu úti á landi þar sem ég leysti af sem læknir. Viðmælanda mínum þótti mikið til frítöku læknisins á staðnum koma og fjargviðraðist yfir því við mig að þetta gæti bara ekki staðist allt saman. Við fórum yfir málið og reiknuðum upp viðveru og raunverulegt frí, en þetta var svokallað einmenningshérað þar sem sami læknirinn er alltaf á vaktinni. Í ljós kom að læknirinn átti fleiri heildardaga í orlof en viðmælandi minn, en þegar tekið var tillit til klukkustunda á sólarhring sem að jafnaði skiptist í dagvinnu og svo bakvakt á móti dagvinnu og „fríi“ og svo aftur helgar og helgidaga í vinnu á móti fríi snerist myndin býsna hratt við. Það þarf að taka tillit til eðlis þeirrar þjónustu sem er verið að veita, en hún krefst mikillar færni hver svo sem heilbrigðisstarfsmaðurinn er. Yfirleitt liggur langt nám að baki og óneitanlega mun persónulegri og ýtarlegri tengsl við „viðskiptavini“ en gengur og gerist á hinum almenna vinnumarkaði, en einnig þeirri þátttöku sem krafist er í starfinu í gleði og sorg skjólstæðinga okkar alla daga, allan ársins hring. Þá má ekki gleyma þeirri kröfu almennings og okkar sjálfra að standa sig alltaf fullkomlega, gera engin mistök, skipta ekki skapi og leysa vandamál annarra fyrir þá og með þeim. Þetta er reyndar það sem gerir þetta starf það skemmtilegasta í heimi og fæstir heilbrigðisstarfsmenn hætta að vinna við sitt fag þótt á móti blási. Það er hins vegar alls ekkert lögmál að heilbrigðisstarfsmenn séu lægra launaðir en aðrir sérfræðingar á vinnumarkaði fyrir sína dagvinnu, breytum þessu hugarfari!
Skoðun Ísland í öðru sæti Regnbogakortsins um réttindi hinsegin fólks Bjarndís Helga Tómasdóttir,Daníel E. Arnarsson skrifar
Skoðun Ég Gísli Hvanndal Jakobsson ætla í framboð til Alþingis með Vinstri grænum Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar