Staðreyndir um löggæslu á Íslandi 19. desember 2012 06:00 Ríkið heldur úti starfsemi lögreglunnar segir í 1. gr. lögreglulaga, til þess að tryggja öryggi borgaranna, segir í 2. gr. Það þarf fjárveitingar og lagaleg úrræði til þess að tryggja þessa lagaskyldu. Ein meginniðurstaða 22. júlí nefndarinnar um harmleikinn í Ósló og Útey á síðasta ári er sú að norsk stjórnvöld hafi brugðist í því hlutverki sínu að vernda borgarana. Til að skerpa á þeirri fullyrðingu segir síðan: „Skjótari viðbrögð lögreglu voru raunverulegur möguleiki." Önnur meginniðurstaða nefndarinnar er sú að viðhorf til löggæslu verði að breytast. Þetta er afar athyglisvert og rímar við tilfinningu lögreglumanna. Stjórnmálamenn og almenningur verða að horfast í augu við þá staðreynd að velferðarkerfið er einskis virði ef öryggi borgaranna er ekki tryggt. Að tryggja öryggi samfélagsins er frumskylda ríkisvaldsins. Þegar það er tryggt er rétt að fara að huga að öðrum þáttum velferðarkerfisins. Á Norðurlöndum sem og annars staðar hefur tilfellum fjölgað þar sem einstaklingar undirbúa sig mánuðum saman með það að markmiði að drepa samborgara sína. Dæmi frá Finnlandi, Danmörku og Noregi og Þýskalandi sýna okkur það. Þetta og skipulögð glæpasamtök eru stærstu áskoranir lögreglumanna. Mikið vantar upp á að íslenskir lögreglumenn geti tekist á við þessar áskoranir. Lögreglumönnum hefur fækkað verulega. Verkefnin eru á sama tíma flóknari og hættulegri. Akstur lögreglubifreiða og þar með sýnileiki hefur dregist saman um þriðjung á öllu landinu. Víða á landsbyggðinni hefur lögreglustöðvum verið lokað og mörg lögreglulið hafa þurft að leggja af sólarhringsvaktir og banna almennt eftirlit á lögreglubifreiðum til að ná endum saman. Einungis er heimilt að aka í útköll. Hrollvekjandi staðreynd Nám við Lögregluskólann hér á landi er mun styttra en í öðrum norrænum ríkjum, auk þess sem hann er metinn til færri framhaldsskólaeininga en öryggisvarðanámskeið hjá Mími. Þetta er ísköld hrollvekjandi staðreynd. Síðan ég fór í Lögregluskólann 1992 hefur bóklega námið ekkert lengst, starfsnámið hefur styst og lítil þróun orðið í námsefninu. Endurmenntun lögreglumanna hér hefur nánast þurrkast út miðað við fyrri tíma. Handtökuþjálfun, taktík og sjálfsvarnarþjálfun er lúxus sem almennir lögreglumenn lesa bara um í erlendum fagtímaritum. Lagaheimildir til rannsókna hér standa heimildum lögreglu í nágrannalöndum okkar langt að baki. Nýlegt frumvarp innanríkisráðherra er því miður engin lausn á þeim vanda. Um það eru fagaðilar sammála. Það eru engin skynsamleg rök fyrir því að íslenska lögreglan hafi ekki sömu rannsóknarúrræði og starfsbræður þeirra annars staðar á Norðurlöndum og víðar. Innanríkisráðherra greip nýverið til þess ráðs að takmarka rannsóknarúrræði lögreglu með breytingum á sakamálalögum. Enda var prófkjör fram undan. Afleiðing stöðugs niðurskurðar og skilningsleysis er of fámenn, vanbúin, of lítið menntuð og lítið þjálfuð löggæsla sem getur engan veginn haldið úti markverðu sýnilegu eftirliti né hefur næg rannsóknarúrræði til að takast á við það verkefni að tryggja öryggi borgaranna. Ekki hlustað Innanríkisráðherra er duglegur að minna lögreglumenn á að hér hafi nú orðið hrun og því séu engir peningar til. Hversu lengi á sú afsökun að duga? Það hefur margsýnt sig að Alþingi hefur undanfarin ár ráðstafað verulegum fjármunum í ýmis pólitísk hugðarefni. Grænkun fyrirtækja fær t.d. 500 milljónir skv. fjárlögum sem liggja nú til afgreiðslu. Forgangsröðunin er einfaldlega röng. Ábyrgðin er hjá stjórnmálamönnunum. Það var niðurskurður hjá lögreglunni í Ósló sem varð til þess að flugmenn lögregluþyrlunnar voru sendir í sumarfrí án afleysinga. Lögreglustjórinn í Ósló gerði dómsmálaráðherranum grein fyrir þessu skömmu fyrir 22. júlí 2011. Það er alveg ljóst hvar ábyrgðin liggur á því að lögreglumenn komust ekki nógu snemma til Úteyjar. Ítrekað undanfarin misseri hafa fagsamtök lögreglumanna krafist þess að mannafla og fjárveitingarþörf lögreglu og öryggisstig fyrir Ísland verði skilgreint. Á þetta hefur ekki verið hlustað. Yfirmenn lögreglu eru tregir til að játa þessa stöðu í fjölmiðlum enda alls ekki gott að segja löggæsluna veikburða. Fjárveitingar til lögreglu hafa að raunvirði dregist saman um milljarða. Frumvörp til lögreglulaga og annarra lagalegra úrræða litast af pólitískum áherslum en ekki raunverulegum þörfum lögreglunnar. Stjórnmálamenn verða að axla ábyrgð á frumskyldum sínum. Að tryggja öryggi borgaranna. Það kom í ljós að norskir stjórnmálamenn brugðust skyldum sínum. Hvað ætla þeir íslensku að gera? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðanir Mest lesið Þurfum við að koma Íslandi aftur á rétta braut? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Nýtt örorkukerfi – verra þeirra réttlæti Marinó G. Njálsson Skoðun Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason Skoðun Lykillinn að orkuskiptunum er úr áli Guðríður Eldey Arnardóttir Skoðun Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir Skoðun Er þetta í alvöru verðlaunaefni? Snorri Másson Skoðun Ótímabundin ráðgjöf til ríkisstjórnar Snæbjörn Brynjarsson Skoðun „Vitum ekkert hvað við erum að gera“ Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Breiðholt brennur Eðvarð Hilmarsson Skoðun Katrín og Gunnar Sævar Þór Jónsson Skoðun Skoðun Skoðun Helga Þórisdóttir og fjöregg íslenskrar þjóðar Páll Torfi Önundarson skrifar Skoðun Er þetta í alvöru verðlaunaefni? Snorri Másson skrifar Skoðun Ótímabundin ráðgjöf til ríkisstjórnar Snæbjörn Brynjarsson skrifar Skoðun Lykillinn að orkuskiptunum er úr áli Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason skrifar Skoðun „Vitum ekkert hvað við erum að gera“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Nýtt örorkukerfi – verra þeirra réttlæti Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar Skoðun Þurfum við að koma Íslandi aftur á rétta braut? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Þurfum við koma Íslandi aftur á rétta braut? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Bergmál frá geymslustað líkamans Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Gummi Kalli Kristinn Sigurðsson skrifar Skoðun Það verður ekki bæði sleppt og haldið Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar Skoðun Katrín og Gunnar Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Andleg heilsa unga fólksins og áhrif samfélagsmiðla Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Börnin okkar Sigurbjörg Jónsdóttir skrifar Skoðun Ferðaþjónusta til framtíðar Freyja Rut Emilsdóttir skrifar Skoðun Þegar enginn heldur utan um þig Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Öryggi – Forvitni – Gleði Sigríður Hrund Pétursdóttir skrifar Skoðun Öryrkjar auglýsi eftir harðorðum mótmælum! Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Farsælar forvarnir í þágu barna í Reykjavík Guðrún Halla Jónsdóttir,Óskar Dýrmundur Ólafsson skrifar Skoðun Baldur í lit Anna Lára Pálsdóttir skrifar Skoðun Lega lýðveldisins Íslands Eiríkur Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Afhverju ætlar Carbfix að flytja CO2 inn til landsins? Bergur Sigfússon skrifar Skoðun Fyrri alda bragur íslenskrar dýraverndar árið 2024 Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Forsetakosningar 2024 og fóbía hinsegin fólks: Erum komin í tímavél aftur í tímann? Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Stuðningur barna í grunnskóla- hvar liggur vandinn? Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Svona er síminn hannaður til að stela athygli okkar Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun ADHD: Eru greiningar og lyfjamál í ólestri? Vilhjálmur Hjálmarsson skrifar Skoðun Jákvæð leið fram á við, fyrir hvali og lax Micah Garen skrifar Sjá meira
Ríkið heldur úti starfsemi lögreglunnar segir í 1. gr. lögreglulaga, til þess að tryggja öryggi borgaranna, segir í 2. gr. Það þarf fjárveitingar og lagaleg úrræði til þess að tryggja þessa lagaskyldu. Ein meginniðurstaða 22. júlí nefndarinnar um harmleikinn í Ósló og Útey á síðasta ári er sú að norsk stjórnvöld hafi brugðist í því hlutverki sínu að vernda borgarana. Til að skerpa á þeirri fullyrðingu segir síðan: „Skjótari viðbrögð lögreglu voru raunverulegur möguleiki." Önnur meginniðurstaða nefndarinnar er sú að viðhorf til löggæslu verði að breytast. Þetta er afar athyglisvert og rímar við tilfinningu lögreglumanna. Stjórnmálamenn og almenningur verða að horfast í augu við þá staðreynd að velferðarkerfið er einskis virði ef öryggi borgaranna er ekki tryggt. Að tryggja öryggi samfélagsins er frumskylda ríkisvaldsins. Þegar það er tryggt er rétt að fara að huga að öðrum þáttum velferðarkerfisins. Á Norðurlöndum sem og annars staðar hefur tilfellum fjölgað þar sem einstaklingar undirbúa sig mánuðum saman með það að markmiði að drepa samborgara sína. Dæmi frá Finnlandi, Danmörku og Noregi og Þýskalandi sýna okkur það. Þetta og skipulögð glæpasamtök eru stærstu áskoranir lögreglumanna. Mikið vantar upp á að íslenskir lögreglumenn geti tekist á við þessar áskoranir. Lögreglumönnum hefur fækkað verulega. Verkefnin eru á sama tíma flóknari og hættulegri. Akstur lögreglubifreiða og þar með sýnileiki hefur dregist saman um þriðjung á öllu landinu. Víða á landsbyggðinni hefur lögreglustöðvum verið lokað og mörg lögreglulið hafa þurft að leggja af sólarhringsvaktir og banna almennt eftirlit á lögreglubifreiðum til að ná endum saman. Einungis er heimilt að aka í útköll. Hrollvekjandi staðreynd Nám við Lögregluskólann hér á landi er mun styttra en í öðrum norrænum ríkjum, auk þess sem hann er metinn til færri framhaldsskólaeininga en öryggisvarðanámskeið hjá Mími. Þetta er ísköld hrollvekjandi staðreynd. Síðan ég fór í Lögregluskólann 1992 hefur bóklega námið ekkert lengst, starfsnámið hefur styst og lítil þróun orðið í námsefninu. Endurmenntun lögreglumanna hér hefur nánast þurrkast út miðað við fyrri tíma. Handtökuþjálfun, taktík og sjálfsvarnarþjálfun er lúxus sem almennir lögreglumenn lesa bara um í erlendum fagtímaritum. Lagaheimildir til rannsókna hér standa heimildum lögreglu í nágrannalöndum okkar langt að baki. Nýlegt frumvarp innanríkisráðherra er því miður engin lausn á þeim vanda. Um það eru fagaðilar sammála. Það eru engin skynsamleg rök fyrir því að íslenska lögreglan hafi ekki sömu rannsóknarúrræði og starfsbræður þeirra annars staðar á Norðurlöndum og víðar. Innanríkisráðherra greip nýverið til þess ráðs að takmarka rannsóknarúrræði lögreglu með breytingum á sakamálalögum. Enda var prófkjör fram undan. Afleiðing stöðugs niðurskurðar og skilningsleysis er of fámenn, vanbúin, of lítið menntuð og lítið þjálfuð löggæsla sem getur engan veginn haldið úti markverðu sýnilegu eftirliti né hefur næg rannsóknarúrræði til að takast á við það verkefni að tryggja öryggi borgaranna. Ekki hlustað Innanríkisráðherra er duglegur að minna lögreglumenn á að hér hafi nú orðið hrun og því séu engir peningar til. Hversu lengi á sú afsökun að duga? Það hefur margsýnt sig að Alþingi hefur undanfarin ár ráðstafað verulegum fjármunum í ýmis pólitísk hugðarefni. Grænkun fyrirtækja fær t.d. 500 milljónir skv. fjárlögum sem liggja nú til afgreiðslu. Forgangsröðunin er einfaldlega röng. Ábyrgðin er hjá stjórnmálamönnunum. Það var niðurskurður hjá lögreglunni í Ósló sem varð til þess að flugmenn lögregluþyrlunnar voru sendir í sumarfrí án afleysinga. Lögreglustjórinn í Ósló gerði dómsmálaráðherranum grein fyrir þessu skömmu fyrir 22. júlí 2011. Það er alveg ljóst hvar ábyrgðin liggur á því að lögreglumenn komust ekki nógu snemma til Úteyjar. Ítrekað undanfarin misseri hafa fagsamtök lögreglumanna krafist þess að mannafla og fjárveitingarþörf lögreglu og öryggisstig fyrir Ísland verði skilgreint. Á þetta hefur ekki verið hlustað. Yfirmenn lögreglu eru tregir til að játa þessa stöðu í fjölmiðlum enda alls ekki gott að segja löggæsluna veikburða. Fjárveitingar til lögreglu hafa að raunvirði dregist saman um milljarða. Frumvörp til lögreglulaga og annarra lagalegra úrræða litast af pólitískum áherslum en ekki raunverulegum þörfum lögreglunnar. Stjórnmálamenn verða að axla ábyrgð á frumskyldum sínum. Að tryggja öryggi borgaranna. Það kom í ljós að norskir stjórnmálamenn brugðust skyldum sínum. Hvað ætla þeir íslensku að gera?
Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason Skoðun
Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir Skoðun
Skoðun Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason skrifar
Skoðun Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar
Skoðun Farsælar forvarnir í þágu barna í Reykjavík Guðrún Halla Jónsdóttir,Óskar Dýrmundur Ólafsson skrifar
Skoðun Forsetakosningar 2024 og fóbía hinsegin fólks: Erum komin í tímavél aftur í tímann? Valerio Gargiulo skrifar
Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason Skoðun
Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir Skoðun