Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson skrifar 16. maí 2024 16:31 Kynhneigð fólks er ekki persónan. Kyn, kynhneigð eða kynvitund hafa vissulega áhrif á afstöðu einstaklingsins til mála sem tengjast þeim þáttum, ekki síst ef viðkomandi hefur mætt fordómum. En hver við erum sem kynverur er aðeins brot af hinu flókna vélvirki persónuleikans; hver manneskja er svo miklu meira en bara kyn, kynhneigð eða kynvitund. Þegar komið er að því að velja einstakling til að taka að sér opinbert starf sem tengist stjórnmálum, menningu, sögu, vísindastarfi – raunar samfélaginu í allri sinni breidd – og til að vera fulltrúi þjóðarinnar með erlendum þjóðhöfðingjum – þá blasir það við að kyn, kynhneigð eða kynvitund hefur nákvæmlega ekkert með þau mál að gera. Það er ótrúlegt að á okkar tímum skuli einstaklingur í framboði til embættis forseta Íslands virkilega þurfa að segja þessi orð: „Ég er einfaldlega forsetaframbjóðandi, ekki hommi í framboði.“ En svo lágkúruleg og smásálarleg hefur umræðan orðið, að Baldur Þórhallsson var tilneyddur að segja þessi orð, sér og framboði sínu til varnar, og um leið til að árétta þá augljósu staðreynd að kyn eða kynhneigð er ekki persóna. Hvert og eitt okkar höfum mörgum ólíkum hlutverkum að gegna í lífinu, eins og allir ættu að þekkja vel á eigin skinni. Sum hlutverkin tilheyra persónulegu lífi með fjölskyldu og nánum vinum, önnur hinu ytra lífi sem tengjast menntun, starfi, áhugamálum o.sv.fr. Baldur Þórhallsson er sonur, bróðir og frændi, hann er eiginmaður, faðir, tengdafaðir og afi: sjö hlutverk sem tilheyra hans persónulega einkalífi; fjölskyldulífi sem tilheyrir honum og hans fólki eingöngu og hverjum þeim sem hann eða þau velja að bjóða í heimsókn. Eðli málsins samkvæmt verður fjölskylda forsetaframbjóðanda í kastljósi fjölmiðla, því almenningur vill og þarf að sjá fólkið sem er bakland hvers frambjóðanda. En það gefur engum óviðkomandi rétt til þess að ryðjast inn til fjölskyldunnar á skítugum skónum með fordóma sína, ranghugmyndir og varmennsku. Slík framkoma gerir enda fátt annað en að auglýsa þá andlegu og tilfinningalegu eyðimörk sem viðkomandi einstaklingur hefur valið sér að grafarstæði. Baldur Þórhallsson er líka stjórnmálafræðingur, prófessor við Háskóla Íslands, höfundur bóka, fræðigreina og fyrirlestra á sínu sérsviði og hefur kennt í háskólum víða um heim, verið ötull í félagsmálum stúdenta, komið á fót rannsóknarsetri við Háskóla Íslands og verið virkur í réttindabaráttu hinsegin fólks, sem hefur styrkt sannfæringu hans um nauðsyn mannréttindabaráttu á öllum sviðum mannlífsins. Hér eru því önnur sjö hlutverk, sem tilheyra hinu ytra og opinbera lífi hans. Ég kynntist Baldri þegar ég hóf störf sem leiðsögumaður í hellunum við Hellu, sem er eitt öflugasta söguferðaþjónustufyrirtæki á Suðurlandi, rekið af þeim systkinum Ólöfu og Baldri á ættaróðalinu Ægissíðu, þar sem faðir þeirra, Þórhallur, situr í sæmd sinni. Ég hafði aðeins séð Baldur í fjölmiðlum fram að því, að ræða um hugðarefni sín í stjórnmálum, en nú kynntist ég hlið sem ég síst átti von á: atorkumiklum framkvæmdamanni, glaðbeittum og brennandi áhugamanni um menningu þjóðarinnar, sem var mikið í mun að kynna Íslendingum þá stórmerku sögu sem býr í þessum mögnuðu fyrirbærum í landi Ægissíðu; úthöggnum sandsteinshellum sem eru með elstu uppistandandi mannvirkjum á landinu. Covid-árið mikla, þegar Íslendingar fengu styrk úr Ríkissjóði til að ferðast um landið, komu stórir hópar fólks í hellana, lifðu sig inn í menningarsögu fortíðarinnar, fengu nýja og óvænta sýn á sögu lands og þjóðar og komu út í dagsbirtuna innblásnir í anda. Það var gaman að vera þátttakandi í þessu menningarævintýri alvöru söguferðaþjónustu og sjá hversu mikil áhrif upplifunin hafði á gesti. Þar sá ég Baldur að verki; hvernig hann tók á móti ólíkum hópum af fólki, hvernig hann heillaði það með leiðsögn sinni og framkomu, hvernig hann kvaddi gesti, hvernig hann greiddi úr óvæntum uppákomum eða lagði á ráðin um breytingar eða umbætur. Það er óhætt að segja að ég hafi séð allar hliðar hans sem snúa að samskiptum við ókunnuga jafnt og við samstarfsmenn eða fjölskyldu; verið vitni að framkomu hans, samtölum, vangaveltum og ákvörðunum sem tilheyra rekstri sem þessum og öðru sem slíku fylgir. Þar kynntist ég manni heilinda og heiðvirðleika, dugnaðarmanni og góðum dreng, frábærum félaga og auðmjúkum leiðtoga, sem býr einmitt yfir kostum hins sanna leiðtoga: að tendra áhuga og fá fólk í lið með sér, í stað þess að gefa skipanir; hlusta á tillögur og velja þær sem henta viðkomandi verkefni best, en ekki standa fastur á eigin hugmyndum líkt og þær væru hið eina rétta. Fyrir þessar forsetakosningar spyr ég ekki hvort einhver frambjóðenda geti „valdið embættinu“ heldur hvort hann geti „verið embættið:“ tekið það í faðminn og gert það að sínu, líkt og við öll höfum séð herra Guðna Th. Jóhannesson gera undanfarin ár með glæsibrag og líkt og við sáum frú Vigdísi Finnbogadóttur gera á sínum tíma, a.m.k. þau okkar sem fylgdust með frá upphafi embættistíma hennar. Í mínum huga býr Baldur Þórhallsson yfir þeim fjölbreyttu mannkostum og reynslu sem mér finnst forseti Íslands þurfa að hafa til að bera - og sjálfstæði og þroska til að gera embættið að sínu - að verða embættið – til gæfu og sóma fyrir land og þjóð. Höfundur er rithöfundur og kvikmyndagerðarmaður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Forsetakosningar 2024 Mest lesið Stjórnmálamenn sem reiða sig á gleymsku kjósenda Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Fjárhagskuldbindingar íslenska ríkisins gagnvart Úkraínu og sérstaða Íslands í NATO Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Er óverðtryggða lánið að ganga frá fjölskyldunni? Alma Björk Ástþórsdóttir Skoðun „Sjálfhatandi gyðingar“ Birgir Dýrfjörð Skoðun Við þurfum 5.000 íbúðir á ári – ekki einungis 1.600 Sigurður Stefánsson Skoðun Dómsmálaráðherran og réttarríkið Ólafur Kjartansson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Staðreyndirnar um uppbyggingu Heidelberg í Þorlákshöfn Þorsteinn Víglundsson Skoðun Neyðarkall!!! Fleiri hjúkrunarrými strax! Jónína Björk Óskarsdóttir Skoðun Hefur fólk á Íslandi efni á barneignum? María Rut Kristinsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hefur fólk á Íslandi efni á barneignum? María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Þarf rannsóknir á kynhlutlausu máli? Ásdís Bergþórsdóttir skrifar Skoðun „Sjálfhatandi gyðingar“ Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Staðreyndirnar um uppbyggingu Heidelberg í Þorlákshöfn Þorsteinn Víglundsson skrifar Skoðun Neyðarkall!!! Fleiri hjúkrunarrými strax! Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Fjárhagskuldbindingar íslenska ríkisins gagnvart Úkraínu og sérstaða Íslands í NATO Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Við þurfum 5.000 íbúðir á ári – ekki einungis 1.600 Sigurður Stefánsson skrifar Skoðun Stjórnmálamenn sem reiða sig á gleymsku kjósenda Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Dómsmálaráðherran og réttarríkið Ólafur Kjartansson skrifar Skoðun Táknmyndir íslenska lýðveldisins skrifar Skoðun Er óverðtryggða lánið að ganga frá fjölskyldunni? Alma Björk Ástþórsdóttir skrifar Skoðun Tökum Viktor á þetta og enn lengra Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Er mörgum lesendum Vísis slétt sama um afkomu sína og velferð? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Til hamingju með daginn! Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Vetur að vori - stuðningur eftir óveður Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skömm stjórnvalda - íslensk börn með erlendan bakgrunn Birna Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Að fórna hamingju fyrir verslunarfrelsi Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Er þensla vegna íbúðauppbyggingar? Jónas Atli Gunnarsson skrifar Skoðun Birgir Þórarinsson er enn að Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Viðurkennum þjóðarmorð á Armenum Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Þegar kvíðinn tekur völdin Sóley Dröfn Davíðsdóttir skrifar Skoðun Atvinnulífið og fíkniefnasalan Ólafur Kjartansson skrifar Skoðun Drasl Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Er lýðræðinu viðbjargandi? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Forsetapróf Auður Guðna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Aukin sala áfengis ógnar grundvallarmarkmiðum lýðheilsu Aðalsteinn Gunnarsson skrifar Skoðun Svik VG í jafnréttismálum Jana Salóme Ingibjargar Jósepsdóttir skrifar Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar Skoðun Ingólfur krítar liðugt Kristinn H. Gunnarsson skrifar Sjá meira
Kynhneigð fólks er ekki persónan. Kyn, kynhneigð eða kynvitund hafa vissulega áhrif á afstöðu einstaklingsins til mála sem tengjast þeim þáttum, ekki síst ef viðkomandi hefur mætt fordómum. En hver við erum sem kynverur er aðeins brot af hinu flókna vélvirki persónuleikans; hver manneskja er svo miklu meira en bara kyn, kynhneigð eða kynvitund. Þegar komið er að því að velja einstakling til að taka að sér opinbert starf sem tengist stjórnmálum, menningu, sögu, vísindastarfi – raunar samfélaginu í allri sinni breidd – og til að vera fulltrúi þjóðarinnar með erlendum þjóðhöfðingjum – þá blasir það við að kyn, kynhneigð eða kynvitund hefur nákvæmlega ekkert með þau mál að gera. Það er ótrúlegt að á okkar tímum skuli einstaklingur í framboði til embættis forseta Íslands virkilega þurfa að segja þessi orð: „Ég er einfaldlega forsetaframbjóðandi, ekki hommi í framboði.“ En svo lágkúruleg og smásálarleg hefur umræðan orðið, að Baldur Þórhallsson var tilneyddur að segja þessi orð, sér og framboði sínu til varnar, og um leið til að árétta þá augljósu staðreynd að kyn eða kynhneigð er ekki persóna. Hvert og eitt okkar höfum mörgum ólíkum hlutverkum að gegna í lífinu, eins og allir ættu að þekkja vel á eigin skinni. Sum hlutverkin tilheyra persónulegu lífi með fjölskyldu og nánum vinum, önnur hinu ytra lífi sem tengjast menntun, starfi, áhugamálum o.sv.fr. Baldur Þórhallsson er sonur, bróðir og frændi, hann er eiginmaður, faðir, tengdafaðir og afi: sjö hlutverk sem tilheyra hans persónulega einkalífi; fjölskyldulífi sem tilheyrir honum og hans fólki eingöngu og hverjum þeim sem hann eða þau velja að bjóða í heimsókn. Eðli málsins samkvæmt verður fjölskylda forsetaframbjóðanda í kastljósi fjölmiðla, því almenningur vill og þarf að sjá fólkið sem er bakland hvers frambjóðanda. En það gefur engum óviðkomandi rétt til þess að ryðjast inn til fjölskyldunnar á skítugum skónum með fordóma sína, ranghugmyndir og varmennsku. Slík framkoma gerir enda fátt annað en að auglýsa þá andlegu og tilfinningalegu eyðimörk sem viðkomandi einstaklingur hefur valið sér að grafarstæði. Baldur Þórhallsson er líka stjórnmálafræðingur, prófessor við Háskóla Íslands, höfundur bóka, fræðigreina og fyrirlestra á sínu sérsviði og hefur kennt í háskólum víða um heim, verið ötull í félagsmálum stúdenta, komið á fót rannsóknarsetri við Háskóla Íslands og verið virkur í réttindabaráttu hinsegin fólks, sem hefur styrkt sannfæringu hans um nauðsyn mannréttindabaráttu á öllum sviðum mannlífsins. Hér eru því önnur sjö hlutverk, sem tilheyra hinu ytra og opinbera lífi hans. Ég kynntist Baldri þegar ég hóf störf sem leiðsögumaður í hellunum við Hellu, sem er eitt öflugasta söguferðaþjónustufyrirtæki á Suðurlandi, rekið af þeim systkinum Ólöfu og Baldri á ættaróðalinu Ægissíðu, þar sem faðir þeirra, Þórhallur, situr í sæmd sinni. Ég hafði aðeins séð Baldur í fjölmiðlum fram að því, að ræða um hugðarefni sín í stjórnmálum, en nú kynntist ég hlið sem ég síst átti von á: atorkumiklum framkvæmdamanni, glaðbeittum og brennandi áhugamanni um menningu þjóðarinnar, sem var mikið í mun að kynna Íslendingum þá stórmerku sögu sem býr í þessum mögnuðu fyrirbærum í landi Ægissíðu; úthöggnum sandsteinshellum sem eru með elstu uppistandandi mannvirkjum á landinu. Covid-árið mikla, þegar Íslendingar fengu styrk úr Ríkissjóði til að ferðast um landið, komu stórir hópar fólks í hellana, lifðu sig inn í menningarsögu fortíðarinnar, fengu nýja og óvænta sýn á sögu lands og þjóðar og komu út í dagsbirtuna innblásnir í anda. Það var gaman að vera þátttakandi í þessu menningarævintýri alvöru söguferðaþjónustu og sjá hversu mikil áhrif upplifunin hafði á gesti. Þar sá ég Baldur að verki; hvernig hann tók á móti ólíkum hópum af fólki, hvernig hann heillaði það með leiðsögn sinni og framkomu, hvernig hann kvaddi gesti, hvernig hann greiddi úr óvæntum uppákomum eða lagði á ráðin um breytingar eða umbætur. Það er óhætt að segja að ég hafi séð allar hliðar hans sem snúa að samskiptum við ókunnuga jafnt og við samstarfsmenn eða fjölskyldu; verið vitni að framkomu hans, samtölum, vangaveltum og ákvörðunum sem tilheyra rekstri sem þessum og öðru sem slíku fylgir. Þar kynntist ég manni heilinda og heiðvirðleika, dugnaðarmanni og góðum dreng, frábærum félaga og auðmjúkum leiðtoga, sem býr einmitt yfir kostum hins sanna leiðtoga: að tendra áhuga og fá fólk í lið með sér, í stað þess að gefa skipanir; hlusta á tillögur og velja þær sem henta viðkomandi verkefni best, en ekki standa fastur á eigin hugmyndum líkt og þær væru hið eina rétta. Fyrir þessar forsetakosningar spyr ég ekki hvort einhver frambjóðenda geti „valdið embættinu“ heldur hvort hann geti „verið embættið:“ tekið það í faðminn og gert það að sínu, líkt og við öll höfum séð herra Guðna Th. Jóhannesson gera undanfarin ár með glæsibrag og líkt og við sáum frú Vigdísi Finnbogadóttur gera á sínum tíma, a.m.k. þau okkar sem fylgdust með frá upphafi embættistíma hennar. Í mínum huga býr Baldur Þórhallsson yfir þeim fjölbreyttu mannkostum og reynslu sem mér finnst forseti Íslands þurfa að hafa til að bera - og sjálfstæði og þroska til að gera embættið að sínu - að verða embættið – til gæfu og sóma fyrir land og þjóð. Höfundur er rithöfundur og kvikmyndagerðarmaður.
Fjárhagskuldbindingar íslenska ríkisins gagnvart Úkraínu og sérstaða Íslands í NATO Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Fjárhagskuldbindingar íslenska ríkisins gagnvart Úkraínu og sérstaða Íslands í NATO Hilmar Þór Hilmarsson skrifar
Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar
Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar
Fjárhagskuldbindingar íslenska ríkisins gagnvart Úkraínu og sérstaða Íslands í NATO Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun