Skoðun

Öfundsverð staða

Kristján Sigurður Kristjánsson skrifar
Fjármálaeftirlitið hefur birt ársskýrslur lífeyrissjóðanna 2014. Skýrslan nær samt ekki yfir hina góðu stöðu kerfisins nema að litlu leyti. Heildartekjur sjóðanna voru kr. 373,5 milljarðar, þar af fengu sjóðirnir kr. 100,3 milljarða framlag úr ríkissjóði. Framlagið úr ríkissjóði dugði til að greiða allan lífeyri sjóðanna og fjóra milljarða sem dekkaði allan rekstrarkostnað.

Það er rúmgóð staða, þetta er betri staða en að selja yngingarolíu úr tölvunni í foreldrahúsum á fríu fæði og húsnæði. Lífeyrissjóðirnir eru eina sameiningartákn þjóðarinnar og njóta friðhelgi stjórnmálamanna, fjölmiðla og netsins með sama hætti og biskup og forseti Íslands nutu forðum. „Útlendingar horfa öfundaraugum til“ þessarar stöðu.

Þó einstaka neðanþindarfólk agnúist út í stjórnarkostnað horfir það fram hjá samlegðaráhrifum því meirihluti stjórnarmanna og nær allir formenn eru líka stjórnar- og framámenn í verkalýðshreyfingunni.

Hagræðið kemur sérstaklega vel í ljós við kjarasamningagerð þar sem fulltrúar sjóðanna sitja báðum megin borðs og lífeyrissjóðirnir hafa lánað notaðan lífeyrissjóðsformann í embætti ríkissáttasemjara í frekara hagræðingarskyni. Þannig eru sjóðirnir yfir, undir og allt um kring við samningaborðið.

Enn ein samlegðaráhrifin eru að lífeyrissjóðirnir reka nær alla láglaunastarfsemi ásamt dagvöru- og heildsöluverslun í landinu undir ströngu „verðlagseftirliti“ ASÍ. Þessi góða staða sannast með birtingu Neytendasamtakanna á verðkönnun ASÍ, þar koma verslanir sjóðanna mjög vel út, oftast best.

Það verður að kalla öfundsverða stöðu að fiskverkakonan hjá Granda versli í Hagkaupi og búi í íbúð með 109% veði, sé að safna fyrir Kaupmannahafnarferð með Icelandair, fari til og frá flugvelli með Kynnisferðum og geti frestað brjóstabrottnámsaðgerðinni á Hótel Íslandi sem foreldrar hennar ætla að greiða.

Allt innan þess hrings sem umlykur samningaborðið. Þetta var t.d. ekki hægt með Aeroflot því Sovétborgarar höfðu öngva lífeyrissjóði og þar með alls engar brjóstabrottnámsaðgerðastofur í hinum gersku Ármúlum Sovétsins. Fiskverkakonan fékk meira að segja vaxtabætur og leiðréttingu úr ríkissjóði sem gengu inn á lífeyrissjóðslánið þannig að veðhlutfallið hrapaði í 104%.

Lífeyrissjóðirnir töpuðu 500 ma. í hruninu. Forsætisráðherrann vildi afnema verðtrygginguna 2008 a.m.k. tímabundið og skipaði nefnd sem hún sótti til lífeyrissjóðanna til að útfæra afnámið. Nefndin sagði nei og ástæðan var trúnaðarmál í nokkur ár er formaðurinn upplýsti loks í DV: „[A]ð inngrip í forsendur þegar tekinna lána myndi leiða til þess að ríkissjóður yrði að greiða bætur sem talið var að væru um 240 miljarðar króna.“

Þessi björgun sparaði ekki bara ríkissjóði 240 milljarða í skaðabætur heldur rétti 500 milljarða tap lífeyrissjóðanna af á einu kjörtímabili. Sem dæmi náðu sjóðirnir ekki bara að halda hlut sínum gagnvart gamla fólkinu sem keypti íbúðir hjá EIR með aðstoð sjóðanna heldur fengu líka eignarhlut þess með „inngripi í forsendur þegar tekinna lána“. Þetta er svo góð staða að „útlendingar horfa til íslenska lífeyriskerfisins öfundaraugum“.

Svo góð staða nægði til að slá alla gagnrýni á kerfið út af borðinu væri hún fyrir hendi.




Skoðun

Skoðun

Er þetta eðli­legt?

Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir skrifar

Sjá meira


×