Samfélagsleg ábyrgð og þjónandi forysta Steingerður Kristjánsdóttir skrifar 27. október 2014 11:16 Samfélagsleg ábyrgð, fyrirmyndir og þjónandi leiðtogar. Fer þetta þrennt saman? Þjónandi forysta er hugmyndafræði sem á rætur sínar að rekja til Roberts Greenleaf sem setti fyrst fram hugmyndir sínar í kringum 1970. Í þjónandi forystu er fyrst og fremst horft til þess að þjóna fyrst og leiða síðan. Í þjónandi forystu er horft til margra þátta sem hafa verið greindir í skrifum Greenleafs og má þar nefna rannsóknir á þjónandi forystu sem prófessor Dirk van Dierendoncks við Erarsmus háskólann í Hollandi, hefur stýrt undanfarin ár. Direndonck dregur fram þætti þjónandi forystu sem einkennast af því að bera hag heildarinnar og þeirra sem tilheyra henni fyrir brjósti. Afrakstur þjónandi forystu er einkum starfsandi sem byggir á valddreifingu, mannlegum samskiptum og árangri sem felst í uppbyggilegum samskiptum, starfsáængju, árangri í starfi og samfélagslegri ábyrgð. Oft er ég spurð hvort þjónandi forysta sé ekki einhverjar kerlingabækur. Hvort þetta sé ekki bara eitthvað fyrir ístöðulausa stjórnendur og undirlægjur? Svarið er nei. Þjónandi forysta er hugmyndafræði sem mörg stórfyrirtæki hafa tileinkað sér með það að markmiði að hámarka afköst og arð með gæði og starfsánægju í fyrirrúmi. Má þar nefna bandarísk fyrirtæki á borð við South West Arlines, Starbucks, TDIintustries og Zappo svo eitthvað sé nefnt. Íslenskum fyrirtækjum sem tileinka sér þjónandi forystu fer einnig mjög fjölgandi. Og hvað með það? Rannsóknarskýrsla Alþingis á bankahruninu leiddi meðal annars í ljós að nauðsynlegt er að taka upp nýja áhersluþætti í stjórnun þessa lands, fyrirtækja og stofnana. Eftir hrunið hefur komið í ljós að fólkið í landinu ber þverrandi traust til stjórnmálamanna, opinberra fyrirtækja og valdamikilla einstaklinga í þjóðfélaginu. Er kannski kominn tími til að staldra við og skoða hvernig hægt sé að snúa bökum saman og vörn í sókn. Hildur Eir Bolladóttir sóknarprestur á Akureyri lýsir þessu á eftirfarandi hátt í bloggfærslu sinni um helgina: „Auðvitað þarf hver maður og þar með hvert samfélag að gera fortíð sína upp til að geta haldið áfram og þess vegna er gott að t.d. bankahrunið hafi verið rannsakað og um það fjallað á opinberum vettvangi ekki síst til þess að læra af því og fá það staðfest að leikreglur aðdragandans séu ekki til eftirbreytni. Það sem er hins vegar áhyggjuefni er að gremjan sem skiljanlega ríkti í aðdraganda og eftirmála hrunsins virðist hafa fest rætur í þjóðarsálinni. Gleraugu gremjunnar eru að verða sameiginleg fjarsýnisgleraugu þjóðarinnar sem við fáum stundum lánuð frá næsta manni til að rýna í aðstæður hverju sinni“ Gremjan sem Hildur talar um er vantraustið, vonbrigðin og vanmátturinn. Og hvað gerum við þá? Í þjónandi forystu er gengið út frá nokkrum mikilvægum þáttum sem gætu nýst okkur sem þjóð og ráðamönnum í viðleitni til að finna betri samhljóm. Þessir þættir sem ég vil draga fram hér eru: Efling, sem felur í sér ð hlusta á fólk af alúð. Auðmýkt og hógværð sem felur meðal annars í sér að sjá eigin afrek í hæfileika í réttu ljósi og halda sig við ákveðnar siðferðisreglur. Trúverðugleiki, sem felur í sér meðal annars að fyrirgefa þrátt fyrir misgerðir, skoðanamun og afstöðu annarra og geta lært af mistökum og gagnrýni. Gagnkvæm viðurkenning, taka fólki á þeirra forsendum þar sem rúm er fyrir mistök og lærdómsferli. Vilji til að bera ábyrgð á stofnun og heild og ekki síst gagnvart samfélaginu. Vera öðrum fyrirmynd. Samfélagsleg ábyrgð, ábyrgð gagnvart samfélaginu, tryggð og heiðarleiki. Skýr stefna, geta framkvæmt það sem þarf óháð viðhorfum annarra, búa svo um að fólk hafi sveigjanleika til að blómstra og nýta hæfileika sína í leik og starfi. Hvers vegna? Rannsóknir á þjónandi forystu undanfarin ár hafa sýnt svo ekki verður um villst að þjónandi forysta skilar aukinni starfsánægju, minni kulnun í starfi og framúrskarandi árangri. Þjónandi forysta eykur traust, skapar arð, eflir fólk til góðra verka og styrkir félagsauð. Þjónandi forysta er hugmyndafræði sem á erindi við mig og þig og alla sem koma að því að skapa samfélag sem byggir á ábyrgð, samkennd, góðum fyrirmyndum fyrir komandi kynslóðir – og alla hina! Gúgglaðu það! Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Ríkisreknar ofsóknir Sigurður Einarsson Skoðun Hver skipaði bankaráði Landsbankans að kaupa TM? Ásthildur Lóa Þórsdóttir Skoðun Bréf til þjóðarinnar Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun Saklausir menn í fangelsi Tinna Brynjólfsdóttir Skoðun Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir Skoðun Vikan með Gísla Árný Björg Blandon Skoðun Markvissar aðgerðir munu skila árangri á húsnæðismarkaði Ágúst Bjarni Garðarsson Skoðun Páskarnir - íhugunarhvatning Árni Stefán Árnason Skoðun Tónlist í gleði og sorg Sigurvin Lárus Jónsson Skoðun Foreldrar með börn í vímuefnaneyslu og úrræði Dagbjört Ósk Steindórsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Foreldrar með börn í vímuefnaneyslu og úrræði Dagbjört Ósk Steindórsdóttir skrifar Skoðun Páskarnir - íhugunarhvatning Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Aukinn kraftur með hækkandi sól Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Tilbrigðin um enda lífsins Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Tónlist í gleði og sorg Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Eftirliti með snyrtistofum ábótavant Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Markvissar aðgerðir munu skila árangri á húsnæðismarkaði Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Bréf til þjóðarinnar Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Einokunarmjólk? Hilmar Vilberg Gylfason skrifar Skoðun Má þjóðin ráða? Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Formaður geðlækna illa áttaður? Vilhjálmur Hjálmarsson skrifar Skoðun Hver skipaði bankaráði Landsbankans að kaupa TM? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Að vera eða vera ekki í samkeppni við sjálfa sig Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Engin námslán fyrir fátækt fólk Gísli Laufeyjarson Höskuldsson skrifar Skoðun Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir skrifar Skoðun Stjórnmálin koma okkur öllum við Arnar Freyr Sigurðsson skrifar Skoðun Um tímabær áform ráðherra og ótímabært frumhlaup Viðskiptaráðs Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Fríar máltíðir grunnskólabarna - merkur samfélagslegur áfangi Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Heilbrigðisráðuneytið er með forystu Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Skaðaminnkun, lækning, hroki og hleypidómar Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Fyrirgefðu mér mín kæra Harpa Sævar Helgi Lárusson skrifar Skoðun Vikan með Gísla Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Furðulegar verðlækkanir á mörkuðum Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Varanlegt vopnahlé og sjálfstæð Palestína Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Með of mikil völd Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað ef það gýs nær höfuðborgarsvæðinu? Ingvi Gunnarsson,Sigrún Tómsdóttir,Hrefna Hallgrímsdóttir,Daði Hafþórsson skrifar Skoðun Er sniðugt að vera með tilgreinda séreign? Guðný Helga Lárusdóttir skrifar Skoðun Ekki þykjast ekki vita neitt Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Athugasemdir við eignaumsýslu Landsbanka Íslands Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Framsókn stendur með bændum og neytendum Hópur þingmanna Framsóknar skrifar Sjá meira
Samfélagsleg ábyrgð, fyrirmyndir og þjónandi leiðtogar. Fer þetta þrennt saman? Þjónandi forysta er hugmyndafræði sem á rætur sínar að rekja til Roberts Greenleaf sem setti fyrst fram hugmyndir sínar í kringum 1970. Í þjónandi forystu er fyrst og fremst horft til þess að þjóna fyrst og leiða síðan. Í þjónandi forystu er horft til margra þátta sem hafa verið greindir í skrifum Greenleafs og má þar nefna rannsóknir á þjónandi forystu sem prófessor Dirk van Dierendoncks við Erarsmus háskólann í Hollandi, hefur stýrt undanfarin ár. Direndonck dregur fram þætti þjónandi forystu sem einkennast af því að bera hag heildarinnar og þeirra sem tilheyra henni fyrir brjósti. Afrakstur þjónandi forystu er einkum starfsandi sem byggir á valddreifingu, mannlegum samskiptum og árangri sem felst í uppbyggilegum samskiptum, starfsáængju, árangri í starfi og samfélagslegri ábyrgð. Oft er ég spurð hvort þjónandi forysta sé ekki einhverjar kerlingabækur. Hvort þetta sé ekki bara eitthvað fyrir ístöðulausa stjórnendur og undirlægjur? Svarið er nei. Þjónandi forysta er hugmyndafræði sem mörg stórfyrirtæki hafa tileinkað sér með það að markmiði að hámarka afköst og arð með gæði og starfsánægju í fyrirrúmi. Má þar nefna bandarísk fyrirtæki á borð við South West Arlines, Starbucks, TDIintustries og Zappo svo eitthvað sé nefnt. Íslenskum fyrirtækjum sem tileinka sér þjónandi forystu fer einnig mjög fjölgandi. Og hvað með það? Rannsóknarskýrsla Alþingis á bankahruninu leiddi meðal annars í ljós að nauðsynlegt er að taka upp nýja áhersluþætti í stjórnun þessa lands, fyrirtækja og stofnana. Eftir hrunið hefur komið í ljós að fólkið í landinu ber þverrandi traust til stjórnmálamanna, opinberra fyrirtækja og valdamikilla einstaklinga í þjóðfélaginu. Er kannski kominn tími til að staldra við og skoða hvernig hægt sé að snúa bökum saman og vörn í sókn. Hildur Eir Bolladóttir sóknarprestur á Akureyri lýsir þessu á eftirfarandi hátt í bloggfærslu sinni um helgina: „Auðvitað þarf hver maður og þar með hvert samfélag að gera fortíð sína upp til að geta haldið áfram og þess vegna er gott að t.d. bankahrunið hafi verið rannsakað og um það fjallað á opinberum vettvangi ekki síst til þess að læra af því og fá það staðfest að leikreglur aðdragandans séu ekki til eftirbreytni. Það sem er hins vegar áhyggjuefni er að gremjan sem skiljanlega ríkti í aðdraganda og eftirmála hrunsins virðist hafa fest rætur í þjóðarsálinni. Gleraugu gremjunnar eru að verða sameiginleg fjarsýnisgleraugu þjóðarinnar sem við fáum stundum lánuð frá næsta manni til að rýna í aðstæður hverju sinni“ Gremjan sem Hildur talar um er vantraustið, vonbrigðin og vanmátturinn. Og hvað gerum við þá? Í þjónandi forystu er gengið út frá nokkrum mikilvægum þáttum sem gætu nýst okkur sem þjóð og ráðamönnum í viðleitni til að finna betri samhljóm. Þessir þættir sem ég vil draga fram hér eru: Efling, sem felur í sér ð hlusta á fólk af alúð. Auðmýkt og hógværð sem felur meðal annars í sér að sjá eigin afrek í hæfileika í réttu ljósi og halda sig við ákveðnar siðferðisreglur. Trúverðugleiki, sem felur í sér meðal annars að fyrirgefa þrátt fyrir misgerðir, skoðanamun og afstöðu annarra og geta lært af mistökum og gagnrýni. Gagnkvæm viðurkenning, taka fólki á þeirra forsendum þar sem rúm er fyrir mistök og lærdómsferli. Vilji til að bera ábyrgð á stofnun og heild og ekki síst gagnvart samfélaginu. Vera öðrum fyrirmynd. Samfélagsleg ábyrgð, ábyrgð gagnvart samfélaginu, tryggð og heiðarleiki. Skýr stefna, geta framkvæmt það sem þarf óháð viðhorfum annarra, búa svo um að fólk hafi sveigjanleika til að blómstra og nýta hæfileika sína í leik og starfi. Hvers vegna? Rannsóknir á þjónandi forystu undanfarin ár hafa sýnt svo ekki verður um villst að þjónandi forysta skilar aukinni starfsánægju, minni kulnun í starfi og framúrskarandi árangri. Þjónandi forysta eykur traust, skapar arð, eflir fólk til góðra verka og styrkir félagsauð. Þjónandi forysta er hugmyndafræði sem á erindi við mig og þig og alla sem koma að því að skapa samfélag sem byggir á ábyrgð, samkennd, góðum fyrirmyndum fyrir komandi kynslóðir – og alla hina! Gúgglaðu það!
Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir Skoðun
Skoðun Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir skrifar
Skoðun Um tímabær áform ráðherra og ótímabært frumhlaup Viðskiptaráðs Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar
Skoðun Fríar máltíðir grunnskólabarna - merkur samfélagslegur áfangi Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar
Skoðun Hvað ef það gýs nær höfuðborgarsvæðinu? Ingvi Gunnarsson,Sigrún Tómsdóttir,Hrefna Hallgrímsdóttir,Daði Hafþórsson skrifar
Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir Skoðun