Súrt regn og snjór á Vatnajökli mengaður áli Kristjana Guðbrandsdóttir skrifar 7. ágúst 2015 19:30 Mikið af súru regni féll á landinu í eldgosinu í Holuhrauni og snjór nálægt eldstöðvunum á Vatnajökli er mengaður áli. Vísindamaður við Háskóla Íslands segir enn óljóst hver áhrifin verði á gróður og dýralíf. Íslendingar geti þakkað vondu veðri í vetur sem veitt hafi vissa vernd fyrir skaðlegum áhrifum gossins. Eldgosið í Holuhrauni varði í sex mánuði, frá frá 31. ágúst 2014 til 27. febrúar 2015 og allan þann tíma rigndi súru regni á landinu vegna brennisteinsmengunar. Lægstu gildin mældust á Höfn á Hornafirði þar sem rigningin varð gallsúr. „Alveg frá upphafi til loka gossins þá er að falla súrt regn öðru hvoru á Íslandi og til dæmis var fylgst vel með þessu á Höfn á Hornafirði á veðurathugunarstöðinni þar. Það var viðvarandi súrt regn þar eftir að Veðurstofan og Jarðvísindastofnun byrja mælingar þar á úrkomu. Það er oft gallsúrt regn sem féll þar, lægsta ph magn sem þau mældu var 3.2.“ Í Holuhrauni snjóaði líka súrum snjó, þá mældu vísindamenn háan styrk málma í snjó, svo sem ál, í Vatnajökli og í kringum eldstöðvarnar og hafa áhyggjur af umhverfisáhrifum vegna hans. „Við höfum verið að rannsaka snjó, bæði á meðan á gosi stóð og uppi á eldstöðvunum. Það féll gallsúr snjór þar. Það eru málmsölt sem koma upp með gasinu, þau eru vatnsleysanleg. Það eru málmsölt eins og ál. Ál í vatnslausn getur verið mjög hættulegt eiturefni og getur til dæmis drepið fisk á ám og vötnum. Þegar súra regnið var hvað mest í Skandinavíu á sjöunda og áttunda áratugnum. Þá var það álið sem drap fiskinn.“ Sigurður Reynir og fleiri vísindamenn höfðu miklar áhyggjur af mengun vegna áls í snjó því þegar snjóa leysti en sviptingar í vorveðrinu gerðu það að verkum að áhrifanna hefur gætt í minna mæli. Enn er þó óljóst hver áhrif verða á gróður. „Þetta leiðindaveður sem við höfðum var okkur til mikils happs. Það var frost og þíða til skiptis. Þá jafnóðum skolaðist mengunin út og henni var dælt út í vötnin. Doktorsnemar mínar og nýdoktarar hafa verið að koma fyrir svokölluðum lífhimnusöfnurum í dragám í Austurlandi og við Jökulsá á Fjöllum, þar fáum við upplýsingar um meðalefnasamsetningu á hverjum degi. Það sem við sjáum er að þetta virðist hafa lukkast vel. Við myndum vita það nú þegar ef þetta hefði farið illa því seiði og fiskur hefði flotið dauður upp. Hins vegar er ekki eins ljóst hvaða áhrif þetta hefur á gróður. Það á eftir að koma í ljós. Svo sjáum við hvernig fóðrið verður í sumar af túnum þar sem veruleg mengun var.“ Mest lesið „Breiðholt mesta fátæktargildra landsins“ Innlent Sigríði þykir ólíklegt að hún nái undirskriftum Innlent Útlagar spreyjaðir gylltir Innlent Tíu sektaðir vegna notkunar nagladekkja Innlent „Ákveðnar efasemdir um ákveðna þætti“ Innlent Dómi Harvey Weinstein snúið við Erlent Helga Þórisdóttir komin með lágmarksfjölda meðmæla Innlent Auglýsa eftir „eiganda“ fjármuna Innlent Tveir létust í banaslysi í Eyjafirði Innlent Spaðar Rauðu myllunnar hrundu til jarðar í nótt Erlent Fleiri fréttir Framboðslistar opinberaðir eftir helgi Auglýsa eftir „eiganda“ fjármuna Glæsileg þjóðbúningamessa á Hvolsvelli Ögurstund og opnunarhóf hjá frambjóðendum Forsetaslagurinn, leit að eiganda fjármuna og rjómablíða Fjölbreytt verkefni hjá björgunarsveitum í dag Útlagar spreyjaðir gylltir Helga Þórisdóttir komin með lágmarksfjölda meðmæla Sinueldur í Reykjanesbæ Pétur Einarsson leikari látinn Kólnar á öllu landinu eftir óvenjugóðan fyrsta sumardag „Ákveðnar efasemdir um ákveðna þætti“ Fimm teravött af orku og 20 milljarðar í samgöngur Seltjarnarnesbær gengur frá sölu á Safnatröð Sigríði þykir ólíklegt að hún nái undirskriftum Umdeilt frumvarp, íslenskan og sumarveðrið Eiríkur og Bjarni takast á um nefnd um íslenska tungu Ræða mest málefni íslenskunnar á fundum enskumælandi ráðs Tíu sektaðir vegna notkunar nagladekkja „Breiðholt mesta fátæktargildra landsins“ Segir borgarstjóra óttalegan vettling Vilja taka upp auðlindagjald að hætti Norðmanna „Dapurlegt“ að andstæðingar bólusetninga hafi svo mikil áhrif Stefnir í sólríkan og hlýjan sumardag fyrsta víða um land Eigendur sjókvíaeldis þurfa ekki að greiða auðlindagjald Tveir létust í banaslysi í Eyjafirði Veturinn sá kaldasti síðan 1999 Vill rjúfa framkvæmdastopp í orkumálum Kári Stefánsson, ákall um vaxtalækkun og hinsegin list Skemmtiferðaskip um tíu metrum frá strandi við Viðey Sjá meira
Mikið af súru regni féll á landinu í eldgosinu í Holuhrauni og snjór nálægt eldstöðvunum á Vatnajökli er mengaður áli. Vísindamaður við Háskóla Íslands segir enn óljóst hver áhrifin verði á gróður og dýralíf. Íslendingar geti þakkað vondu veðri í vetur sem veitt hafi vissa vernd fyrir skaðlegum áhrifum gossins. Eldgosið í Holuhrauni varði í sex mánuði, frá frá 31. ágúst 2014 til 27. febrúar 2015 og allan þann tíma rigndi súru regni á landinu vegna brennisteinsmengunar. Lægstu gildin mældust á Höfn á Hornafirði þar sem rigningin varð gallsúr. „Alveg frá upphafi til loka gossins þá er að falla súrt regn öðru hvoru á Íslandi og til dæmis var fylgst vel með þessu á Höfn á Hornafirði á veðurathugunarstöðinni þar. Það var viðvarandi súrt regn þar eftir að Veðurstofan og Jarðvísindastofnun byrja mælingar þar á úrkomu. Það er oft gallsúrt regn sem féll þar, lægsta ph magn sem þau mældu var 3.2.“ Í Holuhrauni snjóaði líka súrum snjó, þá mældu vísindamenn háan styrk málma í snjó, svo sem ál, í Vatnajökli og í kringum eldstöðvarnar og hafa áhyggjur af umhverfisáhrifum vegna hans. „Við höfum verið að rannsaka snjó, bæði á meðan á gosi stóð og uppi á eldstöðvunum. Það féll gallsúr snjór þar. Það eru málmsölt sem koma upp með gasinu, þau eru vatnsleysanleg. Það eru málmsölt eins og ál. Ál í vatnslausn getur verið mjög hættulegt eiturefni og getur til dæmis drepið fisk á ám og vötnum. Þegar súra regnið var hvað mest í Skandinavíu á sjöunda og áttunda áratugnum. Þá var það álið sem drap fiskinn.“ Sigurður Reynir og fleiri vísindamenn höfðu miklar áhyggjur af mengun vegna áls í snjó því þegar snjóa leysti en sviptingar í vorveðrinu gerðu það að verkum að áhrifanna hefur gætt í minna mæli. Enn er þó óljóst hver áhrif verða á gróður. „Þetta leiðindaveður sem við höfðum var okkur til mikils happs. Það var frost og þíða til skiptis. Þá jafnóðum skolaðist mengunin út og henni var dælt út í vötnin. Doktorsnemar mínar og nýdoktarar hafa verið að koma fyrir svokölluðum lífhimnusöfnurum í dragám í Austurlandi og við Jökulsá á Fjöllum, þar fáum við upplýsingar um meðalefnasamsetningu á hverjum degi. Það sem við sjáum er að þetta virðist hafa lukkast vel. Við myndum vita það nú þegar ef þetta hefði farið illa því seiði og fiskur hefði flotið dauður upp. Hins vegar er ekki eins ljóst hvaða áhrif þetta hefur á gróður. Það á eftir að koma í ljós. Svo sjáum við hvernig fóðrið verður í sumar af túnum þar sem veruleg mengun var.“
Mest lesið „Breiðholt mesta fátæktargildra landsins“ Innlent Sigríði þykir ólíklegt að hún nái undirskriftum Innlent Útlagar spreyjaðir gylltir Innlent Tíu sektaðir vegna notkunar nagladekkja Innlent „Ákveðnar efasemdir um ákveðna þætti“ Innlent Dómi Harvey Weinstein snúið við Erlent Helga Þórisdóttir komin með lágmarksfjölda meðmæla Innlent Auglýsa eftir „eiganda“ fjármuna Innlent Tveir létust í banaslysi í Eyjafirði Innlent Spaðar Rauðu myllunnar hrundu til jarðar í nótt Erlent Fleiri fréttir Framboðslistar opinberaðir eftir helgi Auglýsa eftir „eiganda“ fjármuna Glæsileg þjóðbúningamessa á Hvolsvelli Ögurstund og opnunarhóf hjá frambjóðendum Forsetaslagurinn, leit að eiganda fjármuna og rjómablíða Fjölbreytt verkefni hjá björgunarsveitum í dag Útlagar spreyjaðir gylltir Helga Þórisdóttir komin með lágmarksfjölda meðmæla Sinueldur í Reykjanesbæ Pétur Einarsson leikari látinn Kólnar á öllu landinu eftir óvenjugóðan fyrsta sumardag „Ákveðnar efasemdir um ákveðna þætti“ Fimm teravött af orku og 20 milljarðar í samgöngur Seltjarnarnesbær gengur frá sölu á Safnatröð Sigríði þykir ólíklegt að hún nái undirskriftum Umdeilt frumvarp, íslenskan og sumarveðrið Eiríkur og Bjarni takast á um nefnd um íslenska tungu Ræða mest málefni íslenskunnar á fundum enskumælandi ráðs Tíu sektaðir vegna notkunar nagladekkja „Breiðholt mesta fátæktargildra landsins“ Segir borgarstjóra óttalegan vettling Vilja taka upp auðlindagjald að hætti Norðmanna „Dapurlegt“ að andstæðingar bólusetninga hafi svo mikil áhrif Stefnir í sólríkan og hlýjan sumardag fyrsta víða um land Eigendur sjókvíaeldis þurfa ekki að greiða auðlindagjald Tveir létust í banaslysi í Eyjafirði Veturinn sá kaldasti síðan 1999 Vill rjúfa framkvæmdastopp í orkumálum Kári Stefánsson, ákall um vaxtalækkun og hinsegin list Skemmtiferðaskip um tíu metrum frá strandi við Viðey Sjá meira