Framleiðendur grípa til verðhækkana Helgi Vífill Júlíusson skrifar 23. ágúst 2018 05:00 Ölgerðin hefur hækkað verð um 6,8 prósent í ár vegna verðlagshækkana og launaþróunar. Fréttablaðið/?Anton Brink Fyrirtæki hafa gripið til uppsagna og verðhækkana til að mæta auknum kostnaði sem meðal annars kemur til vegna hárra launa í alþjóðlegum samanburði. Nú síðast upplýsti Ölgerðin að hún muni hækka verð á framleiðsluvörum um 2,9 prósent um miðjan september vegna verðlagshækkana og launaþróunar.Ólafur Stephensen, framkvæmdastjóir Félags atvinnurekenda.Það verður í annað sinn á árinu sem fyrirtækið hækkar verð en í byrjun árs nam hækkunin 3,9 prósentum, samanlagt er því hækkunin 6,8 prósent. Coca-Cola á Íslandi hækkaði verð á sínum framleiðsluvörum um 3,3 prósent 1. júlí síðastliðinn vegna innlendra kostnaðarhækkana, eins og það var orðað. Ólafur Stephensen, framkvæmdastjóri Félags atvinnurekenda, segir að alþjóðleg samkeppnisstaða íslenskra framleiðslugreina fari versnandi vegna hás launakostnaðar. „Laun hafa hækkað skarpt á undanförnum árum. Forsvarsmenn fyrirtækja hafa beðið í lengstu lög með að velta kostnaðarhækkunum út í verðlagið og geta margir hverjir ekki beðið lengur. Það getur hver sem er séð að frekari launahækkanir sem ekki er innistæða fyrir munu fara beint út í verðlag,“ segir hann.Ásgeir Jónsson, forseti Hagfræðideild Háskóla Íslands.Iðnaður á undir högg að sækja Ásgeir Jónsson, forseti hagfræðideildar Háskóla Íslands, segir að almennt séð eigi iðnaður á Íslandi undir högg að sækja vegna síhækkandi kostnaðar og samkeppni við innfluttar vörur. „Þekkt iðnaðarfyrirtæki eins og Plastprent og Kassagerðin hafa horfið. Hátt gengi krónu og miklar launahækkanir á undanförnum árum eru Þrándur í Götu þeirra.“ Að hans sögn eiga þau fyrirtæki sem framleiða þekkt vörumerk er njóta neytendatryggðar hægara um vik að fleyta kostnaðarhækkunum í verðlag. „Þau fyrirtæki sem ekki framleiða vörur sem studd eru af þekktum vörumerkjum eiga í mestum erfiðleikum með að hækka verð. Þau fyrirtæki standa því veikar. Það kæmi mér ekki á óvart að í þessu árferði reyni fyrirtæki sem hafa markaðsvald í krafti þekktra vörumerkja með neytendatryggð, eins og Ölgerðin og Vífilfell, að vinna með það,“ segir Ásgeir.Sigurður Hannesson, framkvæmdastjóri Samtaka iðnaðarins.Uppsagnir fyrirtækja Sigurður Hannesson, framkvæmdastjóri Samtaka iðnaðarins, segir að mörg fyrirtæki hafi gripið til hagræðingaraðgerða og sagt upp starfsfólki síðastliðið ár. Oddi sagði 86 starfsmönnum upp við upphaf árs þegar fyrirtækið hætti innlendri framleiðslu á plast- og bylgjuumbúðum, CCP sagði upp 30 starfsmönnum veturinn 2017 og Ölgerðin sagði upp 15 starfsmönnum fyrir um ári. „Um þessar mundir er gerð enn ríkari krafa um hagræðingu en áður. Hættan er sú að framleiðsla og störf fari úr landi ef þessi þróun heldur áfram, “ segir hann. Sigurður bendir á að íslensk framleiðslufyrirtæki eigi yfirleitt í erlendri samkeppni. Hvort sem það er í útflutningi eða í samkeppni við erlendar vörur hérlendis. Efnahagslegur óstöðugleiki og sveiflur í gengi krónu geri fyrirtækjum erfitt fyrir að skipuleggja reksturinn til lengri tíma. „Samspil launahækkana og gengisþróunar á undanförnum árum hafa gert það að verkum að kostnaður hefur hækkað mikið. Laun mæld í erlendri mynt hafa hækkað gríðarlega og eru há í alþjóðlegum samanburði. Við bætist að skattar á fyrirtæki hérlendis eru háir í alþjóðlegum samanburði. Þar munar mestu um tryggingagjaldið sem er skattur á laun. Auk þess skapaði lágt raforkuverð hérlendis landinu samkeppnisforskot en nú hefur dregið úr þeim mun. Þegar þetta leggst saman er myndin nokkuð skýr. Fyrirtæki verða að bregðast við með því að hækka verð eða fækka starfsmönnum eins og kom raunar fram í könnun sem við gerðum meðal okkar félagsmanna.“ Það styttist í kjaraviðræður á milli launþegahreyfinga og atvinnulífsins. „Staðan er sú að það er lítið sem ekkert til atvinnurekenda að sækja,“ segir hann.Hækkaði um 65 prósent Raungengi krónu miðað við hlutfallslegan launakostnað hækkaði um 65 prósent á árunum 2011 til 2017, samkvæmt gögnum frá Seðlabankanum. Launakostnaður á framleidda einingu hækkaði um 33 prósent hér á landi á sama tímabili samanborið við níu prósent í OECD-ríkjunum.Erlendir framleiðendur þurfa líka að hækka verð Erlendis reyna framleiðendur einnig að hækka vöruverð í kjölfar hækkana á hrávörumörkuðum. Procter & Gamble, sem ÍSAM er með umboðið fyrir, hefur hækkað verð á bleyjum, klósettpappír og eldhúsrúllum í Bandaríkjunum um fjögur til fimm prósent. Coca-Cola hefur einnig hækkað verð vegna ýmissa kostnaðarhækkana, allt frá flutningi til áls. Whirlpool mun einnig fleyta tollahækkunum á stáli og áli til neytenda. Þetta kemur fram í frétt Financial Times. Fyrirtæki á neytendavörumarkaði á borð við P&G, Unilever og Colgate-Palmolive hafa lengi átt erfitt með að fleyta auknum kostnaði í vöruverð vegna aukinnar samkeppni frá keppinautum á netinu og vegna þess að smásalar selja í auknum mæli ódýrari vörur undir eigin vörumerki. Birtist í Fréttablaðinu Neytendur Mest lesið Tók fimm mánuði að byrja að tala íslensku Atvinnulíf Fasteignamarkaðurinn hitnar en framkvæmdum fækkar Viðskipti innlent Segir frumvarp um húsaleigulög geta leitt til hærra leiguverðs Viðskipti innlent Tekur við stöðu rekstrarstjóra Stöðvar 2 Viðskipti innlent Fjölbreytt vöruúrval og ein bestu verð hérlendis Samstarf Guðbjörg orðin pítsudrottning Viðskipti innlent Ritskoðaður bjór fær blessun ÁTVR Viðskipti innlent Eyjólfur vill halda formennsku áfram Viðskipti innlent Finnur þægilegu heimatilfinninguna þegar hann lendir í Keflavík Atvinnulíf FÍB vill að Neytendastofa grípi til aðgerða vegna ófremdarástands í bílastæðamálum Neytendur Fleiri fréttir Edda og Helgi bætast í hóp eigenda Expectus Segir frumvarp um húsaleigulög geta leitt til hærra leiguverðs Tekur við stöðu rekstrarstjóra Stöðvar 2 Fasteignamarkaðurinn hitnar en framkvæmdum fækkar Eyjólfur vill halda formennsku áfram Tekur við stöðu forstjóra Securitas Magni kaupmaður látinn 88 ára að aldri Bankaráðið sakar bankasýsluna um aðdróttanir Guðbjörg orðin pítsudrottning Ritskoðaður bjór fær blessun ÁTVR Annað markaðsleyfi í höfn í Bandaríkjunum Spánski verður Daisy Lilja leiðir nýja markaðs- og sjálfbærnideild Sýnar Byggingaframkvæmdir óralangt frá settum markmiðum Taka við stjórnendastöðum hjá Advania Benedikt tekur við af Andrési hjá SVÞ Tveir stjórnarmenn og forstjóri lögðu til milljarð Loftleiðir með þrjár þotur í lúxusflugi fyrir ríka fólkið Viðræður vegna kaupa á Lyfju að hefjast Dómari þarf ekki að víkja vegna fjölskyldutengsla í máli feðga Skorti heildarmynd í Landsbankamálinu Innkalla kjúkling vegna gruns um salmonellu Markaðstorg með raforku spretta upp KEA nú stærsti hluthafinn í Norlandair Fjögurra stjörnu hótel opni við Skógarböðin Hákon nýr öryggisstjóri Arion Fyrrverandi forstjóri Bláfugls stýrir nýju sviði hjá Play Hafa tapað milljörðum vegna endurtekinna lokana Segir yfirlýsingu bankaráðsins „auma“ Bankasýslan hafi ekki gert athugasemdir við tilboð í TM Sjá meira
Fyrirtæki hafa gripið til uppsagna og verðhækkana til að mæta auknum kostnaði sem meðal annars kemur til vegna hárra launa í alþjóðlegum samanburði. Nú síðast upplýsti Ölgerðin að hún muni hækka verð á framleiðsluvörum um 2,9 prósent um miðjan september vegna verðlagshækkana og launaþróunar.Ólafur Stephensen, framkvæmdastjóir Félags atvinnurekenda.Það verður í annað sinn á árinu sem fyrirtækið hækkar verð en í byrjun árs nam hækkunin 3,9 prósentum, samanlagt er því hækkunin 6,8 prósent. Coca-Cola á Íslandi hækkaði verð á sínum framleiðsluvörum um 3,3 prósent 1. júlí síðastliðinn vegna innlendra kostnaðarhækkana, eins og það var orðað. Ólafur Stephensen, framkvæmdastjóri Félags atvinnurekenda, segir að alþjóðleg samkeppnisstaða íslenskra framleiðslugreina fari versnandi vegna hás launakostnaðar. „Laun hafa hækkað skarpt á undanförnum árum. Forsvarsmenn fyrirtækja hafa beðið í lengstu lög með að velta kostnaðarhækkunum út í verðlagið og geta margir hverjir ekki beðið lengur. Það getur hver sem er séð að frekari launahækkanir sem ekki er innistæða fyrir munu fara beint út í verðlag,“ segir hann.Ásgeir Jónsson, forseti Hagfræðideild Háskóla Íslands.Iðnaður á undir högg að sækja Ásgeir Jónsson, forseti hagfræðideildar Háskóla Íslands, segir að almennt séð eigi iðnaður á Íslandi undir högg að sækja vegna síhækkandi kostnaðar og samkeppni við innfluttar vörur. „Þekkt iðnaðarfyrirtæki eins og Plastprent og Kassagerðin hafa horfið. Hátt gengi krónu og miklar launahækkanir á undanförnum árum eru Þrándur í Götu þeirra.“ Að hans sögn eiga þau fyrirtæki sem framleiða þekkt vörumerk er njóta neytendatryggðar hægara um vik að fleyta kostnaðarhækkunum í verðlag. „Þau fyrirtæki sem ekki framleiða vörur sem studd eru af þekktum vörumerkjum eiga í mestum erfiðleikum með að hækka verð. Þau fyrirtæki standa því veikar. Það kæmi mér ekki á óvart að í þessu árferði reyni fyrirtæki sem hafa markaðsvald í krafti þekktra vörumerkja með neytendatryggð, eins og Ölgerðin og Vífilfell, að vinna með það,“ segir Ásgeir.Sigurður Hannesson, framkvæmdastjóri Samtaka iðnaðarins.Uppsagnir fyrirtækja Sigurður Hannesson, framkvæmdastjóri Samtaka iðnaðarins, segir að mörg fyrirtæki hafi gripið til hagræðingaraðgerða og sagt upp starfsfólki síðastliðið ár. Oddi sagði 86 starfsmönnum upp við upphaf árs þegar fyrirtækið hætti innlendri framleiðslu á plast- og bylgjuumbúðum, CCP sagði upp 30 starfsmönnum veturinn 2017 og Ölgerðin sagði upp 15 starfsmönnum fyrir um ári. „Um þessar mundir er gerð enn ríkari krafa um hagræðingu en áður. Hættan er sú að framleiðsla og störf fari úr landi ef þessi þróun heldur áfram, “ segir hann. Sigurður bendir á að íslensk framleiðslufyrirtæki eigi yfirleitt í erlendri samkeppni. Hvort sem það er í útflutningi eða í samkeppni við erlendar vörur hérlendis. Efnahagslegur óstöðugleiki og sveiflur í gengi krónu geri fyrirtækjum erfitt fyrir að skipuleggja reksturinn til lengri tíma. „Samspil launahækkana og gengisþróunar á undanförnum árum hafa gert það að verkum að kostnaður hefur hækkað mikið. Laun mæld í erlendri mynt hafa hækkað gríðarlega og eru há í alþjóðlegum samanburði. Við bætist að skattar á fyrirtæki hérlendis eru háir í alþjóðlegum samanburði. Þar munar mestu um tryggingagjaldið sem er skattur á laun. Auk þess skapaði lágt raforkuverð hérlendis landinu samkeppnisforskot en nú hefur dregið úr þeim mun. Þegar þetta leggst saman er myndin nokkuð skýr. Fyrirtæki verða að bregðast við með því að hækka verð eða fækka starfsmönnum eins og kom raunar fram í könnun sem við gerðum meðal okkar félagsmanna.“ Það styttist í kjaraviðræður á milli launþegahreyfinga og atvinnulífsins. „Staðan er sú að það er lítið sem ekkert til atvinnurekenda að sækja,“ segir hann.Hækkaði um 65 prósent Raungengi krónu miðað við hlutfallslegan launakostnað hækkaði um 65 prósent á árunum 2011 til 2017, samkvæmt gögnum frá Seðlabankanum. Launakostnaður á framleidda einingu hækkaði um 33 prósent hér á landi á sama tímabili samanborið við níu prósent í OECD-ríkjunum.Erlendir framleiðendur þurfa líka að hækka verð Erlendis reyna framleiðendur einnig að hækka vöruverð í kjölfar hækkana á hrávörumörkuðum. Procter & Gamble, sem ÍSAM er með umboðið fyrir, hefur hækkað verð á bleyjum, klósettpappír og eldhúsrúllum í Bandaríkjunum um fjögur til fimm prósent. Coca-Cola hefur einnig hækkað verð vegna ýmissa kostnaðarhækkana, allt frá flutningi til áls. Whirlpool mun einnig fleyta tollahækkunum á stáli og áli til neytenda. Þetta kemur fram í frétt Financial Times. Fyrirtæki á neytendavörumarkaði á borð við P&G, Unilever og Colgate-Palmolive hafa lengi átt erfitt með að fleyta auknum kostnaði í vöruverð vegna aukinnar samkeppni frá keppinautum á netinu og vegna þess að smásalar selja í auknum mæli ódýrari vörur undir eigin vörumerki.
Birtist í Fréttablaðinu Neytendur Mest lesið Tók fimm mánuði að byrja að tala íslensku Atvinnulíf Fasteignamarkaðurinn hitnar en framkvæmdum fækkar Viðskipti innlent Segir frumvarp um húsaleigulög geta leitt til hærra leiguverðs Viðskipti innlent Tekur við stöðu rekstrarstjóra Stöðvar 2 Viðskipti innlent Fjölbreytt vöruúrval og ein bestu verð hérlendis Samstarf Guðbjörg orðin pítsudrottning Viðskipti innlent Ritskoðaður bjór fær blessun ÁTVR Viðskipti innlent Eyjólfur vill halda formennsku áfram Viðskipti innlent Finnur þægilegu heimatilfinninguna þegar hann lendir í Keflavík Atvinnulíf FÍB vill að Neytendastofa grípi til aðgerða vegna ófremdarástands í bílastæðamálum Neytendur Fleiri fréttir Edda og Helgi bætast í hóp eigenda Expectus Segir frumvarp um húsaleigulög geta leitt til hærra leiguverðs Tekur við stöðu rekstrarstjóra Stöðvar 2 Fasteignamarkaðurinn hitnar en framkvæmdum fækkar Eyjólfur vill halda formennsku áfram Tekur við stöðu forstjóra Securitas Magni kaupmaður látinn 88 ára að aldri Bankaráðið sakar bankasýsluna um aðdróttanir Guðbjörg orðin pítsudrottning Ritskoðaður bjór fær blessun ÁTVR Annað markaðsleyfi í höfn í Bandaríkjunum Spánski verður Daisy Lilja leiðir nýja markaðs- og sjálfbærnideild Sýnar Byggingaframkvæmdir óralangt frá settum markmiðum Taka við stjórnendastöðum hjá Advania Benedikt tekur við af Andrési hjá SVÞ Tveir stjórnarmenn og forstjóri lögðu til milljarð Loftleiðir með þrjár þotur í lúxusflugi fyrir ríka fólkið Viðræður vegna kaupa á Lyfju að hefjast Dómari þarf ekki að víkja vegna fjölskyldutengsla í máli feðga Skorti heildarmynd í Landsbankamálinu Innkalla kjúkling vegna gruns um salmonellu Markaðstorg með raforku spretta upp KEA nú stærsti hluthafinn í Norlandair Fjögurra stjörnu hótel opni við Skógarböðin Hákon nýr öryggisstjóri Arion Fyrrverandi forstjóri Bláfugls stýrir nýju sviði hjá Play Hafa tapað milljörðum vegna endurtekinna lokana Segir yfirlýsingu bankaráðsins „auma“ Bankasýslan hafi ekki gert athugasemdir við tilboð í TM Sjá meira