Stórskrýtinn listamaður sem er svo lánsamur að geta lifað á því Ólöf Skaftadóttir. skrifar 19. október 2014 12:00 Lawrence Weiner Fréttablaðið/GVA Lawrence Weiner er eitt af lykilnöfnum konseptlistar í heiminum. Hann fæddist árið 1942 í Bronx-hverfi New York-borgar, en hann býr og starfar jöfnum höndum á Manhattan og í Amsterdam. Hann er í hópi þekktustu nútímamyndlistarmanna Bandaríkjanna. Sjálfur segist hann vera stórskrýtinn listamaður sem er svo lánsamur að geta lifað á því. Myndlist Lawrence er af mörgum talin stórmerkileg og sum verk hans seljast á mörg hundruð þúsund dollara. Hann gerir líka minni verk, teikningar á pappír, smámyndir á dagbókarblöð og ýmislegt fleira. Einstök verk hans eru svoköllluð upplagsverk, sem gerð eru í mörgum eintökum. En Weiner er þekktastur fyrir stórar textainnsetningar, sem hann sjálfur kallar skúlptúra, og finna má á veggjum innan og utandyra á opinberum bygginum í Hong Kong, víða í arabaheiminum og á einkaheimilum, meðal annars í Reykjavík. Verk Weiners eru auðkennanleg, og oft einföld, eins og textainnsetning þar sem stendur: „MANY COLOURED OBJECTS PLACED SIDE BY SIDE TO FORM A ROW OF MANY COLOURED OBJECTS.“ Verkið gefur enga hugmynd um raunverulegan lit, stærð, fjölda eða eðli þessara hluta, en til þess er leikurinn gerður. Meðal annarra verka eru: TWO MINUTES OF SPRAY PAINT DIRECTLY UPON THE FLOOR FROM A STANDARD AEROSOL SPRAY CAN (1968) og A CLOTH OF COTTON WRAPPED AROUND A HORSESHOE OF IRON TOSSED ON THE CREST OF A WAVE (2008).Auðkennanleg verkVísir/GVAEins og aðrir konseptlistamenn af sömu kynslóð, rannsakaði Weiner leiðir til þess að setja list sína fram á hátt sem ögraði ríkjandi gildum í listum. Eina verkið á sýningu sem hann hélt árið 1968 var bókin Statements; og þar sem verkið voru bara orð, þótti honum engin ástæða til að hafa sýninguna áþreifanlega. Sýningin þótti stórfurðuleg. Mikið vatn hefur runnið til sjávar síðan og þó að Weiner þyki ekki eins ögrandi á seinni árum verður seint hægt að segja að hann sé hefðbundinn. Sjálfur segist listamðurinn ekkert skilja í því að vera kallaður frumkvöðull á sviði konseptlistar. „Af hverju er verið að setja einhverja stimpla á mig?“ Lawrence Weiner hefur haldið stórar einkasýningar í virtum galleríum og söfnum um allan heim. Mörg virtustu söfn í heiminum eiga verk eftir hann, meðal annars Hirshhorn í Washington D.C. , Institute of Contemporary Arts, London, Dia Center for the Arts, New York , Musée d’Art Contemporain, Bordeaux, San Francisco Museum of Modern Art, Walker Art Center, Minneapolis, Philadelphia Museum of Art, Museum Ludwig, Köln, Deutsche Guggenheim í Berlín, Museo Tamayo Arte Contemporáneo í Mexico City og Tate Gallery í London. Árið 2007, skipulagði Whitney Museum of American Art fyrstu stóru yfirlitssýningu á verkum Weiners í Bandaríkjunum. Auk þess að hafa gefið út fjölda bóka, hefur hann framleitt kvikmyndir og annað myndefni, til að mynda Beached (1970), Do You Believe in Water? (1976) og Plowman’s Lunch (1982). Lawrence Weiner hefur um árabil haft mikil tengsl við Ísland. Weiner hefur eytt miklum tíma hér á landi og meðal annars gert Ísland að viðfangsefni í verkum sínum. Verk hans hafa verið sýnd í Safni, sem hjónin Ragna Róbertsdóttir og Pétur Arason eiga. Hann hefur líka sýnt nokkrum sinnum í galleríi i8, sem er í nánum tengslum við listamanninn og hefur selt verk hans á alþjóðlegum listamessum. Nú stendur yfir sýning á verkum hans í galleríi i8 við Tryggvagötu. Sýningin stendur til 29. nóvember Fyrir sýninguna lét Weiner meðal annars útbúa fimmtíu fiskikör. Hann kemur til með að sýna tíu þeirra á sýningunni í i8, en hinum verður dreift út til útgerða til notkunar. Vísir/GVALawrence Weiner um... Skúlptúra „Ég hef aldrei skilið af hverju ég geri alltaf allt brjálað þegar ég geri skúlptúr innan forms sem er tungumálið.“Stimpla „Ég skil ekkert í þessum konseptlistamannastimpli sem ég er með. Ég er ekki hrifinn af honum. Ég held að fólkið sem bjó til þann stimpil hafi viljað að þeirra verk væru á einhvern hátt aðgreind frá annarra verkum.“„List er fyrir ríkt fólk og konur“ „Ég kom ekki af þannig heimili að ég hefði hugmynd um hvað nútímamyndlist væri. Það var enginn með eða á móti, við bara höfðum ekkert með hana að gera. Ég man samt að einu sinni sagði mamma mín við mig þegar ég var sextán ára og á leið í skóla og sagði við hana að ég væri að hugsa um að verða listamaður, en ekki prófessor í heimspeki, eins og þau höfðu öll gert ráð fyrir. Mamma horfði á mig og sagði: „Lawrence, það mun særa þig hjartasári.“ Og ég spurði: „Af hverju?“ Og hún svaraði: „List er fyrir ríkt fólk og konur.“ Hádegismat„Ég fer aldrei út í hádegismat. Ég er ekki hrifinn af hádegismat. Ég skil hann ekki. Hann virðist brjóta upp daginn, og hlutirnir sem ég er að gera virðast alltaf taka einhverjar vikur og ef þú ert byrjaður að vinna að einhverju þá viltu halda því áfram. Þannig að ég vinn og vinn og svo fer eitthvað fólk alltaf út í hádegismat og að gera einhverja hluti. Og ég er bara að vinna. Þetta er ekki mjög spennandi.“Menntun„Það er ekkert kjánalegra en mastersgráða í listum. Hvað þýðir það eiginlega? Ég er hrifin af skólum, og að fólk fari í skóla, en hlutverk akademíunnar er að finna svör. Ef þeir finna ekki svör finna þeir lausnir. Inntakið í listum er að spyrja spurninga.“ Menning Mest lesið Veltir fyrir sér hvort hann sé dottinn úr tísku Lífið Krabbameinið sem týndist: „Fyrst sagði ég bara fokk!“ Áskorun Páll Óskar genginn í það heilaga: „Besti dagur lífs okkar“ Lífið Bein útsending: Veglegir vinningar í páskabingói Blökastsins Lífið Kastast í kekki milli Carragher og kærastans Lífið Bein útsending: Heimir Guðjóns og Höddi Magg í einvígi aldarinnar Lífið Hjólhýsabyggðin á Laugarvatni og Húsið á Eyrarbakka Lífið Svar við spurningu lesanda: Hvað má fróa sér oft í viku? Lífið Líkt við apa og klappað eins og hundi Lífið Kappakstur milli Hjálmars og Magneu Lífið Fleiri fréttir Listamaðurinn á bak við Áfanga í Viðey látinn Eliza hlaut heiðursverðlaun Fyrsta alþjóðlega barokkhátíðin í Reykjavík Gerður Kristný hlýtur virt norsk bókmenntaverðlaun Hættir sem leikhússtjóri og hefur störf í ráðuneytinu Myndaveisla: Sex listrænum áratugum fagnað með glæsilegri sýningu Amanda og Brák meðal handhafa Íslensku myndlistarverðlaunanna Kaflaskil í íslenskri menningarsögu Hjartnæm stund Guðna með Herði og Kára Grindavíkurbær heiðursgestur Menningarnætur 2024 Kristín Ómarsdóttir meðal þeirra sem hlaut Fjöruverðlaunin Síðasta verk Nóbelsverðlaunahafans gefið út gegn hans eigin óskum Listræn og lífleg starfsemi í gömlu Áburðarverksmiðjunni Myndaveisla: Yfir þúsund manns í listrænu fjöri í Hveragerði Myndaveisla: Þotulið hönnunarbransans fagnaði með stæl Myndaveisla: Fullt út úr dyrum og næstum uppselt fyrir opnun „Óþekka barnið“ í íslenskri myndlist fer nýjar leiðir Íslensk strandmenning í brennidepli á Akranesi Þrífst vel í brjálaðri vinnumenningu í New York Samtal við mömmu sem olli straumhvörfum Deilt um hinn dísæta hnakka: Forheimskandi efnishyggja eða vítamínsprauta? Lofar breyttu lífi með fyrirvara „Tækifæri til að pæla í fallegri veruleika eftir dauðann“ Troðfullt í Marshall-húsinu á opnun listrænna systra Tóku saman höndum fyrir Hendi næst Settist í öll sæti Eldborgar og tók 5000 sjálfsmyndir Emils- og Línu-tónskáldið Georg Riedel látið Kristín og Anna tilnefndar til bókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs Hildur Hermóðsdóttir er látin Taka stutt hlé frá leikhúsinu fyrir ferðalög til Perú og Keníu Sjá meira
Lawrence Weiner er eitt af lykilnöfnum konseptlistar í heiminum. Hann fæddist árið 1942 í Bronx-hverfi New York-borgar, en hann býr og starfar jöfnum höndum á Manhattan og í Amsterdam. Hann er í hópi þekktustu nútímamyndlistarmanna Bandaríkjanna. Sjálfur segist hann vera stórskrýtinn listamaður sem er svo lánsamur að geta lifað á því. Myndlist Lawrence er af mörgum talin stórmerkileg og sum verk hans seljast á mörg hundruð þúsund dollara. Hann gerir líka minni verk, teikningar á pappír, smámyndir á dagbókarblöð og ýmislegt fleira. Einstök verk hans eru svoköllluð upplagsverk, sem gerð eru í mörgum eintökum. En Weiner er þekktastur fyrir stórar textainnsetningar, sem hann sjálfur kallar skúlptúra, og finna má á veggjum innan og utandyra á opinberum bygginum í Hong Kong, víða í arabaheiminum og á einkaheimilum, meðal annars í Reykjavík. Verk Weiners eru auðkennanleg, og oft einföld, eins og textainnsetning þar sem stendur: „MANY COLOURED OBJECTS PLACED SIDE BY SIDE TO FORM A ROW OF MANY COLOURED OBJECTS.“ Verkið gefur enga hugmynd um raunverulegan lit, stærð, fjölda eða eðli þessara hluta, en til þess er leikurinn gerður. Meðal annarra verka eru: TWO MINUTES OF SPRAY PAINT DIRECTLY UPON THE FLOOR FROM A STANDARD AEROSOL SPRAY CAN (1968) og A CLOTH OF COTTON WRAPPED AROUND A HORSESHOE OF IRON TOSSED ON THE CREST OF A WAVE (2008).Auðkennanleg verkVísir/GVAEins og aðrir konseptlistamenn af sömu kynslóð, rannsakaði Weiner leiðir til þess að setja list sína fram á hátt sem ögraði ríkjandi gildum í listum. Eina verkið á sýningu sem hann hélt árið 1968 var bókin Statements; og þar sem verkið voru bara orð, þótti honum engin ástæða til að hafa sýninguna áþreifanlega. Sýningin þótti stórfurðuleg. Mikið vatn hefur runnið til sjávar síðan og þó að Weiner þyki ekki eins ögrandi á seinni árum verður seint hægt að segja að hann sé hefðbundinn. Sjálfur segist listamðurinn ekkert skilja í því að vera kallaður frumkvöðull á sviði konseptlistar. „Af hverju er verið að setja einhverja stimpla á mig?“ Lawrence Weiner hefur haldið stórar einkasýningar í virtum galleríum og söfnum um allan heim. Mörg virtustu söfn í heiminum eiga verk eftir hann, meðal annars Hirshhorn í Washington D.C. , Institute of Contemporary Arts, London, Dia Center for the Arts, New York , Musée d’Art Contemporain, Bordeaux, San Francisco Museum of Modern Art, Walker Art Center, Minneapolis, Philadelphia Museum of Art, Museum Ludwig, Köln, Deutsche Guggenheim í Berlín, Museo Tamayo Arte Contemporáneo í Mexico City og Tate Gallery í London. Árið 2007, skipulagði Whitney Museum of American Art fyrstu stóru yfirlitssýningu á verkum Weiners í Bandaríkjunum. Auk þess að hafa gefið út fjölda bóka, hefur hann framleitt kvikmyndir og annað myndefni, til að mynda Beached (1970), Do You Believe in Water? (1976) og Plowman’s Lunch (1982). Lawrence Weiner hefur um árabil haft mikil tengsl við Ísland. Weiner hefur eytt miklum tíma hér á landi og meðal annars gert Ísland að viðfangsefni í verkum sínum. Verk hans hafa verið sýnd í Safni, sem hjónin Ragna Róbertsdóttir og Pétur Arason eiga. Hann hefur líka sýnt nokkrum sinnum í galleríi i8, sem er í nánum tengslum við listamanninn og hefur selt verk hans á alþjóðlegum listamessum. Nú stendur yfir sýning á verkum hans í galleríi i8 við Tryggvagötu. Sýningin stendur til 29. nóvember Fyrir sýninguna lét Weiner meðal annars útbúa fimmtíu fiskikör. Hann kemur til með að sýna tíu þeirra á sýningunni í i8, en hinum verður dreift út til útgerða til notkunar. Vísir/GVALawrence Weiner um... Skúlptúra „Ég hef aldrei skilið af hverju ég geri alltaf allt brjálað þegar ég geri skúlptúr innan forms sem er tungumálið.“Stimpla „Ég skil ekkert í þessum konseptlistamannastimpli sem ég er með. Ég er ekki hrifinn af honum. Ég held að fólkið sem bjó til þann stimpil hafi viljað að þeirra verk væru á einhvern hátt aðgreind frá annarra verkum.“„List er fyrir ríkt fólk og konur“ „Ég kom ekki af þannig heimili að ég hefði hugmynd um hvað nútímamyndlist væri. Það var enginn með eða á móti, við bara höfðum ekkert með hana að gera. Ég man samt að einu sinni sagði mamma mín við mig þegar ég var sextán ára og á leið í skóla og sagði við hana að ég væri að hugsa um að verða listamaður, en ekki prófessor í heimspeki, eins og þau höfðu öll gert ráð fyrir. Mamma horfði á mig og sagði: „Lawrence, það mun særa þig hjartasári.“ Og ég spurði: „Af hverju?“ Og hún svaraði: „List er fyrir ríkt fólk og konur.“ Hádegismat„Ég fer aldrei út í hádegismat. Ég er ekki hrifinn af hádegismat. Ég skil hann ekki. Hann virðist brjóta upp daginn, og hlutirnir sem ég er að gera virðast alltaf taka einhverjar vikur og ef þú ert byrjaður að vinna að einhverju þá viltu halda því áfram. Þannig að ég vinn og vinn og svo fer eitthvað fólk alltaf út í hádegismat og að gera einhverja hluti. Og ég er bara að vinna. Þetta er ekki mjög spennandi.“Menntun„Það er ekkert kjánalegra en mastersgráða í listum. Hvað þýðir það eiginlega? Ég er hrifin af skólum, og að fólk fari í skóla, en hlutverk akademíunnar er að finna svör. Ef þeir finna ekki svör finna þeir lausnir. Inntakið í listum er að spyrja spurninga.“
Menning Mest lesið Veltir fyrir sér hvort hann sé dottinn úr tísku Lífið Krabbameinið sem týndist: „Fyrst sagði ég bara fokk!“ Áskorun Páll Óskar genginn í það heilaga: „Besti dagur lífs okkar“ Lífið Bein útsending: Veglegir vinningar í páskabingói Blökastsins Lífið Kastast í kekki milli Carragher og kærastans Lífið Bein útsending: Heimir Guðjóns og Höddi Magg í einvígi aldarinnar Lífið Hjólhýsabyggðin á Laugarvatni og Húsið á Eyrarbakka Lífið Svar við spurningu lesanda: Hvað má fróa sér oft í viku? Lífið Líkt við apa og klappað eins og hundi Lífið Kappakstur milli Hjálmars og Magneu Lífið Fleiri fréttir Listamaðurinn á bak við Áfanga í Viðey látinn Eliza hlaut heiðursverðlaun Fyrsta alþjóðlega barokkhátíðin í Reykjavík Gerður Kristný hlýtur virt norsk bókmenntaverðlaun Hættir sem leikhússtjóri og hefur störf í ráðuneytinu Myndaveisla: Sex listrænum áratugum fagnað með glæsilegri sýningu Amanda og Brák meðal handhafa Íslensku myndlistarverðlaunanna Kaflaskil í íslenskri menningarsögu Hjartnæm stund Guðna með Herði og Kára Grindavíkurbær heiðursgestur Menningarnætur 2024 Kristín Ómarsdóttir meðal þeirra sem hlaut Fjöruverðlaunin Síðasta verk Nóbelsverðlaunahafans gefið út gegn hans eigin óskum Listræn og lífleg starfsemi í gömlu Áburðarverksmiðjunni Myndaveisla: Yfir þúsund manns í listrænu fjöri í Hveragerði Myndaveisla: Þotulið hönnunarbransans fagnaði með stæl Myndaveisla: Fullt út úr dyrum og næstum uppselt fyrir opnun „Óþekka barnið“ í íslenskri myndlist fer nýjar leiðir Íslensk strandmenning í brennidepli á Akranesi Þrífst vel í brjálaðri vinnumenningu í New York Samtal við mömmu sem olli straumhvörfum Deilt um hinn dísæta hnakka: Forheimskandi efnishyggja eða vítamínsprauta? Lofar breyttu lífi með fyrirvara „Tækifæri til að pæla í fallegri veruleika eftir dauðann“ Troðfullt í Marshall-húsinu á opnun listrænna systra Tóku saman höndum fyrir Hendi næst Settist í öll sæti Eldborgar og tók 5000 sjálfsmyndir Emils- og Línu-tónskáldið Georg Riedel látið Kristín og Anna tilnefndar til bókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs Hildur Hermóðsdóttir er látin Taka stutt hlé frá leikhúsinu fyrir ferðalög til Perú og Keníu Sjá meira