Noti aðra ávexti til að forðast lifrarbólgu Magnús Þorlákur Lúðvíksson skrifar 16. mars 2013 06:00 Vinsælt er að nota frosin ber í ýmiss konar kalda drykki. Ebba Guðný Guðmundsdóttir heilsukokkur bendir á að ýmislegt sé hægt að nota í stað berja. Nordicphotos/Getty Fjöldi Dana hefur á síðustu mánuðum greinst með lifrarbólgu A og leikur grunur á því að einstaklingarnir hafi smitast vegna neyslu á frosnum berjum. Vinsælt er að nota frosin ber í ýmsa drykki, eftirrétti og kökur og hafa Heilbrigðiseftirlit Reykjavíkur, Matvælastofnun og sóttvarnarlæknir því hvatt almenning til þess að sjóða framvegis frosin ber áður en þau eru notuð í kaldan mat eða drykki. Lifrarbólga A er veirusjúkdómur sem getur truflað starfsemi lifrarinnar. Hann er mjög sjaldgæfur á Íslandi og 25 til 30% þeirra sem sýkjast fá engin einkenni. Annars geta liðið tvær til sex vikur frá því að einstaklingur smitast þar til einkenni koma fram. Einkennin eru lík flensueinkennum fyrst um sinn en sjúkdómurinn getur einnig valdið gulu og kláða. Yfirleitt gengur lifrarbólga A sjálfkrafa yfir án þess að til meðferðar þurfi að koma en í einstaka tilvikum getur hann valdið óafturkræfri lifrarbilun. Alls 30 tilvik sjúkdómsins hafa komið upp í Danmörku að undanförnu en rannsókn á faraldrinum stendur yfir. Eins og áður sagði er mælt með því að frosin ber verði soðin áður en þau eru notuð í mat en neytendum hefur lengi verið ráðlagt að sjóða frosin hindber fyrir notkun vegna hættu á nóróveirusýkingum. Það að sjóða frosinn mat eyðir öllum bakteríum og veirum sem leynst geta í matnum. Hins vegar getur suða eytt ákveðnum ensímum sem hjálpa til við meltingu matar auk þess sem sum vítamín eru viðkvæm fyrir miklum hita. Ebba Guðný Guðmundsdóttir heilsukokkur segir mögulegt að nota ýmislegt annað en frosin ber í kalda drykki. „Í stað berja er hægt að nota til dæmis frosna ávexti. Ég get nefnt sem dæmi frosinn mangó sem stundum er hægt að kaupa og ferskjur sem eru rosa góðar í drykki,“ segir Ebba Guðný og heldur áfram: „Ég geri líka oft kakósjeika þar sem ég nota bara banana en engin ber. Enda þola ekki allir ber, sem eru yfirleitt súr.“ Loks mælir Ebba Guðný með því að fólk tíni sjálft ber á sumrin. „Það tekur ekki nema nokkra klukkutíma að fylla heilu föturnaar og þá er maður með birgðir fyrir allan veturinn. Bæði finnur maður bláber úti um allt hérna og þá búa margir svo vel að þekkja einhvern sem er með rifsberjarunna í garðinum hjá sér. Þá er bara að biðja um leyfi og fara að tína.“ Mest lesið Ritskoðun bjóra: „Þetta er gert fyrir börnin“ Innlent Vantrauststillagan felld Innlent Réði lífvörð eftir árásina á bandamann Navalnís Erlent Hljóp á eftir stungumanninum um Faxafen með innyflin lafandi út úr sér Innlent Reiðin kraumaði við ofsaakstur á Reykjanesbraut Innlent Frumskógur bílastæðagjalda og þau hæstu þúsund krónur Innlent Borgarstjóri sakaður um brot gegn dóttur sinni Erlent Steingrímur J og Njáll Trausti sameinast í orkuvæðingu norðausturhornsins Innlent Monica Lewinsky fór flatt á því að segja satt Innlent Segir „ómanneskjulegt“ álag á foreldrum einhverfra barna Innlent Fleiri fréttir Ritskoðun bjóra: „Þetta er gert fyrir börnin“ Steingrímur J og Njáll Trausti sameinast í orkuvæðingu norðausturhornsins Flóttamenn tóku forskot á stóra plokkdaginn Frumskógur bílastæðagjalda og þau hæstu þúsund krónur Grindvíkingar boða til mótmæla gegn Þórkötlu „Engin ástæða til að boða til kosninga“ Segir „ómanneskjulegt“ álag á foreldrum einhverfra barna Stungumaður þarf að dúsa inni fram að dómi Sagði upp til að annast einhverfa dóttur, vantraust á þingi og bílastæðagjöld Vantrauststillagan felld Skólabrú með garði á þakinu „djörf og fersk“ tillaga Hætta með safnskóla fyrir grindvísk börn Reiðin kraumaði við ofsaakstur á Reykjanesbraut Lýsir letilífi rándýrra hæstaréttardómara Hljóp á eftir stungumanninum um Faxafen með innyflin lafandi út úr sér Magni kaupmaður látinn 88 ára að aldri Húsfélag ekki skaðabótaábyrgt vegna myglu í séreign Tekist á í Stúdentaráði: „Furðulegasti fundur sem ég hef mætt á“ Fresta gildistöku kjarabóta til öryrkja til að slá á þenslu Monica Lewinsky fór flatt á því að segja satt Sá sem mölvaði rúðurnar glímir við alvarleg andleg veikindi Ölfusárbrú opnuð á ný eftir harðan aftanáakstur Öryrkjar gagnrýna frestun á lagabreytingu og FÍB vill grisja bílastæðafrumskóginn Fleiri gifta sig hjá sýslumanni en í kirkju Sagði höfuðhögg eiga að koma í veg fyrir að lögreglan fengi hann í hendurnar Landlæknir rannsaki ummæli formanns Geðlæknafélagsins Fimmtungur ánægður með störf Einars borgarstjóra Brynjar pirrar sig á undirskriftum gegn Bjarna Umferðaróhapp við Vesturlandsveg Allar rúður brotnar hjá Fiskikónginum við Sogaveg Sjá meira
Fjöldi Dana hefur á síðustu mánuðum greinst með lifrarbólgu A og leikur grunur á því að einstaklingarnir hafi smitast vegna neyslu á frosnum berjum. Vinsælt er að nota frosin ber í ýmsa drykki, eftirrétti og kökur og hafa Heilbrigðiseftirlit Reykjavíkur, Matvælastofnun og sóttvarnarlæknir því hvatt almenning til þess að sjóða framvegis frosin ber áður en þau eru notuð í kaldan mat eða drykki. Lifrarbólga A er veirusjúkdómur sem getur truflað starfsemi lifrarinnar. Hann er mjög sjaldgæfur á Íslandi og 25 til 30% þeirra sem sýkjast fá engin einkenni. Annars geta liðið tvær til sex vikur frá því að einstaklingur smitast þar til einkenni koma fram. Einkennin eru lík flensueinkennum fyrst um sinn en sjúkdómurinn getur einnig valdið gulu og kláða. Yfirleitt gengur lifrarbólga A sjálfkrafa yfir án þess að til meðferðar þurfi að koma en í einstaka tilvikum getur hann valdið óafturkræfri lifrarbilun. Alls 30 tilvik sjúkdómsins hafa komið upp í Danmörku að undanförnu en rannsókn á faraldrinum stendur yfir. Eins og áður sagði er mælt með því að frosin ber verði soðin áður en þau eru notuð í mat en neytendum hefur lengi verið ráðlagt að sjóða frosin hindber fyrir notkun vegna hættu á nóróveirusýkingum. Það að sjóða frosinn mat eyðir öllum bakteríum og veirum sem leynst geta í matnum. Hins vegar getur suða eytt ákveðnum ensímum sem hjálpa til við meltingu matar auk þess sem sum vítamín eru viðkvæm fyrir miklum hita. Ebba Guðný Guðmundsdóttir heilsukokkur segir mögulegt að nota ýmislegt annað en frosin ber í kalda drykki. „Í stað berja er hægt að nota til dæmis frosna ávexti. Ég get nefnt sem dæmi frosinn mangó sem stundum er hægt að kaupa og ferskjur sem eru rosa góðar í drykki,“ segir Ebba Guðný og heldur áfram: „Ég geri líka oft kakósjeika þar sem ég nota bara banana en engin ber. Enda þola ekki allir ber, sem eru yfirleitt súr.“ Loks mælir Ebba Guðný með því að fólk tíni sjálft ber á sumrin. „Það tekur ekki nema nokkra klukkutíma að fylla heilu föturnaar og þá er maður með birgðir fyrir allan veturinn. Bæði finnur maður bláber úti um allt hérna og þá búa margir svo vel að þekkja einhvern sem er með rifsberjarunna í garðinum hjá sér. Þá er bara að biðja um leyfi og fara að tína.“
Mest lesið Ritskoðun bjóra: „Þetta er gert fyrir börnin“ Innlent Vantrauststillagan felld Innlent Réði lífvörð eftir árásina á bandamann Navalnís Erlent Hljóp á eftir stungumanninum um Faxafen með innyflin lafandi út úr sér Innlent Reiðin kraumaði við ofsaakstur á Reykjanesbraut Innlent Frumskógur bílastæðagjalda og þau hæstu þúsund krónur Innlent Borgarstjóri sakaður um brot gegn dóttur sinni Erlent Steingrímur J og Njáll Trausti sameinast í orkuvæðingu norðausturhornsins Innlent Monica Lewinsky fór flatt á því að segja satt Innlent Segir „ómanneskjulegt“ álag á foreldrum einhverfra barna Innlent Fleiri fréttir Ritskoðun bjóra: „Þetta er gert fyrir börnin“ Steingrímur J og Njáll Trausti sameinast í orkuvæðingu norðausturhornsins Flóttamenn tóku forskot á stóra plokkdaginn Frumskógur bílastæðagjalda og þau hæstu þúsund krónur Grindvíkingar boða til mótmæla gegn Þórkötlu „Engin ástæða til að boða til kosninga“ Segir „ómanneskjulegt“ álag á foreldrum einhverfra barna Stungumaður þarf að dúsa inni fram að dómi Sagði upp til að annast einhverfa dóttur, vantraust á þingi og bílastæðagjöld Vantrauststillagan felld Skólabrú með garði á þakinu „djörf og fersk“ tillaga Hætta með safnskóla fyrir grindvísk börn Reiðin kraumaði við ofsaakstur á Reykjanesbraut Lýsir letilífi rándýrra hæstaréttardómara Hljóp á eftir stungumanninum um Faxafen með innyflin lafandi út úr sér Magni kaupmaður látinn 88 ára að aldri Húsfélag ekki skaðabótaábyrgt vegna myglu í séreign Tekist á í Stúdentaráði: „Furðulegasti fundur sem ég hef mætt á“ Fresta gildistöku kjarabóta til öryrkja til að slá á þenslu Monica Lewinsky fór flatt á því að segja satt Sá sem mölvaði rúðurnar glímir við alvarleg andleg veikindi Ölfusárbrú opnuð á ný eftir harðan aftanáakstur Öryrkjar gagnrýna frestun á lagabreytingu og FÍB vill grisja bílastæðafrumskóginn Fleiri gifta sig hjá sýslumanni en í kirkju Sagði höfuðhögg eiga að koma í veg fyrir að lögreglan fengi hann í hendurnar Landlæknir rannsaki ummæli formanns Geðlæknafélagsins Fimmtungur ánægður með störf Einars borgarstjóra Brynjar pirrar sig á undirskriftum gegn Bjarna Umferðaróhapp við Vesturlandsveg Allar rúður brotnar hjá Fiskikónginum við Sogaveg Sjá meira