Unglingaveikin eða þegar heimurinn skilur mann ekki Ársæll Hjálmarsson skrifar 25. febrúar 2015 16:24 Það hefur verið mikið í umræðunni hvort bólusetja eigi börn gegn hinum ýmsum sjúkdómum. Að fylgjast með þeirri umræðu er álíka spennandi og að fylgjast með löngum úrslitaleik í tennis. Enginn virðist ætla að vinna þó hver og einn hafi eitthvað til síns máls. Hvað með hina alvarlegu unglingaveiki? Af hverju er ekki bólusett fyrir þeim skæða sjúkdómi sem herjar á unglinga landsins? Unglingaveikin er ekkert annað en hormóna- og tilfinningaruglingur í unglingum. Barnið er að þroskast og líkaminn og tilfinningarnar að mótast fyrir framtíð einstaklingsins. Eflaust læðast margir foreldrar fram hjá unglingnum á heimilinu í þeirri von um að lenda ekki í skapsveiflukasti hans eða finnast þau vera fyrir unglingnum. Unglingurinn er líkt og góð stífla á þessum tíma, stöðugt rennur tilfinningar sem staðna í unglingnum þar til hleypt er af stíflunni og þær flæða fram. Oftast nær nær unglingurinn ekki tökum á þessum tilfinningum sínum og sveiflast hann úr sorg yfir í reiði og svo yfir í gleði eða í hvaða röð sem er. Þar sem enginn leiðarvísir fylgir unglingum þurfum viði sem eldri erum að aðstoða unglinginn við að takast á við unglingsárin. Þeim finnst heimurinn alls ekki skilja þá, allir eru á móti þeim og skoðunum þeirra og lífið er annaðhvort ömurlegt eða æðislegt, ekkert millibil þar á. En hvernig aðstoðar maður einhvern sem bítur af manni hausinn ef maður reynir að tala við hann? Ég er ekki að segja að allir með unglingaveikina geri það en allmargir. Svarið er fólgið í að vera til staðar þegar þess er þörf, gefum unglingnum færi á að vera unglingur og taka út sína veiki í friði. Flest okkar urðum fyrir barðinu á unglingaveikinni á einn eða annan hátt, þó við myndum líklega aldrei viðurkenna það. Við vorum mörg hver martröð heimilisins sem tiplaði á tánum í kringum okkur annars var hurðum skellt, tónlistin spiluð það hátt að þakið ætlaði af húsinu og lengi má telja upp atburði sem lýsa mótþróa og skapsveiflum unglingsins. Við erum spendýr og flest ef ekki öll spendýr eru hópverur, þ.e. þau þrífast betur í hóp. Unglingar hafa mesta þörf fyrir að tilheyra hóp, hvort sem það er lið, vinahópur, klíkur eða hvað svo sem telst til hópa í dag. Unglingar spegla sig í hópnum sínum, í samfélaginu og prófa sig áfram. Í hópnum finna þeir fyrir samstöðu, geta rætt um sameiginleg áhugamál, vandamál og hugsanir. Þeir samsvara sér með jafningjum sem skilja hvað þeir eru að ganga í gegnum, því klárlega (að þeirra mati) skilur enginn annar hvað þeir ganga í gegnum. Fái unglingurinn þessa svakalegu veiki þarf hann ekki að vera rúmliggjandi í sóttkví. Hann þarf að finna fyrir því að veikin gengur hjá, að hann geti leitað til einhvers og tæmt tilfinningastífluna. Fái hann að tjá sig í friði án þess að hinn fullorðni einstaklingur setji honum orð í munn eru líkurnar á skapsveiflum ekki álíka háar. Vilji unglingurinn ekki borða þann mat sem á boðstólum er er mjög góð leið að leyfa unglingnum að elda ofan í sig sjálfur eða jafnvel velja hvað á að vera í matinn einhvern daginn í vikunni. Fari hurðar heimilisins í að þeim sé skellt á eftir sér þegar enginn skilur unglinginn er annað hvort hægt að taka þær af hjörunum á meðan veikin gengur yfir, setja pumpu á þær eða einfaldlega láta sem það sé ekki að gerast. Þá er einnig gott að fjarlægja myndir af veggjum svo þær fari ekki af veggjum þegar hurðum er skellt. Ég segi það af persónulegri reynslu. Besta lækningin við unglingaveiki er skilningur foreldra og að tilheyra hóp. Hópur er mikilvægur kæri lesandi. Eflaust tilheyrir þú einhverjum hóp; veri það vinahópur, saumaklúbbur, jeppaklúbbur, mótorhjólaklúbbur eða eitthvað annað. Ekki hamla unglingnum frá því að leita í einhvern hóp því fái hann ekki að tilheyra hóp til að spegla sig í er hætta á að hann fari í lægðarskeið. Lægðarskeiðið er stórhættulegt skeið unglingsáranna. Fari unglingur á lægðarskeiðið á hann í hættu að verða þunglyndur, lenda utangarðs í samfélaginu, vinahópum og skóla. Þar er þó ekki botninum náð, því nái unglingurinn ekki að samsvara sér einhverjum hóp fer hann sínar eigin leiðir og sækist í hóp sem samþykkir hann. Oft á tíðum er sá hópur samsettur af öðrum unglingum sem fá ekki inngöngu í vinsælum hópum. Þessir hópar kallast oft vandræðaunglingar eða jaðarhópar sem margir hverjir fara í að fikta við reykingar, drykkju og jafnvel leiðast út í sterkari vímuefni. Nei kæri lesandi, þar er botninum enn ekki náð. Botninn á lægðarskeiðinu er sjálfsvíg! Margir unglingar fara út í þá hugsun, hvort sem þeir láti verða að því eða ekki. Því segi ég að við verðum að vera vakandi fyrir unglingunum okkar, leyfa þeim að tjá sig, leyfa þeim að finnast þau tilheyra hóp, leiða „vandræðaunglingana“ inn í hóp með öðrum og beina þeim á rétta braut. Kannski væri bara best að bjóða upp á bólusetningu við unglingaveiki! Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Hver skipaði bankaráði Landsbankans að kaupa TM? Ásthildur Lóa Þórsdóttir Skoðun Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir Skoðun Bréf til þjóðarinnar Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun Foreldrar með börn í vímuefnaneyslu og úrræði Dagbjört Ósk Steindórsdóttir Skoðun Vikan með Gísla Árný Björg Blandon Skoðun Páskarnir - íhugunarhvatning Árni Stefán Árnason Skoðun Tónlist í gleði og sorg Sigurvin Lárus Jónsson Skoðun Formaður geðlækna illa áttaður? Vilhjálmur Hjálmarsson Skoðun Eftirliti með snyrtistofum ábótavant Halla Signý Kristjánsdóttir Skoðun Skaðaminnkun, lækning, hroki og hleypidómar Guðbjörg Sveinsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Foreldrar með börn í vímuefnaneyslu og úrræði Dagbjört Ósk Steindórsdóttir skrifar Skoðun Páskarnir - íhugunarhvatning Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Aukinn kraftur með hækkandi sól Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Tilbrigðin um enda lífsins Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Tónlist í gleði og sorg Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Eftirliti með snyrtistofum ábótavant Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Markvissar aðgerðir munu skila árangri á húsnæðismarkaði Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Bréf til þjóðarinnar Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Einokunarmjólk? Hilmar Vilberg Gylfason skrifar Skoðun Má þjóðin ráða? Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Formaður geðlækna illa áttaður? Vilhjálmur Hjálmarsson skrifar Skoðun Hver skipaði bankaráði Landsbankans að kaupa TM? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Að vera eða vera ekki í samkeppni við sjálfa sig Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Engin námslán fyrir fátækt fólk Gísli Laufeyjarson Höskuldsson skrifar Skoðun Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir skrifar Skoðun Stjórnmálin koma okkur öllum við Arnar Freyr Sigurðsson skrifar Skoðun Um tímabær áform ráðherra og ótímabært frumhlaup Viðskiptaráðs Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Fríar máltíðir grunnskólabarna - merkur samfélagslegur áfangi Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Heilbrigðisráðuneytið er með forystu Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Skaðaminnkun, lækning, hroki og hleypidómar Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Fyrirgefðu mér mín kæra Harpa Sævar Helgi Lárusson skrifar Skoðun Vikan með Gísla Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Furðulegar verðlækkanir á mörkuðum Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Varanlegt vopnahlé og sjálfstæð Palestína Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Með of mikil völd Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað ef það gýs nær höfuðborgarsvæðinu? Ingvi Gunnarsson,Sigrún Tómsdóttir,Hrefna Hallgrímsdóttir,Daði Hafþórsson skrifar Skoðun Er sniðugt að vera með tilgreinda séreign? Guðný Helga Lárusdóttir skrifar Skoðun Ekki þykjast ekki vita neitt Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Athugasemdir við eignaumsýslu Landsbanka Íslands Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Framsókn stendur með bændum og neytendum Hópur þingmanna Framsóknar skrifar Sjá meira
Það hefur verið mikið í umræðunni hvort bólusetja eigi börn gegn hinum ýmsum sjúkdómum. Að fylgjast með þeirri umræðu er álíka spennandi og að fylgjast með löngum úrslitaleik í tennis. Enginn virðist ætla að vinna þó hver og einn hafi eitthvað til síns máls. Hvað með hina alvarlegu unglingaveiki? Af hverju er ekki bólusett fyrir þeim skæða sjúkdómi sem herjar á unglinga landsins? Unglingaveikin er ekkert annað en hormóna- og tilfinningaruglingur í unglingum. Barnið er að þroskast og líkaminn og tilfinningarnar að mótast fyrir framtíð einstaklingsins. Eflaust læðast margir foreldrar fram hjá unglingnum á heimilinu í þeirri von um að lenda ekki í skapsveiflukasti hans eða finnast þau vera fyrir unglingnum. Unglingurinn er líkt og góð stífla á þessum tíma, stöðugt rennur tilfinningar sem staðna í unglingnum þar til hleypt er af stíflunni og þær flæða fram. Oftast nær nær unglingurinn ekki tökum á þessum tilfinningum sínum og sveiflast hann úr sorg yfir í reiði og svo yfir í gleði eða í hvaða röð sem er. Þar sem enginn leiðarvísir fylgir unglingum þurfum viði sem eldri erum að aðstoða unglinginn við að takast á við unglingsárin. Þeim finnst heimurinn alls ekki skilja þá, allir eru á móti þeim og skoðunum þeirra og lífið er annaðhvort ömurlegt eða æðislegt, ekkert millibil þar á. En hvernig aðstoðar maður einhvern sem bítur af manni hausinn ef maður reynir að tala við hann? Ég er ekki að segja að allir með unglingaveikina geri það en allmargir. Svarið er fólgið í að vera til staðar þegar þess er þörf, gefum unglingnum færi á að vera unglingur og taka út sína veiki í friði. Flest okkar urðum fyrir barðinu á unglingaveikinni á einn eða annan hátt, þó við myndum líklega aldrei viðurkenna það. Við vorum mörg hver martröð heimilisins sem tiplaði á tánum í kringum okkur annars var hurðum skellt, tónlistin spiluð það hátt að þakið ætlaði af húsinu og lengi má telja upp atburði sem lýsa mótþróa og skapsveiflum unglingsins. Við erum spendýr og flest ef ekki öll spendýr eru hópverur, þ.e. þau þrífast betur í hóp. Unglingar hafa mesta þörf fyrir að tilheyra hóp, hvort sem það er lið, vinahópur, klíkur eða hvað svo sem telst til hópa í dag. Unglingar spegla sig í hópnum sínum, í samfélaginu og prófa sig áfram. Í hópnum finna þeir fyrir samstöðu, geta rætt um sameiginleg áhugamál, vandamál og hugsanir. Þeir samsvara sér með jafningjum sem skilja hvað þeir eru að ganga í gegnum, því klárlega (að þeirra mati) skilur enginn annar hvað þeir ganga í gegnum. Fái unglingurinn þessa svakalegu veiki þarf hann ekki að vera rúmliggjandi í sóttkví. Hann þarf að finna fyrir því að veikin gengur hjá, að hann geti leitað til einhvers og tæmt tilfinningastífluna. Fái hann að tjá sig í friði án þess að hinn fullorðni einstaklingur setji honum orð í munn eru líkurnar á skapsveiflum ekki álíka háar. Vilji unglingurinn ekki borða þann mat sem á boðstólum er er mjög góð leið að leyfa unglingnum að elda ofan í sig sjálfur eða jafnvel velja hvað á að vera í matinn einhvern daginn í vikunni. Fari hurðar heimilisins í að þeim sé skellt á eftir sér þegar enginn skilur unglinginn er annað hvort hægt að taka þær af hjörunum á meðan veikin gengur yfir, setja pumpu á þær eða einfaldlega láta sem það sé ekki að gerast. Þá er einnig gott að fjarlægja myndir af veggjum svo þær fari ekki af veggjum þegar hurðum er skellt. Ég segi það af persónulegri reynslu. Besta lækningin við unglingaveiki er skilningur foreldra og að tilheyra hóp. Hópur er mikilvægur kæri lesandi. Eflaust tilheyrir þú einhverjum hóp; veri það vinahópur, saumaklúbbur, jeppaklúbbur, mótorhjólaklúbbur eða eitthvað annað. Ekki hamla unglingnum frá því að leita í einhvern hóp því fái hann ekki að tilheyra hóp til að spegla sig í er hætta á að hann fari í lægðarskeið. Lægðarskeiðið er stórhættulegt skeið unglingsáranna. Fari unglingur á lægðarskeiðið á hann í hættu að verða þunglyndur, lenda utangarðs í samfélaginu, vinahópum og skóla. Þar er þó ekki botninum náð, því nái unglingurinn ekki að samsvara sér einhverjum hóp fer hann sínar eigin leiðir og sækist í hóp sem samþykkir hann. Oft á tíðum er sá hópur samsettur af öðrum unglingum sem fá ekki inngöngu í vinsælum hópum. Þessir hópar kallast oft vandræðaunglingar eða jaðarhópar sem margir hverjir fara í að fikta við reykingar, drykkju og jafnvel leiðast út í sterkari vímuefni. Nei kæri lesandi, þar er botninum enn ekki náð. Botninn á lægðarskeiðinu er sjálfsvíg! Margir unglingar fara út í þá hugsun, hvort sem þeir láti verða að því eða ekki. Því segi ég að við verðum að vera vakandi fyrir unglingunum okkar, leyfa þeim að tjá sig, leyfa þeim að finnast þau tilheyra hóp, leiða „vandræðaunglingana“ inn í hóp með öðrum og beina þeim á rétta braut. Kannski væri bara best að bjóða upp á bólusetningu við unglingaveiki!
Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir Skoðun
Skoðun Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir skrifar
Skoðun Um tímabær áform ráðherra og ótímabært frumhlaup Viðskiptaráðs Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar
Skoðun Fríar máltíðir grunnskólabarna - merkur samfélagslegur áfangi Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar
Skoðun Hvað ef það gýs nær höfuðborgarsvæðinu? Ingvi Gunnarsson,Sigrún Tómsdóttir,Hrefna Hallgrímsdóttir,Daði Hafþórsson skrifar
Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir Skoðun