Viðskipti innlent

Nýtur enn trausts bankaráðsins

Þorbjörn Þórðarson skrifar
Bankaráð Landsbankans fékk drög að skýrslu Ríkisendurskoðunar tæpum tveimur mánuðum áður en hún var birt. Steinþór Pálsson nýtur enn trausts til að gegna starfi bankastjóra. Formaður bankaráðsins var í bankaráðinu þegar það samþykkti sölu á eignarhlutum í Borgun og Valitor á undirverði.

Skýrsla Ríkisendurskoðunar er mjög skýr varðandi þau mistök sem Landsbankinn gerði við sölu eigna á síðustu árum. Sala á Borgun fór fram í lokuðu ferli. Sú sala er gagnrýnd í skýrslunni en einnig sala bankans á eignarhlutum sínum í Vestia hf. (2010), Icelandic Group hf. (2010), Promens hf. (2011), Framtakssjóði Íslands. og Icelandic Enterprise Invest (2014), Borgun hf. (2014) og Valitor hf. (2014).

„Allar þessar sölur fóru fram í lokuðu ferli og í sumum tilvikum fékkst líklega lægra verð fyrir eignarhlutina en vænta mátti miðað við verðmætin sem þeir geymdu,“ segir í skýrslunni. 

Bankaráð Landsbankans fékk drög að skýrslunni afhent hinn 27. september, tæpum tveimur mánuðum áður en hún var birt í endanlegri útgáfu. Ráðið hefur því fengið langan tíma til að fjalla um skýrsluna og þá þýðingu sem hún hefur fyrir bankann og bankastjórann.

Bankaráðið hefur það hlutverk að hafa eftirlit með rekstri bankans og tekur það hlutverk mjög alvarlega. Nýtt bankaráð var kjörið á aðalfundi bankans árið 2013. Helga Björg Eiríksdóttir núverandi formaður bankaráðsins hefur setið í bankaráðinu síðan þá ásamt Danielle Pamelu Neben en skipt hefur verið um aðra stjórnarmenn. Helga Björk og Danielle voru í bankaráðinu þegar það samþykkti söluna á hlutabréfum í Borgun hf. og Valitor hf. 

Bankaráðið fundar mjög reglulega. Stundum í hverri einustu viku. Samkvæmt upplýsingum fréttastofunnar hefði bankaráðið þegar leyst Steinþór Pálsson bankastjóra frá störfum ef það bæri ekki traust til hans eða ef það teldi að hann hefði staðið sig illa í starfi. Það hefur bankaráðið ekki gert. Af þessu leiðir að bankastjórinn nýtur trausts.

Einn af vandræðalegustu hlutum skýrslu Ríkisendurskoðunar snýr að sölu Landsbankans á hlut sínum í Borgun hf. enda hefur komið á daginn að bankinn seldi hlut sinn í félaginu á undirverði þar sem ekki hafði verið tekið tillit til greiðslna sem hluthafar Borgunar ættu rétt á vegna yfirtöku Visa Inc. á Visa Europe.

Hinn 30. október 2014 fengu starfsmenn Landsbankans aðgang að gagnaherbergi þar sem upplýsingar um Borgun hf. lágu fyrir. Mánudaginn 3. nóvember 2014 var aðgangi bankans að gagnaherberginu lokað og höfðu fulltrúar bankans þá ekki nýtt aðgangsrétt sinn.

Þetta er í raun svipað og ef bankinn hefði selt fasteign en ekki látið fagmenn skoða eignina vel áður til að fá upplýsingar um raunvirði hennar. Í tilviki sölunnar á Borgun hf. virðist bankastjórinn hafa treyst ráðgjöf og þekkingu undirmanna sinna. 

Greinir á um upplýsingar í gagnaherbergi

Landsbankann og Borgun hf. greinir á um hvort allar mikilvægar upplýsingar um Borgun hf. hafi legið fyrir í umræddu gagnaherbergi. Landsbankinn telur sig að nokkru leyti hafa verið blekktan við söluna á eignarhlutnum í Borgun þar sem upplýsingum um greiðslur vegna aðildar að Visa Europe hafi verið leynt. Landsbankinn hefur af þessum sökum undirbúið málsókn „til þess að endurheimta þá fjármuni sem bankinn fór á mis við í viðskiptunum“, svo að vitnað sé í yfirlýsingu bankans frá 16. mars 2016.

Ríkisendurskoðun gagnrýnir í skýrslu sinni að Landsbankinn hafi ekki skoðað gagnaherbergið.

„Ríkisendurskoðun getur hvorki staðfest hvaða upplýsingar lágu fyrir í þeim gagnaherbergjum sem voru opnuð vegna sölu á eignarhlut Landsbankans í Borgun né hvenær einstök gögn voru sett inn í þau þar sem báðum var eytt árið 2015. Samkvæmt þeim upplýsingum sem Landsbankinn hefur veitt stofnuninni er hitt ljóst að bankinn notfærði sér aldrei rétt sinn til að fara inn í seinna gagnaherbergið og skoða þau gögn sem þar lágu. Að mati Ríkisendurskoðunar hefði það þó átt að vera eðlilegur hluti af söluferlinu og forsenda upplýstrar skoðunar á tilboðinu. Þetta var ekki síst mikilvægt þegar litið er til þess að meðal tilboðsgjafa voru stjórnendur Borgunar sem höfðu yfirburða- þekkingu á félaginu. Bankinn óskaði ekki heldur eftir auknum tíma til að skoða þau gögn sem voru í gagnaherberginu eða mótmælti lokuninni. Því verður að gagnrýna hann fyrir þessi vinnubrögð,“ segir í skýrslunni. 

Ríkisendurskoðun telur að Landsbankinn geti ekki borið fyrir sig þekkingarleysi um greiðslur vegna valréttarsamninga frá Visa Inc. vegna aðildar Borgunar að Visa Europe. þrátt fyrir ágreining um upplýsingar í gagnaherbergi. 

„Miðað við athuganir Ríkisendurskoðunar við gerð þessarar skýrslu hníga engu að síður ýmis rök til að álykta sem svo að Landsbankinn hefði mátt vita að Borgun væri aðildarfélag að Visa Europe,“ segir í skýrslunni. 

Spurningar hafa vaknað um ábyrgð á mistökum sem bankinn gerði við sölu eigna á árunum 2010-2016. Hefur einkum verið horft til stöðu bankastjórans í því sambandi. Eins og að framan greinir nýtur hann hins vegar trausts bankaráðs Landsbankans. Þá telur bankaráðið sjálft að bankinn hafi þegar gripið til ráðstafana til að bregðast við athugasemdum Ríkisendurskoðunar. 

„Það er hins vegar mat bankaráðs Landsbankans að bankinn hafi þegar gripið til ráðstafana til að bæta úr flestum þeim þáttum sem ábendingar Ríkisendurskoðunar snúa að,“ eins og segir orðrétt í skýrslunni.

Steinþór Pálsson bankastjóri hafði ekki tök á að veita fréttastofunni viðtal í dag vegna málsins. Hann hefur raunar engin viðtöl veitt vegna útgáfu skýrslunnar og hefur alltaf vísað á formann bankaráðsins, Helgu Björk Eiríksdóttur. 






Fleiri fréttir

Sjá meira


×