Umbúðalaust um stelpur 1. júlí 2009 02:00 Í grein í Fréttablaðinu í liðinni viku lýsti Þorbjörg Helga Vigfúsdóttir borgarfulltrúi því yfir að jafnréttissinnar gerðu lítið úr slökum námsárangri drengja við lok grunnskóla. Þetta þykja mér sem femínista ómaklegar ásakanir. Vandmálið er hjá Þorbjörgu skilgreint sem ójafn árangur kynjanna við lok grunnskólans og óþolandi óréttlæti þess að unglingsstúlkur hafi á einhvern hátt forskot á unglingsdrengi við val á framhaldsskólum. Tvær spurningar koma upp í hugann við þessa skilgreiningu á vandamálinu. 1. Er árangur á skólastarfi eingöngu mældur í einkunnum? 2. Erum við að gera samfélaginu greiða með því safna nemendum með háar einkunnir saman í sérstaka skóla? Í aðalnámskrá grunnskóla sem tók gildi árið 2007 er rík áhersla lögð á líðan nemenda og að skólinn styrki sjálfsvirðingu nemenda og sjálfsmynd; einkunnir á prófum eru ekki eini mælikvarðinn á gæði skólastarfs. Í vetur hafa farið fram samræmdar mánaðarlegar mælingar á líðan og virkni nemenda og skóla- og bekkjaranda hjá úrtaki 4.500 nemenda í 6.-10. bekk í 33 grunnskólum í gegnum sjálfsmatskerfið Skólapúlsinn. Niðurstöður fyrir nemendur á unglingastigi sýna að líðan og sjálfsmynd kynjanna er ójöfn og mun verri hjá stúlkum eftir því sem nær dregur lokum grunnskólans. Stúlkur í 10. bekk eru marktækt kvíðnari, líður verr, hafa minna sjálfsálit og telja sig hafa minni stjórn á eigin lífi en drengir. Sem dæmi má nefna svör við tveimur spurningum á mælikvörðum um sjálfsálit og vanlíðan. Spurt var hversu sammála nemandinn væri staðhæfingunni „Stundum finnst mér ég einskis virði". Þriðja hver stúlka en fimmti hver drengur var sammála eða mjög sammála þessari fullyrðingu. Að sama skapi var spurt um hve oft á síðustu 7 dögum viðkomandi hefði verið dapur/döpur. Í ljós kom að nálægt því önnur hver stúlka (42%) en tæplega fimmti hver drengur (19%) hafði stundum eða oft verið dapur/döpur á síðustu 7 dögunum fyrir svörun könnunarinnar. Það er skýr og afgerandi kynjamunur á líðan nemenda í 10. bekk en í 32 af 33 spurningum í spurningakönnuninni um líðan kom í ljós tölfræðilega marktækur munur á milli kynjanna stúlkum í óhag. Staðhæfingar Þorbjargar um að drengjum líði verr í skólanum en stúlkum eru rangar og í andstöðu við fyrirliggjandi niður-stöður. Verri andleg líðan 10-17 ára stúlkna en drengja kemur fram í alþjóðlegu HBSC (Health Behaviour in School aged Children) rannsókninni sem Þóroddur Bjarnason og Stefán Hrafn Jónsson unnu að árið 2007 og í nýlegri rannsókn sem Inga D. Sigfúsdóttir birti ásamt fleirum árið 2008. Eins mikilvægt og það er að stuðla að jafnrétti kynjanna er jafnframt nauðsynlegt að halda til haga réttum staðreyndum. 1. Er árangur á skólastarfi eingöngu mældur í einkunnum? Einkunnir mæla einungis brot af markmiðum grunnskólans. Slakur námsárangur ákveðins hluta drengja er alvarlegur og krefst viðbragða. Þessi viðbrögð mega þó ekki draga athygli frá þeirri staðreynd að líðan, sjálfsvirðing og sjálfsmynd hjá ákveðnum hluta stúlkna á unglingastiginu er mjög slæm. Ég tel að beina verði athyglinni í mun meiri mæli að vanlíðan stúlkna við lok grunnskólans. Margar ástæður kunna að liggja þar að baki, t.d. að verið sé að beita stúlkur óeðlilegum þrýstingi um að standa sig gagnvart kennurum, vinum, foreldrum og staðalímyndum úr fjölmiðlum. Þetta er alvarlegt mál sem nauðsynlegt er að taka á og rannsaka frekar. 2. Erum við að gera samfélaginu greiða með því safna nemendum með háar einkunnir saman í sérstaka skóla? Ég held að samfélaginu sé enginn greiði gerður með því að flokka nemendur eftir einkunnum inn í framhaldsskólana. Þessi mismunun á sér aðallega stað í þeim skólum sem Þorbjörg nefnir, þ.e. MR og VÍ. Kynjamisrétti í vali endar reyndar þar. Samkvæmt nýjustu tölum sækja 95% allra nemenda úr 10. bekk um framhaldskólanám nú í haust. Lög um framhaldsskóla kveða skýrt á um það að allir sem lokið hafa grunnskólanámi eða hafa náð 16 ára aldri eigi rétt á að hefja framhaldsskólanám. Ég er þeirrar skoðunar að skólastjórnendur framhaldsskólanna ættu fyrst og fremst að líta til búsetu við inntöku í skólana og þess að nemendahópurinn sé eðlilega samsettur miðað við það samfélag sem skólinn er í. Það stuðlar að ríkari tengslum samfélagsins við skólann og dregur auk þess úr bifreiðanotkun. Höfundur er aðjúnkt í kennslufræði við Menntavísindasvið HÍ. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Er þetta í alvöru verðlaunaefni? Snorri Másson Skoðun Er stóraukin lýðræðisþátttaka ekki verðlaunaefni? Einar Freyr Elínarson Skoðun Biskup í tengslum Guðrún Karls Helgudóttir Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun Dýravelferðarmartröð af áður óþekktri stærð Benedikta Guðrún Svavarsdóttir Skoðun Það vantar vanan og áreiðanlegan mann í verkið Haraldur Ólafsson Skoðun Himinhátt innanlandsflug Ingibjörg Isaksen Skoðun Áhugaverðir tímar kalla á áhugaverðan forseta Cody Alexander Skahan Skoðun Árangur gegn verðbólgu Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Er stóraukin lýðræðisþátttaka ekki verðlaunaefni? Einar Freyr Elínarson skrifar Skoðun Árangur gegn verðbólgu Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar Skoðun Hvar er híbýlaauður? Anna María Bogadóttir skrifar Skoðun Áhugaverðir tímar kalla á áhugaverðan forseta Cody Alexander Skahan skrifar Skoðun Biskup í tengslum Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar Skoðun Dýravelferðarmartröð af áður óþekktri stærð Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Skoðun Uppskera að vori Lilja Dögg Alfreðsdóttir skrifar Skoðun Er menning stórmál? Ingibjörg Ösp Stefánsdóttir skrifar Skoðun Það vantar vanan og áreiðanlegan mann í verkið Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Leikskólamál eru forgangsmál Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Himinhátt innanlandsflug Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hefur allt sem þarf Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju að gera rekstraráætlun? Karl Sólnes Jónsson skrifar Skoðun Norskur skammtímagróði Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Æpandi vanþekking Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Mannréttindi sama hvað Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Helga Þórisdóttir og fjöregg íslenskrar þjóðar Páll Torfi Önundarson skrifar Skoðun Er þetta í alvöru verðlaunaefni? Snorri Másson skrifar Skoðun Ótímabundin ráðgjöf til ríkisstjórnar Snæbjörn Brynjarsson skrifar Skoðun Lykillinn að orkuskiptunum er úr áli Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason skrifar Skoðun „Vitum ekkert hvað við erum að gera“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Nýtt örorkukerfi – verra þeirra réttlæti Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar Skoðun Þurfum við að koma Íslandi aftur á rétta braut? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Þurfum við koma Íslandi aftur á rétta braut? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Bergmál frá geymslustað líkamans Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Gummi Kalli Kristinn Sigurðsson skrifar Sjá meira
Í grein í Fréttablaðinu í liðinni viku lýsti Þorbjörg Helga Vigfúsdóttir borgarfulltrúi því yfir að jafnréttissinnar gerðu lítið úr slökum námsárangri drengja við lok grunnskóla. Þetta þykja mér sem femínista ómaklegar ásakanir. Vandmálið er hjá Þorbjörgu skilgreint sem ójafn árangur kynjanna við lok grunnskólans og óþolandi óréttlæti þess að unglingsstúlkur hafi á einhvern hátt forskot á unglingsdrengi við val á framhaldsskólum. Tvær spurningar koma upp í hugann við þessa skilgreiningu á vandamálinu. 1. Er árangur á skólastarfi eingöngu mældur í einkunnum? 2. Erum við að gera samfélaginu greiða með því safna nemendum með háar einkunnir saman í sérstaka skóla? Í aðalnámskrá grunnskóla sem tók gildi árið 2007 er rík áhersla lögð á líðan nemenda og að skólinn styrki sjálfsvirðingu nemenda og sjálfsmynd; einkunnir á prófum eru ekki eini mælikvarðinn á gæði skólastarfs. Í vetur hafa farið fram samræmdar mánaðarlegar mælingar á líðan og virkni nemenda og skóla- og bekkjaranda hjá úrtaki 4.500 nemenda í 6.-10. bekk í 33 grunnskólum í gegnum sjálfsmatskerfið Skólapúlsinn. Niðurstöður fyrir nemendur á unglingastigi sýna að líðan og sjálfsmynd kynjanna er ójöfn og mun verri hjá stúlkum eftir því sem nær dregur lokum grunnskólans. Stúlkur í 10. bekk eru marktækt kvíðnari, líður verr, hafa minna sjálfsálit og telja sig hafa minni stjórn á eigin lífi en drengir. Sem dæmi má nefna svör við tveimur spurningum á mælikvörðum um sjálfsálit og vanlíðan. Spurt var hversu sammála nemandinn væri staðhæfingunni „Stundum finnst mér ég einskis virði". Þriðja hver stúlka en fimmti hver drengur var sammála eða mjög sammála þessari fullyrðingu. Að sama skapi var spurt um hve oft á síðustu 7 dögum viðkomandi hefði verið dapur/döpur. Í ljós kom að nálægt því önnur hver stúlka (42%) en tæplega fimmti hver drengur (19%) hafði stundum eða oft verið dapur/döpur á síðustu 7 dögunum fyrir svörun könnunarinnar. Það er skýr og afgerandi kynjamunur á líðan nemenda í 10. bekk en í 32 af 33 spurningum í spurningakönnuninni um líðan kom í ljós tölfræðilega marktækur munur á milli kynjanna stúlkum í óhag. Staðhæfingar Þorbjargar um að drengjum líði verr í skólanum en stúlkum eru rangar og í andstöðu við fyrirliggjandi niður-stöður. Verri andleg líðan 10-17 ára stúlkna en drengja kemur fram í alþjóðlegu HBSC (Health Behaviour in School aged Children) rannsókninni sem Þóroddur Bjarnason og Stefán Hrafn Jónsson unnu að árið 2007 og í nýlegri rannsókn sem Inga D. Sigfúsdóttir birti ásamt fleirum árið 2008. Eins mikilvægt og það er að stuðla að jafnrétti kynjanna er jafnframt nauðsynlegt að halda til haga réttum staðreyndum. 1. Er árangur á skólastarfi eingöngu mældur í einkunnum? Einkunnir mæla einungis brot af markmiðum grunnskólans. Slakur námsárangur ákveðins hluta drengja er alvarlegur og krefst viðbragða. Þessi viðbrögð mega þó ekki draga athygli frá þeirri staðreynd að líðan, sjálfsvirðing og sjálfsmynd hjá ákveðnum hluta stúlkna á unglingastiginu er mjög slæm. Ég tel að beina verði athyglinni í mun meiri mæli að vanlíðan stúlkna við lok grunnskólans. Margar ástæður kunna að liggja þar að baki, t.d. að verið sé að beita stúlkur óeðlilegum þrýstingi um að standa sig gagnvart kennurum, vinum, foreldrum og staðalímyndum úr fjölmiðlum. Þetta er alvarlegt mál sem nauðsynlegt er að taka á og rannsaka frekar. 2. Erum við að gera samfélaginu greiða með því safna nemendum með háar einkunnir saman í sérstaka skóla? Ég held að samfélaginu sé enginn greiði gerður með því að flokka nemendur eftir einkunnum inn í framhaldsskólana. Þessi mismunun á sér aðallega stað í þeim skólum sem Þorbjörg nefnir, þ.e. MR og VÍ. Kynjamisrétti í vali endar reyndar þar. Samkvæmt nýjustu tölum sækja 95% allra nemenda úr 10. bekk um framhaldskólanám nú í haust. Lög um framhaldsskóla kveða skýrt á um það að allir sem lokið hafa grunnskólanámi eða hafa náð 16 ára aldri eigi rétt á að hefja framhaldsskólanám. Ég er þeirrar skoðunar að skólastjórnendur framhaldsskólanna ættu fyrst og fremst að líta til búsetu við inntöku í skólana og þess að nemendahópurinn sé eðlilega samsettur miðað við það samfélag sem skólinn er í. Það stuðlar að ríkari tengslum samfélagsins við skólann og dregur auk þess úr bifreiðanotkun. Höfundur er aðjúnkt í kennslufræði við Menntavísindasvið HÍ.
Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun
Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir Skoðun
Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar
Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar
Skoðun Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason skrifar
Skoðun Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar
Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun
Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir Skoðun