Spunaárásir Jónas Gunnar Einarsson skrifar 1. desember 2015 07:00 Furðuleg spunaárátta er algeng í opinberri umræðu hérlendis. Spunaárásir og spunavarnir, með tilheyrandi óþarfa misskilningi, átökum og sundurlyndi. Rökstuddum marktækum upplýsingum ósjaldan misþyrmt með úrfellingum og/eða viðbótum, hótfyndni eða haldið leyndum, með tilheyrandi verri lausn og verri ákvörðun. Framleiðslu, úrvinnslu og miðlun hagtalna er til dæmis enn áfátt hér á landi, samanborið við nágrannalöndin; einnig öflugu eftirliti með opinberum upplýsingum, sbr. áreiðanleikakannanir erlendra fjölmiðla og sjálfstæða upplýsingavinnslu verkalýðsfélaga, neytendasamtaka og fleiri aðila sem vakta opinberar upplýsingar og koma í veg fyrir misneytingu hvers konar með sjálfstæðri öflugri miðlun. Ef hér á landi væri eins og á að vera og þarf að vera hefði til dæmis mátt búast við því að þessir aðilar, brjóstvörn almennings, hefðu umsvifalaust svarað nýjustu spunaárásinni á okkur, góða landsmenn. Spunaárás sem því miður er enn ein spunaárásin í þágu banka og annarra söluaðila okurlána hérlendis. Spunaárásin úr virki Hagstofunnar og hljóp um Hagtíðindin og valtaði yfir Moggann, sbr. mbl. 13 nóv. 15 á bls. 16 þar sem fullyrt er að 16% af ráðstöfunartekjum „dæmigerðs“ húsnæðiseiganda hérlendis sé varið til þess að mæta húsnæðiskostnaði, þ.e. kostnaði vegna vaxta og verðbóta húsnæðislána, kostnaði vegna rafmagns og hita, viðhalds og viðgerða, o.fl. Spunaárás ósvífin af því að sextán prósent af meðalsráðstöfunartekjum duga ekki til þess að greiða mánaðarlegan greiðsluseðil af minnstu íbúðarkytru höfuðborgarsvæðisins ef það hosíló ber 85% húsnæðislán miðað við algengt verðmat. Það vita flestir sem keypt hafa verðtryggðu (og óverðtryggðu) húsnæðislánin með okurvöxtunum af íslenskri bankastofnun. Er þá eftir stóri húsnæðiskostnaðurinn vegna síendurlánaðra verðbóta á höfuðstól sem við dæmigert verðbólgustig hækka dæmigert verðtryggt húsnæðislán um eina milljón eða tvær ár hvert, með tilheyrandi áföllnum vöxtum og verðbótum út lánstímann. Lán seld í smásölu neytendum sem miðað við meðaltalsráðstöfunartekjur leiða til greiðsluerfiðleika og gjaldþrots á seinni hluta lánstíma vegna yfirskuldsetningar af völdum taumlauss verðbótaþáttar og samsvarandi ofurgreiðslubyrði af völdum ofurvaxta og afborgana. Þessi þrældómslán fá hvergi þrifist á markaði í okkar nágrannalöndum. Hérlendis samt enn skammlaust seld framtíðinni, húsnæðiskaupendum og námsmönnum, eða þau dulbúin og seld sem óverðtryggð lán með breytilegum og/eða föstum ofurvöxtum með sitt bjargfasta viðmið hæsta spáverðbólgustig. Við faglega framleiðslu hagtalna, eftirlit og miðlun yrðu svona ömurleg samfélagsvandamál betur sýnileg. Mætti þá t.d. búast við skárri meðhöndlun dómsvaldsins á þeim álitamálum sem enn hafa ekki fengist leiðrétt fyrir íslenskum dómstólum, þrátt fyrir sönnuð brot á gildandi lögum við kaup á séríslenskum okurlánum. Með eindreginni ósk og von um að lífeyrissjóðirnir kaupi bankana, búi almenningi sambærileg kjör á húsnæðislánum og námslánum og best tíðkast í okkar nágrannalöndum og helst betri; skuldbindi sig til að eiga sína eignarhluti í bönkunum í tíu ár minnst, láti á þeim tíma ógert að skrá bankana á hlutabréfamarkað (vegna afgerandi stærðar ská og skjön) og líði ekki kennitölusöfnun; komi þannig í veg fyrir nýtt 2007 með samsvarandi hausti 2008. Að auki yrði þá loksins spornað hart við vaxandi brottflutningi ungs fólks og menntafólks úr landi í leit að lífskjörum við hæfi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Er þetta í alvöru verðlaunaefni? Snorri Másson Skoðun Leikskólamál eru forgangsmál Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Álfhildur Leifsdóttir Skoðun Himinhátt innanlandsflug Ingibjörg Isaksen Skoðun Æpandi vanþekking Hjálmar Jónsson Skoðun Nýtt örorkukerfi – verra þeirra réttlæti Marinó G. Njálsson Skoðun Breiðholt brennur Eðvarð Hilmarsson Skoðun Helga Þórisdóttir og fjöregg íslenskrar þjóðar Páll Torfi Önundarson Skoðun Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason Skoðun Norskur skammtímagróði Gunnlaugur Stefánsson Skoðun Þegar enginn heldur utan um þig Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Leikskólamál eru forgangsmál Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Himinhátt innanlandsflug Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hefur allt sem þarf Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju að gera rekstraráætlun? Karl Sólnes Jónsson skrifar Skoðun Norskur skammtímagróði Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Æpandi vanþekking Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Mannréttindi sama hvað Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Helga Þórisdóttir og fjöregg íslenskrar þjóðar Páll Torfi Önundarson skrifar Skoðun Er þetta í alvöru verðlaunaefni? Snorri Másson skrifar Skoðun Ótímabundin ráðgjöf til ríkisstjórnar Snæbjörn Brynjarsson skrifar Skoðun Lykillinn að orkuskiptunum er úr áli Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason skrifar Skoðun „Vitum ekkert hvað við erum að gera“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Nýtt örorkukerfi – verra þeirra réttlæti Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar Skoðun Þurfum við að koma Íslandi aftur á rétta braut? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Þurfum við koma Íslandi aftur á rétta braut? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Bergmál frá geymslustað líkamans Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Gummi Kalli Kristinn Sigurðsson skrifar Skoðun Það verður ekki bæði sleppt og haldið Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar Skoðun Katrín og Gunnar Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Andleg heilsa unga fólksins og áhrif samfélagsmiðla Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Börnin okkar Sigurbjörg Jónsdóttir skrifar Skoðun Ferðaþjónusta til framtíðar Freyja Rut Emilsdóttir skrifar Skoðun Þegar enginn heldur utan um þig Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Öryggi – Forvitni – Gleði Sigríður Hrund Pétursdóttir skrifar Skoðun Öryrkjar auglýsi eftir harðorðum mótmælum! Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Farsælar forvarnir í þágu barna í Reykjavík Guðrún Halla Jónsdóttir,Óskar Dýrmundur Ólafsson skrifar Skoðun Baldur í lit Anna Lára Pálsdóttir skrifar Skoðun Lega lýðveldisins Íslands Eiríkur Ingi Jóhannsson skrifar Sjá meira
Furðuleg spunaárátta er algeng í opinberri umræðu hérlendis. Spunaárásir og spunavarnir, með tilheyrandi óþarfa misskilningi, átökum og sundurlyndi. Rökstuddum marktækum upplýsingum ósjaldan misþyrmt með úrfellingum og/eða viðbótum, hótfyndni eða haldið leyndum, með tilheyrandi verri lausn og verri ákvörðun. Framleiðslu, úrvinnslu og miðlun hagtalna er til dæmis enn áfátt hér á landi, samanborið við nágrannalöndin; einnig öflugu eftirliti með opinberum upplýsingum, sbr. áreiðanleikakannanir erlendra fjölmiðla og sjálfstæða upplýsingavinnslu verkalýðsfélaga, neytendasamtaka og fleiri aðila sem vakta opinberar upplýsingar og koma í veg fyrir misneytingu hvers konar með sjálfstæðri öflugri miðlun. Ef hér á landi væri eins og á að vera og þarf að vera hefði til dæmis mátt búast við því að þessir aðilar, brjóstvörn almennings, hefðu umsvifalaust svarað nýjustu spunaárásinni á okkur, góða landsmenn. Spunaárás sem því miður er enn ein spunaárásin í þágu banka og annarra söluaðila okurlána hérlendis. Spunaárásin úr virki Hagstofunnar og hljóp um Hagtíðindin og valtaði yfir Moggann, sbr. mbl. 13 nóv. 15 á bls. 16 þar sem fullyrt er að 16% af ráðstöfunartekjum „dæmigerðs“ húsnæðiseiganda hérlendis sé varið til þess að mæta húsnæðiskostnaði, þ.e. kostnaði vegna vaxta og verðbóta húsnæðislána, kostnaði vegna rafmagns og hita, viðhalds og viðgerða, o.fl. Spunaárás ósvífin af því að sextán prósent af meðalsráðstöfunartekjum duga ekki til þess að greiða mánaðarlegan greiðsluseðil af minnstu íbúðarkytru höfuðborgarsvæðisins ef það hosíló ber 85% húsnæðislán miðað við algengt verðmat. Það vita flestir sem keypt hafa verðtryggðu (og óverðtryggðu) húsnæðislánin með okurvöxtunum af íslenskri bankastofnun. Er þá eftir stóri húsnæðiskostnaðurinn vegna síendurlánaðra verðbóta á höfuðstól sem við dæmigert verðbólgustig hækka dæmigert verðtryggt húsnæðislán um eina milljón eða tvær ár hvert, með tilheyrandi áföllnum vöxtum og verðbótum út lánstímann. Lán seld í smásölu neytendum sem miðað við meðaltalsráðstöfunartekjur leiða til greiðsluerfiðleika og gjaldþrots á seinni hluta lánstíma vegna yfirskuldsetningar af völdum taumlauss verðbótaþáttar og samsvarandi ofurgreiðslubyrði af völdum ofurvaxta og afborgana. Þessi þrældómslán fá hvergi þrifist á markaði í okkar nágrannalöndum. Hérlendis samt enn skammlaust seld framtíðinni, húsnæðiskaupendum og námsmönnum, eða þau dulbúin og seld sem óverðtryggð lán með breytilegum og/eða föstum ofurvöxtum með sitt bjargfasta viðmið hæsta spáverðbólgustig. Við faglega framleiðslu hagtalna, eftirlit og miðlun yrðu svona ömurleg samfélagsvandamál betur sýnileg. Mætti þá t.d. búast við skárri meðhöndlun dómsvaldsins á þeim álitamálum sem enn hafa ekki fengist leiðrétt fyrir íslenskum dómstólum, þrátt fyrir sönnuð brot á gildandi lögum við kaup á séríslenskum okurlánum. Með eindreginni ósk og von um að lífeyrissjóðirnir kaupi bankana, búi almenningi sambærileg kjör á húsnæðislánum og námslánum og best tíðkast í okkar nágrannalöndum og helst betri; skuldbindi sig til að eiga sína eignarhluti í bönkunum í tíu ár minnst, láti á þeim tíma ógert að skrá bankana á hlutabréfamarkað (vegna afgerandi stærðar ská og skjön) og líði ekki kennitölusöfnun; komi þannig í veg fyrir nýtt 2007 með samsvarandi hausti 2008. Að auki yrði þá loksins spornað hart við vaxandi brottflutningi ungs fólks og menntafólks úr landi í leit að lífskjörum við hæfi.
Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason Skoðun
Skoðun Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason skrifar
Skoðun Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar
Skoðun Farsælar forvarnir í þágu barna í Reykjavík Guðrún Halla Jónsdóttir,Óskar Dýrmundur Ólafsson skrifar
Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason Skoðun