Fátt ef nokkuð stöðvar eldislaxinn Jakob Bjarnar skrifar 15. maí 2024 17:09 Jóhannes telur skilningsleysi stjórnvalda með ólíkindum. Hann talaði fyrir daufum eyrum í atvinnuveganefndinni í gærmorgun. „Jú, eins og ég sagði fyrir atvinnuveganefnd þingsins í gær og maður þarf að segja þetta: Þetta er svívirðilegustu náttúruspjöll sem farið hefur verið með í gegnum sali Alþingis,“ segir Jóhannes Sturlaugsson líffræðingur. Hann segir að aldrei nokkur tíma verið leyfð, með fullu samþykki og fulltingi Alþingis áður verið leyft að erlendur dýrastofn eyðileggi íslenskan. Sem er þá laxinn. „Þetta er einstakt sem betur fer. En þetta er versta atlaga að íslensku lífríki sem gerð hefur verið af íslensku Alþingi og fyrir hvað? Nokkur störf?“ Jóhannes segir að allt sé undir, ferðamennskan til að mynda. Hann spyr hvort menn hafi keyrt þessa firði og séð ljósastýringarnar. Eða hlustað á baulurnar sem ganga út á að fæla fugl og svo hljóðfælur sem ætlað er að fæla burtu þá sem eru efstir í fæðukeðjunni. Með tilheyrandi afleiðingum fyrir lífríkið. Erfðasýni staðfesta eldisupprunann Út er komin skýrsla sem þeir Jóhannes og Snæbjörn Pálsson prófessor í stofnlíffræði gerðu um uppruna sjókvíaeldislaxa. Þetta er frá rannsóknum Laxfiska haustið og veturinn 2023 í ám á Vestfjörðum og Austfjörðum. Þeir stunda rannsóknir á hrygningarþátttöku sjókvíaeldislaxa og erfðablöndun frá þeim löxum við villta laxa í ám á Vestfjörðum og Austfjörðum með stuðningi frá Fiskræktarsjóði og Landsambandi Veiðifélaga. „Í þeim rannsóknum 2023 fengust 30 laxar sem báru einkenni sjókvíaeldislaxa. Vinnsla erfðasýna staðfestir eldisuppruna laxanna og hefur auk þess gert kleift að staðfesta fyrir flesta þeirra úr hvaða sjókvíum þeir sluppu. Af 27 eldislöxum (73-85 sentímetra langir) sem veiddust í Fífustaðadalsá í Arnarfirði þá reyndist einn 84 sentímetra eldislax vera runninn frá slysasleppingu úr kvíum Arnarlax við Haganes í Arnarfirði og 25 þeirra höfðu sloppið úr kví Arctic Fish við Kvígindisdal Í Patreksfirði og voru því hluti af þeirri hamfarasleppingu sem þar átti sér stað í ágúst 2023, en auk þess er erfðasýni frá einum eldislaxanna í Fífustaðadalsá óunnið,“ segir Jóhannes. Jóhannes eltis við eldislaxa í kjölfar hinnar hrikalegu slysasleppingar sem kennd hefur verið við Kvígindisdal. Í nágrannaám Fífustaðadalsár þá veiddust í vöktunarveiðunum 2023 sitthvor eldislaxinn, einn 76 sentímetra langur í Bakkadalsá og einn 81 sentímetra langur í Selárdalsá í Arnarfirði, en þeir höfðu báðir höfðu sloppið úr umræddri kví í Patreksfirði sumarið 2023. Ekki hvort heldur hvenær síðasti villti íslenski laxinn hverfur „Á Austfjörðum hefur um skeið ekki verið fullvaxinn eldislax því slátra þurfti öllum laxi þar sökum þess að veikin blóðþorra greindist í sjókvíaeldinu. Engu að síður veiddist haustið 2023 einn eldislax í hrygningarástandi í Stöðvará í Stöðvarfirði sem enn er unnið að því að rekja frá hvaða sjókvíaeldisaðila er runninn.“ Að sögn Jóhannesar kom fram við vöktunarrannsóknir í Fífustaðadalsá 2023 staðfest að eldislaxar voru að ganga í ána fram á vetur sem enn ein sönnun þess hve slungið verkefni það er að fjarlægja sjókvíaeldislaxa úr ám til að reyna að draga úr erfðablöndun af hálfu þeirra norsku sjókvíaeldisskrímsla. Jóhannes segir einsýnt að með áframhaldandi stefnu þá verði íslenski villti laxastofninn útdauður áður en varir og það þurfi ekki annað en líta til Noregs í því sambandi. Þar eru reglur hertar ár frá ári en aldrei fer neitt uppá við, þrjátíu prósent ánna eru í klessu. Dýr Lax Fiskeldi Sjókvíaeldi Mest lesið Eldur logar í þaki Kringlunnar Innlent Harma banaslysið og hafa uppfært verkferla Innlent Náði ekki að loka búðinni áður en henni var sagt að koma sér út Innlent Tveimur haldið sofandi vegna slyssins Innlent Katrín kemur fram í fyrsta sinn frá krabbameinsgreiningu Erlent Áhyggjur af vanda drengja í menntakerfinu óþarfar Innlent Festust á hvolfi í hálftíma Erlent Svandís og Sigurður Ingi sögð bakka upp bílastæðagjöldin Innlent Þyrlan kölluð út vegna reiðslyss Innlent Guðni snýr aftur í sagnfræðina Innlent Fleiri fréttir Flókið verkefni og mikið tjón í Kringlunni Leiðinlegt fyrir útskriftarnema sem er hent út áður en þeir taka sopa Eldur í Kringlunni og Kristján Loftsson um hvalveiðileyfið Náði ekki að loka búðinni áður en henni var sagt að koma sér út Héldu fyrst að þetta væri brunaæfing Sigurður Ingi ekki búinn að undirrita Isavia-samning Eldur logar í þaki Kringlunnar Björgunarsveit kölluð út í Þórsmörk Áhyggjur af vanda drengja í menntakerfinu óþarfar Þyrlan kölluð út vegna reiðslyss Kjósendur Jóns Gnarr líklegastir til að vera ósáttir með Höllu Vilja banna hvalveiðar með lögum Áttatíu prósent af plasti í fjörum landsins kemur frá útlöndum Efast um að ráðherrar nái fram markmiði sínu Tveimur haldið sofandi vegna slyssins Rútuslys í Öxnadal og meintar rangfærslur ráðherra Guðni snýr aftur í sagnfræðina Leita að nýju húsnæði fyrir kaffistofu Samhjálpar Öxnadalsheiði opin á ný Harma banaslysið og hafa uppfært verkferla Bein útsending: Brautskráningar Háskóla Íslands Svandís og Sigurður Ingi sögð bakka upp bílastæðagjöldin Of snemmt að kenna bikblæðingum um Átök á lokametrunum: Saka ríkisstjórn um að „slátra“ samgönguáætlun Kynntu á annað hundrað aðgerðir í loftslagsmálum Þeir sem „brjóta alvarlega af sér“ verði sviptir dvalarleyfum Íþróttafélög hafa sum selt áfengi í leyfisleysi Alvarlegt rútuslys og kona sem á níutíu þúsund servíettur Alvarlegt rútuslys í Öxnadal Lýðheilsufræðingar segja aukið aðgengi að áfengi alvarlegt mál Sjá meira
Hann segir að aldrei nokkur tíma verið leyfð, með fullu samþykki og fulltingi Alþingis áður verið leyft að erlendur dýrastofn eyðileggi íslenskan. Sem er þá laxinn. „Þetta er einstakt sem betur fer. En þetta er versta atlaga að íslensku lífríki sem gerð hefur verið af íslensku Alþingi og fyrir hvað? Nokkur störf?“ Jóhannes segir að allt sé undir, ferðamennskan til að mynda. Hann spyr hvort menn hafi keyrt þessa firði og séð ljósastýringarnar. Eða hlustað á baulurnar sem ganga út á að fæla fugl og svo hljóðfælur sem ætlað er að fæla burtu þá sem eru efstir í fæðukeðjunni. Með tilheyrandi afleiðingum fyrir lífríkið. Erfðasýni staðfesta eldisupprunann Út er komin skýrsla sem þeir Jóhannes og Snæbjörn Pálsson prófessor í stofnlíffræði gerðu um uppruna sjókvíaeldislaxa. Þetta er frá rannsóknum Laxfiska haustið og veturinn 2023 í ám á Vestfjörðum og Austfjörðum. Þeir stunda rannsóknir á hrygningarþátttöku sjókvíaeldislaxa og erfðablöndun frá þeim löxum við villta laxa í ám á Vestfjörðum og Austfjörðum með stuðningi frá Fiskræktarsjóði og Landsambandi Veiðifélaga. „Í þeim rannsóknum 2023 fengust 30 laxar sem báru einkenni sjókvíaeldislaxa. Vinnsla erfðasýna staðfestir eldisuppruna laxanna og hefur auk þess gert kleift að staðfesta fyrir flesta þeirra úr hvaða sjókvíum þeir sluppu. Af 27 eldislöxum (73-85 sentímetra langir) sem veiddust í Fífustaðadalsá í Arnarfirði þá reyndist einn 84 sentímetra eldislax vera runninn frá slysasleppingu úr kvíum Arnarlax við Haganes í Arnarfirði og 25 þeirra höfðu sloppið úr kví Arctic Fish við Kvígindisdal Í Patreksfirði og voru því hluti af þeirri hamfarasleppingu sem þar átti sér stað í ágúst 2023, en auk þess er erfðasýni frá einum eldislaxanna í Fífustaðadalsá óunnið,“ segir Jóhannes. Jóhannes eltis við eldislaxa í kjölfar hinnar hrikalegu slysasleppingar sem kennd hefur verið við Kvígindisdal. Í nágrannaám Fífustaðadalsár þá veiddust í vöktunarveiðunum 2023 sitthvor eldislaxinn, einn 76 sentímetra langur í Bakkadalsá og einn 81 sentímetra langur í Selárdalsá í Arnarfirði, en þeir höfðu báðir höfðu sloppið úr umræddri kví í Patreksfirði sumarið 2023. Ekki hvort heldur hvenær síðasti villti íslenski laxinn hverfur „Á Austfjörðum hefur um skeið ekki verið fullvaxinn eldislax því slátra þurfti öllum laxi þar sökum þess að veikin blóðþorra greindist í sjókvíaeldinu. Engu að síður veiddist haustið 2023 einn eldislax í hrygningarástandi í Stöðvará í Stöðvarfirði sem enn er unnið að því að rekja frá hvaða sjókvíaeldisaðila er runninn.“ Að sögn Jóhannesar kom fram við vöktunarrannsóknir í Fífustaðadalsá 2023 staðfest að eldislaxar voru að ganga í ána fram á vetur sem enn ein sönnun þess hve slungið verkefni það er að fjarlægja sjókvíaeldislaxa úr ám til að reyna að draga úr erfðablöndun af hálfu þeirra norsku sjókvíaeldisskrímsla. Jóhannes segir einsýnt að með áframhaldandi stefnu þá verði íslenski villti laxastofninn útdauður áður en varir og það þurfi ekki annað en líta til Noregs í því sambandi. Þar eru reglur hertar ár frá ári en aldrei fer neitt uppá við, þrjátíu prósent ánna eru í klessu.
Dýr Lax Fiskeldi Sjókvíaeldi Mest lesið Eldur logar í þaki Kringlunnar Innlent Harma banaslysið og hafa uppfært verkferla Innlent Náði ekki að loka búðinni áður en henni var sagt að koma sér út Innlent Tveimur haldið sofandi vegna slyssins Innlent Katrín kemur fram í fyrsta sinn frá krabbameinsgreiningu Erlent Áhyggjur af vanda drengja í menntakerfinu óþarfar Innlent Festust á hvolfi í hálftíma Erlent Svandís og Sigurður Ingi sögð bakka upp bílastæðagjöldin Innlent Þyrlan kölluð út vegna reiðslyss Innlent Guðni snýr aftur í sagnfræðina Innlent Fleiri fréttir Flókið verkefni og mikið tjón í Kringlunni Leiðinlegt fyrir útskriftarnema sem er hent út áður en þeir taka sopa Eldur í Kringlunni og Kristján Loftsson um hvalveiðileyfið Náði ekki að loka búðinni áður en henni var sagt að koma sér út Héldu fyrst að þetta væri brunaæfing Sigurður Ingi ekki búinn að undirrita Isavia-samning Eldur logar í þaki Kringlunnar Björgunarsveit kölluð út í Þórsmörk Áhyggjur af vanda drengja í menntakerfinu óþarfar Þyrlan kölluð út vegna reiðslyss Kjósendur Jóns Gnarr líklegastir til að vera ósáttir með Höllu Vilja banna hvalveiðar með lögum Áttatíu prósent af plasti í fjörum landsins kemur frá útlöndum Efast um að ráðherrar nái fram markmiði sínu Tveimur haldið sofandi vegna slyssins Rútuslys í Öxnadal og meintar rangfærslur ráðherra Guðni snýr aftur í sagnfræðina Leita að nýju húsnæði fyrir kaffistofu Samhjálpar Öxnadalsheiði opin á ný Harma banaslysið og hafa uppfært verkferla Bein útsending: Brautskráningar Háskóla Íslands Svandís og Sigurður Ingi sögð bakka upp bílastæðagjöldin Of snemmt að kenna bikblæðingum um Átök á lokametrunum: Saka ríkisstjórn um að „slátra“ samgönguáætlun Kynntu á annað hundrað aðgerðir í loftslagsmálum Þeir sem „brjóta alvarlega af sér“ verði sviptir dvalarleyfum Íþróttafélög hafa sum selt áfengi í leyfisleysi Alvarlegt rútuslys og kona sem á níutíu þúsund servíettur Alvarlegt rútuslys í Öxnadal Lýðheilsufræðingar segja aukið aðgengi að áfengi alvarlegt mál Sjá meira