Hinn huldi frambjóðandi 26. júní 2004 00:01 Mín skoðun - Gunnar Smári Egilsson Undir eðlilegum kringumstæðum stæði val okkar kjósenda í forsetakosningunum um hvern við vildum fá sem forseta næstu fjögur árin. Atkvæði greidd hverjum frambjóðenda væru skýr. Þeir sem vilja að Ólafur Ragnar Grímsson verði áfram forseti kjósa hann, þeir sem vilja heldur Baldur Ágústsson kjósa hann og þeir sem vilja Ástþór Magnússon á Bessastaða greiða honum atkvæði. Þeir sem skila auðu væru með því að lýsa yfir óánægju með alla frambjóðendur -- að enginn þeirra sé góður kostur. Og þeir sem sitja heima láta kosningarnar sig litlu skipta; annað hvort hafa þeir lítið álit á forsetaembættinu eða telja litlu varða hver gegnir þessu embætti -- í það minnsta svo litlu að þeir telja það of mikið umstang að fara á kjörstað til að taka þátt í valinu.Svona væri þetta undir eðlilegum kringumstæðum -- eða rólyndislegum kringumstæðum. Val kjosenda væri tiltölulega einfalt og auðvelt væri að lesa úr niðurstöðum kosninganna. En kringumstæður okkar eru aðrar og aðdragandi þessara kosninga um margt sérstæður. Þær hafa þó ekki ýkja mikil áhrif á þá sem kjósa einhvern frambjóðendanna. Eftir sem áður er atkvæði greitt Ástþóri yfirlýsing um vilja til þess að hann verði forseti. Og það sama á við um þá Baldur og Ólaf Ragnar. Vegna þess þunga sem forysta og málgagn Sjálfstæðisflokksins hafa lagt í gagnrýni sína á Ólaf Ragnar má þó telja víst að einhverjir þeirra sem kjósa Ólaf Ragnar séu fremur að verja atkvæði sínu í andstöðu við forystu Sjálfstæðisflokksins en með Ólafi Ragnari.Morgunblaðið og forystumenn innan Sjálfstæðisflokksins hafa kvatt fólk til að mæta á kjörstað en skila auðu til að lýsa fyrir andstöðu við Ólaf Ragnar og ekki hvað síst ákvörðun hans um að skjóta fjölmiðlalögunum í þjóðaratvæðagreiðslu. Þetta setur þá sem hefðu skilað auðu af öðrum ástæðum í nokkurn vanda. Um 5 prósent þeirra sem komu á kjörstað í forsetakosningunum 1988 -- um 7 prósent atkvæðabærra manna -- skiluðu auðu fremur en að greiða Vigdísi Finnbogadóttur eða Sigrúnu Magnúsdóttur atkvæði sitt. Þetta fólk var ekki að lýsa yfir stuðningi við neinn stjórnmálaflokk eða einhverja túlkun á valdsviði forsetans heldur vildi annað hvort fá einhvern annan sem forseta en frambjóðendurna tvo eða skilaði auðu til að lýsa yfir óánægju með Vigdísi. Sú óánægja gat stafað af mismunandi ástæðum. Það er hins vegar ljóst að Morgunblaðið og forysta Sjálfstæðisflokksins munu túlka öll auð atkvæði í dag sem stuðning við sig. Og ef þau verða ekki nægjanlega mörg til að verja framgöngu flokks og blaðs í aðdraganda kosninganna þá mun stór hluti þeirra sem sátu heima verða taldir til andstæðinga Ólafs Ragnars -- og fylgjendur þeirra sem harðast hafa gagnrýnt hann. Það er hins vegar æði hæpið.Til að meta niðurstöður kosninganna í dag er eðlilegt að taka mið af útkomu Vigdísar Finnbogadóttur 1988. Taka þarf tillit til almennt minnkandi kjörsóknar og að Ólafur Ragnar hefur nú tvo mótframbjóðendur á móti einum hjá Vigdísi. Vigdís fékk um 90 prósent greiddra atkvæða í kosningum með rúmlega 70 prósent kjörsókn og þar af leiðandi stuðningsyfirlýsingu frá 65 prósent landsmanna. Vigdís þurfti ekki að glíma við neina teljandi andstöðu eða þola nokkra gagnrýni. Þar sem helmningur þjóðarinnar les Morgunblaðið á hverjum degi og rúmur þriðjungur kaus Sjálfstæðisflokkinn í síðustu kosningum verður það að teljast tap fyrir þessa öflugu andstæðinga Ólafs Ragnar ef þeim tekst ekki að fá 20 prósent kjósenda til að skila auðu. Markmið þeirra hlýtur að vera að berja stuðninginn við hann undir 50 prósent af öllum atkvæðabærum mönnum; það er til dæmis 71,5 prósent atvæða í kosningum með 70 prósent kjörsókn. Ef Ólafi Ragnari tekst að verjast þessu getur hann túlkað það sem varnarsigur. Ef hann nær atkvæðum fleiri en 55 til 58 prósent atkvæðabærra manna -- í kringum 80 prósent atkvæða í kosningum með 70 prósent kjörsókn -- getur hann túlkað niðurstöðuna sem mikinn sigur.Hinn huldi frambjóðandi -- forysta og málgagn Sjálfstæðisflokksins -- á því ekki síður mikið undir kosningunum í dag en frambjóðendurnir þrír. Niðurstöður kosninganna er styrkleikamæling á stuðning við stefnu og baráttuaðferðir flokks og blaðs að undanförnu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Gunnar Smári Egilsson Mest lesið Halldór 01.06.2024 Halldór Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir Skoðun Má Katrín Jakobsdóttir bjóða sig fram? Jón Ólafsson Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn Snorri Ásmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Ég kýs Michael Jordan (Höllu Hrund Logadóttur) Óskar Arnarson skrifar Skoðun Ástæður til að kjósa Jón Gnarr Helgi Hrafn Gunnarsson skrifar Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson skrifar Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Bónaður brjóstkassi og barnaafmæli Þorbjörg Marínósdóttir skrifar Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn Snorri Ásmundsson skrifar Skoðun Hæfasti einstaklingurinn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Verðmætin og sköpunarkraftur sá sem í mannauð okkar býr Pétur Már Halldórsson skrifar Skoðun Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson skrifar Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson skrifar Skoðun Takk, Katrín Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving skrifar Skoðun Samherjar Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Að hitta hetjuna sína Gréta Kristín Ómarsdóttir skrifar Skoðun Einstakt tækifæri Þóra Valný Yngvadóttir skrifar Skoðun Um afrekskonuna Katrínu Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr skrifar Skoðun Óskað eftir forseta sem færir ungu fólki völd Valgerður Eyja Eyþórsdóttir skrifar Skoðun Með ósk um velgengni, Halla Hrund Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Ég styð Höllu Hrund Logadóttur Þórólfur Árnason skrifar Skoðun Arnar Þór Jónsson Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Opið bréf til Jóns Ólafssonar heimspekings Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þjóðaröryggi Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Tóbak markaðssett fyrir ungt fólk Guðlaug B. Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn, NATÓ, ýsan og blokkin Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun „Svona er á síld“ Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Aldrei hitta hetjurnar þínar Skarphéðinn Guðmundsson skrifar Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir skrifar Sjá meira
Mín skoðun - Gunnar Smári Egilsson Undir eðlilegum kringumstæðum stæði val okkar kjósenda í forsetakosningunum um hvern við vildum fá sem forseta næstu fjögur árin. Atkvæði greidd hverjum frambjóðenda væru skýr. Þeir sem vilja að Ólafur Ragnar Grímsson verði áfram forseti kjósa hann, þeir sem vilja heldur Baldur Ágústsson kjósa hann og þeir sem vilja Ástþór Magnússon á Bessastaða greiða honum atkvæði. Þeir sem skila auðu væru með því að lýsa yfir óánægju með alla frambjóðendur -- að enginn þeirra sé góður kostur. Og þeir sem sitja heima láta kosningarnar sig litlu skipta; annað hvort hafa þeir lítið álit á forsetaembættinu eða telja litlu varða hver gegnir þessu embætti -- í það minnsta svo litlu að þeir telja það of mikið umstang að fara á kjörstað til að taka þátt í valinu.Svona væri þetta undir eðlilegum kringumstæðum -- eða rólyndislegum kringumstæðum. Val kjosenda væri tiltölulega einfalt og auðvelt væri að lesa úr niðurstöðum kosninganna. En kringumstæður okkar eru aðrar og aðdragandi þessara kosninga um margt sérstæður. Þær hafa þó ekki ýkja mikil áhrif á þá sem kjósa einhvern frambjóðendanna. Eftir sem áður er atkvæði greitt Ástþóri yfirlýsing um vilja til þess að hann verði forseti. Og það sama á við um þá Baldur og Ólaf Ragnar. Vegna þess þunga sem forysta og málgagn Sjálfstæðisflokksins hafa lagt í gagnrýni sína á Ólaf Ragnar má þó telja víst að einhverjir þeirra sem kjósa Ólaf Ragnar séu fremur að verja atkvæði sínu í andstöðu við forystu Sjálfstæðisflokksins en með Ólafi Ragnari.Morgunblaðið og forystumenn innan Sjálfstæðisflokksins hafa kvatt fólk til að mæta á kjörstað en skila auðu til að lýsa fyrir andstöðu við Ólaf Ragnar og ekki hvað síst ákvörðun hans um að skjóta fjölmiðlalögunum í þjóðaratvæðagreiðslu. Þetta setur þá sem hefðu skilað auðu af öðrum ástæðum í nokkurn vanda. Um 5 prósent þeirra sem komu á kjörstað í forsetakosningunum 1988 -- um 7 prósent atkvæðabærra manna -- skiluðu auðu fremur en að greiða Vigdísi Finnbogadóttur eða Sigrúnu Magnúsdóttur atkvæði sitt. Þetta fólk var ekki að lýsa yfir stuðningi við neinn stjórnmálaflokk eða einhverja túlkun á valdsviði forsetans heldur vildi annað hvort fá einhvern annan sem forseta en frambjóðendurna tvo eða skilaði auðu til að lýsa yfir óánægju með Vigdísi. Sú óánægja gat stafað af mismunandi ástæðum. Það er hins vegar ljóst að Morgunblaðið og forysta Sjálfstæðisflokksins munu túlka öll auð atkvæði í dag sem stuðning við sig. Og ef þau verða ekki nægjanlega mörg til að verja framgöngu flokks og blaðs í aðdraganda kosninganna þá mun stór hluti þeirra sem sátu heima verða taldir til andstæðinga Ólafs Ragnars -- og fylgjendur þeirra sem harðast hafa gagnrýnt hann. Það er hins vegar æði hæpið.Til að meta niðurstöður kosninganna í dag er eðlilegt að taka mið af útkomu Vigdísar Finnbogadóttur 1988. Taka þarf tillit til almennt minnkandi kjörsóknar og að Ólafur Ragnar hefur nú tvo mótframbjóðendur á móti einum hjá Vigdísi. Vigdís fékk um 90 prósent greiddra atkvæða í kosningum með rúmlega 70 prósent kjörsókn og þar af leiðandi stuðningsyfirlýsingu frá 65 prósent landsmanna. Vigdís þurfti ekki að glíma við neina teljandi andstöðu eða þola nokkra gagnrýni. Þar sem helmningur þjóðarinnar les Morgunblaðið á hverjum degi og rúmur þriðjungur kaus Sjálfstæðisflokkinn í síðustu kosningum verður það að teljast tap fyrir þessa öflugu andstæðinga Ólafs Ragnar ef þeim tekst ekki að fá 20 prósent kjósenda til að skila auðu. Markmið þeirra hlýtur að vera að berja stuðninginn við hann undir 50 prósent af öllum atkvæðabærum mönnum; það er til dæmis 71,5 prósent atvæða í kosningum með 70 prósent kjörsókn. Ef Ólafi Ragnari tekst að verjast þessu getur hann túlkað það sem varnarsigur. Ef hann nær atkvæðum fleiri en 55 til 58 prósent atkvæðabærra manna -- í kringum 80 prósent atkvæða í kosningum með 70 prósent kjörsókn -- getur hann túlkað niðurstöðuna sem mikinn sigur.Hinn huldi frambjóðandi -- forysta og málgagn Sjálfstæðisflokksins -- á því ekki síður mikið undir kosningunum í dag en frambjóðendurnir þrír. Niðurstöður kosninganna er styrkleikamæling á stuðning við stefnu og baráttuaðferðir flokks og blaðs að undanförnu.